浣溪沙·细雨斜风作晓寒翻译及注释

翻译
细雨斜风天气微寒。淡淡的烟雾，滩边稀疏的柳树似乎在向刚放晴后的沙滩献媚。眼前入淮清洛，亦仿佛渐流渐见广远无际。
乳色鲜白的好茶伴着新鲜的野菜。人间真正有味道的还是清淡的欢愉。

注释
⑴浣溪沙：本唐教坊曲名，后用作词牌。一作《浣溪纱》，又名《浣沙溪》、《小庭花》等。双调四十二字，平韵。南唐李煜有仄韵之作。此调音节明快，句式整齐，易于上口。为婉约、豪放两派词人所常用。
⑵刘倩叔：名士彦，泗州人，生平不详。
⑶南山：在泗州东南，景色清旷，宋米芾称为淮北第一山。
⑷细雨斜风：唐韦庄《题貂黄岭军官》：“斜风细雨江亭上,尽日凭栏忆楚乡。”
⑸媚：美好。此处是使动用法。滩：十里滩，在南山附近。
⑹洛：洛河，源出安徽定远西北，北至怀远入淮河。
⑺漫漫：水势浩大。
⑻“雪沫”句：谓午间喝茶。雪沫乳花：形容煎茶时上浮的白泡。宋人以讲茶泡制成白色为贵，所谓“茶与墨正相反，茶欲白，墨欲黑”（宋赵德麟《侯鲭录》卷四记司马光语）。唐曹邺《故人寄茶》：“碧波霞脚碎，香泛乳花轻。”东坡《西江月》：“汤发云腴酽白，盏浮花乳轻圆。”午盏：午茶。
⑼蓼（liǎo）茸：蓼菜嫩芽。
⑽春盘：旧俗，立春时用蔬菜水果、糕饼等装盘馈赠亲友。

浣溪沙·细雨斜风作晓寒赏析

　　词的上片写早春景象，下片写作者与同游者游山时以清茶野餐的风味。作品充满春天的气息，洋溢着生命的活力，反映了作者对现实生活的热爱和健胜进取的精神。

　　词的上片写沿途景观。第一句写清晨，风斜雨细，瑟瑟寒侵，这残冬腊月是很难耐的，可是东坡却只以“作晓寒”三字出之，表现了一种不大在乎的态度。

　　第二句写向午的景物：雨脚渐收，烟云淡荡，河滩疏柳，尽沐晴晖。一个“媚”字，极富动感地传出作者喜悦的心声。作者从曳于淡云晴日中的疏柳，觉察到萌发中的春潮。于残冬岁暮之中把握住物象的新机，这正是东坡逸怀浩气的表现，是他精神境界上度越恒流之处。“入淮”句寄兴遥深，一结甚远。句中的“清洛”，即“洛涧”，发源于合肥，北流至怀远合于淮水，地距泗州（宋治临淮）不近，非目力能及。词中提到清洛，是以虚摹的笔法，眼前的淮水联想到上游的清碧的洛涧，当它汇入浊淮以后，就变得浑浑沌沌一片浩茫了。

　　下片转写作者游览时的清茶野餐及欢快心情。一起两句，作者抓住了两件有特征性的事物来描写：乳白色的香茶一盏和翡翠般的春蔬一盘。两相映托，便有浓郁的节日气氛和诱人的力量。“雪沫”乳花，状煎茶时上浮的白泡。以雪、乳形容茶色之白，既是比喻，又是夸张，形象鲜明。午盏，指午茶。此句可说是对宋人茶道的形象描绘。“蓼茸蒿笋”，即蓼芽与蒿茎，这是立春的应时节物。旧俗立春时馈送亲友以鲜嫩春菜和水果、饼铒等，称“春盘”。

　　此二句绘声绘色、活灵活现地写出了茶叶和鲜菜的鲜美色泽，使读者从中体味到词人品茗尝鲜时的喜悦和畅适。这种将生活形象铸成艺术形象的手法，显示出词人高雅的审美意趣和旷达的人生态度。“人间有味是清欢”，这是一个具有哲理性的命题，用词的结尾，却自然浑成，有照彻全篇之妙趣，为全篇增添了欢乐情调和诗味、理趣。

