西江月·梅花翻译及注释

翻译
玉洁冰清的风骨是自然的，哪里会去理会那些瘴雾，它自有一种仙人的风度。海上之仙人时不时派遣来探视芬芳的花丛，那倒挂着绿羽装点的凤儿。
它的素色面容施铅粉还怕弄脏，就算雨雪洗去妆色也不会褪去那朱唇样的红色。高尚的情操已经追随向晓云的天空，就不会想到与梨花有同一种梦想。

注释
⑴玉骨：梅花枝干的美称。唐冯贽《云仙杂记》卷二：“袁丰居宅后，有六株梅……（丰）叹曰：‘烟姿玉骨，世外佳人，但恨无倾城笑耳。’即使妓秋蟾出比之。”瘴雾：犹瘴气。南方山林中的湿热之气。
⑵冰姿：淡雅的姿态。仙风：神仙的风致。
⑶芳丛：丛生的繁花。
⑷绿毛幺凤：岭南的一种珍禽，似鹦鹉。
⑸涴（wò）：沾污，弄脏。
⑹唇红：喻红色的梅花。
⑺高情：高隐超然物外之情。
⑻“不与”句：苏轼自注：“诗人王昌龄，梦中作梅花诗。”

西江月·梅花英译

西江月·梅花赏析

　　这首词明为咏梅，暗为悼亡，是苏轼为悼念毅然随自己贬谪岭南惠州的侍妾朝云而作。词中所描写的惠州梅花，实为朝云美丽的姿容和高洁的人品的化身。

　　词的上阕写惠州梅花的风姿、神韵。起首两句，突兀而起，说惠州的梅花生长在瘴疠之乡，却不怕瘴气的侵袭，是因这它有冰雪般的肌体、神仙般的风致。接下来两句说它的仙姿艳态，引起了海仙的羡爱，海仙经常派遣使者来到花丛中探望；这个使者，原来是倒挂在树上的绿毛小鸟（状如幺凤）。以上数句，传神地勾勒出岭南梅花超尘脱俗的风韵。

　　下阕追写梅花的形貌。“素面常嫌粉涴”，岭南梅天然洁白的容貌，是不屑于用铅粉来妆饰的；施了铅粉，反而掩盖了它的自然美容。岭南的梅花，花叶四周皆红，即使梅花谢了（洗妆），而梅叶仍有红色（不褪唇红），称得上是绚丽多姿，大可游目骋情。面对着这种美景的东坡，却另有怀抱：“高情已逐晓云空，不与梨花同梦”。东坡慨叹爱梅的高尚情操已随着晓云而成空无，已不再梦见梅花，不像王昌龄梦见梨花云那样做同一类的梦了。句中“梨花”即“梨花云”，“云”字承前“晓云”而来。晓与朝叠韵同义，这句里的“晓云”，可以认为是朝云的代称，透露出这首词的主旨所在。

　　这一首悼亡词是借咏梅来抒发自己的哀伤之情的，写的是梅花，而且是惠州特产的梅花，却能很自然地绾合到朝云身上来。上阕的前两句，赞赏惠州梅花的不畏瘴雾，实质上则是怀念朝云对自己的深情。下阕的前两句，结合苏轼《殢人娇·赠朝云》一词看，明显也是写朝云。再结合末两句来看，哀悼朝云的用意，更加明朗。

　　这首咏梅词空灵蕴藉，言近旨远，给人以深深的遐思。词虽咏梅，实有寄托，其中蕴有对朝云的一往情深和无限思恋。作者既以人拟花，又借比喻以花拟人，无论是写人还是写花都妙在得其神韵。张贵《词源》论及咏物词时指出：“体物稍真，则拘而不畅；模写差远，则晦而不明。要须收纵联密，用事合题，一段意思，全在结句，斯为绝妙。”以这一标准来衡量此词，可以窥见其艺术技巧的精湛。

