绝句二首翻译及注释

翻译
江山沐浴着春光，多么秀丽，春风送来花草的芳香。
燕子衔着湿泥忙筑巢，暖和的沙子上睡着成双成对的鸳鸯。

江水碧波浩荡，衬托水鸟雪白羽毛，山峦郁郁苍苍，红花相映，便要燃烧。
今年春天眼看就要过去，何年何月才是我归乡的日期？

注释
⑴迟日：春天日渐长，所以说迟日。
⑵泥融：这里指泥土滋润、湿润。
⑶鸳鸯：一种水鸟，雄鸟与雌鸟常双双出没。
⑷花欲燃：花红似火。

绝句二首赏析

其一
　　清代的诗论家陶虞开在《说杜》一书中指出，杜集中有不少“以诗为画”的作品。这一首写于成都草堂的五言绝句，就是极富诗情画意的佳作。诗一开始，就从大处着墨，描绘出在初春灿烂阳光的照耀下，浣花溪一带明净绚丽的春景，用笔简洁而色彩浓艳。“迟日”即春日，语出《诗经·豳风·七月》“春日迟迟”。这里用以突出初春的阳光，以统摄全篇。同时用一“丽”字点染“江山”，表现了春日阳光普照，四野青绿，溪水映日的秀丽景色。这虽是粗笔勾画，笔底却是春光骀荡。

　　第二句诗人进一步以和煦的春风，初放的百花，如茵的芳草，浓郁的芳香来展现明媚的大好春光。因为诗人把春风、花草及其散发的馨香有机地组织在一起，所以通过联想，可以有惠风和畅、百花竞放、风送花香的感受，收到如临其境的艺术效果。在明丽阔远的图景之上，三、四两句转向具体而生动的初春景物描绘。

　　第三句诗人选择初春最常见，也是最具有特征性的动态景物来勾画。春暖花开，泥融土湿，秋去春归的燕子，正繁忙地飞来飞去，衔泥筑巢。这生动的描写，使画面更加充满勃勃生机，春意盎然，还有一种动态美。杜甫对燕子的观察十分细致，“泥融”紧扣首句，因春回大地，阳光普照才“泥融”；紫燕新归，衔泥做巢而不停地飞翔，显出一番春意闹的情状。

　　第四句是勾勒静态景物。春日冲融，日丽沙暖，鸳鸯也要享受这春天的温暖，在溪边的沙洲上静睡不动。这也和首句紧相照应，因为“迟日”才沙暖，沙暖才引来成双成对的鸳鸯出水，沐浴在灿烂的阳光中，是那样悠然自适。从景物的描写来看，和第三句动态的飞燕相对照，动静相间，相映成趣。这两句以工笔细描衔泥飞燕、静睡鸳鸯，与一、二两句粗笔勾画阔远明丽的景物相配合，使整个画面和谐统一，构成一幅色彩鲜明，生意勃发，具有美感的初春景物图。就诗中所含蕴的思想感情而言，反映了诗人经过“一岁四行役”、“三年饥走荒山道”的奔波流离之后，暂时定居草堂的安适心情，也是诗人对初春时节自然界一派生机、欣欣向荣的欢悦情怀的表露。

　　这首五言绝句，意境明丽悠远，格调清新。全诗对仗工整，但又自然流畅，毫不雕琢；描摹景物清丽工致，浑然无迹，是杜集中别具风格的篇章。

其二
　　此诗为杜甫入蜀后所作，抒发了羁旅异乡的感慨。“江碧鸟逾白，山青花欲燃”，这是一幅镶嵌在镜框里的风景画，濡饱墨于纸面，施浓彩于图中，有令人目迷神夺的魅力。漫江碧波荡漾，显露出白翎的水鸟，掠翅江面，一派怡人的风光。满山青翠欲滴，遍布的朵朵鲜花红艳无比，简直就像燃烧着一团旺火，十分旖旎，十分灿烂。

　　以江碧衬鸟翎的白，碧白相映生辉；以山青衬花葩的红，青红互为竞丽。一个“逾”字，将水鸟借江水的碧色衬底而愈显其翎毛之白，写得深中画理；而一个“欲”字，则在拟人化中赋花朵以动态，摇曳多姿。两句诗状江、山、花、鸟四景，并分别敷碧绿、青葱、火红、洁白四色，景象清新，令人赏心悦目。可是，诗人的旨意却不在此，紧接下去，笔路陡转，慨而叹之。“今春看又过，何日是归年？”句中“看又过”三字直点写诗时节。春末夏初景色不可谓不美，然而可惜岁月荏苒，归期遥遥，非但引不起游玩的兴致，却反而勾起了漂泊的感伤。此诗的艺术特点是以乐景写哀情，唯其极言春光融洽，才能对照出诗人归心殷切。它并没有让思归的感伤从景象中直接透露出来，而是以客观景物与主观感受的不同来反衬诗人乡思之深厚，别具韵致。

