朝代:南北朝
作者:刘义庆
原文:
刘义庆(403—444)汉族,彭城(今江苏徐州)人。字季伯,南北朝文学家。自幼才华出众,爱好文学,并广招四方文学之士,聚于门下。刘宋宗室,袭封临川王,公元444年(元嘉21年)死于建康(今南京)。除《世说新语》外,还著有志怪小说《幽明录》。
翻译
在梁国,有一户姓杨的人家,家里有个九岁的儿子,非常聪明。孔君平来拜见杨氏子的父亲,可是父亲不在,于是便叫杨氏子出来。杨氏子为孔君平端来水果,水果中有杨梅,孔君平指着杨梅对杨氏之子,并说:“这是你家的水果。”杨氏子马上回答说:“我可没有听说孔雀是先生您家的鸟。”
注释
孔君平:孔坦,字君平,官至延尉
氏:姓氏,表示家族的姓。
夫子:旧时对学者或老师的尊称。
设:摆放,摆设。
甚:非常。
诣:拜见。
未闻:没有听说过。
示:给……看。
惠:惠同“慧”,智慧的意思。
乃:就;于是。
曰:说。
未:没有
《杨氏之子》选自南朝刘义庆的《世说新语》,该书是一部主要记载汉末至晋代士族。
阶层言谈轶事的小说。本文讲述了梁国姓杨的人家里面九岁的小男孩的一个故事。故事的意思是这样的:
在梁国,有一户姓杨的人家,家里有个九岁的儿子,他非常聪明。有一天,孔君平来拜见他的父亲,恰巧他父亲不在家,孔君平就把这个孩子叫了出来。孩子端水果来招待孔君平,水果里面有杨梅。孔君平指着杨梅给孩子看,并说:“这是你家的水果。”孩子马上回答说:“我可没听说孔雀是先生您家的鸟。”
故事情节简单,语言幽默,颇有趣味。
这是小学生初次接触到的文言文。学习本文应重点指导学生把文章读正确。特别要注意停顿的恰当。举例如下:
梁国/杨氏子/九岁,甚/聪惠。孔君平/诣/其父,父/不在,乃/呼儿出。为/设果,果/有杨梅。孔/指以示儿/曰:“此/是/君家果。”儿/应声答/曰:“未闻/孔雀/是夫子家禽。”
本文虽行文简洁,不足百字,但古今字义不同是学生阅读理解的难点。要采取以下步骤帮助学生理解短文的意思:文中的"家禽”吴说的“家禽”吗?使学生能贯通上下文。
在学生了解课文内容后,指导学生有感情地朗读课文,背诵课文。在读中体会九岁孩子的回答妙在什么地方,交流对这个问题的体会。教师可相机引导学生对比:“孔雀是夫子家禽”“未闻孔雀是夫子家禽”有什么不一样,体会这个孩子回答的委婉和机智。
孔君平看到杨梅,联想到孩子的姓,就故意逗孩子:“这是你家的水果。”意思是,你姓杨,它叫杨梅,你们本是一家嘛!这信手拈来的玩笑话,很幽默,也很有趣。孩子应声答道:“没听说孔雀是先生您家的鸟。”这回答巧妙在哪里呢?孔君平在姓上做文章,孩子也在姓上做文章,由孔君平的“孔”姓想到了孔雀;最妙的是,他没有生硬地直接说“孔雀是夫子家禽”,而是采用了否定的方式,说“未闻孔雀是夫子家禽”,婉转对答,既表现了应有的礼貌,又表达了“既然孔雀不是您家的鸟,杨梅不是我家的果,所以请您知道这个道理”这个意思,因为他要承认孔雀是他家的鸟,他说的话才立得住脚。这足以反映出孩子思维的敏捷,语言的机智幽默。使孔君平无语可答了。这是故事中的重点部分!
yáng shì zhī zǐ
杨氏之子
liáng guó yáng shì zi jiǔ suì, shén cōng huì.
梁国杨氏子九岁,甚聪惠。
kǒng jūn píng yì qí fù, fù bù zài, nǎi hū ér chū.
孔君平诣其父,父不在,乃呼儿出。
wèi shè guǒ, guǒ yǒu yáng méi.
为设果,果有杨梅。
kǒng zhǐ yǐ shì ér yuē:" cǐ shì jūn jiā guǒ.
孔指以示儿曰:“此是君家果。
" ér yīng shēng dá yuē:" wèi wén kǒng què shì fū zǐ jiā qín.
