59诗词查询网

《过秦论》过秦论贾谊原文、翻译、赏析和诗意

朝代:两汉

作者:贾谊

原文:

《过秦论》 贾谊

上篇
秦孝公据崤函之固,拥雍州之地,君臣固守以窥周室,有席卷天下,包举宇内,囊括四海之意,并吞八荒之心。
当是时也,商君佐之,内立法度,务耕织,修守战之具;外连衡而斗诸侯。
于是秦人拱手而取西河之外。
孝公既没,惠文、武、昭襄蒙故业,因遗策,南取汉中,西举巴、蜀,东割膏腴之地,北收要害之郡。
诸侯恐惧,会盟而谋弱秦,不爱珍器重宝肥饶之地,以致天下之士,合从缔交,相与为一。
当此之时,齐有孟尝,赵有平原,楚有春申,魏有信陵。
此四君者,皆明智而忠信,宽厚而爱人,尊贤而重士,约从离衡,兼韩、魏、燕、楚、齐、赵、宋、卫、中山之众。
于是六国之士,有宁越、徐尚、苏秦、杜赫之属为之谋,齐明、周最、陈轸、召滑、楼缓、翟景、苏厉、乐毅之徒通其意,吴起、孙膑、带佗、倪良、王廖、田忌、廉颇、赵奢之伦制其兵。
尝以十倍之地,百万之众,叩关而攻秦。
秦人开关延敌,九国之师,逡巡而不敢进。
秦无亡矢遗镞之费,而天下诸侯已困矣。
于是从散约败,争割地而赂秦。
秦有余力而制其弊,追亡逐北,伏尸百万,流血漂橹。
因利乘便,宰割天下,分裂山河。
强国请服,弱国入朝。
延及孝文王、庄襄王,享国之日浅,国家无事。
及至始皇,奋六世之余烈,振长策而御宇内,吞二周而亡诸侯,履至尊而制六合,执敲扑而鞭笞天下,威振四海。
南取百越之地,以为桂林、象郡;百越之君,俯首系颈,委命下吏。
乃使蒙恬北筑长城而守藩篱,却匈奴七百余里。
胡人不敢南下而牧马,士不敢弯弓而报怨。
于是废先王之道,焚百家之言,以愚黔首;隳名城,杀豪杰,收天下之兵,聚之咸阳,销锋镝,铸以为金人十二,以弱天下之民。
然后践华为城,因河为池,据亿丈之城,临不测之渊,以为固。
良将劲弩守要害之处,信臣精卒陈利兵而谁何。
天下已定,始皇之心,自以为关中之固,金城千里,子孙帝王万世之业也。
始皇既没,余威震于殊俗。
然陈涉瓮牖绳枢之子,氓隶之人,而迁徙之徒也;才能不及中人,非有仲尼、墨翟之贤,陶朱、猗顿之富;蹑足行伍之间,而倔起阡陌之中,率疲弊之卒,将数百之众,转而攻秦,斩木为兵,揭竿为旗,天下云集响应,赢粮而景从。
山东豪俊遂并起而亡秦族矣。
且夫天下非小弱也,雍州之地,崤函之固,自若也。
陈涉之位,非尊于齐、楚、燕、赵、韩、魏、宋、卫、中山之君也;锄耰棘矜,非铦于钩戟长铩也;谪戍之众,非抗于九国之师也;深谋远虑,行军用兵之道,非及向时之士也。
然而成败异变,功业相反,何也?试使山东之国与陈涉度长絜大,比权量力,则不可同年而语矣。
然秦以区区之地,致万乘之势,序八州而朝同列,百有余年矣;然后以六合为家,崤函为宫;一夫作难而七庙隳,身死人手,为天下笑者,何也?仁义不施而攻守之势异也。
中篇
秦灭周祀,并海内,兼诸侯,南面称帝,以养四海。
天下之士,斐然向风。
若是,何也?曰:近古之无王者久矣。
周室卑微,五霸既灭,令不行于天下。
是以诸侯力政,强凌弱,众暴寡,兵革不休,士民罢弊。
今秦南面而王天下,是上有天子也。
既元元之民冀得安其性命,莫不虚心而仰上。
当此之时,专威定功,安危之本,在于此矣。
秦王怀贪鄙之心,行自奋之智,不信功臣,不亲士民,废王道而立私爱,焚文书而酷刑法,先诈力而后仁义,以暴虐为天下始。
夫兼并者高诈力,安危者贵顺权,此言取与守不同术也。
秦离战国而王天下,其道不易,其政不改,是其所以取之守之者无异也。
孤独而有之,故其亡可立而待也。
借使秦王论上世之事,并殷、周之迹,以制御其政,后虽有淫骄之主,犹未有倾危之患也。
故三王之建天下,名号显美,功业长久。
今秦二世立,天下莫不引领而观其政。
夫寒者利裋褐,而饥者甘糟糠。
天下嚣嚣,新主之资也。
此言劳民之易为仁也。
向使二世有庸主之行而任忠贤,臣主一心而忧海内之患,缟素而正先帝之过;裂地分民以封功臣之后,建国立君以礼天下;虚囹圄而免刑戮,去收孥污秽之罪,使各反其乡里;发仓廪,散财币,以振孤独穷困之士;轻赋少事,以佐百姓之急;约法省刑,以持其后,使天下之人皆得自新,更节修行,各慎其身;塞万民之望,而以盛德与天下,天下息矣。
即四海之内皆欢然各自安乐其处,惟恐有变。
虽有狡害之民,无离上之心,则不轨之臣无以饰其智,而暴乱之奸弭矣。
二世不行此术,而重以无道:坏宗庙与民,更始作阿房之宫;繁刑严诛,吏治刻深;赏罚不当,赋敛无度。
天下多事,吏不能纪;百姓困穷,而主不收恤。
然后奸伪并起,而上下相遁;蒙罪者众,刑戮相望于道,而天下苦之。
自群卿以下至于众庶,人怀自危之心,亲处穷苦之实,咸不安其位,故易动也。
是以陈涉不用汤、武之贤,不借公侯之尊,奋臂于大泽,而天下响应者,其民危也。
故先王者,见终始不变,知存亡之由。
是以牧民之道,务在安之而已矣。
下虽有逆行之臣,必无响应之助。
故曰:“安民可与为义,而危民易与为非”,此之谓也。
贵为天子,富有四海,身在于戮者,正之非也。
是二世之过也。
下篇
秦兼诸侯山东三十余郡,脩津关,据险塞,缮甲兵而守之。
然陈涉率散乱之众数百,奋臂大呼,不用弓戟之兵,鉏耰白梃,望屋而食,横行天下。
秦人阻险不守,关梁不闭,长戟不刺,强弩不射。
楚师深入,战于鸿门,曾无藩篱之难。
于是山东诸侯并起,豪俊相立。
秦使章邯将而东征,章邯因其三军之众,要市于外,以谋其上。
群臣之不相信,可见于此矣。
子婴立,遂不悟。
借使子婴有庸主之材而仅得中佐,山东虽乱,三秦之地可全而有,宗庙之祀宜未绝也。
秦地被山带河以为固,四塞之国也。
自缪公以来至于秦王二十余君,常为诸侯雄。
此岂世贤哉?其势居然也。
且天下尝同心并力攻秦矣,然困于险阻而不能进者,岂勇力智慧不足哉?形不利、势不便也。
秦虽小邑,伐并大城,得阨塞而守之。
诸侯起于匹夫,以利会,非有素王之行也。
其交未亲,其民未附,名曰亡秦,其实利之也。
彼见秦阻之难犯,必退师。
案土息民以待其弊,收弱扶罢以令大国之君,不患不得意于海内。
贵为天子,富有四海,而身为禽者,救败非也。
秦王足己而不问,遂过而不变。
二世受之,因而不改,暴虐以重祸。
子婴孤立无亲,危弱无辅。
三主之惑,终身不悟,亡不亦宜乎?当此时也,也非无深谋远虑知化之士也,然所以不敢尽忠指过者,秦俗多忌讳之禁也,——忠言未卒于口而身糜没矣。
故使天下之士倾耳而听,重足而立,阖口而不言。
是以三主失道,而忠臣不谏,智士不谋也。
天下已乱,奸不上闻,岂不悲哉!先王知壅蔽之伤国也,故置公卿、大夫、士,以饰法设刑而天下治。
其强也,禁暴诛乱而天下服;其弱也,王霸征而诸侯从;其削也,内守外附而社稷存。
故秦之盛也,繁法严刑而天下震;及其衰也,百姓怨而海内叛矣。
故周王序得其道,千余载不绝;秦本末并失,故不能长。
由是观之,安危之统相去远矣。
鄙谚曰:“前事之不忘,后事之师也。
”是以君子为国,观之上古,验之当世,参之人事,察盛衰之理,审权势之宜,去就有序,变化因时,故旷日长久而社稷安矣。

作者简介(贾谊)

贾谊头像

贾谊(前200~前168),汉族,洛阳(今河南省洛阳市东)人,字太傅。西汉初年著名的政论家、文学家。18岁即有才名,年轻时由河南郡守吴公推荐,20余岁被文帝召为博士。不到一年被破格提为太中大夫。但是在23岁时,因遭群臣忌恨,被贬为长沙王的太傅。后被召回长安,为梁怀王太傅。梁怀王坠马而死后,贾谊深自歉疚,直至33岁忧伤而死。其著作主要有散文和辞赋两类。散文如《过秦论》、《论积贮疏》、《陈政事疏》等都很有名;辞赋以《吊屈原赋》、《鵩鸟赋》最著名。

过秦论翻译

上篇
  秦孝公占据着崤山和函谷关的险固地势,拥有雍州的土地,君臣牢固地守卫着来伺机夺取周王室的权力,(秦孝公)有统一天下的雄心。正当这时,商鞅辅佐他,对内建立法规制度,从事耕作纺织,修造防守和进攻的器械;对外实行连衡策略,使诸侯自相争斗。因此,秦人轻而易举地夺取了黄河以西的土地。
  秦孝公死了以后,惠文王、武王、昭襄王承继先前的基业,沿袭前代的策略,向南夺取汉中,向西攻取巴、蜀,向东割取肥沃的地区,向北占领非常重要的地区。诸侯恐慌害怕,集会结盟,商议削弱秦国。不吝惜奇珍贵重的器物和肥沃富饶的土地,用来招纳天下的优秀人才,采用合纵的策略缔结盟约,互相援助,成为一体。在这个时候,齐国有孟尝君,赵国有平原君,楚国有春申君,魏国有信陵君。这四位封君,都见识英明有智谋,心地诚而讲信义,待人宽宏厚道而爱惜人民,尊重贤才而重用士人,以合纵之约击破秦的连横之策,联合韩、魏、燕、楚、齐、赵、宋、卫、中山的部队。在这时,六国的士人,有宁越、徐尚、苏秦、杜赫等人为他们出谋划策,齐明、周最、陈轸、召滑、楼缓、翟景、苏厉、乐毅等人沟通他们的意见,吴起、孙膑、带佗、倪良、王廖、田忌、廉颇、赵奢等人统率他们的军队。他们曾经用十倍于秦的土地,上百万的军队,攻打函谷关来攻打秦国。秦人打开函谷关口迎战敌人,九国的军队有所顾虑徘徊不敢入关。秦人没有一兵一卒的耗费,然而天下的诸侯就已窘迫不堪了。因此,纵约失败了,各诸侯国争着割地来贿赂秦国。秦有剩余的力量趁他们困乏而制服他们,追赶逃走的败兵,百万败兵横尸道路,流淌的血液可以漂浮盾牌。秦国凭借这有利的形势,割取天下的土地,重新划分山河的区域。强国主动表示臣服,弱国入秦朝拜。
  延续到孝文王、庄襄王,统治的时间不长,秦国并没有什么大事发生。
  到始皇的时候,发展六世遗留下来的功业,以武力来统治各国,将东周,西周和各诸侯国统统消灭,登上皇帝的宝座来统治天下,用严酷的刑罚来奴役天下的百姓,威风震慑四海。秦始皇向南攻取百越的土地,把它划为桂林郡和象郡,百越的君主低着头,颈上捆着绳子(愿意服从投降),把性命交给司法官吏。秦始皇于是又命令蒙恬在北方修筑长城,守卫边境,使匈奴退却七百多里;胡人不敢向下到南边来放牧,勇士不敢拉弓射箭来报仇。秦始皇接着就废除古代帝王的治世之道,焚烧诸子百家的著作,来使百姓愚蠢;毁坏高大的城墙,杀掉英雄豪杰;收缴天下的兵器,集中在咸阳,销毁兵刃和箭头,冶炼它们铸造十二个铜人,以便削弱百姓的反抗力量。然后凭借华山为城墙,依据黄河为城池,凭借着高耸的华山,往下看着深不可测的黄河,认为这是险固的地方。好的将领手执强弩,守卫着要害的地方,可靠的官员和精锐的士卒,拿着锋利的兵器,盘问过往行人。天下已经安定,始皇心里自己认为这关中的险固地势、方圆千里的坚固的城防,是子子孙孙称帝称王直至万代的基业。
  始皇去世之后,他的余威(依然)震慑着边远地区。可是,陈涉不过是个破瓮做窗户、草绳做户枢的贫家子弟,是氓、隶一类的人,(后来)做了被迁谪戍边的卒子;才能不如普通人,并没有孔丘、墨翟那样的贤德,也不像陶朱、猗顿那样富有。(他)跻身于戍卒的队伍中,从田野间突然奋起发难,率领着疲惫无力的士兵,指挥着几百人的队伍,掉转头来进攻秦国,砍下树木作武器,举起竹竿当旗帜,天下豪杰像云一样聚集,回声似的应和他,许多人都背着粮食,如影随形地跟着。崤山以东的英雄豪杰于是一齐起事,消灭了秦的家族。
  况且那天下并没有缩小削弱,雍州的地势,崤山和函谷关的险固,是保持原来的样子。陈涉的地位,没有比齐、楚、燕、赵、韩、魏、宋、卫、中山的国君更加尊贵;锄头木棍也不比钩戟长矛更锋利;那迁谪戍边的士兵也不能和九国部队抗衡;深谋远虑,行军用兵的方法,也比不上先前九国的武将谋臣。可是条件好者失败而条件差者成功,功业完全相反,为什么呢?假使拿东方诸侯国跟陈涉比一比长短大小,量一量权势力量,就更不能相提并论了。然而秦凭借着它的小小的地方,发展到兵车万乘的国势,管辖全国,使六国诸侯都来朝见,已经一百多年了;这之后把天下作为家业,用崤山、函谷关作为自己的内宫;陈涉一人起义国家就灭亡了,秦王子婴死在别人(项羽)手里,被天下人耻笑,这是为什么呢?就因为不施行仁政而使攻守的形势发生了变化啊。

中篇
  秦统一天下,吞并诸侯,临朝称帝,供养四海,天下的士人顺服的慕风向往,为什么会像这样呢?回答是:近古以来没有统一天下的帝王已经很久了。周王室力量微弱,五霸相继死去以后,天子的命令不能通行天下,因此诸侯凭着武力相征伐,强大的侵略弱小的,人多的欺凌人少的,战事不止,军民疲惫。如今秦皇南面称帝统治了天下,这就是在上有了天子啊。这样一来,那些可怜的百姓就都希望能靠他安身活命,没有谁不诚心景仰皇上,在这个时候,应该保住威权,稳定功业,是安定,是危败,关键就在于此了。
  秦王怀着贪婪卑鄙之心,只想施展他个人的智慧,不信任功臣,不亲近士民,抛弃仁政王道,树立个人权威,禁除诗书古籍,实行严刑酷法,把诡诈权势放在前头,把仁德信义丢在后头,把残暴苛虐作为治理天下的前提。实行兼并,要重视诡诈和实力;安定国家,要重视顺时权变:这就是说夺天下和保天下不能用同样的方法。秦经历了战国到统一天下,它的路线没有改,他的政令没有变,这是它夺天下和保天下所用的方法没有不同。秦王孤身无辅却拥有天下,所以他的灭亡很快就来到了。假使秦王能够考虑古代的情况,顺着商、周的道路,来制定实行自己的政策,那么后代即使出现骄奢淫逸的君主,也不会有倾覆危亡的祸患。所以夏禹、商汤、周文王和周武王建立了国家,名号卓著,功业长久。
  当今秦二世登上王位,普天之下没有人不伸长脖子盼着看一看他的政策。受冻的人穿上粗布短袄就觉得很好,挨饿的人吃上糟糠也觉得香甜。天下苦苦哀叫的百姓,正是新皇帝执政才能的表现。这就是说劳苦人民容易接受仁政。如果二世有一般君主的德行,任用忠贞贤能的人,君臣一心,为天下的苦难而忧心,丧服期间就改正先帝的过失,割地分民,封赏功臣的后代,封国立君,对天下的贤士以礼相待,把牢狱里的犯人放出来,免去刑戮,废除没收犯罪者妻子儿女为官家奴婢之类的杂乱刑罚,让被判刑的人各自返回家乡。打开仓库,散发钱财,以赈济孤独穷困的士人;减轻赋税,减少劳役,帮助百姓解除急困;简化法律,减少刑罚,给犯罪人以把握以后的机会,使天下的人都能自新,改变节操,修养品行,各自谨慎对待自身;满足万民的愿望,以威信仁德对待天下人,天下人就归附了。如果天下到处都欢欢喜喜安居乐业,唯恐发生变乱,那么即使有奸诈不轨的人,而民众没有背叛主上之心,图谋不轨的臣子也就无法掩饰他的奸诈,暴乱的阴谋就可以被阻止了。
  二世不实行这种办法,破坏宗庙,残害百姓,比始皇更加暴虐无道,重新修建阿房宫,使刑罚更加繁多,杀戮更加严酷,官吏办事苛刻狠毒,赏罚不得当,赋税搜刮没有限度,国家的事务太多,官吏们都治理不过来;百姓穷困已极,而君主却不加收容救济。于是奸险欺诈之事纷起,上下互相欺骗,蒙受罪罚的人很多,道路上遭到刑戮的人前后相望,连绵不断,天下的人都陷入了苦难。从君卿以下直到平民百姓,人人心中自危,身处穷苦之境,到处都不得安静,所以容易动乱。因此陈涉不凭商汤、周武王那样的贤能,不借公侯那样的尊贵,在大泽乡振臂一呼而天下响应,其原因就在于人民正处于危难之中。
  所以古代圣王能洞察开端与结局的变化,知道生存与灭亡的关键,因此统治人民的方法,就是要专心致力于使他们安定罢了。这样,天下即使出现叛逆的臣子,也必然没有人响应,得不到帮助力量了。所谓“处于安定状态的人民可以共同行仁义,处于危难之中的人民容易一起做坏事”,就是说的这种情况。尊贵到做了天子,富足到拥有天下,而自身却不能免于被杀戮,就是由于挽救倾覆局势的方法错了。这就是二世的错误。

下篇
  秦朝兼并了诸侯,崤山以东有三十多个郡,修筑渡口关隘,占据着险要地势,修治武器,守护着这些地方。然而陈涉凭着几百名散乱的戌卒,振臂大呼,不用弓箭矛戟等武器,光靠锄把和木棍,虽然没有给养,但只要看到有人家住的房屋就能吃上饭,横行天下。秦朝险阻之地防守不住了,关卡桥梁封锁不住了,长戟刺不了,强弩射不了。楚军很快深入境内,鸿门一战,竟然连篱笆一样的阻拦都没有遇到。于是崤山以东大乱,诸侯纷纷起事,豪杰相继立王。秦王派章邯率兵东征,章邯凭着三军的众多兵力,在外面跟诸侯相约,做交易,图谋他的主上。秦君之间互相不信任,从这件事就可以看出来了。子婴登位,最终也不曾觉悟,假使子婴有一般君主的才能,仅仅得到中等的辅佐之臣,崤山以东地区虽然混乱,秦国的地盘还是可以保全的,宗庙的祭祀也不会断绝。
  秦国地势有高山阻隔,有大河环绕,形成坚固防御,是个四面都有险要关塞的国家。从穆公以来,一直到秦始皇,二十多个国君,经常在诸侯中称雄。难道代代贤明吗?这是地位形势造成的呀!再说天下各国曾经同心合力进攻秦国。在这种时候,贤人智士会聚,有良将指挥各国的军队,有贤相沟通彼此的计谋,然而被险阻困住不能前进,秦国就引诱诸侯进入秦国境内作战,为他们打开关塞,结果崤山以东百万军队败逃崩溃。难道是因为勇气、力量和智慧不够吗?是地形不利,地势不便啊。秦国把小邑并为大城,在险要关塞驻军防守,把营垒筑得高高的而不轻易跟敌方作战,紧闭关门据守险塞,肩扛矛戟守卫在那里。诸侯们出身平民,是为了利益联合起来,并没德高望众而位居王位者的德行。他们的交往不亲密,他们的下属不亲附。名义上是说灭亡秦朝,实际上是为自己谋求私利。他们看见秦地险阻难以进犯,就必定退兵。如果他们能安定本土,让人民休养生息,等待秦的衰败,收纳弱小,扶助疲困,来指挥东方诸侯新建的各国的君主,就不用担心在天下实现不了自己的愿望了。可是他们尊贵身为天子,富足拥有天下,自己却遭擒获,这是因为他们在覆亡前夕没有做出挽救的措施。
  秦王满足一己之功,不求教于人,一错到底而不改变。二世承袭父过,因循不改,残暴苛虐以致加重了祸患。子婴孤立无亲,自处危境,却又年幼而没有辅佐,三位君主一生昏惑而不觉悟,秦朝灭亡,不也是应该的吗?在这个时候,世上并非没有深谋远虑懂得形势变化的人士,然而他们所以不敢竭诚尽忠,纠正主上之过,就是由于秦朝的风气多有忌讳的禁规,忠言还没说完而自己就被杀戮了。所以使得天下之士只能侧着耳朵听,重叠双脚站立,闭上嘴巴不敢说话。因此,三位君主迷失了路途,而忠臣不敢进谏言,智士不敢出主意,天下已经大乱,皇上还不知道,难道不可悲吗?先王知道壅塞不通就会伤害国家,所以设置公卿、大夫和士,来整治法律设立刑罚,天下因而得到治理。强盛的时候,禁止残暴诛讨叛乱,天下服从;衰弱的时候,五霸为天子征讨,诸侯也顺从;土地被割削的时候,在内能自守备,在外还有亲附,社稷得以保存。所以秦朝强盛的时候,繁法严刑,天下震惊;等到它衰弱的时候,百姓怨恨,天下背叛。周朝的公、侯、伯、子、男五等爵位合乎根本大道,因而传国一千多年不断绝。而秦朝则是本末皆失,所以不能长久。由此看来,安定和危亡的纲纪相距太远了!
  俗话说“前事不忘,后事之师”(过去的经验教训不忘记,就是以后做事的借鉴)。因此君子治理国家,考察于上古的历史,验证以当代的情况,还要通过人事加以检验,从而了解兴盛衰亡的规律,详知谋略和形势是否合宜,做到取舍有序,变化适时,所以历时长久,国家安定。

