朝代:唐代
作者:卢照邻
原文:
卢照邻,初唐诗人。字升之,自号幽忧子,汉族,幽州范阳(治今河北省涿州市)人,其生卒年史无明载,卢照邻望族出身,曾为王府典签,又出任益州新都(今四川成都附近)尉,在文学上,他与王勃、杨炯、骆宾王以文词齐名,世称“王杨卢骆”,号为“初唐四杰”。有7卷本的《卢升之集》、明张燮辑注的《幽忧子集》存世。卢照邻尤工诗歌骈文,以歌行体为佳,不少佳句传颂不绝,如“得成比目何辞死,愿作鸳鸯不羡仙”等,更被后人誉为经典。
翻译
轻幽的芳香朗绕在弯曲的池岸,圆实的花叶覆盖着美丽的水池。
常常担心萧瑟的秋风来得太早,使你来不及饱赏荷花就调落了。
注释
⑴浮香:荷花的香气。曲岸:曲折的堤岸。
⑵圆影:指圆圆的荷叶。华池:美丽的池子。
⑶飘零:坠落,飘落。
“浮香绕曲岸”,未见其形,先闻其香。曲折的池岸泛着阵阵清香,说明荷花盛开,正值夏季。“圆影覆华池”,写月光笼罩着荷池。月影是圆的,花与影,影影绰绰,莫能分解。写荷的诗作不在少数。而这首诗采取侧面写法,以香夺人,不着意描绘其优美的形态和动人的纯洁,却传出了夜荷的神韵。“常恐秋风早,飘零君不知”,是沿用屈原《离骚》“惟草木之零落兮,恐美人之迟暮”的句意,但又有所变化,含蓄地抒发了自己怀才不遇、早年零落的感慨。
卢照邻在去世前不久写的《释疾文》中说道:“春秋冬夏兮四序,寒暑荣悴兮万端。春也万物熙熙焉感其生而悼死,夏也百草榛榛焉见其盛而知其阑,秋也严霜降兮殷忧者为之不乐,冬也阴气积兮愁颜者为之解欢。圣人知性情之纷纠。”这不免也有诗人自己的性格原因。由于他被病痛所折磨,对事物变化的反映特别敏感。如《释疾文》中所说:“神翳翳兮似灰,命绵绵兮若缕。一伸一屈兮,比艰难若尺蠼,九生九死兮。同变化乎盘古。万物繁茂兮此时,余独何为兮肠邅回而屡腐?”“草木扶疏兮如此,余独兰騨兮不自胜。”万物越是繁茂越是生机勃勃,他就越发感觉到自己的形象枯槁。同时他对繁荣的万物是“感其生而悼死”,“见其盛而知其阑”也有对自己和他人盛时的回忆与感慨。他的这种思想突出表现在他晚期的诗歌里。
《曲池荷》的前两句写的是花好月圆,而后两句突然转写花之自悼。这花之自悼实为人之自悼。咏物诗,“因物以见我”,乃见其佳处。除余山《竹林问答》中说:“咏物诗寓兴为上,传神次之。寓兴者,取照在流连感慨之中,《三百篇》之比兴也。传神者,相赏在牝牡骊黄之外,《三百篇》之赋也。若模形范质,藻绘丹青,直死物耳,斯为下矣。”如此看来,可见卢照邻咏物诗之造诣。
这首诗托物言志 ,为中国咏物诗之正宗手法,自不待言。其略可称道者大致有两点:一是咏花诗最易落入精雕细刻、镂金错彩的细微描写套路,这首诗写曲池荷,虽略带六朝余韵,然能于大处落墨,气象较为阔大。二是切物抒情,较为真切自然,婉转写来,并无造作,笔未离题而深沉之意尽蕴其中。
qǔ chí hé
曲池荷
fú xiāng rào qū àn, yuán yǐng fù huá chí.
浮香绕曲岸,圆影覆华池。
cháng kǒng qiū fēng zǎo, piāo líng jūn bù zhī.
常恐秋风早,飘零君不知。
lú zhào lín ,chū táng shī rén 。zì shēng zhī ,zì hào yōu yōu zǐ ,hàn zú ,yōu zhōu fàn yáng (zhì jīn hé běi shěng zhuō zhōu shì )rén ,qí shēng zú nián shǐ wú míng zǎi ,lú zhào lín wàng zú chū shēn ,céng wéi wáng fǔ diǎn qiān ,yòu chū rèn yì zhōu xīn dōu (jīn sì chuān chéng dōu fù jìn )wèi ,zài wén xué shàng ,tā yǔ wáng bó 、yáng jiǒng 、luò bīn wáng yǐ wén cí qí míng ,shì chēng “wáng yáng lú luò ”,hào wéi “chū táng sì jié ”。yǒu 7juàn běn de 《lú shēng zhī jí 》、míng zhāng xiè jí zhù de 《yōu yōu zǐ jí 》cún shì 。lú zhào lín yóu gōng shī gē pián wén ,yǐ gē háng tǐ wéi jiā ,bú shǎo jiā jù chuán sòng bú jué ,rú “dé chéng bǐ mù hé cí sǐ ,yuàn zuò yuān yāng bú xiàn xiān ”děng ,gèng bèi hòu rén yù wéi jīng diǎn 。
fān yì
qīng yōu de fāng xiāng lǎng rào zài wān qǔ de chí àn ,yuán shí de huā yè fù gài zhe měi lì de shuǐ chí 。
cháng cháng dān xīn xiāo sè de qiū fēng lái dé tài zǎo ,shǐ nǐ lái bú jí bǎo shǎng hé huā jiù diào luò le 。
zhù shì
⑴fú xiāng :hé huā de xiāng qì 。qǔ àn :qǔ shé de dī àn 。
⑵yuán yǐng :zhǐ yuán yuán de hé yè 。huá chí :měi lì de chí zǐ 。
⑶piāo líng :zhuì luò ,piāo luò 。
“fú xiāng rào qǔ àn ”,wèi jiàn qí xíng ,xiān wén qí xiāng 。qǔ shé de chí àn fàn zhe zhèn zhèn qīng xiāng ,shuō míng hé huā shèng kāi ,zhèng zhí xià jì 。“yuán yǐng fù huá chí ”,xiě yuè guāng lóng zhào zhe hé chí 。yuè yǐng shì yuán de ,huā yǔ yǐng ,yǐng yǐng chāo chāo ,mò néng fèn jiě 。xiě hé de shī zuò bú zài shǎo shù 。ér zhè shǒu shī cǎi qǔ cè miàn xiě fǎ ,yǐ xiāng duó rén ,bú zhe yì miáo huì qí yōu měi de xíng tài hé dòng rén de chún jié ,què chuán chū le yè hé de shén yùn 。“cháng kǒng qiū fēng zǎo ,piāo líng jun1 bú zhī ”,shì yán yòng qū yuán 《lí sāo 》“wéi cǎo mù zhī líng luò xī ,kǒng měi rén zhī chí mù ”de jù yì ,dàn yòu yǒu suǒ biàn huà ,hán xù dì shū fā le zì jǐ huái cái bú yù 、zǎo nián líng luò de gǎn kǎi 。