”儿应声答曰:“未闻孔雀是夫子家禽。
"
”
liú yì qìng (403—444)hàn zú ,péng chéng (jīn jiāng sū xú zhōu )rén 。zì jì bó ,nán běi cháo wén xué jiā 。zì yòu cái huá chū zhòng ,ài hǎo wén xué ,bìng guǎng zhāo sì fāng wén xué zhī shì ,jù yú mén xià 。liú sòng zōng shì ,xí fēng lín chuān wáng ,gōng yuán 444nián (yuán jiā 21nián )sǐ yú jiàn kāng (jīn nán jīng )。chú 《shì shuō xīn yǔ 》wài ,hái zhe yǒu zhì guài xiǎo shuō 《yōu míng lù 》。
fān yì
zài liáng guó ,yǒu yī hù xìng yáng de rén jiā ,jiā lǐ yǒu gè jiǔ suì de ér zǐ ,fēi cháng cōng míng 。kǒng jun1 píng lái bài jiàn yáng shì zǐ de fù qīn ,kě shì fù qīn bú zài ,yú shì biàn jiào yáng shì zǐ chū lái 。yáng shì zǐ wéi kǒng jun1 píng duān lái shuǐ guǒ ,shuǐ guǒ zhōng yǒu yáng méi ,kǒng jun1 píng zhǐ zhe yáng méi duì yáng shì zhī zǐ ,bìng shuō :“zhè shì nǐ jiā de shuǐ guǒ 。”yáng shì zǐ mǎ shàng huí dá shuō :“wǒ kě méi yǒu tīng shuō kǒng què shì xiān shēng nín jiā de niǎo 。”
zhù shì
kǒng jun1 píng :kǒng tǎn ,zì jun1 píng ,guān zhì yán wèi
shì :xìng shì ,biǎo shì jiā zú de xìng 。
fū zǐ :jiù shí duì xué zhě huò lǎo shī de zūn chēng 。
shè :bǎi fàng ,bǎi shè 。
shèn :fēi cháng 。
yì :bài jiàn 。
wèi wén :méi yǒu tīng shuō guò 。
shì :gěi ……kàn 。
huì :huì tóng “huì ”,zhì huì de yì sī 。
nǎi :jiù ;yú shì 。
yuē :shuō 。
wèi :méi yǒu
《yáng shì zhī zǐ 》xuǎn zì nán cháo liú yì qìng de 《shì shuō xīn yǔ 》,gāi shū shì yī bù zhǔ yào jì zǎi hàn mò zhì jìn dài shì zú 。
jiē céng yán tán yì shì de xiǎo shuō 。běn wén jiǎng shù le liáng guó xìng yáng de rén jiā lǐ miàn jiǔ suì de xiǎo nán hái de yī gè gù shì 。gù shì de yì sī shì zhè yàng de :
zài liáng guó ,yǒu yī hù xìng yáng de rén jiā ,jiā lǐ yǒu gè jiǔ suì de ér zǐ ,tā fēi cháng cōng míng 。yǒu yī tiān ,kǒng jun1 píng lái bài jiàn tā de fù qīn ,qià qiǎo tā fù qīn bú zài jiā ,kǒng jun1 píng jiù bǎ zhè gè hái zǐ jiào le chū lái 。hái zǐ duān shuǐ guǒ lái zhāo dài kǒng jun1 píng ,shuǐ guǒ lǐ miàn yǒu yáng méi 。kǒng jun1 píng zhǐ zhe yáng méi gěi hái zǐ kàn ,bìng shuō :“zhè shì nǐ jiā de shuǐ guǒ 。”hái zǐ mǎ shàng huí dá shuō :“wǒ kě méi tīng shuō kǒng què shì xiān shēng nín jiā de niǎo 。”
gù shì qíng jiē jiǎn dān ,yǔ yán yōu mò ,pō yǒu qù wèi 。
zhè shì xiǎo xué shēng chū cì jiē chù dào de wén yán wén 。xué xí běn wén yīng zhòng diǎn zhǐ dǎo xué shēng bǎ wén zhāng dú zhèng què 。tè bié yào zhù yì tíng dùn de qià dāng 。jǔ lì rú xià :