过秦论文言现象

通假字
约从离衡 “衡”通“横”
威振四海 “振”通“震”
外连衡而斗诸侯 “衡”通“横”
合从缔交,相与为一 “从”通“纵”
信臣精卒陈利兵而谁何 “何”通“呵”缉察盘问
蹑足行伍之间,而倔起阡陌之中 “倔”通“崛”
天下云集响应,赢粮而景从 “景”通“影”
序八州而朝同列,百有余年矣 “有”通“又”
孝公既没,惠文、武、昭襄蒙故业 “没”通“殁”
锄櫌棘矝 “櫌”通“耰”

一词多义

因遗策(沿袭,动词)
因利乘便(趁着,介词)
因河为池(凭借,依据,介词)

不爱珍器重宝肥饶之地。(的,结构助词)
赵奢之伦制其兵。(这,指示代词)
商君佐之(他,指秦孝公,代词)
聚之咸阳(到,动词)

非及向时之士(赶得上,追得上,动词)
及至秦始皇(到,介词)

乃使蒙恬北筑长城而守藩篱(在北方,方位名词作状语)
追亡逐北(败北的军队,原为动词,在此用作名词)

赵奢之伦制其兵(统率,动词)
秦有余力而制其弊(制裁,制服,动词)
履至尊而制六合(控制,动词)

赵奢之伦制其兵/行军用兵之道(军队,名词)
收天下之兵/信臣精卒陈利兵而谁何/斩木为兵(兵器,名词。)

秦无亡矢遗镞之费(丢失,丢掉,动词)
追亡逐北(逃亡,动词。在此用作名词:逃亡的军队)
吞二周而亡诸侯(使灭亡,使动用法。)

包举宇内(举起,拿走,动词)
西举巴、蜀(攻取,动词)

因利乘便(有利的形势 形作名)
信臣精卒陈利兵而谁何(锋利,形容词)

秦孝公据崤函之固(险要的地理位置 形作名)
固守以窥周室/自以为关中之固(牢固地,牢牢地)
临不测之渊,以为固(坚固)
汝心之固,固不可彻(顽固)

词类活用
1.名词作状语
有席卷天下、包举宇内、囊括四海之意 (像用席子、包裹、口袋一样)
内立法度外连衡而斗诸侯 (在国内 对国外)
南取汉中,西举巴蜀,东割膏腴之地,北收要害之郡 (向南、向西、向东、向北等)
天下云集响应,赢粮而景从 (像云彩那样 像回声那样 像影子那样)
南取百越之地,(以为桂林、象郡向南)
乃使蒙恬北筑长城而守藩篱(在北方)
2.使动用法
外连衡而斗诸侯 使(诸侯)相斗
会盟而谋弱秦 使(秦)衰弱
约从离衡 使(秦国的连横策略)离散
焚百家之言以愚黔首使(百姓力量)愚蠢
以弱天下之民 使(天下百姓)衰弱
序八州而朝同列 序 ,引、招致 使(同列)来朝拜
吞二周而亡诸侯 使(诸侯国)灭亡
3.名词作动词
子孙帝王万世之业也 (做帝王)
履至尊而制六合 (本意为鞋子,此处意为登上)
然陈涉瓮牖绳枢之子 (用瓮做 用绳子系)
执敲扑而鞭笞天下 (用鞭子打,用竹杖敲,引申为“奴役”)
将数百之众 (率领,带领)
过秦论 (指出过失)
4.形容词作动词
且夫天下非小弱也 (变小变弱)
尊贤而重士 (看重)
5.动词作名词
追亡逐北逃跑的士卒 (溃败的军队)
6.形容词作名词
秦孝公据崤函之固(险固的地方)
临不测之渊,以为固 (坚固的屏障)
因利乘便 (有利的形势)
尊贤而重士 (贤德的人)
山东豪俊遂并起而亡秦族矣 (豪杰)

古今异义
1.于是秦人拱手而取西河之外(古义:黄河今:河流)
2.惠文、武、昭襄,蒙故业( 古:继承 今:受)
3.西举巴蜀( 古:攻取 今:向上抬)
4.不爱珍器重宝肥饶之地(古:吝惜 今:对人或事有深挚的感情)
5.以致天下之士(古:来,招纳 今:用在下半句的开头,表示下文是上述情况造成的结果,多指不好的事情。)
6.九国之师(古:军队 今:指隶属于军或集团军的一个编制单位)
7.流血漂橹 (古义:盾牌 今:划船工具)
8.以为桂林、象郡(古:把……作为。“以”后省略了宾语“之”;今:认为)
9.迁徙之徒也(古:征发今:迁移,搬家)
10.斩木为兵(古:兵器 今:士兵)
11.赢粮而景从 (古:担负,背负;今:胜,获胜)
12.山东豪俊遂并起(古:崤山以东,即东方诸国;今:指山东省)
13.皆明智而忠信(古:聪明智慧;今:通达事理)
14.国家无事(古:诸侯和大夫封地;今:一个国家的整个区域)
15.才能不及中人(古:一般人;今:在两方之间调解、做见证或介绍买卖的人)

重点虚词
陈涉瓮牖绳枢之子 (助词 相当于“的”)
振长策而御宇内 (连词表修饰关系)
尊贤而重士(连词表并列关系)
秦无亡矢遗镞之费,而天下诸侯已困矣 (连词表转折关系)
一夫作难而七庙隳 (连词表因果关系)
于是秦人拱手而取西河之外 (表修饰 相当于:“地”)

特殊句式
判断句
1、此四君者,皆明智而忠信,宽厚而爱人,尊贤而重士
2、关中之固,金城千里,子孙帝王万世之业也
3、然陈涉瓮牖绳枢之子,氓隶之人,而迁徙之徒也
4、仁义不施而攻守之势异也
5、子孙帝王万世之业也
倒装句
1、定语后置:
伏尸百万
铸以为金人十二
金城千里
2、宾语前置:
信臣精卒陈利兵而谁何
仁义不施,而攻守之势异也
崤函之固,自若也
3、介词短语后置:
陈涉之位,非尊于齐、楚、燕、赵、韩、魏、宋、卫、中山之君也;
锄耰棘矜,非銛于钩戟长铩也;
谪戍之 众,非抗于九国之师也
余威震于殊俗
省略句
委命(于)下吏
身死(于)人手
威振(于)四海
士不敢弯弓(射箭)而报怨
聚之(于)咸阳
以(之)为桂林、象郡
蹑足(于)行伍之间
而倔起(于)阡陌之中
被动句
一夫作难而七庙隳
身死人手,为天下笑者

过秦论特点

文章主旨
  《过秦论》是史论,文章总论了秦的兴起,灭亡及其原因,鲜明地提出了本文的中心论点:“仁义不施而攻守之势异也。”其目的是提供给汉文帝作为改革政治的借鉴。

写作特色
  1、以史实为论据,用观点统率材料。本文叙史的特点是在观点统率下对史实作出高度概括。如秦“取西河之外”,是商鞅计骗魏将公子卯而袭破其军的结果,文中以“拱手”二字作了概括。作者为了阐明自己的观点,在叙史时所看重的是历史过程的本质,而不讲细节的准确。
  2、对比论证方法。本文通篇采用对比论证手法,集中表现在第5段。秦国的过去和现在比,陈涉与九国之师比,秦强盛之久与秦灭亡之速比,这样通过对比论证突出文章的中心论点。
  3、语言有辞赋特色,讲究铺排渲染。如开头写秦孝公的雄心,连用“席卷天下”“包举宇内”等四语;中间写九国之师攻秦,四君、九国、谋臣、策士、武将,一一列名,显得有声势;写秦始皇,则极力塑造出他那“威加海内”的形。行文多用骈偶,读起来铿锵有力,且句式变化多端,不显得单调。

过秦论评价

  《过秦论》共有三篇。其中写得最好、影响最大的是第一篇。它最早附见于《史记·秦始皇本纪》篇末,列为第二篇;后来褚少孙补《史记》,又把它单独附在《陈涉世家》的篇末。《汉书》《文选》也都选录了这一篇。今传贾谊所撰专著《新书》,当由后人搜辑而成,对此文则明确标出它是三篇中的“上篇”。在《史》《汉》《新书》《文选》四部书中,本篇凡五见,文章字句颇有出入。

  从明、清到当代,几乎所有的古文选本都选了这篇《过秦论》(上),因此前人对它的评语也很多。如清人姚鼐在《古文辞类纂》中评它为“雄骏宏肆”,近人吴闿生在《古文范》的夹批中评它“通篇一气贯注,如一笔书,大开大阖”。归纳大多数评论者的意见,主要说这篇文章气势充沛,一气呵成,是古今第一篇气“盛”的文章。因此吴闿生的意见是比较有代表性的。

  从语言的角度看,所谓气盛的文章,多用排比句或对偶句,本篇固不例外(如第2段中从“于是六国之士”以下,先用一“有”字领起,贯穿下面三句,罗列了大量人名,就是排比句式;如“蒙故业”以下四句,每两句一对仗,就是对偶句式。也有排比兼对偶的句式,如开头说秦孝公“有席卷天下,包举宇内,囊括四海之意,并吞八荒之心”即是)。但这还只是从表面现象去理解。在古典散文名篇中,用排比句或对偶句的文章并不少,却不一定篇篇气盛。如孔稚圭的《北山移文》,造句或排或偶,比比皆是,然而读起来并不感到气很盛。可见用排比句和对偶句只是使文章气盛增加的因素之一,是属于外在的艺术技巧,而不是主要因素。

  本篇之所以以气盛为特点而传诵不朽,之所以使人觉得有说服力,有三个原因。第一个是最主要的,即这篇文章虽是说理文,其中却用了十之七八的篇幅来叙事。用叙事来说理,可以说是本篇最大的特点。作者用千把字的篇幅概括了从秦孝公到秦亡国这一百多年来的历史,概括地说明了秦之由盛而衰的全过程和主要现象,同时还贯穿了作者本人的观点来说明其所以兴衰的关键所在。这就帮助我们对这一段历史事实有比较清楚的认识。这个特点为什么就能使文章读起来有气势呢?关键在于:一、作者既能用概括扼要的笔墨来表达丰富的内容,让读者感到短短一篇文章竟然包涵了这许多东西,自然觉得文章饱满充沛,读起来思路自然而然跟着作者的笔锋走,那当然会显得气“盛”了;二、贾谊对秦国由盛而衰、由兴而亡的叙述是很有条理的,上来抓住一条纵的线,即从秦孝公之兴到秦王朝之亡,始终是按照时间的顺序来安排文章的层次先后的;而对某一特定时间内的某一点,又突出地加以铺陈发挥,使人不仅看到“线”,还看到“线”上的一个个用浓墨重彩着重描述的“点”。于是你不由自主地会顺着作者所安排的次序往下推,往下读,他不中断,你就不能中断,他不节外生枝,你就不能旁及其余。因此,这也给人带来了气盛的感觉。

  第二个使读者感到文章气盛的原因,亦即本篇所具有的另一特点:贾谊在用写赋的手法来写说理散文。写赋是需要铺张和夸大的,贾谊写这篇文章可以说通篇都采用了这种手法。比如第1段“有席卷天下”四句,“席卷”“包举”“囊括”“并吞”等词,基本上都同义;“天下”“宇内”“四海”和“八荒”,也都是同一个意思。同一个意思而一连写上好几句,既有排比又有对仗,这就是写赋的夸张手法。下面第2、第4、第5等段中,都有类似的句子,不胜枚举。所谓“铺张扬厉”,主要就是指的这一类句子。这样,气势自然就充沛了,自然让读者感受到作者的笔锋锐不可当,咄咄逼人,读起来有劲头,有说服力,而且有欲罢不能之感。这是由于作者本人原是一位辞赋作家的缘故。作为作家,贾谊不仅是政治家,也是文学家;作为作品,《过秦论》同样具有文学作品的艺术特色。

  还有第三个原因,也是这篇文章所具有的第三个特点,即作者用全篇对比到底的手法写出了他的论点。对比手法并没有什么希奇,而本篇精彩处却在于作者用了四个方面的对比:即秦国本身先强后弱、先盛后衰、先兴旺后灭亡的对比;秦与六国的对比;秦与陈涉的对比;陈涉与六国的对比。几种对比交织在一起,结构自然宏伟,气势也自然磅礴,话也显得更有分量了。主客观形势的不同,强弱盛衰难易的不同,都从几方面的对比中显现出来。而文章气盛的道理,也就不难理解了。

  前三段,主要写三个方面:一、秦国世世代代有野心;二、秦国实力愈来愈强大;三、由于靠实力,秦国统一天下并不很难。第1段着重写有野心,第2段着重写有实力,第3段兼而写之。全篇的铺排和对比都从这三方面入手,把具体事实贯穿进去,用概括的语言勾画出大的轮廓来,使叙述的内容有了倾向性,有了作者自己的观点。如说“秦人拱手而取西河之外”“秦无亡矢遗镞之费”和第3段结束处写“始皇之心,自以为关中之固,金城千里,子孙帝王万世之业也”等等,都是极写秦之野心和实力,极写得天下并不难。与此同时,作者也写了另一方面,如“四君”“九国之师”“六国之士”等等,愈写对方强大也就愈反衬秦之强大,这是烘云托月的手法。但我们却感到:愈写秦之强大,就愈见秦之骄横愚昧;愈写秦之自信太强,就愈见秦之主观片面;愈写秦之野心极大,就愈见秦之眼光短浅。作者虽处处叙而不论,却处处为最后一段的议论在“蓄势”。这样的文章,读起来自然感到饱满酣畅了。

  第3段开头只说了九个字:“享国之日浅,国家无事”。这当然是事实。但也并非一点可写的事都没有。可是作者不准备在这里多费笔墨,只把那一条贯穿于秦之各个时期的纵线画出来就够了。从行文方面来说,一篇气盛的文章也不能一点不喘息。第3段开头的十几个字,就给全篇形成一个短暂的停顿。明代古文家归有光就说过,这是“如人吐气”(见归有光《评点史记》)。我们固然不能形式主义地看问题,硬要在一气呵成的文章里安插一个“气口”;但文章写到这里,自然有了一个喘息的机会,“如人吐气”,还是必要的,也是学写作的人应予注意的。(或许此文作者的版本 “享国之日浅,国家无事”位于第三段初。)

  第3段写秦始皇:野心与实力,兼而写之。但第3段与第2段还不一样。第2段是用正反对比手法两面写,第3段却全从正面写,把秦始皇的实力和野心描绘得淋漓尽致,愈写愈足,愈写愈神气。甚至到了第4段开头处,还要找补两句:“始皇既没,余威震于殊俗”。吴闿生夹批:“再加二句,十分酣恣。”这就像给皮球或车轮打气,打到最大限度,再加上两下,自然球胎或轮胎就非爆裂不可了。然后一下子反跌下来,改从陈涉方面写起,却又处处对陈涉寓褒于贬,这就更加写出秦之灭亡实有自取其祸之道了。

  最末一段是“论”和“断”,仍用对比手法把几个方面综合到一起,然后得出结论,即所谓“断”。为了使结论下得郑重,于是又把秦重新提起总说一遍,才以“仁义不施而攻守之势异也”收尾。文章须能放能收,能开能合,始见本领。贾谊在这篇杰作中完全做到了这一点。

  金圣叹在《才子古文》(历朝部分)卷二中对本篇加批语说:“《过秦论》者,论秦之过也。秦过只是末句‘仁义不施’一语便断尽,此通篇文字。……至于前半有说六国时,此只是反衬秦;后半有说秦时,此只是反衬陈涉,最是疏奇之笔。”这是说得相当扼要的。

  这篇文章在当时确实起了好影响。贾谊作为士大夫,固然站在封建统治阶级立场为汉王朝出谋划策;但他却能认识到农民起义的力量,认识到秦王朝灭亡的关键在于失掉民心和过分迷信武力,封建统治者野心大而虐待人民,终于被人民灭亡。有了这个认识,统治阶级才开始考虑如何缓和社会矛盾,以巩固自己的统治政权。这才说明农民起义真正推动了历史前进的车轮。有了贾谊这一番描绘,汉朝的皇帝才能真正总结秦代由盛而衰、由强而弱的经验教训。

  总结:《过秦论》主旨在于分析“秦之过”,旧分上中下三篇,其实本是一篇,最广为流传的《过秦论》是文章的前三分之一,它通过对秦国兴盛历史的回顾,指出秦国变法图强而得天下,“仁义不施”而不能守天下。而在中篇和下篇,作者则具体地论述了秦统一之后的种种过失。中篇指出秦统一天下,结束了多年的战乱,本来处在很好的形势中,但秦始皇并没有制定出正确的政策,反而焚书坑儒,以暴虐治天下;到了二世时,也不能改正原先的过失,终致国家倾覆。《过秦论》的下篇后部分,作者承接前文,指出在“诸侯并起,豪俊相立”的时候,如果子婴能改变原来错误的政策,“闭关据厄”,“荷戟而守之”,是可以守住三秦之地的,以后“安土息民”,徐图发展,甚至也可以重新恢复国家的统一,但是遗憾的是,秦朝钳口闭言的一贯政策,导致上下“雍闭”,子婴孤立无亲,终于不免灭亡的命运。

