朝代:宋代
作者:秦观
原文:
秦观(1049-1100)字太虚,又字少游,别号邗沟居士,世称淮海先生。汉族,北宋高邮(今江苏)人,官至太学博士,国史馆编修。秦观一 生坎坷,所写诗词,高古沉重,寄托身世,感人至深。苏轼过扬州,亲自看望秦观,正巧孙觉、王巩亦在高邮,乃相约游东岳庙,载酒论文,吟诗作赋,一时传为佳话。秦观生前行踪所至之处,多有遗迹。如浙江杭州的秦少游祠,丽水的秦少游塑像、淮海先生祠、莺花亭;青田的秦学士祠;湖南郴州三绝碑;广西横县的海棠亭、醉乡亭、淮海堂、淮海书院等。秦观墓在无锡惠山之北粲山上,墓碑上书“秦龙图墓”几个大字。有秦家村、秦家大院以及省级文物保护单位古文游台。
翻译
我酒醉后架着小船,在湖中荡漾,听任流水把小船推向花草深处。现实世界的名利缠身,不能解脱,没有办法在这如花的仙境住下去。
烟水茫茫,笼罩在夕阳的余辉里。两岸的青山排列无数,晚风吹来,落花如雨,竟然不记得来时走过的路了。
注释
①尘缘:佛教名词。佛经中把色、声、香、味、触、法称作 “六尘”。以心攀缘六尘,遂被六尘牵累,故名。
②乱红:落花。李贺《将进酒》:“况是青春日将暮,桃花乱落如红雨。”
上片“醉漾轻舟,信流引到花深处”。这个“花深处”,就是指桃源。在郴州,词人为了排忧遣恨,不得不借酒解愁。醉眼朦胧之中,词人受潜意识的支配,仿佛觉得自己划起了小舟,正轻松自如地随着溪流浮泛,朝桃花源进发。路上,“忽逢桃花林,夹岸数百步,中无杂树,芳草鲜美,落英缤纷”(《桃花源记》)。词人十分欣喜,他左顾右盼,不知不觉中,已“林尽水源”,来到了“花深处”。阅读这两句,关键是要抓住“醉”这个核心词语。醉入梦乡,本是常事,所以说这两句是写梦境幻象。“尘缘相误,无计花间住。”是词人神志清爽后的抱恨之言。尘缘,本为佛教名词。佛教认为色、声、香、味、触、法为六尘,是污染人心、使生嗜欲的根源。秦观在这儿是借指世俗之事,如名利一类。假如自己不出来求仕为宦,就不至于有此时的迁谪之祸,这就是“尘缘相误”。而此刻身受官府羁绊,即使想找一个类似于“桃花源”的远僻之地平安度日也不可得——这就是“无计花间住”。
下片“烟水茫茫”四句,乃是词人有意识地择取人世间的四种凄凉景象,来影射他黯淡、感伤的心境。“烟水茫茫”,则前途渺遥可知;“千里斜阳暮”,暗示着词人的处境将每况愈下;“山无数”,正是阻力重重、难回朝廷的象征;“乱红如雨”,就是说美好事物正在横遭摧折。这四种景象并集一起,凝现出巨大的艺术感染力。词人虽无片言只语关涉愁苦,而愁苦、失望之情已溢满纸面。结句“不记来时路”,源于《桃花源记》。陶潜说,武陵渔人出桃花源后,在返家的路上处处作了标志,“及郡下,诣太守,说如此。太守即遣人随其往,寻向所志,遂迷,不复得路。”这个结句正暗应了题目和开头,道出了词人梦醒之后无路可走的窘境和苦况,表达了他“抽身退步悔已迟”和“世外桃源不可得”的愁怛心绪。
这首词所反映的思想,是作者由于无端遭受打击,导致了他对现实的不满,并由此产生了对世外桃源的向往。但有的评论者认为句句都有暗寓,这只能是一种猜测。此词所表现出的那种迷离恍忽的境界,只是秦观在艺术上喜欢朦胧美的一种手法而已。
diǎn jiàng chún táo yuán
点绛唇·桃源
zuì yàng qīng zhōu, xìn liú yǐn dào huā shēn chù.
醉漾轻舟,信流引到花深处。
chén yuán xiāng wù, wú jì huā jiān zhù.
尘缘相误,无计花间住。
yān shuǐ máng máng, qiān lǐ xié yáng mù.
烟水茫茫,千里斜阳暮。
shān wú shù, luàn hóng rú yǔ.