lú zhào lín zài qù shì qián bú jiǔ xiě de 《shì jí wén 》zhōng shuō dào :“chūn qiū dōng xià xī sì xù ,hán shǔ róng cuì xī wàn duān 。chūn yě wàn wù xī xī yān gǎn qí shēng ér dào sǐ ,xià yě bǎi cǎo zhēn zhēn yān jiàn qí shèng ér zhī qí lán ,qiū yě yán shuāng jiàng xī yīn yōu zhě wéi zhī bú lè ,dōng yě yīn qì jī xī chóu yán zhě wéi zhī jiě huān 。shèng rén zhī xìng qíng zhī fēn jiū 。”zhè bú miǎn yě yǒu shī rén zì jǐ de xìng gé yuán yīn 。yóu yú tā bèi bìng tòng suǒ shé mó ,duì shì wù biàn huà de fǎn yìng tè bié mǐn gǎn 。rú 《shì jí wén 》zhōng suǒ shuō :“shén yì yì xī sì huī ,mìng mián mián xī ruò lǚ 。yī shēn yī qū xī ,bǐ jiān nán ruò chǐ qú ,jiǔ shēng jiǔ sǐ xī 。tóng biàn huà hū pán gǔ 。wàn wù fán mào xī cǐ shí ,yú dú hé wéi xī cháng zhān huí ér lǚ fǔ ?”“cǎo mù fú shū xī rú cǐ ,yú dú lán tuó xī bú zì shèng 。”wàn wù yuè shì fán mào yuè shì shēng jī bó bó ,tā jiù yuè fā gǎn jiào dào zì jǐ de xíng xiàng kū gǎo 。tóng shí tā duì fán róng de wàn wù shì “gǎn qí shēng ér dào sǐ ”,“jiàn qí shèng ér zhī qí lán ”yě yǒu duì zì jǐ hé tā rén shèng shí de huí yì yǔ gǎn kǎi 。tā de zhè zhǒng sī xiǎng tū chū biǎo xiàn zài tā wǎn qī de shī gē lǐ 。
《qǔ chí hé 》de qián liǎng jù xiě de shì huā hǎo yuè yuán ,ér hòu liǎng jù tū rán zhuǎn xiě huā zhī zì dào 。zhè huā zhī zì dào shí wéi rén zhī zì dào 。yǒng wù shī ,“yīn wù yǐ jiàn wǒ ”,nǎi jiàn qí jiā chù 。chú yú shān 《zhú lín wèn dá 》zhōng shuō :“yǒng wù shī yù xìng wéi shàng ,chuán shén cì zhī 。yù xìng zhě ,qǔ zhào zài liú lián gǎn kǎi zhī zhōng ,《sān bǎi piān 》zhī bǐ xìng yě 。chuán shén zhě ,xiàng shǎng zài pìn mǔ lí huáng zhī wài ,《sān bǎi piān 》zhī fù yě 。ruò mó xíng fàn zhì ,zǎo huì dān qīng ,zhí sǐ wù ěr ,sī wéi xià yǐ 。”rú cǐ kàn lái ,kě jiàn lú zhào lín yǒng wù shī zhī zào yì 。
zhè shǒu shī tuō wù yán zhì ,wéi zhōng guó yǒng wù shī zhī zhèng zōng shǒu fǎ ,zì bú dài yán 。qí luè kě chēng dào zhě dà zhì yǒu liǎng diǎn :yī shì yǒng huā shī zuì yì luò rù jīng diāo xì kè 、lòu jīn cuò cǎi de xì wēi miáo xiě tào lù ,zhè shǒu shī xiě qǔ chí hé ,suī luè dài liù cháo yú yùn ,rán néng yú dà chù luò mò ,qì xiàng jiào wéi kuò dà 。èr shì qiē wù shū qíng ,jiào wéi zhēn qiē zì rán ,wǎn zhuǎn xiě lái ,bìng wú zào zuò ,bǐ wèi lí tí ér shēn chén zhī yì jìn yùn qí zhōng 。
qǔ chí hé
qǔ chí hé
fú xiāng rào qū àn, yuán yǐng fù huá chí.
fú xiāng rào qǔ àn ,yuán yǐng fù huá chí 。
cháng kǒng qiū fēng zǎo, piāo líng jūn bù zhī.
cháng kǒng qiū fēng zǎo ,piāo líng jun1 bú zhī 。