朝代:先秦
作者:佚名
原文:
翻译
一把柴火扎得紧,天上三星亮晶晶。今夜究竟是啥夜晚?见这好人真欢欣。要问你啊要问你,将这好人怎样亲?
一捆牧草扎得多,东南三星正闪烁。今夜究竟是啥夜晚?遇这良辰真快活。要问你啊要问你,拿这良辰怎么过?
一束荆条紧紧捆,天边三星照在门。今夜究竟是啥夜晚?见这美人真兴奋。要问你啊要问你,将这美人怎样疼?
注释
①绸(chóu)缪(móu):缠绕,捆束。犹缠绵也。束薪:喻夫妇同心,情意缠绵,后成为婚姻礼。薪:《诗经》中大部分关于男女婚事常言及“薪”,如《汉广》“翘翘错薪”,《南山》“析薪如之何”。
②三星:即参星,主要由三颗星组成。
③良人:丈夫,指新郎。
④子兮(xī):你呀。
⑤刍(chú 除):喂牲口的青草。
⑥隅(yú):指东南角。
⑦邂(xiè)逅(hòu):即解媾,解,悦也。原意男女和合爱悦,这里指志趣相投的人。
⑧楚:荆条。
⑨户:门。
⑩粲(càn):漂亮的人,指新娘。
诗文每章的头两句是起兴,当是诗人所见。
下两章“束刍”、“束楚”同“束薪”。又参星黄昏后始见于东方天空。故知“绸缪束薪,三星在天”两句点明了婚事及婚礼时间。“在天”与下两章“在隅”、“在户”是以三星移动表示时间推移,“隅”指东南角,“在隅”表示“夜久矣”,“在户”则指“至夜半”。
三章合起来可知婚礼进行时间——即从黄昏至半夜。后四句是以玩笑的话来调侃这对新婚夫妇:“今夕何夕,见此良人(粲者)。子兮子兮,如此良人(粲者)何!”问他或她在这千金一刻的良宵,见着自己的心上人,将是如何亲昵对方,尽情享受这幸福的初婚的欢乐。语言活脱风趣,极富有生活气息。其中特别是“今夕何夕”之问,含蓄而俏皮,表现出由于一时惊喜,竟至忘乎所以,连日子也记不起的极兴奋的心理状态,对后世影响颇大,诗人往往借以表达突如其来的欢愉之情,特别是男女之间的情爱。
此诗每小节的后四句颇值得玩味,诗人以平淡之语,写常见之事,抒普通之情,却使人感到神情逼真,似乎身临其境,亲见其人,领受到闹新房的欢乐滋味,见到了无法用语言形容的美丽的新娘,以及陶醉于幸福之中几至忘乎所以的新郎。这充分显示了民间诗人的创造力。
从整体上看这首诗好像洞房花烛夜新婚夫妻在逗趣,具有祝福调侃的意味,非常温馨、甜蜜。在这千金一刻的良宵,见着自己的心上人,将如何尽情享受这新婚的欢乐。语言活脱风趣,极富有生活气息。特别是 “今夕何夕”之问,含蓄而俏皮,表现出由于一时惊喜,竟至忘乎所以,连日子也记不起了的心理状态。
chóu móu
绸缪
chóu móu shù xīn, sān xīng zài tiān.
绸缪束薪,三星在天。
jīn xī hé xī, jiàn cǐ liáng rén? zǐ xī zǐ xī, rú cǐ liáng rén hé?
今夕何夕,见此良人?子兮子兮,如此良人何?
chóu móu shù chú, sān xīng zài yú.
绸缪束刍,三星在隅。
jīn xī hé xī, jiàn cǐ xiè hòu? zǐ xī zǐ xī, rú cǐ xiè hòu hé?
今夕何夕,见此邂逅?子兮子兮,如此邂逅何?
chóu móu shù chǔ, sān xīng zài hù.
绸缪束楚,三星在户。
jīn xī hé xī, jiàn cǐ càn zhě? zǐ xī zǐ xī, rú cǐ càn zhě hé?
今夕何夕,见此粲者?子兮子兮,如此粲者何?
fān yì
yī bǎ chái huǒ zhā dé jǐn ,tiān shàng sān xīng liàng jīng jīng 。jīn yè jiū jìng shì shá yè wǎn ?jiàn zhè hǎo rén zhēn huān xīn 。yào wèn nǐ ā yào wèn nǐ ,jiāng zhè hǎo rén zěn yàng qīn ?
yī kǔn mù cǎo zhā dé duō ,dōng nán sān xīng zhèng shǎn shuò 。jīn yè jiū jìng shì shá yè wǎn ?yù zhè liáng chén zhēn kuài huó 。yào wèn nǐ ā yào wèn nǐ ,ná zhè liáng chén zěn me guò ?
yī shù jīng tiáo jǐn jǐn kǔn ,tiān biān sān xīng zhào zài mén 。jīn yè jiū jìng shì shá yè wǎn ?jiàn zhè měi rén zhēn xìng fèn 。yào wèn nǐ ā yào wèn nǐ ,jiāng zhè měi rén zěn yàng téng ?