《过秦论》贾谊 拼音读音参考

guò qín lùn
过秦论

shàng piān
上篇
qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù, yōng yōng zhōu zhī dì, jūn chén gù shǒu yǐ kuī zhōu shì, yǒu xí juǎn tiān xià, bāo jǔ yǔ nèi, náng kuò sì hǎi zhī yì, bìng tūn bā huāng zhī xīn.
秦孝公据崤函之固,拥雍州之地,君臣固守以窥周室,有席卷天下,包举宇内,囊括四海之意,并吞八荒之心。
dàng shì shí yě, shāng jūn zuǒ zhī, nèi lì fǎ dù, wù gēng zhī, xiū shǒu zhàn zhī jù wài lián héng ér dòu zhū hóu.
当是时也,商君佐之,内立法度,务耕织,修守战之具;外连衡而斗诸侯。
yú shì qín rén gǒng shǒu ér qǔ xī hé zhī wài.
于是秦人拱手而取西河之外。
xiào gōng jì méi, huì wén wǔ zhāo xiāng méng gù yè, yīn yí cè, nán qǔ hàn zhōng, xī jǔ bā shǔ, dōng gē gāo yú zhī dì, běi shōu yào hài zhī jùn.
孝公既没,惠文、武、昭襄蒙故业,因遗策,南取汉中,西举巴、蜀,东割膏腴之地,北收要害之郡。
zhū hóu kǒng jù, huì méng ér móu ruò qín, bù ài zhēn qì zhòng bǎo féi ráo zhī dì, yǐ zhì tiān xià zhī shì, hé cóng dì jiāo, xiāng yǔ wéi yī.
诸侯恐惧,会盟而谋弱秦,不爱珍器重宝肥饶之地,以致天下之士,合从缔交,相与为一。
dāng cǐ zhī shí, qí yǒu mèng cháng, zhào yǒu píng yuán, chǔ yǒu chūn shēn, wèi yǒu xìn líng.
当此之时,齐有孟尝,赵有平原,楚有春申,魏有信陵。
cǐ sì jūn zhě, jiē míng zhì ér zhōng xìn, kuān hòu ér ài rén, zūn xián ér zhòng shì, yuē cóng lí héng, jiān hán wèi yàn chǔ qí zhào sòng wèi zhōng shān zhī zhòng.
此四君者,皆明智而忠信,宽厚而爱人,尊贤而重士,约从离衡,兼韩、魏、燕、楚、齐、赵、宋、卫、中山之众。
yú shì liù guó zhī shì, yǒu níng yuè xú shàng sū qín dù hè zhī shǔ wèi zhī móu, qí míng zhōu zuì chén zhěn zhào huá lóu huǎn dí jǐng sū lì lè yì zhī tú tōng qí yì, wú qǐ sūn bìn dài tuó ní liáng wáng liào tián jì lián pō zhào shē zhī lún zhì qí bīng.
于是六国之士,有宁越、徐尚、苏秦、杜赫之属为之谋,齐明、周最、陈轸、召滑、楼缓、翟景、苏厉、乐毅之徒通其意,吴起、孙膑、带佗、倪良、王廖、田忌、廉颇、赵奢之伦制其兵。
cháng yǐ shí bèi zhī dì, bǎi wàn zhī zhòng, kòu guān ér gōng qín.
尝以十倍之地,百万之众,叩关而攻秦。
qín rén kāi guān yán dí, jiǔ guó zhī shī, qūn xún ér bù gǎn jìn.
秦人开关延敌,九国之师,逡巡而不敢进。
qín wú wáng shǐ yí zú zhī fèi, ér tiān xià zhū hóu yǐ kùn yǐ.
秦无亡矢遗镞之费,而天下诸侯已困矣。
yú shì cóng sàn yuē bài, zhēng gē dì ér lù qín.
于是从散约败,争割地而赂秦。
qín yǒu yú lì ér zhì qí bì, zhuī wáng zhú běi, fú shī bǎi wàn, liú xiě piāo lǔ.
秦有余力而制其弊,追亡逐北,伏尸百万,流血漂橹。
yīn lì chéng biàn, zǎi gē tiān xià, fēn liè shān hé.
因利乘便,宰割天下,分裂山河。
qiáng guó qǐng fú, ruò guó rù cháo.
强国请服,弱国入朝。
yán jí xiào wén wáng zhuāng xiāng wáng, xiǎng guó zhī rì qiǎn, guó jiā wú shì.
延及孝文王、庄襄王,享国之日浅,国家无事。
jí zhì shǐ huáng, fèn liù shì zhī yú liè, zhèn cháng cè ér yù yǔ nèi, tūn èr zhōu ér wáng zhū hóu, lǚ zhì zūn ér zhì liù hé, zhí qiāo pū ér biān chī tiān xià, wēi zhèn sì hǎi.
及至始皇,奋六世之余烈,振长策而御宇内,吞二周而亡诸侯,履至尊而制六合,执敲扑而鞭笞天下,威振四海。
nán qǔ bǎi yuè zhī dì, yǐ wéi guì lín xiàng jùn bǎi yuè zhī jūn, fǔ shǒu xì jǐng, wěi mìng xià lì.
南取百越之地,以为桂林、象郡;百越之君,俯首系颈,委命下吏。
nǎi shǐ méng tián běi zhù cháng chéng ér shǒu fān lí, què xiōng nú qī bǎi yú lǐ.
乃使蒙恬北筑长城而守藩篱,却匈奴七百余里。
hú rén bù gǎn nán xià ér mù mǎ, shì bù gǎn wān gōng ér bào yuàn.
胡人不敢南下而牧马,士不敢弯弓而报怨。
yú shì fèi xiān wáng zhī dào, fén bǎi jiā zhī yán, yǐ yú qián shǒu huī míng chéng, shā háo jié, shōu tiān xià zhī bīng, jù zhī xián yáng, xiāo fēng dí, zhù yǐ wéi jīn rén shí èr, yǐ ruò tiān xià zhī mín.
于是废先王之道,焚百家之言,以愚黔首;隳名城,杀豪杰,收天下之兵,聚之咸阳,销锋镝,铸以为金人十二,以弱天下之民。
rán hòu jiàn huá wéi chéng, yīn hé wèi chí, jù yì zhàng zhī chéng, lín bù cè zhī yuān, yǐ wéi gù.
然后践华为城,因河为池,据亿丈之城,临不测之渊,以为固。
liáng jiàng jìn nǔ shǒu yào hài zhī chù, xìn chén jīng zú chén lì bīng ér shuí hé.
良将劲弩守要害之处,信臣精卒陈利兵而谁何。
tiān xià yǐ dìng, shǐ huáng zhī xīn, zì yǐ wéi guān zhōng zhī gù, jīn chéng qiān lǐ, zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě.
天下已定,始皇之心,自以为关中之固,金城千里,子孙帝王万世之业也。
shǐ huáng jì méi, yú wēi zhèn yú shū sú.
始皇既没,余威震于殊俗。
rán chén shè wèng yǒu shéng shū zhī zǐ, máng lì zhī rén, ér qiān xǐ zhī tú yě cái néng bù jí zhōng rén, fēi yǒu zhòng ní mò dí zhī xián, táo zhū yī dùn zhī fù niè zú háng wǔ zhī jiān, ér jué qǐ qiān mò zhī zhōng, lǜ pí bì zhī zú, jiāng shù bǎi zhī zhòng, zhuǎn ér gōng qín, zhǎn mù wèi bīng, jiē gān wèi qí, tiān xià yún jí xiǎng yìng, yíng liáng ér jǐng cóng.
然陈涉瓮牖绳枢之子,氓隶之人,而迁徙之徒也;才能不及中人,非有仲尼、墨翟之贤,陶朱、猗顿之富;蹑足行伍之间,而倔起阡陌之中,率疲弊之卒,将数百之众,转而攻秦,斩木为兵,揭竿为旗,天下云集响应,赢粮而景从。
shān dōng háo jùn suì bìng qǐ ér wáng qín zú yǐ.
山东豪俊遂并起而亡秦族矣。
qiě fú tiān xià fēi xiǎo ruò yě, yōng zhōu zhī dì, xiáo hán zhī gù, zì ruò yě.
且夫天下非小弱也,雍州之地,崤函之固,自若也。
chén shè zhī wèi, fēi zūn yú qí chǔ yàn zhào hán wèi sòng wèi zhōng shān zhī jūn yě chú yōu jí jīn, fēi xiān yú gōu jǐ zhǎng shā yě zhé shù zhī zhòng, fēi kàng yú jiǔ guó zhī shī yě shēn móu yuǎn lǜ, xíng jūn yòng bīng zhī dào, fēi jí xiàng shí zhī shì yě.
陈涉之位,非尊于齐、楚、燕、赵、韩、魏、宋、卫、中山之君也;锄耰棘矜,非铦于钩戟长铩也;谪戍之众,非抗于九国之师也;深谋远虑,行军用兵之道,非及向时之士也。
rán ér chéng bài yì biàn, gōng yè xiāng fǎn, hé yě? shì shǐ shān dōng zhī guó yǔ chén shè dù cháng xié dà, bǐ quán liàng lì, zé bù kě tóng nián ér yǔ yǐ.
然而成败异变,功业相反,何也?试使山东之国与陈涉度长絜大,比权量力,则不可同年而语矣。
rán qín yǐ qū qū zhī dì, zhì wàn shèng zhī shì, xù bā zhōu ér cháo tóng liè, bǎi yǒu yú nián yǐ rán hòu yǐ liù hé wéi jiā, xiáo hán wèi gōng yī fū zuò nán ér qī miào huī, shēn sǐ rén shǒu, wèi tiān xià xiào zhě, hé yě? rén yì bù shī ér gōng shǒu zhī shì yì yě.
然秦以区区之地,致万乘之势,序八州而朝同列,百有余年矣;然后以六合为家,崤函为宫;一夫作难而七庙隳,身死人手,为天下笑者,何也?仁义不施而攻守之势异也。
zhōng piān
中篇
qín miè zhōu sì, bìng hǎi nèi, jiān zhū hóu, nán miàn chēng dì, yǐ yǎng sì hǎi.
秦灭周祀,并海内,兼诸侯,南面称帝,以养四海。
tiān xià zhī shì, fěi rán xiàng fēng.
天下之士,斐然向风。
ruò shì, hé yě? yuē: jìn gǔ zhī wú wáng zhě jiǔ yǐ.
若是,何也?曰:近古之无王者久矣。
zhōu shì bēi wēi, wǔ bà jì miè, lìng bù xíng yú tiān xià.
周室卑微,五霸既灭,令不行于天下。
shì yǐ zhū hóu lì zhèng, qiáng líng ruò, zhòng bào guǎ, bīng gé bù xiū, shì mín bà bì.
是以诸侯力政,强凌弱,众暴寡,兵革不休,士民罢弊。
jīn qín nán miàn ér wáng tiān xià, shì shàng yǒu tiān zǐ yě.
今秦南面而王天下,是上有天子也。
jì yuán yuán zhī mín jì dé ān qí xìng mìng, mò bù xū xīn ér yǎng shàng.
既元元之民冀得安其性命,莫不虚心而仰上。
dāng cǐ zhī shí, zhuān wēi dìng gōng, ān wēi zhī běn, zài yú cǐ yǐ.
当此之时,专威定功,安危之本,在于此矣。
qín wáng huái tān bǐ zhī xīn, xíng zì fèn zhī zhì, bù xìn gōng chén, bù qīn shì mín, fèi wáng dào ér lì sī ài, fén wén shū ér kù xíng fǎ, xiān zhà lì ér hòu rén yì, yǐ bào nüè wèi tiān xià shǐ.
秦王怀贪鄙之心,行自奋之智,不信功臣,不亲士民,废王道而立私爱,焚文书而酷刑法,先诈力而后仁义,以暴虐为天下始。
fū jiān bìng zhě gāo zhà lì, ān wēi zhě guì shùn quán, cǐ yán qǔ yǔ shǒu bù tóng shù yě.
夫兼并者高诈力,安危者贵顺权,此言取与守不同术也。
qín lí zhàn guó ér wáng tiān xià, qí dào bù yì, qí zhèng bù gǎi, shì qí suǒ yǐ qǔ zhī shǒu zhī zhě wú yì yě.
秦离战国而王天下,其道不易,其政不改,是其所以取之守之者无异也。
gū dú ér yǒu zhī, gù qí wáng kě lì ér dài yě.
孤独而有之,故其亡可立而待也。
jiè shǐ qín wáng lùn shàng shì zhī shì, bìng yīn zhōu zhī jī, yǐ zhì yù qí zhèng, hòu suī yǒu yín jiāo zhī zhǔ, yóu wèi yǒu qīng wēi zhī huàn yě.
借使秦王论上世之事,并殷、周之迹,以制御其政,后虽有淫骄之主,犹未有倾危之患也。
gù sān wáng zhī jiàn tiān xià, míng hào xiǎn měi, gōng yè cháng jiǔ.
故三王之建天下,名号显美,功业长久。
jīn qín èr shì lì, tiān xià mò bù yǐn lǐng ér guān qí zhèng.
今秦二世立,天下莫不引领而观其政。
fū hán zhě lì shù hè, ér jī zhě gān zāo kāng.
夫寒者利裋褐,而饥者甘糟糠。
tiān xià xiāo xiāo, xīn zhǔ zhī zī yě.
天下嚣嚣,新主之资也。
cǐ yán láo mín zhī yì wèi rén yě.
此言劳民之易为仁也。
xiàng shǐ èr shì yǒu yōng zhǔ zhī xíng ér rèn zhōng xián, chén zhǔ yī xīn ér yōu hǎi nèi zhī huàn, gǎo sù ér zhèng xiān dì zhī guò liè dì fēn mín yǐ fēng gōng chén zhī hòu, jiàn guó lì jūn yǐ lǐ tiān xià xū líng yǔ ér miǎn xíng lù, qù shōu nú wū huì zhī zuì, shǐ gè fǎn qí xiāng lǐ fā cāng lǐn, sàn cái bì, yǐ zhèn gū dú qióng kùn zhī shì qīng fù shǎo shì, yǐ zuǒ bǎi xìng zhī jí yuē fǎ shěng xíng, yǐ chí qí hòu, shǐ tiān xià zhī rén jiē dé zì xīn, gèng jié xiū xíng, gè shèn qí shēn sāi wàn mín zhī wàng, ér yǐ shèng dé yǔ tiān xià, tiān xià xī yǐ.
向使二世有庸主之行而任忠贤,臣主一心而忧海内之患,缟素而正先帝之过;裂地分民以封功臣之后,建国立君以礼天下;虚囹圄而免刑戮,去收孥污秽之罪,使各反其乡里;发仓廪,散财币,以振孤独穷困之士;轻赋少事,以佐百姓之急;约法省刑,以持其后,使天下之人皆得自新,更节修行,各慎其身;塞万民之望,而以盛德与天下,天下息矣。
jí sì hǎi zhī nèi jiē huān rán gè zì ān lè qí chù, wéi kǒng yǒu biàn.
即四海之内皆欢然各自安乐其处,惟恐有变。
suī yǒu jiǎo hài zhī mín, wú lí shàng zhī xīn, zé bù guǐ zhī chén wú yǐ shì qí zhì, ér bào luàn zhī jiān mǐ yǐ.
虽有狡害之民,无离上之心,则不轨之臣无以饰其智,而暴乱之奸弭矣。
èr shì bù xíng cǐ shù, ér zhòng yǐ wú dào: huài zōng miào yǔ mín, gēng shǐ zuò ē páng zhī gōng fán xíng yán zhū, lì zhì kè shēn shǎng fá bù dàng, fù liǎn wú dù.
二世不行此术,而重以无道:坏宗庙与民,更始作阿房之宫;繁刑严诛,吏治刻深;赏罚不当,赋敛无度。
tiān xià duō shì, lì bù néng jì bǎi xìng kùn qióng, ér zhǔ bù shōu xù.
天下多事,吏不能纪;百姓困穷,而主不收恤。
rán hòu jiān wěi bìng qǐ, ér shàng xià xiāng dùn méng zuì zhě zhòng, xíng lù xiāng wàng yú dào, ér tiān xià kǔ zhī.
然后奸伪并起,而上下相遁;蒙罪者众,刑戮相望于道,而天下苦之。
zì qún qīng yǐ xià zhì yú zhòng shù, rén huái zì wēi zhī xīn, qīn chù qióng kǔ zhī shí, xián bù ān qí wèi, gù yì dòng yě.
自群卿以下至于众庶,人怀自危之心,亲处穷苦之实,咸不安其位,故易动也。
shì yǐ chén shè bù yòng tāng wǔ zhī xián, bù jiè gōng hóu zhī zūn, fèn bì yú dà zé, ér tiān xià xiǎng yìng zhě, qí mín wēi yě.
是以陈涉不用汤、武之贤,不借公侯之尊,奋臂于大泽,而天下响应者,其民危也。
gù xiān wáng zhě, jiàn zhōng shǐ bù biàn, zhī cún wáng zhī yóu.
故先王者,见终始不变,知存亡之由。
shì yǐ mù mín zhī dào, wù zài ān zhī ér yǐ yǐ.
是以牧民之道,务在安之而已矣。
xià suī yǒu nì xíng zhī chén, bì wú xiǎng yìng zhī zhù.
下虽有逆行之臣,必无响应之助。
gù yuē:" ān mín kě yǔ wèi yì, ér wēi mín yì yǔ wèi fēi", cǐ zhī wèi yě.
故曰:“安民可与为义,而危民易与为非”,此之谓也。
guì wèi tiān zǐ, fù yǒu sì hǎi, shēn zài yú lù zhě, zhèng zhī fēi yě.
贵为天子,富有四海,身在于戮者,正之非也。
shì èr shì zhī guò yě.
是二世之过也。
xià piān
下篇
qín jiān zhū hóu shān dōng sān shí yú jùn, xiū jīn guān, jù xiǎn sāi, shàn jiǎ bīng ér shǒu zhī.
秦兼诸侯山东三十余郡,脩津关,据险塞,缮甲兵而守之。
rán chén shè lǜ sǎn luàn zhī zhòng shù bǎi, fèn bì dà hū, bù yòng gōng jǐ zhī bīng, chú yōu bái tǐng, wàng wū ér shí, héng xíng tiān xià.
然陈涉率散乱之众数百,奋臂大呼,不用弓戟之兵,鉏耰白梃,望屋而食,横行天下。
qín rén zǔ xiǎn bù shǒu, guān liáng bù bì, cháng jǐ bù cì, qiáng nǔ bù shè.
秦人阻险不守,关梁不闭,长戟不刺,强弩不射。
chǔ shī shēn rù, zhàn yú hóng mén, céng wú fān lí zhī nán.
楚师深入,战于鸿门,曾无藩篱之难。
yú shì shān dōng zhū hóu bìng qǐ, háo jùn xiāng lì.
于是山东诸侯并起,豪俊相立。
qín shǐ zhāng hán jiāng ér dōng zhēng, zhāng hán yīn qí sān jūn zhī zhòng, yào shì yú wài, yǐ móu qí shàng.
秦使章邯将而东征,章邯因其三军之众,要市于外,以谋其上。
qún chén zhī bù xiāng xìn, kě jiàn yú cǐ yǐ.
群臣之不相信,可见于此矣。
zǐ yīng lì, suì bù wù.
子婴立,遂不悟。
jiè shǐ zǐ yīng yǒu yōng zhǔ zhī cái ér jǐn dé zhòng zuǒ, shān dōng suī luàn, sān qín zhī dì kě quán ér yǒu, zōng miào zhī sì yí wèi jué yě.
借使子婴有庸主之材而仅得中佐,山东虽乱,三秦之地可全而有,宗庙之祀宜未绝也。
qín dì pī shān dài hé yǐ wéi gù, sì sāi zhī guó yě.
秦地被山带河以为固,四塞之国也。
zì móu gōng yǐ lái zhì yú qín wáng èr shí yú jūn, cháng wèi zhū hóu xióng.
自缪公以来至于秦王二十余君,常为诸侯雄。
cǐ qǐ shì xián zāi? qí shì jū rán yě.
此岂世贤哉?其势居然也。
qiě tiān xià cháng tóng xīn bìng lì gōng qín yǐ, rán kùn yú xiǎn zǔ ér bù néng jìn zhě, qǐ yǒng lì zhì huì bù zú zāi? xíng bù lì shì bù biàn yě.
且天下尝同心并力攻秦矣,然困于险阻而不能进者,岂勇力智慧不足哉?形不利、势不便也。
qín suī xiǎo yì, fá bìng dài chéng, dé è sāi ér shǒu zhī.
秦虽小邑,伐并大城,得阨塞而守之。
zhū hóu qǐ yú pǐ fū, yǐ lì huì, fēi yǒu sù wáng zhī xíng yě.
诸侯起于匹夫,以利会,非有素王之行也。
qí jiāo wèi qīn, qí mín wèi fù, míng yuē wáng qín, qí shí lì zhī yě.
其交未亲,其民未附,名曰亡秦,其实利之也。
bǐ jiàn qín zǔ zhī nán fàn, bì tuì shī.
彼见秦阻之难犯,必退师。
àn tǔ xī mín yǐ dài qí bì, shōu ruò fú bà yǐ lìng dà guó zhī jūn, bù huàn bù dé yì yú hǎi nèi.
案土息民以待其弊,收弱扶罢以令大国之君,不患不得意于海内。
guì wèi tiān zǐ, fù yǒu sì hǎi, ér shēn wéi qín zhě, jiù bài fēi yě.
贵为天子,富有四海,而身为禽者,救败非也。
qín wáng zú jǐ ér bù wèn, suì guò ér bù biàn.
秦王足己而不问,遂过而不变。
èr shì shòu zhī, yīn ér bù gǎi, bào nüè yǐ zhòng huò.
二世受之,因而不改,暴虐以重祸。
zǐ yīng gū lì wú qīn, wēi ruò wú fǔ.
子婴孤立无亲,危弱无辅。
sān zhǔ zhī huò, zhōng shēn bù wù, wáng bù yì yí hū? dāng cǐ shí yě, yě fēi wú shēn móu yuǎn lǜ zhī huà zhī shì yě, rán suǒ yǐ bù gǎn jìn zhōng zhǐ guò zhě, qín sú duō jì huì zhī jìn yě, zhōng yán wèi zú yú kǒu ér shēn mí méi yǐ.
三主之惑,终身不悟,亡不亦宜乎?当此时也,也非无深谋远虑知化之士也,然所以不敢尽忠指过者,秦俗多忌讳之禁也,——忠言未卒于口而身糜没矣。
gù shǐ tiān xià zhī shì qīng ěr ér tīng, chóng zú ér lì, hé kǒu ér bù yán.
故使天下之士倾耳而听,重足而立,阖口而不言。
shì yǐ sān zhǔ shī dào, ér zhōng chén bù jiàn, zhì shì bù móu yě.
是以三主失道,而忠臣不谏,智士不谋也。
tiān xià yǐ luàn, jiān bù shàng wén, qǐ bù bēi zāi! xiān wáng zhī yōng bì zhī shāng guó yě, gù zhì gōng qīng dài fū shì, yǐ shì fǎ shè xíng ér tiān xià zhì.
天下已乱,奸不上闻,岂不悲哉!先王知壅蔽之伤国也,故置公卿、大夫、士,以饰法设刑而天下治。
qí qiáng yě, jìn bào zhū luàn ér tiān xià fú qí ruò yě, wáng bà zhēng ér zhū hóu cóng qí xuē yě, nèi shǒu wài fù ér shè jì cún.
其强也,禁暴诛乱而天下服;其弱也,王霸征而诸侯从;其削也,内守外附而社稷存。
gù qín zhī shèng yě, fán fǎ yán xíng ér tiān xià zhèn jí qí shuāi yě, bǎi xìng yuàn ér hǎi nèi pàn yǐ.
故秦之盛也,繁法严刑而天下震;及其衰也,百姓怨而海内叛矣。
gù zhōu wáng xù dé qí dào, qiān yú zài bù jué qín běn mò bìng shī, gù bù néng zhǎng.
故周王序得其道,千余载不绝;秦本末并失,故不能长。
yóu shì guān zhī, ān wēi zhī tǒng xiāng qù yuǎn yǐ.
由是观之,安危之统相去远矣。
bǐ yàn yuē:" qián shì zhī bù wàng, hòu shì zhī shī yě.
鄙谚曰:“前事之不忘,后事之师也。
" shì yǐ jūn zǐ wèi guó, guān zhī shàng gǔ, yàn zhī dāng shì, cān zhī rén shì, chá shèng shuāi zhī lǐ, shěn quán shì zhī yí, qù jiù yǒu xù, biàn huà yīn shí, gù kuàng rì cháng jiǔ ér shè jì ān yǐ.
”是以君子为国,观之上古,验之当世,参之人事,察盛衰之理,审权势之宜,去就有序,变化因时,故旷日长久而社稷安矣。