　　这首词，色彩清丽而境界开阔的生动画面中，寄寓着作者清旷、闲雅的审美趣味和生活态度，给人以美的享受和无尽的遐思。

浣溪沙·细雨斜风作晓寒创作背景

huàn xī shā ·xì yǔ xié fēng zuò xiǎo hán fān yì jí zhù shì

fān yì
xì yǔ xié fēng tiān qì wēi hán 。dàn dàn de yān wù ，tān biān xī shū de liǔ shù sì hū zài xiàng gāng fàng qíng hòu de shā tān xiàn mèi 。yǎn qián rù huái qīng luò ，yì fǎng fó jiàn liú jiàn jiàn guǎng yuǎn wú jì 。
rǔ sè xiān bái de hǎo chá bàn zhe xīn xiān de yě cài 。rén jiān zhēn zhèng yǒu wèi dào de hái shì qīng dàn de huān yú 。

zhù shì
⑴huàn xī shā ：běn táng jiāo fāng qǔ míng ，hòu yòng zuò cí pái 。yī zuò 《huàn xī shā 》，yòu míng 《huàn shā xī 》、《xiǎo tíng huā 》děng 。shuāng diào sì shí èr zì ，píng yùn 。nán táng lǐ yù yǒu zè yùn zhī zuò 。cǐ diào yīn jiē míng kuài ，jù shì zhěng qí ，yì yú shàng kǒu 。wéi wǎn yuē 、háo fàng liǎng pài cí rén suǒ cháng yòng 。
⑵liú qiàn shū ：míng shì yàn ，sì zhōu rén ，shēng píng bú xiáng 。
⑶nán shān ：zài sì zhōu dōng nán ，jǐng sè qīng kuàng ，sòng mǐ fèi chēng wéi huái běi dì yī shān 。
⑷xì yǔ xié fēng ：táng wéi zhuāng 《tí diāo huáng lǐng jun1 guān 》：“xié fēng xì yǔ jiāng tíng shàng ,jìn rì píng lán yì chǔ xiāng 。”
⑸mèi ：měi hǎo 。cǐ chù shì shǐ dòng yòng fǎ 。tān ：shí lǐ tān ，zài nán shān fù jìn 。
⑹luò ：luò hé ，yuán chū ān huī dìng yuǎn xī běi ，běi zhì huái yuǎn rù huái hé 。
⑺màn màn ：shuǐ shì hào dà 。
⑻“xuě mò ”jù ：wèi wǔ jiān hē chá 。xuě mò rǔ huā ：xíng róng jiān chá shí shàng fú de bái pào 。sòng rén yǐ jiǎng chá pào zhì chéng bái sè wéi guì ，suǒ wèi “chá yǔ mò zhèng xiàng fǎn ，chá yù bái ，mò yù hēi ”（sòng zhào dé lín 《hóu qīng lù 》juàn sì jì sī mǎ guāng yǔ ）。táng cáo yè 《gù rén jì chá 》：“bì bō xiá jiǎo suì ，xiāng fàn rǔ huā qīng 。”dōng pō 《xī jiāng yuè 》：“tāng fā yún yú yàn bái ，zhǎn fú huā rǔ qīng yuán 。”wǔ zhǎn ：wǔ chá 。
⑼liǎo （liǎo）róng ：liǎo cài nèn yá 。
⑽chūn pán ：jiù sú ，lì chūn shí yòng shū cài shuǐ guǒ 、gāo bǐng děng zhuāng pán kuì zèng qīn yǒu 。

huàn xī shā ·xì yǔ xié fēng zuò xiǎo hán shǎng xī

　　cí de shàng piàn xiě zǎo chūn jǐng xiàng ，xià piàn xiě zuò zhě yǔ tóng yóu zhě yóu shān shí yǐ qīng chá yě cān de fēng wèi 。zuò pǐn chōng mǎn chūn tiān de qì xī ，yáng yì zhe shēng mìng de huó lì ，fǎn yìng le zuò zhě duì xiàn shí shēng huó de rè ài hé jiàn shèng jìn qǔ de jīng shén 。

　　cí de shàng piàn xiě yán tú jǐng guān 。dì yī jù xiě qīng chén ，fēng xié yǔ xì ，sè sè hán qīn ，zhè cán dōng là yuè shì hěn nán nài de ，kě shì dōng pō què zhī yǐ “zuò xiǎo hán ”sān zì chū zhī ，biǎo xiàn le yī zhǒng bú dà zài hū de tài dù 。