jué jù èr shǒu fān yì jí zhù shì

fān yì
jiāng shān mù yù zhe chūn guāng ，duō me xiù lì ，chūn fēng sòng lái huā cǎo de fāng xiāng 。
yàn zǐ xián zhe shī ní máng zhù cháo ，nuǎn hé de shā zǐ shàng shuì zhe chéng shuāng chéng duì de yuān yāng 。

jiāng shuǐ bì bō hào dàng ，chèn tuō shuǐ niǎo xuě bái yǔ máo ，shān luán yù yù cāng cāng ，hóng huā xiàng yìng ，biàn yào rán shāo 。
jīn nián chūn tiān yǎn kàn jiù yào guò qù ，hé nián hé yuè cái shì wǒ guī xiāng de rì qī ？

zhù shì
⑴chí rì ：chūn tiān rì jiàn zhǎng ，suǒ yǐ shuō chí rì 。
⑵ní róng ：zhè lǐ zhǐ ní tǔ zī rùn 、shī rùn 。
⑶yuān yāng ：yī zhǒng shuǐ niǎo ，xióng niǎo yǔ cí niǎo cháng shuāng shuāng chū méi 。
⑷huā yù rán ：huā hóng sì huǒ 。

jué jù èr shǒu shǎng xī

qí yī
　　qīng dài de shī lùn jiā táo yú kāi zài 《shuō dù 》yī shū zhōng zhǐ chū ，dù jí zhōng yǒu bú shǎo “yǐ shī wéi huà ”de zuò pǐn 。zhè yī shǒu xiě yú chéng dōu cǎo táng de wǔ yán jué jù ，jiù shì jí fù shī qíng huà yì de jiā zuò 。shī yī kāi shǐ ，jiù cóng dà chù zhe mò ，miáo huì chū zài chū chūn càn làn yáng guāng de zhào yào xià ，huàn huā xī yī dài míng jìng xuàn lì de chūn jǐng ，yòng bǐ jiǎn jié ér sè cǎi nóng yàn 。“chí rì ”jí chūn rì ，yǔ chū 《shī jīng ·bīn fēng ·qī yuè 》“chūn rì chí chí ”。zhè lǐ yòng yǐ tū chū chū chūn de yáng guāng ，yǐ tǒng shè quán piān 。tóng shí yòng yī “lì ”zì diǎn rǎn “jiāng shān ”，biǎo xiàn le chūn rì yáng guāng pǔ zhào ，sì yě qīng lǜ ，xī shuǐ yìng rì de xiù lì jǐng sè 。zhè suī shì cū bǐ gōu huà ，bǐ dǐ què shì chūn guāng dài dàng 。

　　dì èr jù shī rén jìn yī bù yǐ hé xù de chūn fēng ，chū fàng de bǎi huā ，rú yīn de fāng cǎo ，nóng yù de fāng xiāng lái zhǎn xiàn míng mèi de dà hǎo chūn guāng 。yīn wéi shī rén bǎ chūn fēng 、huā cǎo jí qí sàn fā de xīn xiāng yǒu jī dì zǔ zhī zài yī qǐ ，suǒ yǐ tōng guò lián xiǎng ，kě yǐ yǒu huì fēng hé chàng 、bǎi huā jìng fàng 、fēng sòng huā xiāng de gǎn shòu ，shōu dào rú lín qí jìng de yì shù xiào guǒ 。zài míng lì kuò yuǎn de tú jǐng zhī shàng ，sān 、sì liǎng jù zhuǎn xiàng jù tǐ ér shēng dòng de chū chūn jǐng wù miáo huì 。

　　dì sān jù shī rén xuǎn zé chū chūn zuì cháng jiàn ，yě shì zuì jù yǒu tè zhēng xìng de dòng tài jǐng wù lái gōu huà 。chūn nuǎn huā kāi ，ní róng tǔ shī ，qiū qù chūn guī de yàn zǐ ，zhèng fán máng dì fēi lái fēi qù ，xián ní zhù cháo 。zhè shēng dòng de miáo xiě ，shǐ huà miàn gèng jiā chōng mǎn bó bó shēng jī ，chūn yì àng rán ，hái yǒu yī zhǒng dòng tài měi 。dù fǔ duì yàn zǐ de guān chá shí fèn xì zhì ，“ní róng ”jǐn kòu shǒu jù ，yīn chūn huí dà dì ，yáng guāng pǔ zhào cái “ní róng ”；zǐ yàn xīn guī ，xián ní zuò cháo ér bú tíng dì fēi xiáng ，xiǎn chū yī fān chūn yì nào de qíng zhuàng 。