提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。

《guò qín lùn 》 jiǎ yì

shàng piān
qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù ,yōng yōng zhōu zhī dì ,jun1 chén gù shǒu yǐ kuī zhōu shì ,yǒu xí juàn tiān xià ,bāo jǔ yǔ nèi ,náng kuò sì hǎi zhī yì ,bìng tūn bā huāng zhī xīn 。
dāng shì shí yě ,shāng jun1 zuǒ zhī ,nèi lì fǎ dù ,wù gēng zhī ,xiū shǒu zhàn zhī jù ;wài lián héng ér dòu zhū hóu 。
yú shì qín rén gǒng shǒu ér qǔ xī hé zhī wài 。
xiào gōng jì méi ,huì wén 、wǔ 、zhāo xiāng méng gù yè ,yīn yí cè ,nán qǔ hàn zhōng ,xī jǔ bā 、shǔ ,dōng gē gāo yú zhī dì ,běi shōu yào hài zhī jun4 。
zhū hóu kǒng jù ,huì méng ér móu ruò qín ,bú ài zhēn qì zhòng bǎo féi ráo zhī dì ,yǐ zhì tiān xià zhī shì ,hé cóng dì jiāo ,xiàng yǔ wéi yī 。
dāng cǐ zhī shí ,qí yǒu mèng cháng ,zhào yǒu píng yuán ,chǔ yǒu chūn shēn ,wèi yǒu xìn líng 。
cǐ sì jun1 zhě ,jiē míng zhì ér zhōng xìn ,kuān hòu ér ài rén ,zūn xián ér zhòng shì ,yuē cóng lí héng ,jiān hán 、wèi 、yàn 、chǔ 、qí 、zhào 、sòng 、wèi 、zhōng shān zhī zhòng 。
yú shì liù guó zhī shì ,yǒu níng yuè 、xú shàng 、sū qín 、dù hè zhī shǔ wéi zhī móu ,qí míng 、zhōu zuì 、chén zhěn 、zhào huá 、lóu huǎn 、zhái jǐng 、sū lì 、lè yì zhī tú tōng qí yì ,wú qǐ 、sūn bìn 、dài tuó 、ní liáng 、wáng liào 、tián jì 、lián pō 、zhào shē zhī lún zhì qí bīng 。
cháng yǐ shí bèi zhī dì ,bǎi wàn zhī zhòng ,kòu guān ér gōng qín 。
qín rén kāi guān yán dí ,jiǔ guó zhī shī ,qūn xún ér bú gǎn jìn 。
qín wú wáng shǐ yí zú zhī fèi ,ér tiān xià zhū hóu yǐ kùn yǐ 。
yú shì cóng sàn yuē bài ,zhēng gē dì ér lù qín 。
qín yǒu yú lì ér zhì qí bì ,zhuī wáng zhú běi ,fú shī bǎi wàn ,liú xuè piāo lǔ 。
yīn lì chéng biàn ,zǎi gē tiān xià ,fèn liè shān hé 。
qiáng guó qǐng fú ,ruò guó rù cháo 。
yán jí xiào wén wáng 、zhuāng xiāng wáng ,xiǎng guó zhī rì qiǎn ,guó jiā wú shì 。
jí zhì shǐ huáng ,fèn liù shì zhī yú liè ,zhèn zhǎng cè ér yù yǔ nèi ,tūn èr zhōu ér wáng zhū hóu ,lǚ zhì zūn ér zhì liù hé ,zhí qiāo pū ér biān chī tiān xià ,wēi zhèn sì hǎi 。
nán qǔ bǎi yuè zhī dì ,yǐ wéi guì lín 、xiàng jun4 ;bǎi yuè zhī jun1 ,fǔ shǒu xì jǐng ,wěi mìng xià lì 。
nǎi shǐ méng tián běi zhù zhǎng chéng ér shǒu fān lí ,què xiōng nú qī bǎi yú lǐ 。
hú rén bú gǎn nán xià ér mù mǎ ,shì bú gǎn wān gōng ér bào yuàn 。
yú shì fèi xiān wáng zhī dào ,fén bǎi jiā zhī yán ,yǐ yú qián shǒu ;huī míng chéng ,shā háo jié ,shōu tiān xià zhī bīng ,jù zhī xián yáng ,xiāo fēng dí ,zhù yǐ wéi jīn rén shí èr ,yǐ ruò tiān xià zhī mín 。
rán hòu jiàn huá wéi chéng ,yīn hé wéi chí ,jù yì zhàng zhī chéng ,lín bú cè zhī yuān ,yǐ wéi gù 。
liáng jiāng jìn nǔ shǒu yào hài zhī chù ,xìn chén jīng zú chén lì bīng ér shuí hé 。
tiān xià yǐ dìng ,shǐ huáng zhī xīn ,zì yǐ wéi guān zhōng zhī gù ,jīn chéng qiān lǐ ,zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě 。
shǐ huáng jì méi ,yú wēi zhèn yú shū sú 。
rán chén shè wèng yǒu shéng shū zhī zǐ ,máng lì zhī rén ,ér qiān xǐ zhī tú yě ;cái néng bú jí zhōng rén ,fēi yǒu zhòng ní 、mò zhái zhī xián ,táo zhū 、yī dùn zhī fù ;niè zú háng wǔ zhī jiān ,ér juè qǐ qiān mò zhī zhōng ,lǜ pí bì zhī zú ,jiāng shù bǎi zhī zhòng ,zhuǎn ér gōng qín ,zhǎn mù wéi bīng ,jiē gān wéi qí ,tiān xià yún jí xiǎng yīng ,yíng liáng ér jǐng cóng 。
shān dōng háo jun4 suí bìng qǐ ér wáng qín zú yǐ 。
qiě fū tiān xià fēi xiǎo ruò yě ,yōng zhōu zhī dì ,xiáo hán zhī gù ,zì ruò yě 。
chén shè zhī wèi ,fēi zūn yú qí 、chǔ 、yàn 、zhào 、hán 、wèi 、sòng 、wèi 、zhōng shān zhī jun1 yě ;chú yōu jí jīn ,fēi tiǎn yú gōu jǐ zhǎng shā yě ;zhé shù zhī zhòng ,fēi kàng yú jiǔ guó zhī shī yě ;shēn móu yuǎn lǜ ,háng jun1 yòng bīng zhī dào ,fēi jí xiàng shí zhī shì yě 。
rán ér chéng bài yì biàn ,gōng yè xiàng fǎn ,hé yě ?shì shǐ shān dōng zhī guó yǔ chén shè dù zhǎng jié dà ,bǐ quán liàng lì ,zé bú kě tóng nián ér yǔ yǐ 。
rán qín yǐ qū qū zhī dì ,zhì wàn chéng zhī shì ,xù bā zhōu ér cháo tóng liè ,bǎi yǒu yú nián yǐ ;rán hòu yǐ liù hé wéi jiā ,xiáo hán wéi gōng ;yī fū zuò nán ér qī miào huī ,shēn sǐ rén shǒu ,wéi tiān xià xiào zhě ,hé yě ?rén yì bú shī ér gōng shǒu zhī shì yì yě 。
zhōng piān
qín miè zhōu sì ,bìng hǎi nèi ,jiān zhū hóu ,nán miàn chēng dì ,yǐ yǎng sì hǎi 。
tiān xià zhī shì ,fěi rán xiàng fēng 。
ruò shì ,hé yě ?yuē :jìn gǔ zhī wú wáng zhě jiǔ yǐ 。
zhōu shì bēi wēi ,wǔ bà jì miè ,lìng bú háng yú tiān xià 。
shì yǐ zhū hóu lì zhèng ,qiáng líng ruò ,zhòng bào guǎ ,bīng gé bú xiū ,shì mín bà bì 。
jīn qín nán miàn ér wáng tiān xià ,shì shàng yǒu tiān zǐ yě 。
jì yuán yuán zhī mín jì dé ān qí xìng mìng ,mò bú xū xīn ér yǎng shàng 。
dāng cǐ zhī shí ,zhuān wēi dìng gōng ,ān wēi zhī běn ,zài yú cǐ yǐ 。
qín wáng huái tān bǐ zhī xīn ,háng zì fèn zhī zhì ,bú xìn gōng chén ,bú qīn shì mín ,fèi wáng dào ér lì sī ài ,fén wén shū ér kù xíng fǎ ,xiān zhà lì ér hòu rén yì ,yǐ bào nuè wéi tiān xià shǐ 。
fū jiān bìng zhě gāo zhà lì ,ān wēi zhě guì shùn quán ,cǐ yán qǔ yǔ shǒu bú tóng shù yě 。
qín lí zhàn guó ér wáng tiān xià ,qí dào bú yì ,qí zhèng bú gǎi ,shì qí suǒ yǐ qǔ zhī shǒu zhī zhě wú yì yě 。
gū dú ér yǒu zhī ,gù qí wáng kě lì ér dài yě 。
jiè shǐ qín wáng lùn shàng shì zhī shì ,bìng yīn 、zhōu zhī jì ,yǐ zhì yù qí zhèng ,hòu suī yǒu yín jiāo zhī zhǔ ,yóu wèi yǒu qīng wēi zhī huàn yě 。
gù sān wáng zhī jiàn tiān xià ,míng hào xiǎn měi ,gōng yè zhǎng jiǔ 。
jīn qín èr shì lì ,tiān xià mò bú yǐn lǐng ér guān qí zhèng 。
fū hán zhě lì shù hè ,ér jī zhě gān zāo kāng 。
tiān xià xiāo xiāo ,xīn zhǔ zhī zī yě 。
cǐ yán láo mín zhī yì wéi rén yě 。
xiàng shǐ èr shì yǒu yōng zhǔ zhī háng ér rèn zhōng xián ,chén zhǔ yī xīn ér yōu hǎi nèi zhī huàn ,gǎo sù ér zhèng xiān dì zhī guò ;liè dì fèn mín yǐ fēng gōng chén zhī hòu ,jiàn guó lì jun1 yǐ lǐ tiān xià ;xū líng yǔ ér miǎn xíng lù ,qù shōu nú wū huì zhī zuì ,shǐ gè fǎn qí xiāng lǐ ;fā cāng lǐn ,sàn cái bì ,yǐ zhèn gū dú qióng kùn zhī shì ;qīng fù shǎo shì ,yǐ zuǒ bǎi xìng zhī jí ;yuē fǎ shěng xíng ,yǐ chí qí hòu ,shǐ tiān xià zhī rén jiē dé zì xīn ,gèng jiē xiū háng ,gè shèn qí shēn ;sāi wàn mín zhī wàng ,ér yǐ shèng dé yǔ tiān xià ,tiān xià xī yǐ 。
jí sì hǎi zhī nèi jiē huān rán gè zì ān lè qí chù ,wéi kǒng yǒu biàn 。
suī yǒu jiǎo hài zhī mín ,wú lí shàng zhī xīn ,zé bú guǐ zhī chén wú yǐ shì qí zhì ,ér bào luàn zhī jiān mǐ yǐ 。
èr shì bú háng cǐ shù ,ér zhòng yǐ wú dào :huài zōng miào yǔ mín ,gèng shǐ zuò ā fáng zhī gōng ;fán xíng yán zhū ,lì zhì kè shēn ;shǎng fá bú dāng ,fù liǎn wú dù 。
tiān xià duō shì ,lì bú néng jì ;bǎi xìng kùn qióng ,ér zhǔ bú shōu xù 。
rán hòu jiān wěi bìng qǐ ,ér shàng xià xiàng dùn ;méng zuì zhě zhòng ,xíng lù xiàng wàng yú dào ,ér tiān xià kǔ zhī 。
zì qún qīng yǐ xià zhì yú zhòng shù ,rén huái zì wēi zhī xīn ,qīn chù qióng kǔ zhī shí ,xián bú ān qí wèi ,gù yì dòng yě 。
shì yǐ chén shè bú yòng tāng 、wǔ zhī xián ,bú jiè gōng hóu zhī zūn ,fèn bì yú dà zé ,ér tiān xià xiǎng yīng zhě ,qí mín wēi yě 。
gù xiān wáng zhě ,jiàn zhōng shǐ bú biàn ,zhī cún wáng zhī yóu 。
shì yǐ mù mín zhī dào ,wù zài ān zhī ér yǐ yǐ 。
xià suī yǒu nì háng zhī chén ,bì wú xiǎng yīng zhī zhù 。
gù yuē :“ān mín kě yǔ wéi yì ,ér wēi mín yì yǔ wéi fēi ”,cǐ zhī wèi yě 。
guì wéi tiān zǐ ,fù yǒu sì hǎi ,shēn zài yú lù zhě ,zhèng zhī fēi yě 。
shì èr shì zhī guò yě 。
xià piān
qín jiān zhū hóu shān dōng sān shí yú jun4 ,yǒu jīn guān ,jù xiǎn sāi ,shàn jiǎ bīng ér shǒu zhī 。
rán chén shè lǜ sàn luàn zhī zhòng shù bǎi ,fèn bì dà hū ,bú yòng gōng jǐ zhī bīng ,chú yōu bái tǐng ,wàng wū ér shí ,héng háng tiān xià 。
qín rén zǔ xiǎn bú shǒu ,guān liáng bú bì ,zhǎng jǐ bú cì ,qiáng nǔ bú shè 。
chǔ shī shēn rù ,zhàn yú hóng mén ,céng wú fān lí zhī nán 。
yú shì shān dōng zhū hóu bìng qǐ ,háo jun4 xiàng lì 。
qín shǐ zhāng hán jiāng ér dōng zhēng ,zhāng hán yīn qí sān jun1 zhī zhòng ,yào shì yú wài ,yǐ móu qí shàng 。
qún chén zhī bú xiàng xìn ,kě jiàn yú cǐ yǐ 。
zǐ yīng lì ,suí bú wù 。
jiè shǐ zǐ yīng yǒu yōng zhǔ zhī cái ér jǐn dé zhōng zuǒ ,shān dōng suī luàn ,sān qín zhī dì kě quán ér yǒu ,zōng miào zhī sì yí wèi jué yě 。
qín dì bèi shān dài hé yǐ wéi gù ,sì sāi zhī guó yě 。
zì miù gōng yǐ lái zhì yú qín wáng èr shí yú jun1 ,cháng wéi zhū hóu xióng 。
cǐ qǐ shì xián zāi ?qí shì jū rán yě 。
qiě tiān xià cháng tóng xīn bìng lì gōng qín yǐ ,rán kùn yú xiǎn zǔ ér bú néng jìn zhě ,qǐ yǒng lì zhì huì bú zú zāi ?xíng bú lì 、shì bú biàn yě 。
qín suī xiǎo yì ,fá bìng dà chéng ,dé è sāi ér shǒu zhī 。
zhū hóu qǐ yú pǐ fū ,yǐ lì huì ,fēi yǒu sù wáng zhī háng yě 。
qí jiāo wèi qīn ,qí mín wèi fù ,míng yuē wáng qín ,qí shí lì zhī yě 。
bǐ jiàn qín zǔ zhī nán fàn ,bì tuì shī 。
àn tǔ xī mín yǐ dài qí bì ,shōu ruò fú bà yǐ lìng dà guó zhī jun1 ,bú huàn bú dé yì yú hǎi nèi 。
guì wéi tiān zǐ ,fù yǒu sì hǎi ,ér shēn wéi qín zhě ,jiù bài fēi yě 。
qín wáng zú jǐ ér bú wèn ,suí guò ér bú biàn 。
èr shì shòu zhī ,yīn ér bú gǎi ,bào nuè yǐ zhòng huò 。
zǐ yīng gū lì wú qīn ,wēi ruò wú fǔ 。
sān zhǔ zhī huò ,zhōng shēn bú wù ,wáng bú yì yí hū ?dāng cǐ shí yě ,yě fēi wú shēn móu yuǎn lǜ zhī huà zhī shì yě ,rán suǒ yǐ bú gǎn jìn zhōng zhǐ guò zhě ,qín sú duō jì huì zhī jìn yě ,——zhōng yán wèi zú yú kǒu ér shēn mí méi yǐ 。
gù shǐ tiān xià zhī shì qīng ěr ér tīng ,zhòng zú ér lì ,hé kǒu ér bú yán 。
shì yǐ sān zhǔ shī dào ,ér zhōng chén bú jiàn ,zhì shì bú móu yě 。
tiān xià yǐ luàn ,jiān bú shàng wén ,qǐ bú bēi zāi !xiān wáng zhī yōng bì zhī shāng guó yě ,gù zhì gōng qīng 、dà fū 、shì ,yǐ shì fǎ shè xíng ér tiān xià zhì 。
qí qiáng yě ,jìn bào zhū luàn ér tiān xià fú ;qí ruò yě ,wáng bà zhēng ér zhū hóu cóng ;qí xuē yě ,nèi shǒu wài fù ér shè jì cún 。
gù qín zhī shèng yě ,fán fǎ yán xíng ér tiān xià zhèn ;jí qí shuāi yě ,bǎi xìng yuàn ér hǎi nèi pàn yǐ 。
gù zhōu wáng xù dé qí dào ,qiān yú zǎi bú jué ;qín běn mò bìng shī ,gù bú néng zhǎng 。
yóu shì guān zhī ,ān wēi zhī tǒng xiàng qù yuǎn yǐ 。
bǐ yàn yuē :“qián shì zhī bú wàng ,hòu shì zhī shī yě 。
”shì yǐ jun1 zǐ wéi guó ,guān zhī shàng gǔ ,yàn zhī dāng shì ,cān zhī rén shì ,chá shèng shuāi zhī lǐ ,shěn quán shì zhī yí ,qù jiù yǒu xù ,biàn huà yīn shí ,gù kuàng rì zhǎng jiǔ ér shè jì ān yǐ 。

zuò zhě jiǎn jiè (jiǎ yì )

jiǎ yì tóu xiàng

jiǎ yì (qián 200~qián 168),hàn zú ,luò yáng (jīn hé nán shěng luò yáng shì dōng )rén ,zì tài fù 。xī hàn chū nián zhe míng de zhèng lùn jiā 、wén xué jiā 。18suì jí yǒu cái míng ,nián qīng shí yóu hé nán jun4 shǒu wú gōng tuī jiàn ,20yú suì bèi wén dì zhào wéi bó shì 。bú dào yī nián bèi pò gé tí wéi tài zhōng dà fū 。dàn shì zài 23suì shí ,yīn zāo qún chén jì hèn ,bèi biǎn wéi zhǎng shā wáng de tài fù 。hòu bèi zhào huí zhǎng ān ,wéi liáng huái wáng tài fù 。liáng huái wáng zhuì mǎ ér sǐ hòu ,jiǎ yì shēn zì qiàn jiù ,zhí zhì 33suì yōu shāng ér sǐ 。qí zhe zuò zhǔ yào yǒu sàn wén hé cí fù liǎng lèi 。sàn wén rú 《guò qín lùn 》、《lùn jī zhù shū 》、《chén zhèng shì shū 》děng dōu hěn yǒu míng ;cí fù yǐ 《diào qū yuán fù 》、《fú niǎo fù 》zuì zhe míng 。

guò qín lùn fān yì

shàng piān
  qín xiào gōng zhàn jù zhe xiáo shān hé hán gǔ guān de xiǎn gù dì shì ,yōng yǒu yōng zhōu de tǔ dì ,jun1 chén láo gù dì shǒu wèi zhe lái sì jī duó qǔ zhōu wáng shì de quán lì ,(qín xiào gōng )yǒu tǒng yī tiān xià de xióng xīn 。zhèng dāng zhè shí ,shāng yāng fǔ zuǒ tā ,duì nèi jiàn lì fǎ guī zhì dù ,cóng shì gēng zuò fǎng zhī ,xiū zào fáng shǒu hé jìn gōng de qì xiè ;duì wài shí háng lián héng cè luè ,shǐ zhū hóu zì xiàng zhēng dòu 。yīn cǐ ,qín rén qīng ér yì jǔ dì duó qǔ le huáng hé yǐ xī de tǔ dì 。
  qín xiào gōng sǐ le yǐ hòu ,huì wén wáng 、wǔ wáng 、zhāo xiāng wáng chéng jì xiān qián de jī yè ,yán xí qián dài de cè luè ,xiàng nán duó qǔ hàn zhōng ,xiàng xī gōng qǔ bā 、shǔ ,xiàng dōng gē qǔ féi wò de dì qū ,xiàng běi zhàn lǐng fēi cháng zhòng yào de dì qū 。zhū hóu kǒng huāng hài pà ,jí huì jié méng ,shāng yì xuē ruò qín guó 。bú lìn xī qí zhēn guì zhòng de qì wù hé féi wò fù ráo de tǔ dì ,yòng lái zhāo nà tiān xià de yōu xiù rén cái ,cǎi yòng hé zòng de cè luè dì jié méng yuē ,hù xiàng yuán zhù ,chéng wéi yī tǐ 。zài zhè gè shí hòu ,qí guó yǒu mèng cháng jun1 ,zhào guó yǒu píng yuán jun1 ,chǔ guó yǒu chūn shēn jun1 ,wèi guó yǒu xìn líng jun1 。zhè sì wèi fēng jun1 ,dōu jiàn shí yīng míng yǒu zhì móu ,xīn dì chéng ér jiǎng xìn yì ,dài rén kuān hóng hòu dào ér ài xī rén mín ,zūn zhòng xián cái ér zhòng yòng shì rén ,yǐ hé zòng zhī yuē jī pò qín de lián héng zhī cè ,lián hé hán 、wèi 、yàn 、chǔ 、qí 、zhào 、sòng 、wèi 、zhōng shān de bù duì 。zài zhè shí ,liù guó de shì rén ,yǒu níng yuè 、xú shàng 、sū qín 、dù hè děng rén wéi tā men chū móu huá cè ,qí míng 、zhōu zuì 、chén zhěn 、zhào huá 、lóu huǎn 、zhái jǐng 、sū lì 、lè yì děng rén gōu tōng tā men de yì jiàn ,wú qǐ 、sūn bìn 、dài tuó 、ní liáng 、wáng liào 、tián jì 、lián pō 、zhào shē děng rén tǒng lǜ tā men de jun1 duì 。tā men céng jīng yòng shí bèi yú qín de tǔ dì ,shàng bǎi wàn de jun1 duì ,gōng dǎ hán gǔ guān lái gōng dǎ qín guó 。qín rén dǎ kāi hán gǔ guān kǒu yíng zhàn dí rén ,jiǔ guó de jun1 duì yǒu suǒ gù lǜ pái huái bú gǎn rù guān 。qín rén méi yǒu yī bīng yī zú de hào fèi ,rán ér tiān xià de zhū hóu jiù yǐ jiǒng pò bú kān le 。yīn cǐ ,zòng yuē shī bài le ,gè zhū hóu guó zhēng zhe gē dì lái huì lù qín guó 。qín yǒu shèng yú de lì liàng chèn tā men kùn fá ér zhì fú tā men ,zhuī gǎn táo zǒu de bài bīng ,bǎi wàn bài bīng héng shī dào lù ,liú tǎng de xuè yè kě yǐ piāo fú dùn pái 。qín guó píng jiè zhè yǒu lì de xíng shì ,gē qǔ tiān xià de tǔ dì ,zhòng xīn huá fèn shān hé de qū yù 。qiáng guó zhǔ dòng biǎo shì chén fú ,ruò guó rù qín cháo bài 。
  yán xù dào xiào wén wáng 、zhuāng xiāng wáng ,tǒng zhì de shí jiān bú zhǎng ,qín guó bìng méi yǒu shí me dà shì fā shēng 。
  dào shǐ huáng de shí hòu ,fā zhǎn liù shì yí liú xià lái de gōng yè ,yǐ wǔ lì lái tǒng zhì gè guó ,jiāng dōng zhōu ,xī zhōu hé gè zhū hóu guó tǒng tǒng xiāo miè ,dēng shàng huáng dì de bǎo zuò lái tǒng zhì tiān xià ,yòng yán kù de xíng fá lái nú yì tiān xià de bǎi xìng ,wēi fēng zhèn shè sì hǎi 。qín shǐ huáng xiàng nán gōng qǔ bǎi yuè de tǔ dì ,bǎ tā huá wéi guì lín jun4 hé xiàng jun4 ,bǎi yuè de jun1 zhǔ dī zhe tóu ,jǐng shàng kǔn zhe shéng zǐ (yuàn yì fú cóng tóu jiàng ),bǎ xìng mìng jiāo gěi sī fǎ guān lì 。qín shǐ huáng yú shì yòu mìng lìng méng tián zài běi fāng xiū zhù zhǎng chéng ,shǒu wèi biān jìng ,shǐ xiōng nú tuì què qī bǎi duō lǐ ;hú rén bú gǎn xiàng xià dào nán biān lái fàng mù ,yǒng shì bú gǎn lā gōng shè jiàn lái bào chóu 。qín shǐ huáng jiē zhe jiù fèi chú gǔ dài dì wáng de zhì shì zhī dào ,fén shāo zhū zǐ bǎi jiā de zhe zuò ,lái shǐ bǎi xìng yú chǔn ;huǐ huài gāo dà de chéng qiáng ,shā diào yīng xióng háo jié ;shōu jiǎo tiān xià de bīng qì ,jí zhōng zài xián yáng ,xiāo huǐ bīng rèn hé jiàn tóu ,yě liàn tā men zhù zào shí èr gè tóng rén ,yǐ biàn xuē ruò bǎi xìng de fǎn kàng lì liàng 。rán hòu píng jiè huá shān wéi chéng qiáng ,yī jù huáng hé wéi chéng chí ,píng jiè zhe gāo sǒng de huá shān ,wǎng xià kàn zhe shēn bú kě cè de huáng hé ,rèn wéi zhè shì xiǎn gù de dì fāng 。hǎo de jiāng lǐng shǒu zhí qiáng nǔ ,shǒu wèi zhe yào hài de dì fāng ,kě kào de guān yuán hé jīng ruì de shì zú ,ná zhe fēng lì de bīng qì ,pán wèn guò wǎng háng rén 。tiān xià yǐ jīng ān dìng ,shǐ huáng xīn lǐ zì jǐ rèn wéi zhè guān zhōng de xiǎn gù dì shì 、fāng yuán qiān lǐ de jiān gù de chéng fáng ,shì zǐ zǐ sūn sūn chēng dì chēng wáng zhí zhì wàn dài de jī yè 。
  shǐ huáng qù shì zhī hòu ,tā de yú wēi (yī rán )zhèn shè zhe biān yuǎn dì qū 。kě shì ,chén shè bú guò shì gè pò wèng zuò chuāng hù 、cǎo shéng zuò hù shū de pín jiā zǐ dì ,shì máng 、lì yī lèi de rén ,(hòu lái )zuò le bèi qiān zhé shù biān de zú zǐ ;cái néng bú rú pǔ tōng rén ,bìng méi yǒu kǒng qiū 、mò zhái nà yàng de xián dé ,yě bú xiàng táo zhū 、yī dùn nà yàng fù yǒu 。(tā )jī shēn yú shù zú de duì wǔ zhōng ,cóng tián yě jiān tū rán fèn qǐ fā nán ,lǜ lǐng zhe pí bèi wú lì de shì bīng ,zhǐ huī zhe jǐ bǎi rén de duì wǔ ,diào zhuǎn tóu lái jìn gōng qín guó ,kǎn xià shù mù zuò wǔ qì ,jǔ qǐ zhú gān dāng qí zhì ,tiān xià háo jié xiàng yún yī yàng jù jí ,huí shēng sì de yīng hé tā ,xǔ duō rén dōu bèi zhe liáng shí ,rú yǐng suí xíng dì gēn zhe 。xiáo shān yǐ dōng de yīng xióng háo jié yú shì yī qí qǐ shì ,xiāo miè le qín de jiā zú 。
  kuàng qiě nà tiān xià bìng méi yǒu suō xiǎo xuē ruò ,yōng zhōu de dì shì ,xiáo shān hé hán gǔ guān de xiǎn gù ,shì bǎo chí yuán lái de yàng zǐ 。chén shè de dì wèi ,méi yǒu bǐ qí 、chǔ 、yàn 、zhào 、hán 、wèi 、sòng 、wèi 、zhōng shān de guó jun1 gèng jiā zūn guì ;chú tóu mù gùn yě bú bǐ gōu jǐ zhǎng máo gèng fēng lì ;nà qiān zhé shù biān de shì bīng yě bú néng hé jiǔ guó bù duì kàng héng ;shēn móu yuǎn lǜ ,háng jun1 yòng bīng de fāng fǎ ,yě bǐ bú shàng xiān qián jiǔ guó de wǔ jiāng móu chén 。kě shì tiáo jiàn hǎo zhě shī bài ér tiáo jiàn chà zhě chéng gōng ,gōng yè wán quán xiàng fǎn ,wéi shí me ne ?jiǎ shǐ ná dōng fāng zhū hóu guó gēn chén shè bǐ yī bǐ zhǎng duǎn dà xiǎo ,liàng yī liàng quán shì lì liàng ,jiù gèng bú néng xiàng tí bìng lùn le 。rán ér qín píng jiè zhe tā de xiǎo xiǎo de dì fāng ,fā zhǎn dào bīng chē wàn chéng de guó shì ,guǎn xiá quán guó ,shǐ liù guó zhū hóu dōu lái cháo jiàn ,yǐ jīng yī bǎi duō nián le ;zhè zhī hòu bǎ tiān xià zuò wéi jiā yè ,yòng xiáo shān 、hán gǔ guān zuò wéi zì jǐ de nèi gōng ;chén shè yī rén qǐ yì guó jiā jiù miè wáng le ,qín wáng zǐ yīng sǐ zài bié rén (xiàng yǔ )shǒu lǐ ,bèi tiān xià rén chǐ xiào ,zhè shì wéi shí me ne ?jiù yīn wéi bú shī háng rén zhèng ér shǐ gōng shǒu de xíng shì fā shēng le biàn huà ā 。