zhù shì
①chóu (chóu)miù (móu):chán rào ,kǔn shù 。yóu chán mián yě 。shù xīn :yù fū fù tóng xīn ,qíng yì chán mián ,hòu chéng wéi hūn yīn lǐ 。xīn :《shī jīng 》zhōng dà bù fèn guān yú nán nǚ hūn shì cháng yán jí “xīn ”,rú 《hàn guǎng 》“qiào qiào cuò xīn ”,《nán shān 》“xī xīn rú zhī hé ”。
②sān xīng :jí cān xīng ,zhǔ yào yóu sān kē xīng zǔ chéng 。
③liáng rén :zhàng fū ,zhǐ xīn láng 。
④zǐ xī (xī):nǐ ya 。
⑤chú (chú chú ):wèi shēng kǒu de qīng cǎo 。
⑥yú (yú):zhǐ dōng nán jiǎo 。
⑦xiè (xiè)hòu (hòu):jí jiě gòu ,jiě ,yuè yě 。yuán yì nán nǚ hé hé ài yuè ,zhè lǐ zhǐ zhì qù xiàng tóu de rén 。
⑧chǔ :jīng tiáo 。
⑨hù :mén 。
⑩càn (càn):piāo liàng de rén ,zhǐ xīn niáng 。
shī wén měi zhāng de tóu liǎng jù shì qǐ xìng ,dāng shì shī rén suǒ jiàn 。
xià liǎng zhāng “shù chú ”、“shù chǔ ”tóng “shù xīn ”。yòu cān xīng huáng hūn hòu shǐ jiàn yú dōng fāng tiān kōng 。gù zhī “chóu miù shù xīn ,sān xīng zài tiān ”liǎng jù diǎn míng le hūn shì jí hūn lǐ shí jiān 。“zài tiān ”yǔ xià liǎng zhāng “zài yú ”、“zài hù ”shì yǐ sān xīng yí dòng biǎo shì shí jiān tuī yí ,“yú ”zhǐ dōng nán jiǎo ,“zài yú ”biǎo shì “yè jiǔ yǐ ”,“zài hù ”zé zhǐ “zhì yè bàn ”。
sān zhāng hé qǐ lái kě zhī hūn lǐ jìn háng shí jiān ——jí cóng huáng hūn zhì bàn yè 。hòu sì jù shì yǐ wán xiào de huà lái diào kǎn zhè duì xīn hūn fū fù :“jīn xī hé xī ,jiàn cǐ liáng rén (càn zhě )。zǐ xī zǐ xī ,rú cǐ liáng rén (càn zhě )hé !”wèn tā huò tā zài zhè qiān jīn yī kè de liáng xiāo ,jiàn zhe zì jǐ de xīn shàng rén ,jiāng shì rú hé qīn nì duì fāng ,jìn qíng xiǎng shòu zhè xìng fú de chū hūn de huān lè 。yǔ yán huó tuō fēng qù ,jí fù yǒu shēng huó qì xī 。qí zhōng tè bié shì “jīn xī hé xī ”zhī wèn ,hán xù ér qiào pí ,biǎo xiàn chū yóu yú yī shí jīng xǐ ,jìng zhì wàng hū suǒ yǐ ,lián rì zǐ yě jì bú qǐ de jí xìng fèn de xīn lǐ zhuàng tài ,duì hòu shì yǐng xiǎng pō dà ,shī rén wǎng wǎng jiè yǐ biǎo dá tū rú qí lái de huān yú zhī qíng ,tè bié shì nán nǚ zhī jiān de qíng ài 。
cǐ shī měi xiǎo jiē de hòu sì jù pō zhí dé wán wèi ,shī rén yǐ píng dàn zhī yǔ ,xiě cháng jiàn zhī shì ,shū pǔ tōng zhī qíng ,què shǐ rén gǎn dào shén qíng bī zhēn ,sì hū shēn lín qí jìng ,qīn jiàn qí rén ,lǐng shòu dào nào xīn fáng de huān lè zī wèi ,jiàn dào le wú fǎ yòng yǔ yán xíng róng de měi lì de xīn niáng ,yǐ jí táo zuì yú xìng fú zhī zhōng jǐ zhì wàng hū suǒ yǐ de xīn láng 。zhè chōng fèn xiǎn shì le mín jiān shī rén de chuàng zào lì 。
cóng zhěng tǐ shàng kàn zhè shǒu shī hǎo xiàng dòng fáng huā zhú yè xīn hūn fū qī zài dòu qù ,jù yǒu zhù fú diào kǎn de yì wèi ,fēi cháng wēn xīn 、tián mì 。zài zhè qiān jīn yī kè de liáng xiāo ,jiàn zhe zì jǐ de xīn shàng rén ,jiāng rú hé jìn qíng xiǎng shòu zhè xīn hūn de huān lè 。yǔ yán huó tuō fēng qù ,jí fù yǒu shēng huó qì xī 。tè bié shì “jīn xī hé xī ”zhī wèn ,hán xù ér qiào pí ,biǎo xiàn chū yóu yú yī shí jīng xǐ ,jìng zhì wàng hū suǒ yǐ ,lián rì zǐ yě jì bú qǐ le de xīn lǐ zhuàng tài 。
chóu móu
chóu miù
chóu móu shù xīn, sān xīng zài tiān.
chóu miù shù xīn ,sān xīng zài tiān 。
jīn xī hé xī, jiàn cǐ liáng rén? zǐ xī zǐ xī, rú cǐ liáng rén hé?
jīn xī hé xī ,jiàn cǐ liáng rén ?zǐ xī zǐ xī ,rú cǐ liáng rén hé ?
chóu móu shù chú, sān xīng zài yú.
chóu miù shù chú ,sān xīng zài yú 。
jīn xī hé xī, jiàn cǐ xiè hòu? zǐ xī zǐ xī, rú cǐ xiè hòu hé?
jīn xī hé xī ,jiàn cǐ xiè hòu ?zǐ xī zǐ xī ,rú cǐ xiè hòu hé ?
chóu móu shù chǔ, sān xīng zài hù.
chóu miù shù chǔ ,sān xīng zài hù 。
jīn xī hé xī, jiàn cǐ càn zhě? zǐ xī zǐ xī, rú cǐ càn zhě hé?
jīn xī hé xī ,jiàn cǐ càn zhě ?zǐ xī zǐ xī ,rú cǐ càn zhě hé ?