山无数,乱红如雨。
bù jì lái shí lù.
不记来时路。
qín guān (1049-1100)zì tài xū ,yòu zì shǎo yóu ,bié hào hán gōu jū shì ,shì chēng huái hǎi xiān shēng 。hàn zú ,běi sòng gāo yóu (jīn jiāng sū )rén ,guān zhì tài xué bó shì ,guó shǐ guǎn biān xiū 。qín guān yī shēng kǎn kě ,suǒ xiě shī cí ,gāo gǔ chén zhòng ,jì tuō shēn shì ,gǎn rén zhì shēn 。sū shì guò yáng zhōu ,qīn zì kàn wàng qín guān ,zhèng qiǎo sūn jiào 、wáng gǒng yì zài gāo yóu ,nǎi xiàng yuē yóu dōng yuè miào ,zǎi jiǔ lùn wén ,yín shī zuò fù ,yī shí chuán wéi jiā huà 。qín guān shēng qián háng zōng suǒ zhì zhī chù ,duō yǒu yí jì 。rú zhè jiāng háng zhōu de qín shǎo yóu cí ,lì shuǐ de qín shǎo yóu sù xiàng 、huái hǎi xiān shēng cí 、yīng huā tíng ;qīng tián de qín xué shì cí ;hú nán chēn zhōu sān jué bēi ;guǎng xī héng xiàn de hǎi táng tíng 、zuì xiāng tíng 、huái hǎi táng 、huái hǎi shū yuàn děng 。qín guān mù zài wú xī huì shān zhī běi càn shān shàng ,mù bēi shàng shū “qín lóng tú mù ”jǐ gè dà zì 。yǒu qín jiā cūn 、qín jiā dà yuàn yǐ jí shěng jí wén wù bǎo hù dān wèi gǔ wén yóu tái 。
fān yì
wǒ jiǔ zuì hòu jià zhe xiǎo chuán ,zài hú zhōng dàng yàng ,tīng rèn liú shuǐ bǎ xiǎo chuán tuī xiàng huā cǎo shēn chù 。xiàn shí shì jiè de míng lì chán shēn ,bú néng jiě tuō ,méi yǒu bàn fǎ zài zhè rú huā de xiān jìng zhù xià qù 。
yān shuǐ máng máng ,lóng zhào zài xī yáng de yú huī lǐ 。liǎng àn de qīng shān pái liè wú shù ,wǎn fēng chuī lái ,luò huā rú yǔ ,jìng rán bú jì dé lái shí zǒu guò de lù le 。
zhù shì
①chén yuán :fó jiāo míng cí 。fó jīng zhōng bǎ sè 、shēng 、xiāng 、wèi 、chù 、fǎ chēng zuò “liù chén ”。yǐ xīn pān yuán liù chén ,suí bèi liù chén qiān lèi ,gù míng 。
②luàn hóng :luò huā 。lǐ hè 《jiāng jìn jiǔ 》:“kuàng shì qīng chūn rì jiāng mù ,táo huā luàn luò rú hóng yǔ 。”
shàng piàn “zuì yàng qīng zhōu ,xìn liú yǐn dào huā shēn chù ”。zhè gè “huā shēn chù ”,jiù shì zhǐ táo yuán 。zài chēn zhōu ,cí rén wéi le pái yōu qiǎn hèn ,bú dé bú jiè jiǔ jiě chóu 。zuì yǎn méng lóng zhī zhōng ,cí rén shòu qián yì shí de zhī pèi ,fǎng fó jiào dé zì jǐ huá qǐ le xiǎo zhōu ,zhèng qīng sōng zì rú dì suí zhe xī liú fú fàn ,cháo táo huā yuán jìn fā 。lù shàng ,“hū féng táo huā lín ,jiá àn shù bǎi bù ,zhōng wú zá shù ,fāng cǎo xiān měi ,luò yīng bīn fēn ”(《táo huā yuán jì 》)。cí rén shí fèn xīn xǐ ,tā zuǒ gù yòu pàn ,bú zhī bú jiào zhōng ,yǐ “lín jìn shuǐ yuán ”,lái dào le “huā shēn chù ”。yuè dú zhè liǎng jù ,guān jiàn shì yào zhuā zhù “zuì ”zhè gè hé xīn cí yǔ 。zuì rù mèng xiāng ,běn shì cháng shì ,suǒ yǐ shuō zhè liǎng jù shì xiě mèng jìng huàn xiàng 。“chén yuán xiàng wù ,wú jì huā jiān zhù 。”