zhōng piān
  qín tǒng yī tiān xià ,tūn bìng zhū hóu ,lín cháo chēng dì ,gòng yǎng sì hǎi ,tiān xià de shì rén shùn fú de mù fēng xiàng wǎng ,wéi shí me huì xiàng zhè yàng ne ?huí dá shì :jìn gǔ yǐ lái méi yǒu tǒng yī tiān xià de dì wáng yǐ jīng hěn jiǔ le 。zhōu wáng shì lì liàng wēi ruò ,wǔ bà xiàng jì sǐ qù yǐ hòu ,tiān zǐ de mìng lìng bú néng tōng háng tiān xià ,yīn cǐ zhū hóu píng zhe wǔ lì xiàng zhēng fá ,qiáng dà de qīn luè ruò xiǎo de ,rén duō de qī líng rén shǎo de ,zhàn shì bú zhǐ ,jun1 mín pí bèi 。rú jīn qín huáng nán miàn chēng dì tǒng zhì le tiān xià ,zhè jiù shì zài shàng yǒu le tiān zǐ ā 。zhè yàng yī lái ,nà xiē kě lián de bǎi xìng jiù dōu xī wàng néng kào tā ān shēn huó mìng ,méi yǒu shuí bú chéng xīn jǐng yǎng huáng shàng ,zài zhè gè shí hòu ,yīng gāi bǎo zhù wēi quán ,wěn dìng gōng yè ,shì ān dìng ,shì wēi bài ,guān jiàn jiù zài yú cǐ le 。
  qín wáng huái zhe tān lán bēi bǐ zhī xīn ,zhī xiǎng shī zhǎn tā gè rén de zhì huì ,bú xìn rèn gōng chén ,bú qīn jìn shì mín ,pāo qì rén zhèng wáng dào ,shù lì gè rén quán wēi ,jìn chú shī shū gǔ jí ,shí háng yán xíng kù fǎ ,bǎ guǐ zhà quán shì fàng zài qián tóu ,bǎ rén dé xìn yì diū zài hòu tóu ,bǎ cán bào kē nuè zuò wéi zhì lǐ tiān xià de qián tí 。shí háng jiān bìng ,yào zhòng shì guǐ zhà hé shí lì ;ān dìng guó jiā ,yào zhòng shì shùn shí quán biàn :zhè jiù shì shuō duó tiān xià hé bǎo tiān xià bú néng yòng tóng yàng de fāng fǎ 。qín jīng lì le zhàn guó dào tǒng yī tiān xià ,tā de lù xiàn méi yǒu gǎi ,tā de zhèng lìng méi yǒu biàn ,zhè shì tā duó tiān xià hé bǎo tiān xià suǒ yòng de fāng fǎ méi yǒu bú tóng 。qín wáng gū shēn wú fǔ què yōng yǒu tiān xià ,suǒ yǐ tā de miè wáng hěn kuài jiù lái dào le 。jiǎ shǐ qín wáng néng gòu kǎo lǜ gǔ dài de qíng kuàng ,shùn zhe shāng 、zhōu de dào lù ,lái zhì dìng shí háng zì jǐ de zhèng cè ,nà me hòu dài jí shǐ chū xiàn jiāo shē yín yì de jun1 zhǔ ,yě bú huì yǒu qīng fù wēi wáng de huò huàn 。suǒ yǐ xià yǔ 、shāng tāng 、zhōu wén wáng hé zhōu wǔ wáng jiàn lì le guó jiā ,míng hào zhuó zhe ,gōng yè zhǎng jiǔ 。
  dāng jīn qín èr shì dēng shàng wáng wèi ,pǔ tiān zhī xià méi yǒu rén bú shēn zhǎng bó zǐ pàn zhe kàn yī kàn tā de zhèng cè 。shòu dòng de rén chuān shàng cū bù duǎn ǎo jiù jiào dé hěn hǎo ,āi è de rén chī shàng zāo kāng yě jiào dé xiāng tián 。tiān xià kǔ kǔ āi jiào de bǎi xìng ,zhèng shì xīn huáng dì zhí zhèng cái néng de biǎo xiàn 。zhè jiù shì shuō láo kǔ rén mín róng yì jiē shòu rén zhèng 。rú guǒ èr shì yǒu yī bān jun1 zhǔ de dé háng ,rèn yòng zhōng zhēn xián néng de rén ,jun1 chén yī xīn ,wéi tiān xià de kǔ nán ér yōu xīn ,sàng fú qī jiān jiù gǎi zhèng xiān dì de guò shī ,gē dì fèn mín ,fēng shǎng gōng chén de hòu dài ,fēng guó lì jun1 ,duì tiān xià de xián shì yǐ lǐ xiàng dài ,bǎ láo yù lǐ de fàn rén fàng chū lái ,miǎn qù xíng lù ,fèi chú méi shōu fàn zuì zhě qī zǐ ér nǚ wéi guān jiā nú bì zhī lèi de zá luàn xíng fá ,ràng bèi pàn xíng de rén gè zì fǎn huí jiā xiāng 。dǎ kāi cāng kù ,sàn fā qián cái ,yǐ zhèn jì gū dú qióng kùn de shì rén ;jiǎn qīng fù shuì ,jiǎn shǎo láo yì ,bāng zhù bǎi xìng jiě chú jí kùn ;jiǎn huà fǎ lǜ ,jiǎn shǎo xíng fá ,gěi fàn zuì rén yǐ bǎ wò yǐ hòu de jī huì ,shǐ tiān xià de rén dōu néng zì xīn ,gǎi biàn jiē cāo ,xiū yǎng pǐn háng ,gè zì jǐn shèn duì dài zì shēn ;mǎn zú wàn mín de yuàn wàng ,yǐ wēi xìn rén dé duì dài tiān xià rén ,tiān xià rén jiù guī fù le 。rú guǒ tiān xià dào chù dōu huān huān xǐ xǐ ān jū lè yè ,wéi kǒng fā shēng biàn luàn ,nà me jí shǐ yǒu jiān zhà bú guǐ de rén ,ér mín zhòng méi yǒu bèi pàn zhǔ shàng zhī xīn ,tú móu bú guǐ de chén zǐ yě jiù wú fǎ yǎn shì tā de jiān zhà ,bào luàn de yīn móu jiù kě yǐ bèi zǔ zhǐ le 。
  èr shì bú shí háng zhè zhǒng bàn fǎ ,pò huài zōng miào ,cán hài bǎi xìng ,bǐ shǐ huáng gèng jiā bào nuè wú dào ,zhòng xīn xiū jiàn ā fáng gōng ,shǐ xíng fá gèng jiā fán duō ,shā lù gèng jiā yán kù ,guān lì bàn shì kē kè hěn dú ,shǎng fá bú dé dāng ,fù shuì sōu guā méi yǒu xiàn dù ,guó jiā de shì wù tài duō ,guān lì men dōu zhì lǐ bú guò lái ;bǎi xìng qióng kùn yǐ jí ,ér jun1 zhǔ què bú jiā shōu róng jiù jì 。yú shì jiān xiǎn qī zhà zhī shì fēn qǐ ,shàng xià hù xiàng qī piàn ,méng shòu zuì fá de rén hěn duō ,dào lù shàng zāo dào xíng lù de rén qián hòu xiàng wàng ,lián mián bú duàn ,tiān xià de rén dōu xiàn rù le kǔ nán 。cóng jun1 qīng yǐ xià zhí dào píng mín bǎi xìng ,rén rén xīn zhōng zì wēi ,shēn chù qióng kǔ zhī jìng ,dào chù dōu bú dé ān jìng ,suǒ yǐ róng yì dòng luàn 。yīn cǐ chén shè bú píng shāng tāng 、zhōu wǔ wáng nà yàng de xián néng ,bú jiè gōng hóu nà yàng de zūn guì ,zài dà zé xiāng zhèn bì yī hū ér tiān xià xiǎng yīng ,qí yuán yīn jiù zài yú rén mín zhèng chù yú wēi nán zhī zhōng 。
  suǒ yǐ gǔ dài shèng wáng néng dòng chá kāi duān yǔ jié jú de biàn huà ,zhī dào shēng cún yǔ miè wáng de guān jiàn ,yīn cǐ tǒng zhì rén mín de fāng fǎ ,jiù shì yào zhuān xīn zhì lì yú shǐ tā men ān dìng bà le 。zhè yàng ,tiān xià jí shǐ chū xiàn pàn nì de chén zǐ ,yě bì rán méi yǒu rén xiǎng yīng ,dé bú dào bāng zhù lì liàng le 。suǒ wèi “chù yú ān dìng zhuàng tài de rén mín kě yǐ gòng tóng háng rén yì ,chù yú wēi nán zhī zhōng de rén mín róng yì yī qǐ zuò huài shì ”,jiù shì shuō de zhè zhǒng qíng kuàng 。zūn guì dào zuò le tiān zǐ ,fù zú dào yōng yǒu tiān xià ,ér zì shēn què bú néng miǎn yú bèi shā lù ,jiù shì yóu yú wǎn jiù qīng fù jú shì de fāng fǎ cuò le 。zhè jiù shì èr shì de cuò wù 。

xià piān
  qín cháo jiān bìng le zhū hóu ,xiáo shān yǐ dōng yǒu sān shí duō gè jun4 ,xiū zhù dù kǒu guān ài ,zhàn jù zhe xiǎn yào dì shì ,xiū zhì wǔ qì ,shǒu hù zhe zhè xiē dì fāng 。rán ér chén shè píng zhe jǐ bǎi míng sàn luàn de xū zú ,zhèn bì dà hū ,bú yòng gōng jiàn máo jǐ děng wǔ qì ,guāng kào chú bǎ hé mù gùn ,suī rán méi yǒu gěi yǎng ,dàn zhī yào kàn dào yǒu rén jiā zhù de fáng wū jiù néng chī shàng fàn ,héng háng tiān xià 。qín cháo xiǎn zǔ zhī dì fáng shǒu bú zhù le ,guān kǎ qiáo liáng fēng suǒ bú zhù le ,zhǎng jǐ cì bú le ,qiáng nǔ shè bú le 。chǔ jun1 hěn kuài shēn rù jìng nèi ,hóng mén yī zhàn ,jìng rán lián lí bā yī yàng de zǔ lán dōu méi yǒu yù dào 。yú shì xiáo shān yǐ dōng dà luàn ,zhū hóu fēn fēn qǐ shì ,háo jié xiàng jì lì wáng 。qín wáng pài zhāng hán lǜ bīng dōng zhēng ,zhāng hán píng zhe sān jun1 de zhòng duō bīng lì ,zài wài miàn gēn zhū hóu xiàng yuē ,zuò jiāo yì ,tú móu tā de zhǔ shàng 。qín jun1 zhī jiān hù xiàng bú xìn rèn ,cóng zhè jiàn shì jiù kě yǐ kàn chū lái le 。zǐ yīng dēng wèi ,zuì zhōng yě bú céng jiào wù ,jiǎ shǐ zǐ yīng yǒu yī bān jun1 zhǔ de cái néng ,jǐn jǐn dé dào zhōng děng de fǔ zuǒ zhī chén ,xiáo shān yǐ dōng dì qū suī rán hún luàn ,qín guó de dì pán hái shì kě yǐ bǎo quán de ,zōng miào de jì sì yě bú huì duàn jué 。
  qín guó dì shì yǒu gāo shān zǔ gé ,yǒu dà hé huán rào ,xíng chéng jiān gù fáng yù ,shì gè sì miàn dōu yǒu xiǎn yào guān sāi de guó jiā 。cóng mù gōng yǐ lái ,yī zhí dào qín shǐ huáng ,èr shí duō gè guó jun1 ,jīng cháng zài zhū hóu zhōng chēng xióng 。nán dào dài dài xián míng ma ?zhè shì dì wèi xíng shì zào chéng de ya !zài shuō tiān xià gè guó céng jīng tóng xīn hé lì jìn gōng qín guó 。zài zhè zhǒng shí hòu ,xián rén zhì shì huì jù ,yǒu liáng jiāng zhǐ huī gè guó de jun1 duì ,yǒu xián xiàng gōu tōng bǐ cǐ de jì móu ,rán ér bèi xiǎn zǔ kùn zhù bú néng qián jìn ,qín guó jiù yǐn yòu zhū hóu jìn rù qín guó jìng nèi zuò zhàn ,wéi tā men dǎ kāi guān sāi ,jié guǒ xiáo shān yǐ dōng bǎi wàn jun1 duì bài táo bēng kuì 。nán dào shì yīn wéi yǒng qì 、lì liàng hé zhì huì bú gòu ma ?shì dì xíng bú lì ,dì shì bú biàn ā 。qín guó bǎ xiǎo yì bìng wéi dà chéng ,zài xiǎn yào guān sāi zhù jun1 fáng shǒu ,bǎ yíng lěi zhù dé gāo gāo de ér bú qīng yì gēn dí fāng zuò zhàn ,jǐn bì guān mén jù shǒu xiǎn sāi ,jiān káng máo jǐ shǒu wèi zài nà lǐ 。zhū hóu men chū shēn píng mín ,shì wéi le lì yì lián hé qǐ lái ,bìng méi dé gāo wàng zhòng ér wèi jū wáng wèi zhě de dé háng 。tā men de jiāo wǎng bú qīn mì ,tā men de xià shǔ bú qīn fù 。míng yì shàng shì shuō miè wáng qín cháo ,shí jì shàng shì wéi zì jǐ móu qiú sī lì 。tā men kàn jiàn qín dì xiǎn zǔ nán yǐ jìn fàn ,jiù bì dìng tuì bīng 。rú guǒ tā men néng ān dìng běn tǔ ,ràng rén mín xiū yǎng shēng xī ,děng dài qín de shuāi bài ,shōu nà ruò xiǎo ,fú zhù pí kùn ,lái zhǐ huī dōng fāng zhū hóu xīn jiàn de gè guó de jun1 zhǔ ,jiù bú yòng dān xīn zài tiān xià shí xiàn bú le zì jǐ de yuàn wàng le 。kě shì tā men zūn guì shēn wéi tiān zǐ ,fù zú yōng yǒu tiān xià ,zì jǐ què zāo qín huò ,zhè shì yīn wéi tā men zài fù wáng qián xī méi yǒu zuò chū wǎn jiù de cuò shī 。
  qín wáng mǎn zú yī jǐ zhī gōng ,bú qiú jiāo yú rén ,yī cuò dào dǐ ér bú gǎi biàn 。èr shì chéng xí fù guò ,yīn xún bú gǎi ,cán bào kē nuè yǐ zhì jiā zhòng le huò huàn 。zǐ yīng gū lì wú qīn ,zì chù wēi jìng ,què yòu nián yòu ér méi yǒu fǔ zuǒ ,sān wèi jun1 zhǔ yī shēng hūn huò ér bú jiào wù ,qín cháo miè wáng ,bú yě shì yīng gāi de ma ?zài zhè gè shí hòu ,shì shàng bìng fēi méi yǒu shēn móu yuǎn lǜ dǒng dé xíng shì biàn huà de rén shì ,rán ér tā men suǒ yǐ bú gǎn jié chéng jìn zhōng ,jiū zhèng zhǔ shàng zhī guò ,jiù shì yóu yú qín cháo de fēng qì duō yǒu jì huì de jìn guī ,zhōng yán hái méi shuō wán ér zì jǐ jiù bèi shā lù le 。suǒ yǐ shǐ dé tiān xià zhī shì zhī néng cè zhe ěr duǒ tīng ,zhòng dié shuāng jiǎo zhàn lì ,bì shàng zuǐ bā bú gǎn shuō huà 。yīn cǐ ,sān wèi jun1 zhǔ mí shī le lù tú ,ér zhōng chén bú gǎn jìn jiàn yán ,zhì shì bú gǎn chū zhǔ yì ,tiān xià yǐ jīng dà luàn ,huáng shàng hái bú zhī dào ,nán dào bú kě bēi ma ?xiān wáng zhī dào yōng sāi bú tōng jiù huì shāng hài guó jiā ,suǒ yǐ shè zhì gōng qīng 、dà fū hé shì ,lái zhěng zhì fǎ lǜ shè lì xíng fá ,tiān xià yīn ér dé dào zhì lǐ 。qiáng shèng de shí hòu ,jìn zhǐ cán bào zhū tǎo pàn luàn ,tiān xià fú cóng ;shuāi ruò de shí hòu ,wǔ bà wéi tiān zǐ zhēng tǎo ,zhū hóu yě shùn cóng ;tǔ dì bèi gē xuē de shí hòu ,zài nèi néng zì shǒu bèi ,zài wài hái yǒu qīn fù ,shè jì dé yǐ bǎo cún 。suǒ yǐ qín cháo qiáng shèng de shí hòu ,fán fǎ yán xíng ,tiān xià zhèn jīng ;děng dào tā shuāi ruò de shí hòu ,bǎi xìng yuàn hèn ,tiān xià bèi pàn 。zhōu cháo de gōng 、hóu 、bó 、zǐ 、nán wǔ děng jué wèi hé hū gēn běn dà dào ,yīn ér chuán guó yī qiān duō nián bú duàn jué 。ér qín cháo zé shì běn mò jiē shī ,suǒ yǐ bú néng zhǎng jiǔ 。yóu cǐ kàn lái ,ān dìng hé wēi wáng de gāng jì xiàng jù tài yuǎn le !
  sú huà shuō “qián shì bú wàng ,hòu shì zhī shī ”(guò qù de jīng yàn jiāo xùn bú wàng jì ,jiù shì yǐ hòu zuò shì de jiè jiàn )。yīn cǐ jun1 zǐ zhì lǐ guó jiā ,kǎo chá yú shàng gǔ de lì shǐ ,yàn zhèng yǐ dāng dài de qíng kuàng ,hái yào tōng guò rén shì jiā yǐ jiǎn yàn ,cóng ér le jiě xìng shèng shuāi wáng de guī lǜ ,xiáng zhī móu luè hé xíng shì shì fǒu hé yí ,zuò dào qǔ shě yǒu xù ,biàn huà shì shí ,suǒ yǐ lì shí zhǎng jiǔ ,guó jiā ān dìng 。

guò qín lùn wén yán xiàn xiàng

tōng jiǎ zì
yuē cóng lí héng “héng ”tōng “héng ”
wēi zhèn sì hǎi “zhèn ”tōng “zhèn ”
wài lián héng ér dòu zhū hóu “héng ”tōng “héng ”
hé cóng dì jiāo ,xiàng yǔ wéi yī “cóng ”tōng “zòng ”
xìn chén jīng zú chén lì bīng ér shuí hé “hé ”tōng “hē ”jī chá pán wèn
niè zú háng wǔ zhī jiān ,ér juè qǐ qiān mò zhī zhōng “juè ”tōng “jué ”
tiān xià yún jí xiǎng yīng ,yíng liáng ér jǐng cóng “jǐng ”tōng “yǐng ”
xù bā zhōu ér cháo tóng liè ,bǎi yǒu yú nián yǐ “yǒu ”tōng “yòu ”
xiào gōng jì méi ,huì wén 、wǔ 、zhāo xiāng méng gù yè “méi ”tōng “mò ”
chú yōu jí qín “yōu ”tōng “yōu ”

yī cí duō yì
yīn
yīn yí cè (yán xí ,dòng cí )
yīn lì chéng biàn (chèn zhe ,jiè cí )
yīn hé wéi chí (píng jiè ,yī jù ,jiè cí )
zhī
bú ài zhēn qì zhòng bǎo féi ráo zhī dì 。(de ,jié gòu zhù cí )
zhào shē zhī lún zhì qí bīng 。(zhè ,zhǐ shì dài cí )
shāng jun1 zuǒ zhī (tā ,zhǐ qín xiào gōng ,dài cí )
jù zhī xián yáng (dào ,dòng cí )

