朝代:两汉
作者:刘向
原文:
刘向(约前77—前6) 原名更生,字子政,祖籍沛郡(今属江苏徐州)人。西汉经学家、目录学家、文学家。刘向的散文主要是秦疏和校雠古书的“叙录”,较有名的有《谏营昌陵疏》和《战国策叙录》,叙事简约,理论畅达、舒缓平易是其主要特色。
翻译
楚宣王问群臣,说:“我听说北方诸侯都害怕楚令尹昭奚恤,果真是这样吗?”群臣无人回答。
江乙回答说:“老虎寻找各种野兽来吃。找到了一只狐狸,狐狸对老虎说:‘您不敢吃我,上天派我做群兽的领袖,如果您吃掉我,这就违背了上天的命令。您如果不相信我的话,我在前面走,您跟在我的后面,看看群兽见了我,有哪一个敢不逃跑的呢?’老虎信以为真,就和狐狸同行,群兽见了它们,都纷纷逃奔。老虎不明白群兽是害怕自己才逃奔的,却以为是害怕狐狸。
现在大王的国土方圆五千里,大军百万,却由昭奚恤独揽大权。所以,北方诸侯害怕昭恤,其实是害怕大王的军队,这就像群兽害怕老虎一样啊。”
注释
荆宣王:楚宣王。
求 :寻求,寻找。
食:吃。
子:你。
无敢:不敢。
天帝:上天。
使:派遣、命令。
长(zhǎng):长官,首领。这里作动词,意为“做……首领”,掌管。
逆:违抗。
以......为......:认为......是......。
不信:不真实,不可靠。
走:逃跑。
以为:认为。
然:认为......正确。
故:所以。
畏:害怕。
皆:都。
曰:说。
而:才。
是:这
遂:于是,就。
hǔ qiú bǎi shòu
虎求百兽
jīng xuān wáng wèn qún chén yuē:" wú wén běi fāng zhī wèi zhāo xī xù yě, guǒ chéng hé rú?" qún chén mò duì.
荆宣王问群臣曰:“吾闻北方之畏昭奚恤也,果诚何如?”群臣莫对。
jiāng yǐ duì yuē:" hǔ qiú bǎi shòu ér shí zhī, dé hú.
江乙对曰:“虎求百兽而食之,得狐。
hú yuē:" zi wú gǎn shí wǒ yě! tiān dì shǐ wǒ zhǎng bǎi shòu.
狐曰:‘子无敢食我也!天帝使我长百兽。
jīn zi shí wǒ, shì nì tiān dì mìng yě! zi yǐ wǒ wèi bù xìn, wú wèi zi xiān xíng, zi suí wǒ hòu, guān bǎi shòu zhī jiàn wǒ ér gǎn bù zǒu hū?" hǔ yǐ wéi rán, gù suì yǔ zhī xíng.
今子食我,是逆天帝命也!子以我为不信,吾为子先行,子随我后,观百兽之见我而敢不走乎?”虎以为然,故遂与之行。
shòu jiàn zhī, jiē zǒu.
兽见之,皆走。
hǔ bù zhī shòu wèi jǐ ér zǒu yě, yǐ wéi wèi hú yě.
虎不知兽畏己而走也,以为畏狐也。
jīn wáng zhī dì wǔ qiān lǐ, dài jiǎ bǎi wàn, ér zhuān shǔ zhī yú zhāo xī xù, gù běi fāng zhī wèi xī xù yě, qí shí wèi wáng zhī jiǎ bīng yě! yóu bǎi shòu zhī wèi hǔ yě!"
今王之地五千里,带甲百万,而专属之于昭奚恤,故北方之畏奚恤也,其实畏王之甲兵也!犹百兽之畏虎也!”