　　dì sì jù shì gōu lè jìng tài jǐng wù 。chūn rì chōng róng ，rì lì shā nuǎn ，yuān yāng yě yào xiǎng shòu zhè chūn tiān de wēn nuǎn ，zài xī biān de shā zhōu shàng jìng shuì bú dòng 。zhè yě hé shǒu jù jǐn xiàng zhào yīng ，yīn wéi “chí rì ”cái shā nuǎn ，shā nuǎn cái yǐn lái chéng shuāng chéng duì de yuān yāng chū shuǐ ，mù yù zài càn làn de yáng guāng zhōng ，shì nà yàng yōu rán zì shì 。cóng jǐng wù de miáo xiě lái kàn ，hé dì sān jù dòng tài de fēi yàn xiàng duì zhào ，dòng jìng xiàng jiān ，xiàng yìng chéng qù 。zhè liǎng jù yǐ gōng bǐ xì miáo xián ní fēi yàn 、jìng shuì yuān yāng ，yǔ yī 、èr liǎng jù cū bǐ gōu huà kuò yuǎn míng lì de jǐng wù xiàng pèi hé ，shǐ zhěng gè huà miàn hé xié tǒng yī ，gòu chéng yī fú sè cǎi xiān míng ，shēng yì bó fā ，jù yǒu měi gǎn de chū chūn jǐng wù tú 。jiù shī zhōng suǒ hán yùn de sī xiǎng gǎn qíng ér yán ，fǎn yìng le shī rén jīng guò “yī suì sì háng yì ”、“sān nián jī zǒu huāng shān dào ”de bēn bō liú lí zhī hòu ，zàn shí dìng jū cǎo táng de ān shì xīn qíng ，yě shì shī rén duì chū chūn shí jiē zì rán jiè yī pài shēng jī 、xīn xīn xiàng róng de huān yuè qíng huái de biǎo lù 。

　　zhè shǒu wǔ yán jué jù ，yì jìng míng lì yōu yuǎn ，gé diào qīng xīn 。quán shī duì zhàng gōng zhěng ，dàn yòu zì rán liú chàng ，háo bú diāo zhuó ；miáo mó jǐng wù qīng lì gōng zhì ，hún rán wú jì ，shì dù jí zhōng bié jù fēng gé de piān zhāng 。

qí èr
　　cǐ shī wéi dù fǔ rù shǔ hòu suǒ zuò ，shū fā le jī lǚ yì xiāng de gǎn kǎi 。“jiāng bì niǎo yú bái ，shān qīng huā yù rán ”，zhè shì yī fú xiāng qiàn zài jìng kuàng lǐ de fēng jǐng huà ，rú bǎo mò yú zhǐ miàn ，shī nóng cǎi yú tú zhōng ，yǒu lìng rén mù mí shén duó de mèi lì 。màn jiāng bì bō dàng yàng ，xiǎn lù chū bái líng de shuǐ niǎo ，luě chì jiāng miàn ，yī pài yí rén de fēng guāng 。mǎn shān qīng cuì yù dī ，biàn bù de duǒ duǒ xiān huā hóng yàn wú bǐ ，jiǎn zhí jiù xiàng rán shāo zhe yī tuán wàng huǒ ，shí fèn yǐ nǐ ，shí fèn càn làn 。

　　yǐ jiāng bì chèn niǎo líng de bái ，bì bái xiàng yìng shēng huī ；yǐ shān qīng chèn huā pā de hóng ，qīng hóng hù wéi jìng lì 。yī gè “yú ”zì ，jiāng shuǐ niǎo jiè jiāng shuǐ de bì sè chèn dǐ ér yù xiǎn qí líng máo zhī bái ，xiě dé shēn zhōng huà lǐ ；ér yī gè “yù ”zì ，zé zài nǐ rén huà zhōng fù huā duǒ yǐ dòng tài ，yáo yè duō zī 。liǎng jù shī zhuàng jiāng 、shān 、huā 、niǎo sì jǐng ，bìng fèn bié fū bì lǜ 、qīng cōng 、huǒ hóng 、jié bái sì sè ，jǐng xiàng qīng xīn ，lìng rén shǎng xīn yuè mù 。kě shì ，shī rén de zhǐ yì què bú zài cǐ ，jǐn jiē xià qù ，bǐ lù dǒu zhuǎn ，kǎi ér tàn zhī 。“jīn chūn kàn yòu guò ，hé rì shì guī nián ？”jù zhōng “kàn yòu guò ”sān zì zhí diǎn xiě shī shí jiē 。chūn mò xià chū jǐng sè bú kě wèi bú měi ，rán ér kě xī suì yuè rěn rǎn ，guī qī yáo yáo ，fēi dàn yǐn bú qǐ yóu wán de xìng zhì ，què fǎn ér gōu qǐ le piāo bó de gǎn shāng 。cǐ shī de yì shù tè diǎn shì yǐ lè jǐng xiě āi qíng ，wéi qí jí yán chūn guāng róng qià ，cái néng duì zhào chū shī rén guī xīn yīn qiē 。tā bìng méi yǒu ràng sī guī de gǎn shāng cóng jǐng xiàng zhōng zhí jiē tòu lù chū lái ，ér shì yǐ kè guān jǐng wù yǔ zhǔ guān gǎn shòu de bú tóng lái fǎn chèn shī rén xiāng sī zhī shēn hòu ，bié jù yùn zhì 。