fēi jí xiàng shí zhī shì (gǎn dé shàng ,zhuī dé shàng ,dòng cí )
jí zhì qín shǐ huáng (dào ,jiè cí )
běi
nǎi shǐ méng tián běi zhù zhǎng chéng ér shǒu fān lí (zài běi fāng ,fāng wèi míng cí zuò zhuàng yǔ )
zhuī wáng zhú běi (bài běi de jun1 duì ,yuán wéi dòng cí ,zài cǐ yòng zuò míng cí )
zhì
zhào shē zhī lún zhì qí bīng (tǒng lǜ ,dòng cí )
qín yǒu yú lì ér zhì qí bì (zhì cái ,zhì fú ,dòng cí )
lǚ zhì zūn ér zhì liù hé (kòng zhì ,dòng cí )
bīng
zhào shē zhī lún zhì qí bīng /háng jun1 yòng bīng zhī dào (jun1 duì ,míng cí )
shōu tiān xià zhī bīng /xìn chén jīng zú chén lì bīng ér shuí hé /zhǎn mù wéi bīng (bīng qì ,míng cí 。)
wáng
qín wú wáng shǐ yí zú zhī fèi (diū shī ,diū diào ,dòng cí )
zhuī wáng zhú běi (táo wáng ,dòng cí 。zài cǐ yòng zuò míng cí :táo wáng de jun1 duì )
tūn èr zhōu ér wáng zhū hóu (shǐ miè wáng ,shǐ dòng yòng fǎ 。)

bāo jǔ yǔ nèi (jǔ qǐ ,ná zǒu ,dòng cí )
xī jǔ bā 、shǔ (gōng qǔ ,dòng cí )

yīn lì chéng biàn (yǒu lì de xíng shì xíng zuò míng )
xìn chén jīng zú chén lì bīng ér shuí hé (fēng lì ,xíng róng cí )

qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù (xiǎn yào de dì lǐ wèi zhì xíng zuò míng )
gù shǒu yǐ kuī zhōu shì /zì yǐ wéi guān zhōng zhī gù (láo gù dì ,láo láo dì )
lín bú cè zhī yuān ,yǐ wéi gù (jiān gù )
rǔ xīn zhī gù ,gù bú kě chè (wán gù )

cí lèi huó yòng
1.míng cí zuò zhuàng yǔ
yǒu xí juàn tiān xià 、bāo jǔ yǔ nèi 、náng kuò sì hǎi zhī yì (xiàng yòng xí zǐ 、bāo guǒ 、kǒu dài yī yàng )
nèi lì fǎ dù wài lián héng ér dòu zhū hóu (zài guó nèi duì guó wài )
nán qǔ hàn zhōng ,xī jǔ bā shǔ ,dōng gē gāo yú zhī dì ,běi shōu yào hài zhī jun4 (xiàng nán 、xiàng xī 、xiàng dōng 、xiàng běi děng )
tiān xià yún jí xiǎng yīng ,yíng liáng ér jǐng cóng (xiàng yún cǎi nà yàng xiàng huí shēng nà yàng xiàng yǐng zǐ nà yàng )
nán qǔ bǎi yuè zhī dì ,(yǐ wéi guì lín 、xiàng jun4 xiàng nán )
nǎi shǐ méng tián běi zhù zhǎng chéng ér shǒu fān lí (zài běi fāng )
2.shǐ dòng yòng fǎ
wài lián héng ér dòu zhū hóu shǐ (zhū hóu )xiàng dòu
huì méng ér móu ruò qín shǐ (qín )shuāi ruò
yuē cóng lí héng shǐ (qín guó de lián héng cè luè )lí sàn
fén bǎi jiā zhī yán yǐ yú qián shǒu shǐ (bǎi xìng lì liàng )yú chǔn
yǐ ruò tiān xià zhī mín shǐ (tiān xià bǎi xìng )shuāi ruò
xù bā zhōu ér cháo tóng liè xù ,yǐn 、zhāo zhì shǐ (tóng liè )lái cháo bài
tūn èr zhōu ér wáng zhū hóu shǐ (zhū hóu guó )miè wáng
3.míng cí zuò dòng cí
zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě (zuò dì wáng )
lǚ zhì zūn ér zhì liù hé (běn yì wéi xié zǐ ,cǐ chù yì wéi dēng shàng )
rán chén shè wèng yǒu shéng shū zhī zǐ (yòng wèng zuò yòng shéng zǐ xì )
zhí qiāo pū ér biān chī tiān xià (yòng biān zǐ dǎ ,yòng zhú zhàng qiāo ,yǐn shēn wéi “nú yì ”)
jiāng shù bǎi zhī zhòng (lǜ lǐng ,dài lǐng )
guò qín lùn (zhǐ chū guò shī )
4.xíng róng cí zuò dòng cí
qiě fū tiān xià fēi xiǎo ruò yě (biàn xiǎo biàn ruò )
zūn xián ér zhòng shì (kàn zhòng )
5.dòng cí zuò míng cí
zhuī wáng zhú běi táo pǎo de shì zú (kuì bài de jun1 duì )
6.xíng róng cí zuò míng cí
qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù (xiǎn gù de dì fāng )
lín bú cè zhī yuān ,yǐ wéi gù (jiān gù de píng zhàng )
yīn lì chéng biàn (yǒu lì de xíng shì )
zūn xián ér zhòng shì (xián dé de rén )
shān dōng háo jun4 suí bìng qǐ ér wáng qín zú yǐ (háo jié )

gǔ jīn yì yì
1.yú shì qín rén gǒng shǒu ér qǔ xī hé zhī wài (gǔ yì :huáng hé jīn :hé liú )
2.huì wén 、wǔ 、zhāo xiāng ,méng gù yè ( gǔ :jì chéng jīn :shòu )
3.xī jǔ bā shǔ ( gǔ :gōng qǔ jīn :xiàng shàng tái )
4.bú ài zhēn qì zhòng bǎo féi ráo zhī dì (gǔ :lìn xī jīn :duì rén huò shì yǒu shēn zhì de gǎn qíng )
5.yǐ zhì tiān xià zhī shì (gǔ :lái ,zhāo nà jīn :yòng zài xià bàn jù de kāi tóu ,biǎo shì xià wén shì shàng shù qíng kuàng zào chéng de jié guǒ ,duō zhǐ bú hǎo de shì qíng 。)
6.jiǔ guó zhī shī (gǔ :jun1 duì jīn :zhǐ lì shǔ yú jun1 huò jí tuán jun1 de yī gè biān zhì dān wèi )
7.liú xuè piāo lǔ (gǔ yì :dùn pái jīn :huá chuán gōng jù )
8.yǐ wéi guì lín 、xiàng jun4 (gǔ :bǎ ……zuò wéi 。“yǐ ”hòu shěng luè le bīn yǔ “zhī ”;jīn :rèn wéi )
9.qiān xǐ zhī tú yě (gǔ :zhēng fā jīn :qiān yí ,bān jiā )
10.zhǎn mù wéi bīng (gǔ :bīng qì jīn :shì bīng )
11.yíng liáng ér jǐng cóng (gǔ :dān fù ,bèi fù ;jīn :shèng ,huò shèng )
12.shān dōng háo jun4 suí bìng qǐ (gǔ :xiáo shān yǐ dōng ,jí dōng fāng zhū guó ;jīn :zhǐ shān dōng shěng )
13.jiē míng zhì ér zhōng xìn (gǔ :cōng míng zhì huì ;jīn :tōng dá shì lǐ )
14.guó jiā wú shì (gǔ :zhū hóu hé dà fū fēng dì ;jīn :yī gè guó jiā de zhěng gè qū yù )
15.cái néng bú jí zhōng rén (gǔ :yī bān rén ;jīn :zài liǎng fāng zhī jiān diào jiě 、zuò jiàn zhèng huò jiè shào mǎi mài de rén )

zhòng diǎn xū cí
chén shè wèng yǒu shéng shū zhī zǐ (zhù cí xiàng dāng yú “de ”)
zhèn zhǎng cè ér yù yǔ nèi (lián cí biǎo xiū shì guān xì )
zūn xián ér zhòng shì (lián cí biǎo bìng liè guān xì )
qín wú wáng shǐ yí zú zhī fèi ,ér tiān xià zhū hóu yǐ kùn yǐ (lián cí biǎo zhuǎn shé guān xì )
yī fū zuò nán ér qī miào huī (lián cí biǎo yīn guǒ guān xì )
yú shì qín rén gǒng shǒu ér qǔ xī hé zhī wài (biǎo xiū shì xiàng dāng yú :“dì ”)

tè shū jù shì
pàn duàn jù
1、cǐ sì jun1 zhě ,jiē míng zhì ér zhōng xìn ,kuān hòu ér ài rén ,zūn xián ér zhòng shì
2、guān zhōng zhī gù ,jīn chéng qiān lǐ ,zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě
3、rán chén shè wèng yǒu shéng shū zhī zǐ ,máng lì zhī rén ,ér qiān xǐ zhī tú yě
4、rén yì bú shī ér gōng shǒu zhī shì yì yě
5、zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě
dǎo zhuāng jù
1、dìng yǔ hòu zhì :
fú shī bǎi wàn
zhù yǐ wéi jīn rén shí èr
jīn chéng qiān lǐ
2、bīn yǔ qián zhì :
xìn chén jīng zú chén lì bīng ér shuí hé
rén yì bú shī ,ér gōng shǒu zhī shì yì yě
xiáo hán zhī gù ,zì ruò yě
3、jiè cí duǎn yǔ hòu zhì :
chén shè zhī wèi ,fēi zūn yú qí 、chǔ 、yàn 、zhào 、hán 、wèi 、sòng 、wèi 、zhōng shān zhī jun1 yě ;
chú yōu jí jīn ,fēi tiǎn yú gōu jǐ zhǎng shā yě ;
zhé shù zhī zhòng ,fēi kàng yú jiǔ guó zhī shī yě
yú wēi zhèn yú shū sú
shěng luè jù
wěi mìng (yú )xià lì
shēn sǐ (yú )rén shǒu
wēi zhèn (yú )sì hǎi
shì bú gǎn wān gōng (shè jiàn )ér bào yuàn
jù zhī (yú )xián yáng
yǐ (zhī )wéi guì lín 、xiàng jun4
niè zú (yú )háng wǔ zhī jiān
ér juè qǐ (yú )qiān mò zhī zhōng
bèi dòng jù
yī fū zuò nán ér qī miào huī
shēn sǐ rén shǒu ,wéi tiān xià xiào zhě

guò qín lùn tè diǎn

wén zhāng zhǔ zhǐ
  《guò qín lùn 》shì shǐ lùn ,wén zhāng zǒng lùn le qín de xìng qǐ ,miè wáng jí qí yuán yīn ,xiān míng dì tí chū le běn wén de zhōng xīn lùn diǎn :“rén yì bú shī ér gōng shǒu zhī shì yì yě 。”qí mù de shì tí gòng gěi hàn wén dì zuò wéi gǎi gé zhèng zhì de jiè jiàn 。

xiě zuò tè sè
  1、yǐ shǐ shí wéi lùn jù ,yòng guān diǎn tǒng lǜ cái liào 。běn wén xù shǐ de tè diǎn shì zài guān diǎn tǒng lǜ xià duì shǐ shí zuò chū gāo dù gài kuò 。rú qín “qǔ xī hé zhī wài ”,shì shāng yāng jì piàn wèi jiāng gōng zǐ mǎo ér xí pò qí jun1 de jié guǒ ,wén zhōng yǐ “gǒng shǒu ”èr zì zuò le gài kuò 。zuò zhě wéi le chǎn míng zì jǐ de guān diǎn ,zài xù shǐ shí suǒ kàn zhòng de shì lì shǐ guò chéng de běn zhì ,ér bú jiǎng xì jiē de zhǔn què 。
  2、duì bǐ lùn zhèng fāng fǎ 。běn wén tōng piān cǎi yòng duì bǐ lùn zhèng shǒu fǎ ,jí zhōng biǎo xiàn zài dì 5duàn 。qín guó de guò qù hé xiàn zài bǐ ,chén shè yǔ jiǔ guó zhī shī bǐ ,qín qiáng shèng zhī jiǔ yǔ qín miè wáng zhī sù bǐ ,zhè yàng tōng guò duì bǐ lùn zhèng tū chū wén zhāng de zhōng xīn lùn diǎn 。
  3、yǔ yán yǒu cí fù tè sè ,jiǎng jiū pù pái xuàn rǎn 。rú kāi tóu xiě qín xiào gōng de xióng xīn ,lián yòng “xí juàn tiān xià ”“bāo jǔ yǔ nèi ”děng sì yǔ ;zhōng jiān xiě jiǔ guó zhī shī gōng qín ,sì jun1 、jiǔ guó 、móu chén 、cè shì 、wǔ jiāng ,yī yī liè míng ,xiǎn dé yǒu shēng shì ;xiě qín shǐ huáng ,zé jí lì sù zào chū tā nà “wēi jiā hǎi nèi ”de xíng 。háng wén duō yòng pián ǒu ,dú qǐ lái kēng qiāng yǒu lì ,qiě jù shì biàn huà duō duān ,bú xiǎn dé dān diào 。

guò qín lùn píng jià

  《guò qín lùn 》gòng yǒu sān piān 。qí zhōng xiě dé zuì hǎo 、yǐng xiǎng zuì dà de shì dì yī piān 。tā zuì zǎo fù jiàn yú 《shǐ jì ·qín shǐ huáng běn jì 》piān mò ,liè wéi dì èr piān ;hòu lái chǔ shǎo sūn bǔ 《shǐ jì 》,yòu bǎ tā dān dú fù zài 《chén shè shì jiā 》de piān mò 。《hàn shū 》《wén xuǎn 》yě dōu xuǎn lù le zhè yī piān 。jīn chuán jiǎ yì suǒ zhuàn zhuān zhe 《xīn shū 》,dāng yóu hòu rén sōu jí ér chéng ,duì cǐ wén zé míng què biāo chū tā shì sān piān zhōng de “shàng piān ”。zài 《shǐ 》《hàn 》《xīn shū 》《wén xuǎn 》sì bù shū zhōng ,běn piān fán wǔ jiàn ,wén zhāng zì jù pō yǒu chū rù 。

  cóng míng 、qīng dào dāng dài ,jǐ hū suǒ yǒu de gǔ wén xuǎn běn dōu xuǎn le zhè piān 《guò qín lùn 》(shàng ),yīn cǐ qián rén duì tā de píng yǔ yě hěn duō 。rú qīng rén yáo nài zài 《gǔ wén cí lèi zuǎn 》zhōng píng tā wéi “xióng jun4 hóng sì ”,jìn rén wú kǎi shēng zài 《gǔ wén fàn 》de jiá pī zhōng píng tā “tōng piān yī qì guàn zhù ,rú yī bǐ shū ,dà kāi dà hé ”。guī nà dà duō shù píng lùn zhě de yì jiàn ,zhǔ yào shuō zhè piān wén zhāng qì shì chōng pèi ,yī qì hē chéng ,shì gǔ jīn dì yī piān qì “shèng ”de wén zhāng 。yīn cǐ wú kǎi shēng de yì jiàn shì bǐ jiào yǒu dài biǎo xìng de 。

  cóng yǔ yán de jiǎo dù kàn ,suǒ wèi qì shèng de wén zhāng ,duō yòng pái bǐ jù huò duì ǒu jù ,běn piān gù bú lì wài (rú dì 2duàn zhōng cóng “yú shì liù guó zhī shì ”yǐ xià ,xiān yòng yī “yǒu ”zì lǐng qǐ ,guàn chuān xià miàn sān jù ,luó liè le dà liàng rén míng ,jiù shì pái bǐ jù shì ;rú “méng gù yè ”yǐ xià sì jù ,měi liǎng jù yī duì zhàng ,jiù shì duì ǒu jù shì 。yě yǒu pái bǐ jiān duì ǒu de jù shì ,rú kāi tóu shuō qín xiào gōng “yǒu xí juàn tiān xià ,bāo jǔ yǔ nèi ,náng kuò sì hǎi zhī yì ,bìng tūn bā huāng zhī xīn ”jí shì )。dàn zhè hái zhī shì cóng biǎo miàn xiàn xiàng qù lǐ jiě 。zài gǔ diǎn sàn wén míng piān zhōng ,yòng pái bǐ jù huò duì ǒu jù de wén zhāng bìng bú shǎo ,què bú yī dìng piān piān qì shèng 。rú kǒng zhì guī de 《běi shān yí wén 》,zào jù huò pái huò ǒu ,bǐ bǐ jiē shì ,rán ér dú qǐ lái bìng bú gǎn dào qì hěn shèng 。kě jiàn yòng pái bǐ jù hé duì ǒu jù zhī shì shǐ wén zhāng qì shèng zēng jiā de yīn sù zhī yī ,shì shǔ yú wài zài de yì shù jì qiǎo ,ér bú shì zhǔ yào yīn sù 。

  běn piān zhī suǒ yǐ yǐ qì shèng wéi tè diǎn ér chuán sòng bú xiǔ ,zhī suǒ yǐ shǐ rén jiào dé yǒu shuō fú lì ,yǒu sān gè yuán yīn 。dì yī gè shì zuì zhǔ yào de ,jí zhè piān wén zhāng suī shì shuō lǐ wén ,qí zhōng què yòng le shí zhī qī bā de piān fú lái xù shì 。yòng xù shì lái shuō lǐ ,kě yǐ shuō shì běn piān zuì dà de tè diǎn 。zuò zhě yòng qiān bǎ zì de piān fú gài kuò le cóng qín xiào gōng dào qín wáng guó zhè yī bǎi duō nián lái de lì shǐ ,gài kuò dì shuō míng le qín zhī yóu shèng ér shuāi de quán guò chéng hé zhǔ yào xiàn xiàng ,tóng shí hái guàn chuān le zuò zhě běn rén de guān diǎn lái shuō míng qí suǒ yǐ xìng shuāi de guān jiàn suǒ zài 。zhè jiù bāng zhù wǒ men duì zhè yī duàn lì shǐ shì shí yǒu bǐ jiào qīng chǔ de rèn shí 。zhè gè tè diǎn wéi shí me jiù néng shǐ wén zhāng dú qǐ lái yǒu qì shì ne ?guān jiàn zài yú :yī 、zuò zhě jì néng yòng gài kuò è yào de bǐ mò lái biǎo dá fēng fù de nèi róng ,ràng dú zhě gǎn dào duǎn duǎn yī piān wén zhāng jìng rán bāo hán le zhè xǔ duō dōng xī ,zì rán jiào dé wén zhāng bǎo mǎn chōng pèi ,dú qǐ lái sī lù zì rán ér rán gēn zhe zuò zhě de bǐ fēng zǒu ,nà dāng rán huì xiǎn dé qì “shèng ”le ;èr 、jiǎ yì duì qín guó yóu shèng ér shuāi 、yóu xìng ér wáng de xù shù shì hěn yǒu tiáo lǐ de ,shàng lái zhuā zhù yī tiáo zòng de xiàn ,jí cóng qín xiào gōng zhī xìng dào qín wáng cháo zhī wáng ,shǐ zhōng shì àn zhào shí jiān de shùn xù lái ān pái wén zhāng de céng cì xiān hòu de ;ér duì mǒu yī tè dìng shí jiān nèi de mǒu yī diǎn ,yòu tū chū dì jiā yǐ pù chén fā huī ,shǐ rén bú jǐn kàn dào “xiàn ”,hái kàn dào “xiàn ”shàng de yī gè gè yòng nóng mò zhòng cǎi zhe zhòng miáo shù de “diǎn ”。yú shì nǐ bú yóu zì zhǔ dì huì shùn zhe zuò zhě suǒ ān pái de cì xù wǎng xià tuī ,wǎng xià dú ,tā bú zhōng duàn ,nǐ jiù bú néng zhōng duàn ,tā bú jiē wài shēng zhī ,nǐ jiù bú néng páng jí qí yú 。yīn cǐ ,zhè yě gěi rén dài lái le qì shèng de gǎn jiào 。

  dì èr gè shǐ dú zhě gǎn dào wén zhāng qì shèng de yuán yīn ,yì jí běn piān suǒ jù yǒu de lìng yī tè diǎn :jiǎ yì zài yòng xiě fù de shǒu fǎ lái xiě shuō lǐ sàn wén 。xiě fù shì xū yào pù zhāng hé kuā dà de ,jiǎ yì xiě zhè piān wén zhāng kě yǐ shuō tōng piān dōu cǎi yòng le zhè zhǒng shǒu fǎ 。bǐ rú dì 1duàn “yǒu xí juàn tiān xià ”sì jù ,“xí juàn ”“bāo jǔ ”“náng kuò ”“bìng tūn ”děng cí ,jī běn shàng dōu tóng yì ;“tiān xià ”“yǔ nèi ”“sì hǎi ”hé “bā huāng ”,yě dōu shì tóng yī gè yì sī 。tóng yī gè yì sī ér yī lián xiě shàng hǎo jǐ jù ,jì yǒu pái bǐ yòu yǒu duì zhàng ,zhè jiù shì xiě fù de kuā zhāng shǒu fǎ 。xià miàn dì 2、dì 4、dì 5děng duàn zhōng ,dōu yǒu lèi sì de jù zǐ ,bú shèng méi jǔ 。suǒ wèi “pù zhāng yáng lì ”,zhǔ yào jiù shì zhǐ de zhè yī lèi jù zǐ 。zhè yàng ,qì shì zì rán jiù chōng pèi le ,zì rán ràng dú zhě gǎn shòu dào zuò zhě de bǐ fēng ruì bú kě dāng ,duō duō bī rén ,dú qǐ lái yǒu jìn tóu ,yǒu shuō fú lì ,ér qiě yǒu yù bà bú néng zhī gǎn 。zhè shì yóu yú zuò zhě běn rén yuán shì yī wèi cí fù zuò jiā de yuán gù 。zuò wéi zuò jiā ,jiǎ yì bú jǐn shì zhèng zhì jiā ,yě shì wén xué jiā ;zuò wéi zuò pǐn ,《guò qín lùn 》tóng yàng jù yǒu wén xué zuò pǐn de yì shù tè sè 。