shì cí rén shén zhì qīng shuǎng hòu de bào hèn zhī yán 。chén yuán ,běn wéi fó jiāo míng cí 。fó jiāo rèn wéi sè 、shēng 、xiāng 、wèi 、chù 、fǎ wéi liù chén ,shì wū rǎn rén xīn 、shǐ shēng shì yù de gēn yuán 。qín guān zài zhè ér shì jiè zhǐ shì sú zhī shì ,rú míng lì yī lèi 。jiǎ rú zì jǐ bú chū lái qiú shì wéi huàn ,jiù bú zhì yú yǒu cǐ shí de qiān zhé zhī huò ,zhè jiù shì “chén yuán xiàng wù ”。ér cǐ kè shēn shòu guān fǔ jī bàn ,jí shǐ xiǎng zhǎo yī gè lèi sì yú “táo huā yuán ”de yuǎn pì zhī dì píng ān dù rì yě bú kě dé ——zhè jiù shì “wú jì huā jiān zhù ”。
xià piàn “yān shuǐ máng máng ”sì jù ,nǎi shì cí rén yǒu yì shí dì zé qǔ rén shì jiān de sì zhǒng qī liáng jǐng xiàng ,lái yǐng shè tā àn dàn 、gǎn shāng de xīn jìng 。“yān shuǐ máng máng ”,zé qián tú miǎo yáo kě zhī ;“qiān lǐ xié yáng mù ”,àn shì zhe cí rén de chù jìng jiāng měi kuàng yù xià ;“shān wú shù ”,zhèng shì zǔ lì zhòng zhòng 、nán huí cháo tíng de xiàng zhēng ;“luàn hóng rú yǔ ”,jiù shì shuō měi hǎo shì wù zhèng zài héng zāo cuī shé 。zhè sì zhǒng jǐng xiàng bìng jí yī qǐ ,níng xiàn chū jù dà de yì shù gǎn rǎn lì 。cí rén suī wú piàn yán zhī yǔ guān shè chóu kǔ ,ér chóu kǔ 、shī wàng zhī qíng yǐ yì mǎn zhǐ miàn 。jié jù “bú jì lái shí lù ”,yuán yú 《táo huā yuán jì 》。táo qián shuō ,wǔ líng yú rén chū táo huā yuán hòu ,zài fǎn jiā de lù shàng chù chù zuò le biāo zhì ,“jí jun4 xià ,yì tài shǒu ,shuō rú cǐ 。tài shǒu jí qiǎn rén suí qí wǎng ,xún xiàng suǒ zhì ,suí mí ,bú fù dé lù 。”zhè gè jié jù zhèng àn yīng le tí mù hé kāi tóu ,dào chū le cí rén mèng xǐng zhī hòu wú lù kě zǒu de jiǒng jìng hé kǔ kuàng ,biǎo dá le tā “chōu shēn tuì bù huǐ yǐ chí ”hé “shì wài táo yuán bú kě dé ”de chóu dá xīn xù 。
zhè shǒu cí suǒ fǎn yìng de sī xiǎng ,shì zuò zhě yóu yú wú duān zāo shòu dǎ jī ,dǎo zhì le tā duì xiàn shí de bú mǎn ,bìng yóu cǐ chǎn shēng le duì shì wài táo yuán de xiàng wǎng 。dàn yǒu de píng lùn zhě rèn wéi jù jù dōu yǒu àn yù ,zhè zhī néng shì yī zhǒng cāi cè 。cǐ cí suǒ biǎo xiàn chū de nà zhǒng mí lí huǎng hū de jìng jiè ,zhī shì qín guān zài yì shù shàng xǐ huān méng lóng měi de yī zhǒng shǒu fǎ ér yǐ 。
diǎn jiàng chún táo yuán
diǎn jiàng chún ·táo yuán
zuì yàng qīng zhōu, xìn liú yǐn dào huā shēn chù.
zuì yàng qīng zhōu ,xìn liú yǐn dào huā shēn chù 。
chén yuán xiāng wù, wú jì huā jiān zhù.
chén yuán xiàng wù ,wú jì huā jiān zhù 。
yān shuǐ máng máng, qiān lǐ xié yáng mù.
yān shuǐ máng máng ,qiān lǐ xié yáng mù 。
shān wú shù, luàn hóng rú yǔ.
shān wú shù ,luàn hóng rú yǔ 。
bù jì lái shí lù.
bú jì lái shí lù 。