liáng guó /yáng shì zǐ /jiǔ suì ,shèn /cōng huì 。kǒng jun1 píng /yì /qí fù ,fù /bú zài ,nǎi /hū ér chū 。wéi /shè guǒ ,guǒ /yǒu yáng méi 。kǒng /zhǐ yǐ shì ér /yuē :“cǐ /shì /jun1 jiā guǒ 。”ér /yīng shēng dá /yuē :“wèi wén /kǒng què /shì fū zǐ jiā qín 。”
běn wén suī háng wén jiǎn jié ,bú zú bǎi zì ,dàn gǔ jīn zì yì bú tóng shì xué shēng yuè dú lǐ jiě de nán diǎn 。yào cǎi qǔ yǐ xià bù zhòu bāng zhù xué shēng lǐ jiě duǎn wén de yì sī :wén zhōng de "jiā qín ”wú shuō de “jiā qín ”ma ?shǐ xué shēng néng guàn tōng shàng xià wén 。
zài xué shēng le jiě kè wén nèi róng hòu ,zhǐ dǎo xué shēng yǒu gǎn qíng dì lǎng dú kè wén ,bèi sòng kè wén 。zài dú zhōng tǐ huì jiǔ suì hái zǐ de huí dá miào zài shí me dì fāng ,jiāo liú duì zhè gè wèn tí de tǐ huì 。jiāo shī kě xiàng jī yǐn dǎo xué shēng duì bǐ :“kǒng què shì fū zǐ jiā qín ”“wèi wén kǒng què shì fū zǐ jiā qín ”yǒu shí me bú yī yàng ,tǐ huì zhè gè hái zǐ huí dá de wěi wǎn hé jī zhì 。
kǒng jun1 píng kàn dào yáng méi ,lián xiǎng dào hái zǐ de xìng ,jiù gù yì dòu hái zǐ :“zhè shì nǐ jiā de shuǐ guǒ 。”yì sī shì ,nǐ xìng yáng ,tā jiào yáng méi ,nǐ men běn shì yī jiā ma !zhè xìn shǒu niān lái de wán xiào huà ,hěn yōu mò ,yě hěn yǒu qù 。hái zǐ yīng shēng dá dào :“méi tīng shuō kǒng què shì xiān shēng nín jiā de niǎo 。”zhè huí dá qiǎo miào zài nǎ lǐ ne ?kǒng jun1 píng zài xìng shàng zuò wén zhāng ,hái zǐ yě zài xìng shàng zuò wén zhāng ,yóu kǒng jun1 píng de “kǒng ”xìng xiǎng dào le kǒng què ;zuì miào de shì ,tā méi yǒu shēng yìng dì zhí jiē shuō “kǒng què shì fū zǐ jiā qín ”,ér shì cǎi yòng le fǒu dìng de fāng shì ,shuō “wèi wén kǒng què shì fū zǐ jiā qín ”,wǎn zhuǎn duì dá ,jì biǎo xiàn le yīng yǒu de lǐ mào ,yòu biǎo dá le “jì rán kǒng què bú shì nín jiā de niǎo ,yáng méi bú shì wǒ jiā de guǒ ,suǒ yǐ qǐng nín zhī dào zhè gè dào lǐ ”zhè gè yì sī ,yīn wéi tā yào chéng rèn kǒng què shì tā jiā de niǎo ,tā shuō de huà cái lì dé zhù jiǎo 。zhè zú yǐ fǎn yìng chū hái zǐ sī wéi de mǐn jié ,yǔ yán de jī zhì yōu mò 。shǐ kǒng jun1 píng wú yǔ kě dá le 。zhè shì gù shì zhōng de zhòng diǎn bù fèn !
yáng shì zhī zǐ
yáng shì zhī zǐ
liáng guó yáng shì zi jiǔ suì, shén cōng huì.
liáng guó yáng shì zǐ jiǔ suì ,shèn cōng huì 。
kǒng jūn píng yì qí fù, fù bù zài, nǎi hū ér chū.
kǒng jun1 píng yì qí fù ,fù bú zài ,nǎi hū ér chū 。
wèi shè guǒ, guǒ yǒu yáng méi.
wéi shè guǒ ,guǒ yǒu yáng méi 。
kǒng zhǐ yǐ shì ér yuē:" cǐ shì jūn jiā guǒ.
kǒng zhǐ yǐ shì ér yuē :“cǐ shì jun1 jiā guǒ 。
" ér yīng shēng dá yuē:" wèi wén kǒng què shì fū zǐ jiā qín.
”ér yīng shēng dá yuē :“wèi wén kǒng què shì fū zǐ jiā qín 。
"
”