  hái yǒu dì sān gè yuán yīn ,yě shì zhè piān wén zhāng suǒ jù yǒu de dì sān gè tè diǎn ,jí zuò zhě yòng quán piān duì bǐ dào dǐ de shǒu fǎ xiě chū le tā de lùn diǎn 。duì bǐ shǒu fǎ bìng méi yǒu shí me xī qí ,ér běn piān jīng cǎi chù què zài yú zuò zhě yòng le sì gè fāng miàn de duì bǐ :jí qín guó běn shēn xiān qiáng hòu ruò 、xiān shèng hòu shuāi 、xiān xìng wàng hòu miè wáng de duì bǐ ;qín yǔ liù guó de duì bǐ ;qín yǔ chén shè de duì bǐ ;chén shè yǔ liù guó de duì bǐ 。jǐ zhǒng duì bǐ jiāo zhī zài yī qǐ ,jié gòu zì rán hóng wěi ,qì shì yě zì rán páng bó ,huà yě xiǎn dé gèng yǒu fèn liàng le 。zhǔ kè guān xíng shì de bú tóng ,qiáng ruò shèng shuāi nán yì de bú tóng ,dōu cóng jǐ fāng miàn de duì bǐ zhōng xiǎn xiàn chū lái 。ér wén zhāng qì shèng de dào lǐ ,yě jiù bú nán lǐ jiě le 。

  qián sān duàn ,zhǔ yào xiě sān gè fāng miàn :yī 、qín guó shì shì dài dài yǒu yě xīn ;èr 、qín guó shí lì yù lái yù qiáng dà ;sān 、yóu yú kào shí lì ,qín guó tǒng yī tiān xià bìng bú hěn nán 。dì 1duàn zhe zhòng xiě yǒu yě xīn ,dì 2duàn zhe zhòng xiě yǒu shí lì ,dì 3duàn jiān ér xiě zhī 。quán piān de pù pái hé duì bǐ dōu cóng zhè sān fāng miàn rù shǒu ,bǎ jù tǐ shì shí guàn chuān jìn qù ,yòng gài kuò de yǔ yán gōu huà chū dà de lún kuò lái ,shǐ xù shù de nèi róng yǒu le qīng xiàng xìng ,yǒu le zuò zhě zì jǐ de guān diǎn 。rú shuō “qín rén gǒng shǒu ér qǔ xī hé zhī wài ”“qín wú wáng shǐ yí zú zhī fèi ”hé dì 3duàn jié shù chù xiě “shǐ huáng zhī xīn ,zì yǐ wéi guān zhōng zhī gù ,jīn chéng qiān lǐ ,zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě ”děng děng ,dōu shì jí xiě qín zhī yě xīn hé shí lì ,jí xiě dé tiān xià bìng bú nán 。yǔ cǐ tóng shí ,zuò zhě yě xiě le lìng yī fāng miàn ,rú “sì jun1 ”“jiǔ guó zhī shī ”“liù guó zhī shì ”děng děng ,yù xiě duì fāng qiáng dà yě jiù yù fǎn chèn qín zhī qiáng dà ,zhè shì hōng yún tuō yuè de shǒu fǎ 。dàn wǒ men què gǎn dào :yù xiě qín zhī qiáng dà ,jiù yù jiàn qín zhī jiāo héng yú mèi ;yù xiě qín zhī zì xìn tài qiáng ,jiù yù jiàn qín zhī zhǔ guān piàn miàn ;yù xiě qín zhī yě xīn jí dà ,jiù yù jiàn qín zhī yǎn guāng duǎn qiǎn 。zuò zhě suī chù chù xù ér bú lùn ,què chù chù wéi zuì hòu yī duàn de yì lùn zài “xù shì ”。zhè yàng de wén zhāng ,dú qǐ lái zì rán gǎn dào bǎo mǎn hān chàng le 。

  dì 3duàn kāi tóu zhī shuō le jiǔ gè zì :“xiǎng guó zhī rì qiǎn ,guó jiā wú shì ”。zhè dāng rán shì shì shí 。dàn yě bìng fēi yī diǎn kě xiě de shì dōu méi yǒu 。kě shì zuò zhě bú zhǔn bèi zài zhè lǐ duō fèi bǐ mò ,zhī bǎ nà yī tiáo guàn chuān yú qín zhī gè gè shí qī de zòng xiàn huà chū lái jiù gòu le 。cóng háng wén fāng miàn lái shuō ,yī piān qì shèng de wén zhāng yě bú néng yī diǎn bú chuǎn xī 。dì 3duàn kāi tóu de shí jǐ gè zì ,jiù gěi quán piān xíng chéng yī gè duǎn zàn de tíng dùn 。míng dài gǔ wén jiā guī yǒu guāng jiù shuō guò ,zhè shì “rú rén tǔ qì ”(jiàn guī yǒu guāng 《píng diǎn shǐ jì 》)。wǒ men gù rán bú néng xíng shì zhǔ yì dì kàn wèn tí ,yìng yào zài yī qì hē chéng de wén zhāng lǐ ān chā yī gè “qì kǒu ”;dàn wén zhāng xiě dào zhè lǐ ,zì rán yǒu le yī gè chuǎn xī de jī huì ,“rú rén tǔ qì ”,hái shì bì yào de ,yě shì xué xiě zuò de rén yīng yǔ zhù yì de 。(huò xǔ cǐ wén zuò zhě de bǎn běn “xiǎng guó zhī rì qiǎn ,guó jiā wú shì ”wèi yú dì sān duàn chū 。)

  dì 3duàn xiě qín shǐ huáng :yě xīn yǔ shí lì ,jiān ér xiě zhī 。dàn dì 3duàn yǔ dì 2duàn hái bú yī yàng 。dì 2duàn shì yòng zhèng fǎn duì bǐ shǒu fǎ liǎng miàn xiě ,dì 3duàn què quán cóng zhèng miàn xiě ,bǎ qín shǐ huáng de shí lì hé yě xīn miáo huì dé lín lí jìn zhì ,yù xiě yù zú ,yù xiě yù shén qì 。shèn zhì dào le dì 4duàn kāi tóu chù ,hái yào zhǎo bǔ liǎng jù :“shǐ huáng jì méi ,yú wēi zhèn yú shū sú ”。wú kǎi shēng jiá pī :“zài jiā èr jù ,shí fèn hān zì 。”zhè jiù xiàng gěi pí qiú huò chē lún dǎ qì ,dǎ dào zuì dà xiàn dù ,zài jiā shàng liǎng xià ,zì rán qiú tāi huò lún tāi jiù fēi bào liè bú kě le 。rán hòu yī xià zǐ fǎn diē xià lái ,gǎi cóng chén shè fāng miàn xiě qǐ ,què yòu chù chù duì chén shè yù bāo yú biǎn ,zhè jiù gèng jiā xiě chū qín zhī miè wáng shí yǒu zì qǔ qí huò zhī dào le 。

  zuì mò yī duàn shì “lùn ”hé “duàn ”,réng yòng duì bǐ shǒu fǎ bǎ jǐ gè fāng miàn zōng hé dào yī qǐ ,rán hòu dé chū jié lùn ,jí suǒ wèi “duàn ”。wéi le shǐ jié lùn xià dé zhèng zhòng ,yú shì yòu bǎ qín zhòng xīn tí qǐ zǒng shuō yī biàn ,cái yǐ “rén yì bú shī ér gōng shǒu zhī shì yì yě ”shōu wěi 。wén zhāng xū néng fàng néng shōu ,néng kāi néng hé ,shǐ jiàn běn lǐng 。jiǎ yì zài zhè piān jié zuò zhōng wán quán zuò dào le zhè yī diǎn 。

  jīn shèng tàn zài 《cái zǐ gǔ wén 》(lì cháo bù fèn )juàn èr zhōng duì běn piān jiā pī yǔ shuō :“《guò qín lùn 》zhě ,lùn qín zhī guò yě 。qín guò zhī shì mò jù ‘rén yì bú shī ’yī yǔ biàn duàn jìn ,cǐ tōng piān wén zì 。……zhì yú qián bàn yǒu shuō liù guó shí ,cǐ zhī shì fǎn chèn qín ;hòu bàn yǒu shuō qín shí ,cǐ zhī shì fǎn chèn chén shè ,zuì shì shū qí zhī bǐ 。”zhè shì shuō dé xiàng dāng è yào de 。

  zhè piān wén zhāng zài dāng shí què shí qǐ le hǎo yǐng xiǎng 。jiǎ yì zuò wéi shì dà fū ,gù rán zhàn zài fēng jiàn tǒng zhì jiē jí lì chǎng wéi hàn wáng cháo chū móu huá cè ;dàn tā què néng rèn shí dào nóng mín qǐ yì de lì liàng ,rèn shí dào qín wáng cháo miè wáng de guān jiàn zài yú shī diào mín xīn hé guò fèn mí xìn wǔ lì ,fēng jiàn tǒng zhì zhě yě xīn dà ér nuè dài rén mín ,zhōng yú bèi rén mín miè wáng 。yǒu le zhè gè rèn shí ,tǒng zhì jiē jí cái kāi shǐ kǎo lǜ rú hé huǎn hé shè huì máo dùn ,yǐ gǒng gù zì jǐ de tǒng zhì zhèng quán 。zhè cái shuō míng nóng mín qǐ yì zhēn zhèng tuī dòng le lì shǐ qián jìn de chē lún 。yǒu le jiǎ yì zhè yī fān miáo huì ,hàn cháo de huáng dì cái néng zhēn zhèng zǒng jié qín dài yóu shèng ér shuāi 、yóu qiáng ér ruò de jīng yàn jiāo xùn 。

  zǒng jié :《guò qín lùn 》zhǔ zhǐ zài yú fèn xī “qín zhī guò ”,jiù fèn shàng zhōng xià sān piān ,qí shí běn shì yī piān ,zuì guǎng wéi liú chuán de 《guò qín lùn 》shì wén zhāng de qián sān fèn zhī yī ,tā tōng guò duì qín guó xìng shèng lì shǐ de huí gù ,zhǐ chū qín guó biàn fǎ tú qiáng ér dé tiān xià ,“rén yì bú shī ”ér bú néng shǒu tiān xià 。ér zài zhōng piān hé xià piān ,zuò zhě zé jù tǐ dì lùn shù le qín tǒng yī zhī hòu de zhǒng zhǒng guò shī 。zhōng piān zhǐ chū qín tǒng yī tiān xià ,jié shù le duō nián de zhàn luàn ,běn lái chù zài hěn hǎo de xíng shì zhōng ,dàn qín shǐ huáng bìng méi yǒu zhì dìng chū zhèng què de zhèng cè ,fǎn ér fén shū kēng rú ,yǐ bào nuè zhì tiān xià ;dào le èr shì shí ,yě bú néng gǎi zhèng yuán xiān de guò shī ,zhōng zhì guó jiā qīng fù 。《guò qín lùn 》de xià piān hòu bù fèn ,zuò zhě chéng jiē qián wén ,zhǐ chū zài “zhū hóu bìng qǐ ,háo jun4 xiàng lì ”de shí hòu ,rú guǒ zǐ yīng néng gǎi biàn yuán lái cuò wù de zhèng cè ,“bì guān jù è ”,“hé jǐ ér shǒu zhī ”,shì kě yǐ shǒu zhù sān qín zhī dì de ,yǐ hòu “ān tǔ xī mín ”,xú tú fā zhǎn ,shèn zhì yě kě yǐ zhòng xīn huī fù guó jiā de tǒng yī ,dàn shì yí hàn de shì ,qín cháo qián kǒu bì yán de yī guàn zhèng cè ,dǎo zhì shàng xià “yōng bì ”,zǐ yīng gū lì wú qīn ,zhōng yú bú miǎn miè wáng de mìng yùn 。