liú xiàng (yuē qián 77—qián 6) yuán míng gèng shēng ,zì zǐ zhèng ,zǔ jí pèi jun4 (jīn shǔ jiāng sū xú zhōu )rén 。xī hàn jīng xué jiā 、mù lù xué jiā 、wén xué jiā 。liú xiàng de sàn wén zhǔ yào shì qín shū hé xiào chóu gǔ shū de “xù lù ”,jiào yǒu míng de yǒu 《jiàn yíng chāng líng shū 》hé 《zhàn guó cè xù lù 》,xù shì jiǎn yuē ,lǐ lùn chàng dá 、shū huǎn píng yì shì qí zhǔ yào tè sè 。
fān yì
chǔ xuān wáng wèn qún chén ,shuō :“wǒ tīng shuō běi fāng zhū hóu dōu hài pà chǔ lìng yǐn zhāo xī xù ,guǒ zhēn shì zhè yàng ma ?”qún chén wú rén huí dá 。
jiāng yǐ huí dá shuō :“lǎo hǔ xún zhǎo gè zhǒng yě shòu lái chī 。zhǎo dào le yī zhī hú lí ,hú lí duì lǎo hǔ shuō :‘nín bú gǎn chī wǒ ,shàng tiān pài wǒ zuò qún shòu de lǐng xiù ,rú guǒ nín chī diào wǒ ,zhè jiù wéi bèi le shàng tiān de mìng lìng 。nín rú guǒ bú xiàng xìn wǒ de huà ,wǒ zài qián miàn zǒu ,nín gēn zài wǒ de hòu miàn ,kàn kàn qún shòu jiàn le wǒ ,yǒu nǎ yī gè gǎn bú táo pǎo de ne ?’lǎo hǔ xìn yǐ wéi zhēn ,jiù hé hú lí tóng háng ,qún shòu jiàn le tā men ,dōu fēn fēn táo bēn 。lǎo hǔ bú míng bái qún shòu shì hài pà zì jǐ cái táo bēn de ,què yǐ wéi shì hài pà hú lí 。
xiàn zài dà wáng de guó tǔ fāng yuán wǔ qiān lǐ ,dà jun1 bǎi wàn ,què yóu zhāo xī xù dú lǎn dà quán 。suǒ yǐ ,běi fāng zhū hóu hài pà zhāo xù ,qí shí shì hài pà dà wáng de jun1 duì ,zhè jiù xiàng qún shòu hài pà lǎo hǔ yī yàng ā 。”
zhù shì
jīng xuān wáng :chǔ xuān wáng 。
qiú :xún qiú ,xún zhǎo 。
shí :chī 。
zǐ :nǐ 。
wú gǎn :bú gǎn 。
tiān dì :shàng tiān 。
shǐ :pài qiǎn 、mìng lìng 。
zhǎng (zhǎng):zhǎng guān ,shǒu lǐng 。zhè lǐ zuò dòng cí ,yì wéi “zuò ……shǒu lǐng ”,zhǎng guǎn 。
nì :wéi kàng 。
yǐ ......wéi ......:rèn wéi ......shì ......。
bú xìn :bú zhēn shí ,bú kě kào 。
zǒu :táo pǎo 。
yǐ wéi :rèn wéi 。
rán :rèn wéi ......zhèng què 。
gù :suǒ yǐ 。
wèi :hài pà 。
jiē :dōu 。
yuē :shuō 。
ér :cái 。
shì :zhè
suí :yú shì ,jiù 。
hǔ qiú bǎi shòu
hǔ qiú bǎi shòu
jīng xuān wáng wèn qún chén yuē:" wú wén běi fāng zhī wèi zhāo xī xù yě, guǒ chéng hé rú?" qún chén mò duì.
jīng xuān wáng wèn qún chén yuē :“wú wén běi fāng zhī wèi zhāo xī xù yě ,guǒ chéng hé rú ?”qún chén mò duì 。
jiāng yǐ duì yuē:" hǔ qiú bǎi shòu ér shí zhī, dé hú.
jiāng yǐ duì yuē :“hǔ qiú bǎi shòu ér shí zhī ,dé hú 。
hú yuē:" zi wú gǎn shí wǒ yě! tiān dì shǐ wǒ zhǎng bǎi shòu.
hú yuē :‘zǐ wú gǎn shí wǒ yě !tiān dì shǐ wǒ zhǎng bǎi shòu 。
jīn zi shí wǒ, shì nì tiān dì mìng yě! zi yǐ wǒ wèi bù xìn, wú wèi zi xiān xíng, zi suí wǒ hòu, guān bǎi shòu zhī jiàn wǒ ér gǎn bù zǒu hū?" hǔ yǐ wéi rán, gù suì yǔ zhī xíng.
jīn zǐ shí wǒ ,shì nì tiān dì mìng yě !zǐ yǐ wǒ wéi bú xìn ,wú wéi zǐ xiān háng ,zǐ suí wǒ hòu ,guān bǎi shòu zhī jiàn wǒ ér gǎn bú zǒu hū ?”hǔ yǐ wéi rán ,gù suí yǔ zhī háng 。
shòu jiàn zhī, jiē zǒu.
shòu jiàn zhī ,jiē zǒu 。
hǔ bù zhī shòu wèi jǐ ér zǒu yě, yǐ wéi wèi hú yě.
hǔ bú zhī shòu wèi jǐ ér zǒu yě ,yǐ wéi wèi hú yě 。
jīn wáng zhī dì wǔ qiān lǐ, dài jiǎ bǎi wàn, ér zhuān shǔ zhī yú zhāo xī xù, gù běi fāng zhī wèi xī xù yě, qí shí wèi wáng zhī jiǎ bīng yě! yóu bǎi shòu zhī wèi hǔ yě!"
jīn wáng zhī dì wǔ qiān lǐ ,dài jiǎ bǎi wàn ,ér zhuān shǔ zhī yú zhāo xī xù ,gù běi fāng zhī wèi xī xù yě ,qí shí wèi wáng zhī jiǎ bīng yě !yóu bǎi shòu zhī wèi hǔ yě !”