西江月·梅花创作背景

　　此词当作于绍圣三年（1096年）。据《耆旧续闻》、《野客丛书》记载，此词乃苏轼为悼念死于岭外的歌妓朝云而作。作者创作这首词时大约60岁，人生观已经很成熟了，经历了那么多患难，他始终没有改变，越来越坚持做自己。不过，虽然他的心态已经能很好的应对外界的各种风雨，但命运的无常并不会因为他的坚强就减少对他的打击——朝云故去了，他暮年最心爱的女子离开他了，从此他的爱情情怀随着朝云的离去也一去不返。苏轼虽在政治上屡遭磨难，但是在与朝云的爱情生活上还是很幸福的。作品在这种背景下被创作出来，集中吐露了这些感情。

xī jiāng yuè ·méi huā fān yì jí zhù shì

fān yì
yù jié bīng qīng de fēng gǔ shì zì rán de ，nǎ lǐ huì qù lǐ huì nà xiē zhàng wù ，tā zì yǒu yī zhǒng xiān rén de fēng dù 。hǎi shàng zhī xiān rén shí bú shí pài qiǎn lái tàn shì fēn fāng de huā cóng ，nà dǎo guà zhe lǜ yǔ zhuāng diǎn de fèng ér 。
tā de sù sè miàn róng shī qiān fěn hái pà nòng zāng ，jiù suàn yǔ xuě xǐ qù zhuāng sè yě bú huì tuì qù nà zhū chún yàng de hóng sè 。gāo shàng de qíng cāo yǐ jīng zhuī suí xiàng xiǎo yún de tiān kōng ，jiù bú huì xiǎng dào yǔ lí huā yǒu tóng yī zhǒng mèng xiǎng 。

zhù shì
⑴yù gǔ ：méi huā zhī gàn de měi chēng 。táng féng zhì 《yún xiān zá jì 》juàn èr ：“yuán fēng jū zhái hòu ，yǒu liù zhū méi ……（fēng ）tàn yuē ：‘yān zī yù gǔ ，shì wài jiā rén ，dàn hèn wú qīng chéng xiào ěr 。’jí shǐ jì qiū chán chū bǐ zhī 。”zhàng wù ：yóu zhàng qì 。nán fāng shān lín zhōng de shī rè zhī qì 。
⑵bīng zī ：dàn yǎ de zī tài 。xiān fēng ：shén xiān de fēng zhì 。
⑶fāng cóng ：cóng shēng de fán huā 。
⑷lǜ máo yāo fèng ：lǐng nán de yī zhǒng zhēn qín ，sì yīng wǔ 。
⑸wó （wò）：zhān wū ，nòng zāng 。
⑹chún hóng ：yù hóng sè de méi huā 。
⑺gāo qíng ：gāo yǐn chāo rán wù wài zhī qíng 。
⑻“bú yǔ ”jù ：sū shì zì zhù ：“shī rén wáng chāng líng ，mèng zhōng zuò méi huā shī 。”

xī jiāng yuè ·méi huā yīng yì

xī jiāng yuè ·méi huā shǎng xī

　　zhè shǒu cí míng wéi yǒng méi ，àn wéi dào wáng ，shì sū shì wéi dào niàn yì rán suí zì jǐ biǎn zhé lǐng nán huì zhōu de shì qiè cháo yún ér zuò 。cí zhōng suǒ miáo xiě de huì zhōu méi huā ，shí wéi cháo yún měi lì de zī róng hé gāo jié de rén pǐn de huà shēn 。

　　cí de shàng què xiě huì zhōu méi huā de fēng zī 、shén yùn 。qǐ shǒu liǎng jù ，tū wū ér qǐ ，shuō huì zhōu de méi huā shēng zhǎng zài zhàng lì zhī xiāng ，què bú pà zhàng qì de qīn xí ，shì yīn zhè tā yǒu bīng xuě bān de jī tǐ 、shén xiān bān de fēng zhì 。jiē xià lái liǎng jù shuō tā de xiān zī yàn tài ，yǐn qǐ le hǎi xiān de xiàn ài ，hǎi xiān jīng cháng pài qiǎn shǐ zhě lái dào huā cóng zhōng tàn wàng ；zhè gè shǐ zhě ，yuán lái shì dǎo guà zài shù shàng de lǜ máo xiǎo niǎo （zhuàng rú yāo fèng ）。yǐ shàng shù jù ，chuán shén dì gōu lè chū lǐng nán méi huā chāo chén tuō sú de fēng yùn 。