《guò qín lùn 》jiǎ yì pīn yīn dú yīn cān kǎo

guò qín lùn
guò qín lùn

shàng piān
shàng piān
qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù, yōng yōng zhōu zhī dì, jūn chén gù shǒu yǐ kuī zhōu shì, yǒu xí juǎn tiān xià, bāo jǔ yǔ nèi, náng kuò sì hǎi zhī yì, bìng tūn bā huāng zhī xīn.
qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù ,yōng yōng zhōu zhī dì ,jun1 chén gù shǒu yǐ kuī zhōu shì ,yǒu xí juàn tiān xià ,bāo jǔ yǔ nèi ,náng kuò sì hǎi zhī yì ,bìng tūn bā huāng zhī xīn 。
dàng shì shí yě, shāng jūn zuǒ zhī, nèi lì fǎ dù, wù gēng zhī, xiū shǒu zhàn zhī jù wài lián héng ér dòu zhū hóu.
dāng shì shí yě ,shāng jun1 zuǒ zhī ,nèi lì fǎ dù ,wù gēng zhī ,xiū shǒu zhàn zhī jù ;wài lián héng ér dòu zhū hóu 。
yú shì qín rén gǒng shǒu ér qǔ xī hé zhī wài.
yú shì qín rén gǒng shǒu ér qǔ xī hé zhī wài 。
xiào gōng jì méi, huì wén wǔ zhāo xiāng méng gù yè, yīn yí cè, nán qǔ hàn zhōng, xī jǔ bā shǔ, dōng gē gāo yú zhī dì, běi shōu yào hài zhī jùn.
xiào gōng jì méi ,huì wén 、wǔ 、zhāo xiāng méng gù yè ,yīn yí cè ,nán qǔ hàn zhōng ,xī jǔ bā 、shǔ ,dōng gē gāo yú zhī dì ,běi shōu yào hài zhī jun4 。
zhū hóu kǒng jù, huì méng ér móu ruò qín, bù ài zhēn qì zhòng bǎo féi ráo zhī dì, yǐ zhì tiān xià zhī shì, hé cóng dì jiāo, xiāng yǔ wéi yī.
zhū hóu kǒng jù ,huì méng ér móu ruò qín ,bú ài zhēn qì zhòng bǎo féi ráo zhī dì ,yǐ zhì tiān xià zhī shì ,hé cóng dì jiāo ,xiàng yǔ wéi yī 。
dāng cǐ zhī shí, qí yǒu mèng cháng, zhào yǒu píng yuán, chǔ yǒu chūn shēn, wèi yǒu xìn líng.
dāng cǐ zhī shí ,qí yǒu mèng cháng ,zhào yǒu píng yuán ,chǔ yǒu chūn shēn ,wèi yǒu xìn líng 。
cǐ sì jūn zhě, jiē míng zhì ér zhōng xìn, kuān hòu ér ài rén, zūn xián ér zhòng shì, yuē cóng lí héng, jiān hán wèi yàn chǔ qí zhào sòng wèi zhōng shān zhī zhòng.
cǐ sì jun1 zhě ,jiē míng zhì ér zhōng xìn ,kuān hòu ér ài rén ,zūn xián ér zhòng shì ,yuē cóng lí héng ,jiān hán 、wèi 、yàn 、chǔ 、qí 、zhào 、sòng 、wèi 、zhōng shān zhī zhòng 。
yú shì liù guó zhī shì, yǒu níng yuè xú shàng sū qín dù hè zhī shǔ wèi zhī móu, qí míng zhōu zuì chén zhěn zhào huá lóu huǎn dí jǐng sū lì lè yì zhī tú tōng qí yì, wú qǐ sūn bìn dài tuó ní liáng wáng liào tián jì lián pō zhào shē zhī lún zhì qí bīng.
yú shì liù guó zhī shì ,yǒu níng yuè 、xú shàng 、sū qín 、dù hè zhī shǔ wéi zhī móu ,qí míng 、zhōu zuì 、chén zhěn 、zhào huá 、lóu huǎn 、zhái jǐng 、sū lì 、lè yì zhī tú tōng qí yì ,wú qǐ 、sūn bìn 、dài tuó 、ní liáng 、wáng liào 、tián jì 、lián pō 、zhào shē zhī lún zhì qí bīng 。
cháng yǐ shí bèi zhī dì, bǎi wàn zhī zhòng, kòu guān ér gōng qín.
cháng yǐ shí bèi zhī dì ,bǎi wàn zhī zhòng ,kòu guān ér gōng qín 。
qín rén kāi guān yán dí, jiǔ guó zhī shī, qūn xún ér bù gǎn jìn.
qín rén kāi guān yán dí ,jiǔ guó zhī shī ,qūn xún ér bú gǎn jìn 。
qín wú wáng shǐ yí zú zhī fèi, ér tiān xià zhū hóu yǐ kùn yǐ.
qín wú wáng shǐ yí zú zhī fèi ,ér tiān xià zhū hóu yǐ kùn yǐ 。
yú shì cóng sàn yuē bài, zhēng gē dì ér lù qín.
yú shì cóng sàn yuē bài ,zhēng gē dì ér lù qín 。
qín yǒu yú lì ér zhì qí bì, zhuī wáng zhú běi, fú shī bǎi wàn, liú xiě piāo lǔ.
qín yǒu yú lì ér zhì qí bì ,zhuī wáng zhú běi ,fú shī bǎi wàn ,liú xuè piāo lǔ 。
yīn lì chéng biàn, zǎi gē tiān xià, fēn liè shān hé.
yīn lì chéng biàn ,zǎi gē tiān xià ,fèn liè shān hé 。
qiáng guó qǐng fú, ruò guó rù cháo.
qiáng guó qǐng fú ,ruò guó rù cháo 。
yán jí xiào wén wáng zhuāng xiāng wáng, xiǎng guó zhī rì qiǎn, guó jiā wú shì.
yán jí xiào wén wáng 、zhuāng xiāng wáng ,xiǎng guó zhī rì qiǎn ,guó jiā wú shì 。
jí zhì shǐ huáng, fèn liù shì zhī yú liè, zhèn cháng cè ér yù yǔ nèi, tūn èr zhōu ér wáng zhū hóu, lǚ zhì zūn ér zhì liù hé, zhí qiāo pū ér biān chī tiān xià, wēi zhèn sì hǎi.
jí zhì shǐ huáng ,fèn liù shì zhī yú liè ,zhèn zhǎng cè ér yù yǔ nèi ,tūn èr zhōu ér wáng zhū hóu ,lǚ zhì zūn ér zhì liù hé ,zhí qiāo pū ér biān chī tiān xià ,wēi zhèn sì hǎi 。
nán qǔ bǎi yuè zhī dì, yǐ wéi guì lín xiàng jùn bǎi yuè zhī jūn, fǔ shǒu xì jǐng, wěi mìng xià lì.
nán qǔ bǎi yuè zhī dì ,yǐ wéi guì lín 、xiàng jun4 ;bǎi yuè zhī jun1 ,fǔ shǒu xì jǐng ,wěi mìng xià lì 。
nǎi shǐ méng tián běi zhù cháng chéng ér shǒu fān lí, què xiōng nú qī bǎi yú lǐ.
nǎi shǐ méng tián běi zhù zhǎng chéng ér shǒu fān lí ,què xiōng nú qī bǎi yú lǐ 。
hú rén bù gǎn nán xià ér mù mǎ, shì bù gǎn wān gōng ér bào yuàn.
hú rén bú gǎn nán xià ér mù mǎ ,shì bú gǎn wān gōng ér bào yuàn 。
yú shì fèi xiān wáng zhī dào, fén bǎi jiā zhī yán, yǐ yú qián shǒu huī míng chéng, shā háo jié, shōu tiān xià zhī bīng, jù zhī xián yáng, xiāo fēng dí, zhù yǐ wéi jīn rén shí èr, yǐ ruò tiān xià zhī mín.
yú shì fèi xiān wáng zhī dào ,fén bǎi jiā zhī yán ,yǐ yú qián shǒu ;huī míng chéng ,shā háo jié ,shōu tiān xià zhī bīng ,jù zhī xián yáng ,xiāo fēng dí ,zhù yǐ wéi jīn rén shí èr ,yǐ ruò tiān xià zhī mín 。
rán hòu jiàn huá wéi chéng, yīn hé wèi chí, jù yì zhàng zhī chéng, lín bù cè zhī yuān, yǐ wéi gù.
rán hòu jiàn huá wéi chéng ,yīn hé wéi chí ,jù yì zhàng zhī chéng ,lín bú cè zhī yuān ,yǐ wéi gù 。
liáng jiàng jìn nǔ shǒu yào hài zhī chù, xìn chén jīng zú chén lì bīng ér shuí hé.
liáng jiāng jìn nǔ shǒu yào hài zhī chù ,xìn chén jīng zú chén lì bīng ér shuí hé 。
tiān xià yǐ dìng, shǐ huáng zhī xīn, zì yǐ wéi guān zhōng zhī gù, jīn chéng qiān lǐ, zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě.
tiān xià yǐ dìng ,shǐ huáng zhī xīn ,zì yǐ wéi guān zhōng zhī gù ,jīn chéng qiān lǐ ,zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè yě 。
shǐ huáng jì méi, yú wēi zhèn yú shū sú.
shǐ huáng jì méi ,yú wēi zhèn yú shū sú 。
rán chén shè wèng yǒu shéng shū zhī zǐ, máng lì zhī rén, ér qiān xǐ zhī tú yě cái néng bù jí zhōng rén, fēi yǒu zhòng ní mò dí zhī xián, táo zhū yī dùn zhī fù niè zú háng wǔ zhī jiān, ér jué qǐ qiān mò zhī zhōng, lǜ pí bì zhī zú, jiāng shù bǎi zhī zhòng, zhuǎn ér gōng qín, zhǎn mù wèi bīng, jiē gān wèi qí, tiān xià yún jí xiǎng yìng, yíng liáng ér jǐng cóng.
rán chén shè wèng yǒu shéng shū zhī zǐ ,máng lì zhī rén ,ér qiān xǐ zhī tú yě ;cái néng bú jí zhōng rén ,fēi yǒu zhòng ní 、mò zhái zhī xián ,táo zhū 、yī dùn zhī fù ;niè zú háng wǔ zhī jiān ,ér juè qǐ qiān mò zhī zhōng ,lǜ pí bì zhī zú ,jiāng shù bǎi zhī zhòng ,zhuǎn ér gōng qín ,zhǎn mù wéi bīng ,jiē gān wéi qí ,tiān xià yún jí xiǎng yīng ,yíng liáng ér jǐng cóng 。
shān dōng háo jùn suì bìng qǐ ér wáng qín zú yǐ.
shān dōng háo jun4 suí bìng qǐ ér wáng qín zú yǐ 。
qiě fú tiān xià fēi xiǎo ruò yě, yōng zhōu zhī dì, xiáo hán zhī gù, zì ruò yě.
qiě fū tiān xià fēi xiǎo ruò yě ,yōng zhōu zhī dì ,xiáo hán zhī gù ,zì ruò yě 。
chén shè zhī wèi, fēi zūn yú qí chǔ yàn zhào hán wèi sòng wèi zhōng shān zhī jūn yě chú yōu jí jīn, fēi xiān yú gōu jǐ zhǎng shā yě zhé shù zhī zhòng, fēi kàng yú jiǔ guó zhī shī yě shēn móu yuǎn lǜ, xíng jūn yòng bīng zhī dào, fēi jí xiàng shí zhī shì yě.
chén shè zhī wèi ,fēi zūn yú qí 、chǔ 、yàn 、zhào 、hán 、wèi 、sòng 、wèi 、zhōng shān zhī jun1 yě ;chú yōu jí jīn ,fēi tiǎn yú gōu jǐ zhǎng shā yě ;zhé shù zhī zhòng ,fēi kàng yú jiǔ guó zhī shī yě ;shēn móu yuǎn lǜ ,háng jun1 yòng bīng zhī dào ,fēi jí xiàng shí zhī shì yě 。
rán ér chéng bài yì biàn, gōng yè xiāng fǎn, hé yě? shì shǐ shān dōng zhī guó yǔ chén shè dù cháng xié dà, bǐ quán liàng lì, zé bù kě tóng nián ér yǔ yǐ.
rán ér chéng bài yì biàn ,gōng yè xiàng fǎn ,hé yě ?shì shǐ shān dōng zhī guó yǔ chén shè dù zhǎng jié dà ,bǐ quán liàng lì ,zé bú kě tóng nián ér yǔ yǐ 。
rán qín yǐ qū qū zhī dì, zhì wàn shèng zhī shì, xù bā zhōu ér cháo tóng liè, bǎi yǒu yú nián yǐ rán hòu yǐ liù hé wéi jiā, xiáo hán wèi gōng yī fū zuò nán ér qī miào huī, shēn sǐ rén shǒu, wèi tiān xià xiào zhě, hé yě? rén yì bù shī ér gōng shǒu zhī shì yì yě.
rán qín yǐ qū qū zhī dì ,zhì wàn chéng zhī shì ,xù bā zhōu ér cháo tóng liè ,bǎi yǒu yú nián yǐ ;rán hòu yǐ liù hé wéi jiā ,xiáo hán wéi gōng ;yī fū zuò nán ér qī miào huī ,shēn sǐ rén shǒu ,wéi tiān xià xiào zhě ,hé yě ?rén yì bú shī ér gōng shǒu zhī shì yì yě 。
zhōng piān
zhōng piān
qín miè zhōu sì, bìng hǎi nèi, jiān zhū hóu, nán miàn chēng dì, yǐ yǎng sì hǎi.
qín miè zhōu sì ,bìng hǎi nèi ,jiān zhū hóu ,nán miàn chēng dì ,yǐ yǎng sì hǎi 。
tiān xià zhī shì, fěi rán xiàng fēng.
tiān xià zhī shì ,fěi rán xiàng fēng 。
ruò shì, hé yě? yuē: jìn gǔ zhī wú wáng zhě jiǔ yǐ.
ruò shì ,hé yě ?yuē :jìn gǔ zhī wú wáng zhě jiǔ yǐ 。
zhōu shì bēi wēi, wǔ bà jì miè, lìng bù xíng yú tiān xià.
zhōu shì bēi wēi ,wǔ bà jì miè ,lìng bú háng yú tiān xià 。
shì yǐ zhū hóu lì zhèng, qiáng líng ruò, zhòng bào guǎ, bīng gé bù xiū, shì mín bà bì.
shì yǐ zhū hóu lì zhèng ,qiáng líng ruò ,zhòng bào guǎ ,bīng gé bú xiū ,shì mín bà bì 。
jīn qín nán miàn ér wáng tiān xià, shì shàng yǒu tiān zǐ yě.
jīn qín nán miàn ér wáng tiān xià ,shì shàng yǒu tiān zǐ yě 。
jì yuán yuán zhī mín jì dé ān qí xìng mìng, mò bù xū xīn ér yǎng shàng.
jì yuán yuán zhī mín jì dé ān qí xìng mìng ,mò bú xū xīn ér yǎng shàng 。
dāng cǐ zhī shí, zhuān wēi dìng gōng, ān wēi zhī běn, zài yú cǐ yǐ.
dāng cǐ zhī shí ,zhuān wēi dìng gōng ,ān wēi zhī běn ,zài yú cǐ yǐ 。
qín wáng huái tān bǐ zhī xīn, xíng zì fèn zhī zhì, bù xìn gōng chén, bù qīn shì mín, fèi wáng dào ér lì sī ài, fén wén shū ér kù xíng fǎ, xiān zhà lì ér hòu rén yì, yǐ bào nüè wèi tiān xià shǐ.
qín wáng huái tān bǐ zhī xīn ,háng zì fèn zhī zhì ,bú xìn gōng chén ,bú qīn shì mín ,fèi wáng dào ér lì sī ài ,fén wén shū ér kù xíng fǎ ,xiān zhà lì ér hòu rén yì ,yǐ bào nuè wéi tiān xià shǐ 。
fū jiān bìng zhě gāo zhà lì, ān wēi zhě guì shùn quán, cǐ yán qǔ yǔ shǒu bù tóng shù yě.
fū jiān bìng zhě gāo zhà lì ,ān wēi zhě guì shùn quán ,cǐ yán qǔ yǔ shǒu bú tóng shù yě 。
qín lí zhàn guó ér wáng tiān xià, qí dào bù yì, qí zhèng bù gǎi, shì qí suǒ yǐ qǔ zhī shǒu zhī zhě wú yì yě.
qín lí zhàn guó ér wáng tiān xià ,qí dào bú yì ,qí zhèng bú gǎi ,shì qí suǒ yǐ qǔ zhī shǒu zhī zhě wú yì yě 。
gū dú ér yǒu zhī, gù qí wáng kě lì ér dài yě.
gū dú ér yǒu zhī ,gù qí wáng kě lì ér dài yě 。
jiè shǐ qín wáng lùn shàng shì zhī shì, bìng yīn zhōu zhī jī, yǐ zhì yù qí zhèng, hòu suī yǒu yín jiāo zhī zhǔ, yóu wèi yǒu qīng wēi zhī huàn yě.
jiè shǐ qín wáng lùn shàng shì zhī shì ,bìng yīn 、zhōu zhī jì ,yǐ zhì yù qí zhèng ,hòu suī yǒu yín jiāo zhī zhǔ ,yóu wèi yǒu qīng wēi zhī huàn yě 。
gù sān wáng zhī jiàn tiān xià, míng hào xiǎn měi, gōng yè cháng jiǔ.
gù sān wáng zhī jiàn tiān xià ,míng hào xiǎn měi ,gōng yè zhǎng jiǔ 。
jīn qín èr shì lì, tiān xià mò bù yǐn lǐng ér guān qí zhèng.
jīn qín èr shì lì ,tiān xià mò bú yǐn lǐng ér guān qí zhèng 。
fū hán zhě lì shù hè, ér jī zhě gān zāo kāng.
fū hán zhě lì shù hè ,ér jī zhě gān zāo kāng 。
tiān xià xiāo xiāo, xīn zhǔ zhī zī yě.
tiān xià xiāo xiāo ,xīn zhǔ zhī zī yě 。
cǐ yán láo mín zhī yì wèi rén yě.
cǐ yán láo mín zhī yì wéi rén yě 。
xiàng shǐ èr shì yǒu yōng zhǔ zhī xíng ér rèn zhōng xián, chén zhǔ yī xīn ér yōu hǎi nèi zhī huàn, gǎo sù ér zhèng xiān dì zhī guò liè dì fēn mín yǐ fēng gōng chén zhī hòu, jiàn guó lì jūn yǐ lǐ tiān xià xū líng yǔ ér miǎn xíng lù, qù shōu nú wū huì zhī zuì, shǐ gè fǎn qí xiāng lǐ fā cāng lǐn, sàn cái bì, yǐ zhèn gū dú qióng kùn zhī shì qīng fù shǎo shì, yǐ zuǒ bǎi xìng zhī jí yuē fǎ shěng xíng, yǐ chí qí hòu, shǐ tiān xià zhī rén jiē dé zì xīn, gèng jié xiū xíng, gè shèn qí shēn sāi wàn mín zhī wàng, ér yǐ shèng dé yǔ tiān xià, tiān xià xī yǐ.
xiàng shǐ èr shì yǒu yōng zhǔ zhī háng ér rèn zhōng xián ,chén zhǔ yī xīn ér yōu hǎi nèi zhī huàn ,gǎo sù ér zhèng xiān dì zhī guò ;liè dì fèn mín yǐ fēng gōng chén zhī hòu ,jiàn guó lì jun1 yǐ lǐ tiān xià ;xū líng yǔ ér miǎn xíng lù ,qù shōu nú wū huì zhī zuì ,shǐ gè fǎn qí xiāng lǐ ;fā cāng lǐn ,sàn cái bì ,yǐ zhèn gū dú qióng kùn zhī shì ;qīng fù shǎo shì ,yǐ zuǒ bǎi xìng zhī jí ;yuē fǎ shěng xíng ,yǐ chí qí hòu ,shǐ tiān xià zhī rén jiē dé zì xīn ,gèng jiē xiū háng ,gè shèn qí shēn ;sāi wàn mín zhī wàng ,ér yǐ shèng dé yǔ tiān xià ,tiān xià xī yǐ 。
jí sì hǎi zhī nèi jiē huān rán gè zì ān lè qí chù, wéi kǒng yǒu biàn.
jí sì hǎi zhī nèi jiē huān rán gè zì ān lè qí chù ,wéi kǒng yǒu biàn 。
suī yǒu jiǎo hài zhī mín, wú lí shàng zhī xīn, zé bù guǐ zhī chén wú yǐ shì qí zhì, ér bào luàn zhī jiān mǐ yǐ.
suī yǒu jiǎo hài zhī mín ,wú lí shàng zhī xīn ,zé bú guǐ zhī chén wú yǐ shì qí zhì ,ér bào luàn zhī jiān mǐ yǐ 。
èr shì bù xíng cǐ shù, ér zhòng yǐ wú dào: huài zōng miào yǔ mín, gēng shǐ zuò ē páng zhī gōng fán xíng yán zhū, lì zhì kè shēn shǎng fá bù dàng, fù liǎn wú dù.
èr shì bú háng cǐ shù ,ér zhòng yǐ wú dào :huài zōng miào yǔ mín ,gèng shǐ zuò ā fáng zhī gōng ;fán xíng yán zhū ,lì zhì kè shēn ;shǎng fá bú dāng ,fù liǎn wú dù 。
tiān xià duō shì, lì bù néng jì bǎi xìng kùn qióng, ér zhǔ bù shōu xù.
tiān xià duō shì ,lì bú néng jì ;bǎi xìng kùn qióng ,ér zhǔ bú shōu xù 。
rán hòu jiān wěi bìng qǐ, ér shàng xià xiāng dùn méng zuì zhě zhòng, xíng lù xiāng wàng yú dào, ér tiān xià kǔ zhī.
rán hòu jiān wěi bìng qǐ ,ér shàng xià xiàng dùn ;méng zuì zhě zhòng ,xíng lù xiàng wàng yú dào ,ér tiān xià kǔ zhī 。
zì qún qīng yǐ xià zhì yú zhòng shù, rén huái zì wēi zhī xīn, qīn chù qióng kǔ zhī shí, xián bù ān qí wèi, gù yì dòng yě.
zì qún qīng yǐ xià zhì yú zhòng shù ,rén huái zì wēi zhī xīn ,qīn chù qióng kǔ zhī shí ,xián bú ān qí wèi ,gù yì dòng yě 。
shì yǐ chén shè bù yòng tāng wǔ zhī xián, bù jiè gōng hóu zhī zūn, fèn bì yú dà zé, ér tiān xià xiǎng yìng zhě, qí mín wēi yě.
shì yǐ chén shè bú yòng tāng 、wǔ zhī xián ,bú jiè gōng hóu zhī zūn ,fèn bì yú dà zé ,ér tiān xià xiǎng yīng zhě ,qí mín wēi yě 。
gù xiān wáng zhě, jiàn zhōng shǐ bù biàn, zhī cún wáng zhī yóu.
gù xiān wáng zhě ,jiàn zhōng shǐ bú biàn ,zhī cún wáng zhī yóu 。
shì yǐ mù mín zhī dào, wù zài ān zhī ér yǐ yǐ.
shì yǐ mù mín zhī dào ,wù zài ān zhī ér yǐ yǐ 。
xià suī yǒu nì xíng zhī chén, bì wú xiǎng yìng zhī zhù.
xià suī yǒu nì háng zhī chén ,bì wú xiǎng yīng zhī zhù 。
gù yuē:" ān mín kě yǔ wèi yì, ér wēi mín yì yǔ wèi fēi", cǐ zhī wèi yě.
gù yuē :“ān mín kě yǔ wéi yì ,ér wēi mín yì yǔ wéi fēi ”,cǐ zhī wèi yě 。
guì wèi tiān zǐ, fù yǒu sì hǎi, shēn zài yú lù zhě, zhèng zhī fēi yě.
guì wéi tiān zǐ ,fù yǒu sì hǎi ,shēn zài yú lù zhě ,zhèng zhī fēi yě 。
shì èr shì zhī guò yě.
shì èr shì zhī guò yě 。
xià piān
xià piān
qín jiān zhū hóu shān dōng sān shí yú jùn, xiū jīn guān, jù xiǎn sāi, shàn jiǎ bīng ér shǒu zhī.
qín jiān zhū hóu shān dōng sān shí yú jun4 ,yǒu jīn guān ,jù xiǎn sāi ,shàn jiǎ bīng ér shǒu zhī 。
rán chén shè lǜ sǎn luàn zhī zhòng shù bǎi, fèn bì dà hū, bù yòng gōng jǐ zhī bīng, chú yōu bái tǐng, wàng wū ér shí, héng xíng tiān xià.
rán chén shè lǜ sàn luàn zhī zhòng shù bǎi ,fèn bì dà hū ,bú yòng gōng jǐ zhī bīng ,chú yōu bái tǐng ,wàng wū ér shí ,héng háng tiān xià 。
qín rén zǔ xiǎn bù shǒu, guān liáng bù bì, cháng jǐ bù cì, qiáng nǔ bù shè.
qín rén zǔ xiǎn bú shǒu ,guān liáng bú bì ,zhǎng jǐ bú cì ,qiáng nǔ bú shè 。
chǔ shī shēn rù, zhàn yú hóng mén, céng wú fān lí zhī nán.
chǔ shī shēn rù ,zhàn yú hóng mén ,céng wú fān lí zhī nán 。
yú shì shān dōng zhū hóu bìng qǐ, háo jùn xiāng lì.
yú shì shān dōng zhū hóu bìng qǐ ,háo jun4 xiàng lì 。
qín shǐ zhāng hán jiāng ér dōng zhēng, zhāng hán yīn qí sān jūn zhī zhòng, yào shì yú wài, yǐ móu qí shàng.
qín shǐ zhāng hán jiāng ér dōng zhēng ,zhāng hán yīn qí sān jun1 zhī zhòng ,yào shì yú wài ,yǐ móu qí shàng 。
qún chén zhī bù xiāng xìn, kě jiàn yú cǐ yǐ.
qún chén zhī bú xiàng xìn ,kě jiàn yú cǐ yǐ 。
zǐ yīng lì, suì bù wù.
zǐ yīng lì ,suí bú wù 。
jiè shǐ zǐ yīng yǒu yōng zhǔ zhī cái ér jǐn dé zhòng zuǒ, shān dōng suī luàn, sān qín zhī dì kě quán ér yǒu, zōng miào zhī sì yí wèi jué yě.
jiè shǐ zǐ yīng yǒu yōng zhǔ zhī cái ér jǐn dé zhōng zuǒ ,shān dōng suī luàn ,sān qín zhī dì kě quán ér yǒu ,zōng miào zhī sì yí wèi jué yě 。
qín dì pī shān dài hé yǐ wéi gù, sì sāi zhī guó yě.
qín dì bèi shān dài hé yǐ wéi gù ,sì sāi zhī guó yě 。
zì móu gōng yǐ lái zhì yú qín wáng èr shí yú jūn, cháng wèi zhū hóu xióng.
zì miù gōng yǐ lái zhì yú qín wáng èr shí yú jun1 ,cháng wéi zhū hóu xióng 。
cǐ qǐ shì xián zāi? qí shì jū rán yě.
cǐ qǐ shì xián zāi ?qí shì jū rán yě 。
qiě tiān xià cháng tóng xīn bìng lì gōng qín yǐ, rán kùn yú xiǎn zǔ ér bù néng jìn zhě, qǐ yǒng lì zhì huì bù zú zāi? xíng bù lì shì bù biàn yě.
qiě tiān xià cháng tóng xīn bìng lì gōng qín yǐ ,rán kùn yú xiǎn zǔ ér bú néng jìn zhě ,qǐ yǒng lì zhì huì bú zú zāi ?xíng bú lì 、shì bú biàn yě 。
qín suī xiǎo yì, fá bìng dài chéng, dé è sāi ér shǒu zhī.
qín suī xiǎo yì ,fá bìng dà chéng ,dé è sāi ér shǒu zhī 。
zhū hóu qǐ yú pǐ fū, yǐ lì huì, fēi yǒu sù wáng zhī xíng yě.
zhū hóu qǐ yú pǐ fū ,yǐ lì huì ,fēi yǒu sù wáng zhī háng yě 。
qí jiāo wèi qīn, qí mín wèi fù, míng yuē wáng qín, qí shí lì zhī yě.
qí jiāo wèi qīn ,qí mín wèi fù ,míng yuē wáng qín ,qí shí lì zhī yě 。
bǐ jiàn qín zǔ zhī nán fàn, bì tuì shī.
bǐ jiàn qín zǔ zhī nán fàn ,bì tuì shī 。
àn tǔ xī mín yǐ dài qí bì, shōu ruò fú bà yǐ lìng dà guó zhī jūn, bù huàn bù dé yì yú hǎi nèi.
àn tǔ xī mín yǐ dài qí bì ,shōu ruò fú bà yǐ lìng dà guó zhī jun1 ,bú huàn bú dé yì yú hǎi nèi 。
guì wèi tiān zǐ, fù yǒu sì hǎi, ér shēn wéi qín zhě, jiù bài fēi yě.
guì wéi tiān zǐ ,fù yǒu sì hǎi ,ér shēn wéi qín zhě ,jiù bài fēi yě 。
qín wáng zú jǐ ér bù wèn, suì guò ér bù biàn.
qín wáng zú jǐ ér bú wèn ,suí guò ér bú biàn 。
èr shì shòu zhī, yīn ér bù gǎi, bào nüè yǐ zhòng huò.
èr shì shòu zhī ,yīn ér bú gǎi ,bào nuè yǐ zhòng huò 。
zǐ yīng gū lì wú qīn, wēi ruò wú fǔ.
zǐ yīng gū lì wú qīn ,wēi ruò wú fǔ 。
sān zhǔ zhī huò, zhōng shēn bù wù, wáng bù yì yí hū? dāng cǐ shí yě, yě fēi wú shēn móu yuǎn lǜ zhī huà zhī shì yě, rán suǒ yǐ bù gǎn jìn zhōng zhǐ guò zhě, qín sú duō jì huì zhī jìn yě, zhōng yán wèi zú yú kǒu ér shēn mí méi yǐ.
sān zhǔ zhī huò ,zhōng shēn bú wù ,wáng bú yì yí hū ?dāng cǐ shí yě ,yě fēi wú shēn móu yuǎn lǜ zhī huà zhī shì yě ,rán suǒ yǐ bú gǎn jìn zhōng zhǐ guò zhě ,qín sú duō jì huì zhī jìn yě ,——zhōng yán wèi zú yú kǒu ér shēn mí méi yǐ 。
gù shǐ tiān xià zhī shì qīng ěr ér tīng, chóng zú ér lì, hé kǒu ér bù yán.
gù shǐ tiān xià zhī shì qīng ěr ér tīng ,zhòng zú ér lì ,hé kǒu ér bú yán 。
shì yǐ sān zhǔ shī dào, ér zhōng chén bù jiàn, zhì shì bù móu yě.
shì yǐ sān zhǔ shī dào ,ér zhōng chén bú jiàn ,zhì shì bú móu yě 。
tiān xià yǐ luàn, jiān bù shàng wén, qǐ bù bēi zāi! xiān wáng zhī yōng bì zhī shāng guó yě, gù zhì gōng qīng dài fū shì, yǐ shì fǎ shè xíng ér tiān xià zhì.
tiān xià yǐ luàn ,jiān bú shàng wén ,qǐ bú bēi zāi !xiān wáng zhī yōng bì zhī shāng guó yě ,gù zhì gōng qīng 、dà fū 、shì ,yǐ shì fǎ shè xíng ér tiān xià zhì 。
qí qiáng yě, jìn bào zhū luàn ér tiān xià fú qí ruò yě, wáng bà zhēng ér zhū hóu cóng qí xuē yě, nèi shǒu wài fù ér shè jì cún.
qí qiáng yě ,jìn bào zhū luàn ér tiān xià fú ;qí ruò yě ,wáng bà zhēng ér zhū hóu cóng ;qí xuē yě ,nèi shǒu wài fù ér shè jì cún 。
gù qín zhī shèng yě, fán fǎ yán xíng ér tiān xià zhèn jí qí shuāi yě, bǎi xìng yuàn ér hǎi nèi pàn yǐ.
gù qín zhī shèng yě ,fán fǎ yán xíng ér tiān xià zhèn ;jí qí shuāi yě ,bǎi xìng yuàn ér hǎi nèi pàn yǐ 。
gù zhōu wáng xù dé qí dào, qiān yú zài bù jué qín běn mò bìng shī, gù bù néng zhǎng.
gù zhōu wáng xù dé qí dào ,qiān yú zǎi bú jué ;qín běn mò bìng shī ,gù bú néng zhǎng 。
yóu shì guān zhī, ān wēi zhī tǒng xiāng qù yuǎn yǐ.
yóu shì guān zhī ,ān wēi zhī tǒng xiàng qù yuǎn yǐ 。
bǐ yàn yuē:" qián shì zhī bù wàng, hòu shì zhī shī yě.
bǐ yàn yuē :“qián shì zhī bú wàng ,hòu shì zhī shī yě 。
" shì yǐ jūn zǐ wèi guó, guān zhī shàng gǔ, yàn zhī dāng shì, cān zhī rén shì, chá shèng shuāi zhī lǐ, shěn quán shì zhī yí, qù jiù yǒu xù, biàn huà yīn shí, gù kuàng rì cháng jiǔ ér shè jì ān yǐ.
”shì yǐ jun1 zǐ wéi guó ,guān zhī shàng gǔ ,yàn zhī dāng shì ,cān zhī rén shì ,chá shèng shuāi zhī lǐ ,shěn quán shì zhī yí ,qù jiù yǒu xù ,biàn huà yīn shí ,gù kuàng rì zhǎng jiǔ ér shè jì ān yǐ 。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

贾谊
贾谊 贾谊(前200~前168),汉族,洛阳(今河南省洛阳市东)人,字太傅。西汉初年著名的政论家、文学家。18岁即有才名,年轻时由河南郡守吴公推荐,20余岁...

热门诗词推荐

送路少府使京兼觐侍御兄
春王正月
望梅
《清平乐》赵令畤原文、翻译、赏析和诗意(清平乐·春风依旧 赵令畤)
丙辰春,再至江户。幼蘅将返国,同人招至
临安春雨初霁
鸡鸣埭曲
游戏波克捕鱼免费版下载
赋得谢墅送王长史(其墅即昼七代祖吴兴守旧居)
登敬亭北二小山余时送客逢崔侍御并登此地
Copyright © 2022 59诗词查询网 All Rights Reserved.
京ICP备14007314号