　　dì èr jù xiě xiàng wǔ de jǐng wù ：yǔ jiǎo jiàn shōu ，yān yún dàn dàng ，hé tān shū liǔ ，jìn mù qíng huī 。yī gè “mèi ”zì ，jí fù dòng gǎn dì chuán chū zuò zhě xǐ yuè de xīn shēng 。zuò zhě cóng yè yú dàn yún qíng rì zhōng de shū liǔ ，jiào chá dào méng fā zhōng de chūn cháo 。yú cán dōng suì mù zhī zhōng bǎ wò zhù wù xiàng de xīn jī ，zhè zhèng shì dōng pō yì huái hào qì de biǎo xiàn ，shì tā jīng shén jìng jiè shàng dù yuè héng liú zhī chù 。“rù huái ”jù jì xìng yáo shēn ，yī jié shèn yuǎn 。jù zhōng de “qīng luò ”，jí “luò jiàn ”，fā yuán yú hé féi ，běi liú zhì huái yuǎn hé yú huái shuǐ ，dì jù sì zhōu （sòng zhì lín huái ）bú jìn ，fēi mù lì néng jí 。cí zhōng tí dào qīng luò ，shì yǐ xū mó de bǐ fǎ ，yǎn qián de huái shuǐ lián xiǎng dào shàng yóu de qīng bì de luò jiàn ，dāng tā huì rù zhuó huái yǐ hòu ，jiù biàn dé hún hún dùn dùn yī piàn hào máng le 。

　　xià piàn zhuǎn xiě zuò zhě yóu lǎn shí de qīng chá yě cān jí huān kuài xīn qíng 。yī qǐ liǎng jù ，zuò zhě zhuā zhù le liǎng jiàn yǒu tè zhēng xìng de shì wù lái miáo xiě ：rǔ bái sè de xiāng chá yī zhǎn hé fěi cuì bān de chūn shū yī pán 。liǎng xiàng yìng tuō ，biàn yǒu nóng yù de jiē rì qì fēn hé yòu rén de lì liàng 。“xuě mò ”rǔ huā ，zhuàng jiān chá shí shàng fú de bái pào 。yǐ xuě 、rǔ xíng róng chá sè zhī bái ，jì shì bǐ yù ，yòu shì kuā zhāng ，xíng xiàng xiān míng 。wǔ zhǎn ，zhǐ wǔ chá 。cǐ jù kě shuō shì duì sòng rén chá dào de xíng xiàng miáo huì 。“liǎo róng hāo sǔn ”，jí liǎo yá yǔ hāo jīng ，zhè shì lì chūn de yīng shí jiē wù 。jiù sú lì chūn shí kuì sòng qīn yǒu yǐ xiān nèn chūn cài hé shuǐ guǒ 、bǐng ěr děng ，chēng “chūn pán ”。

　　cǐ èr jù huì shēng huì sè 、huó líng huó xiàn dì xiě chū le chá yè hé xiān cài de xiān měi sè zé ，shǐ dú zhě cóng zhōng tǐ wèi dào cí rén pǐn míng cháng xiān shí de xǐ yuè hé chàng shì 。zhè zhǒng jiāng shēng huó xíng xiàng zhù chéng yì shù xíng xiàng de shǒu fǎ ，xiǎn shì chū cí rén gāo yǎ de shěn měi yì qù hé kuàng dá de rén shēng tài dù 。“rén jiān yǒu wèi shì qīng huān ”，zhè shì yī gè jù yǒu zhé lǐ xìng de mìng tí ，yòng cí de jié wěi ，què zì rán hún chéng ，yǒu zhào chè quán piān zhī miào qù ，wéi quán piān zēng tiān le huān lè qíng diào hé shī wèi 、lǐ qù 。

　　zhè shǒu cí ，sè cǎi qīng lì ér jìng jiè kāi kuò de shēng dòng huà miàn zhōng ，jì yù zhe zuò zhě qīng kuàng 、xián yǎ de shěn měi qù wèi hé shēng huó tài dù ，gěi rén yǐ měi de xiǎng shòu hé wú jìn de xiá sī 。

huàn xī shā ·xì yǔ xié fēng zuò xiǎo hán chuàng zuò bèi jǐng