　　xià què zhuī xiě méi huā de xíng mào 。“sù miàn cháng xián fěn wó ”，lǐng nán méi tiān rán jié bái de róng mào ，shì bú xiè yú yòng qiān fěn lái zhuāng shì de ；shī le qiān fěn ，fǎn ér yǎn gài le tā de zì rán měi róng 。lǐng nán de méi huā ，huā yè sì zhōu jiē hóng ，jí shǐ méi huā xiè le （xǐ zhuāng ），ér méi yè réng yǒu hóng sè （bú tuì chún hóng ），chēng dé shàng shì xuàn lì duō zī ，dà kě yóu mù chěng qíng 。miàn duì zhe zhè zhǒng měi jǐng de dōng pō ，què lìng yǒu huái bào ：“gāo qíng yǐ zhú xiǎo yún kōng ，bú yǔ lí huā tóng mèng ”。dōng pō kǎi tàn ài méi de gāo shàng qíng cāo yǐ suí zhe xiǎo yún ér chéng kōng wú ，yǐ bú zài mèng jiàn méi huā ，bú xiàng wáng chāng líng mèng jiàn lí huā yún nà yàng zuò tóng yī lèi de mèng le 。jù zhōng “lí huā ”jí “lí huā yún ”，“yún ”zì chéng qián “xiǎo yún ”ér lái 。xiǎo yǔ cháo dié yùn tóng yì ，zhè jù lǐ de “xiǎo yún ”，kě yǐ rèn wéi shì cháo yún de dài chēng ，tòu lù chū zhè shǒu cí de zhǔ zhǐ suǒ zài 。

　　zhè yī shǒu dào wáng cí shì jiè yǒng méi lái shū fā zì jǐ de āi shāng zhī qíng de ，xiě de shì méi huā ，ér qiě shì huì zhōu tè chǎn de méi huā ，què néng hěn zì rán dì wǎn hé dào cháo yún shēn shàng lái 。shàng què de qián liǎng jù ，zàn shǎng huì zhōu méi huā de bú wèi zhàng wù ，shí zhì shàng zé shì huái niàn cháo yún duì zì jǐ de shēn qíng 。xià què de qián liǎng jù ，jié hé sū shì 《tì rén jiāo ·zèng cháo yún 》yī cí kàn ，míng xiǎn yě shì xiě cháo yún 。zài jié hé mò liǎng jù lái kàn ，āi dào cháo yún de yòng yì ，gèng jiā míng lǎng 。

　　zhè shǒu yǒng méi cí kōng líng yùn jiè ，yán jìn zhǐ yuǎn ，gěi rén yǐ shēn shēn de xiá sī 。cí suī yǒng méi ，shí yǒu jì tuō ，qí zhōng yùn yǒu duì cháo yún de yī wǎng qíng shēn hé wú xiàn sī liàn 。zuò zhě jì yǐ rén nǐ huā ，yòu jiè bǐ yù yǐ huā nǐ rén ，wú lùn shì xiě rén hái shì xiě huā dōu miào zài dé qí shén yùn 。zhāng guì 《cí yuán 》lùn jí yǒng wù cí shí zhǐ chū ：“tǐ wù shāo zhēn ，zé jū ér bú chàng ；mó xiě chà yuǎn ，zé huì ér bú míng 。yào xū shōu zòng lián mì ，yòng shì hé tí ，yī duàn yì sī ，quán zài jié jù ，sī wéi jué miào 。”yǐ zhè yī biāo zhǔn lái héng liàng cǐ cí ，kě yǐ kuī jiàn qí yì shù jì qiǎo de jīng zhàn 。

xī jiāng yuè ·méi huā chuàng zuò bèi jǐng

　　cǐ cí dāng zuò yú shào shèng sān nián （1096nián ）。jù 《qí jiù xù wén 》、《yě kè cóng shū 》jì zǎi ，cǐ cí nǎi sū shì wéi dào niàn sǐ yú lǐng wài de gē jì cháo yún ér zuò 。zuò zhě chuàng zuò zhè shǒu cí shí dà yuē 60suì ，rén shēng guān yǐ jīng hěn chéng shú le ，jīng lì le nà me duō huàn nán ，tā shǐ zhōng méi yǒu gǎi biàn ，yuè lái yuè jiān chí zuò zì jǐ 。bú guò ，suī rán tā de xīn tài yǐ jīng néng hěn hǎo de yīng duì wài jiè de gè zhǒng fēng yǔ ，dàn mìng yùn de wú cháng bìng bú huì yīn wéi tā de jiān qiáng jiù jiǎn shǎo duì tā de dǎ jī ——cháo yún gù qù le ，tā mù nián zuì xīn ài de nǚ zǐ lí kāi tā le ，cóng cǐ tā de ài qíng qíng huái suí zhe cháo yún de lí qù yě yī qù bú fǎn 。sū shì suī zài zhèng zhì shàng lǚ zāo mó nán ，dàn shì zài yǔ cháo yún de ài qíng shēng huó shàng hái shì hěn xìng fú de 。zuò pǐn zài zhè zhǒng bèi jǐng xià bèi chuàng zuò chū lái ，jí zhōng tǔ lù le zhè xiē gǎn qíng 。