朝代:唐代
作者:李世民
原文:
唐太宗李世民(599年-649年),唐朝第二位皇帝,在位23年,年号贞观。名字取意“济世安民”,陇西成纪人(今甘肃天水市秦安县)。唐太宗李世民不仅是著名的政治家、军事家,还是一位书法家和诗人。唐太宗开创了著名的贞观之治,被各族人民尊称为天可汗,为后来唐朝全盛时期的开元盛世奠定了重要基础,为后世明君之典范。庙号太宗,谥号文武大圣大广孝皇帝,葬于昭陵。
翻译
在猛烈狂疾的大风中才能看得出是不是强健挺拔的草,在激烈动荡的年代里才能识别出是不是忠贞不二的臣。
一勇之夫怎么懂得为公为国为民为社稷的正义的道理,而智勇兼具的人内心里必然怀有忠君为民的仁爱之情。
注释
⑴萧瑀:字时文,隋朝将领,被李世民俘后归唐,封宋国公。
⑵疾风:大而急的风。劲草:强劲有力的草。
⑶板荡:动乱之世。
⑷勇夫:有胆量的人。
⑸智者:有见识的人。
这首诗极富于哲理。诗的前两句是历来传颂的名句。“疾风知劲草”一语,出自宋·范晔《后汉书·王霸传》。此语原为汉光武帝刘秀赞誉王霸之言。光武谓霸曰:“颍川从我者皆逝,而子独留努力,疾风知劲草。”后世遂用以比喻只有经过危难或战乱的严峻考验,才能识别出谁的意志坚强,谁是忠诚可靠者。作者李世民在此诗中用此赞美萧瑀。次句的“板荡”乃《诗经·大雅》中两篇作品的名称。《板》、《荡》二诗讥刺周厉王无道,败坏政局。后以“板荡”代指政局变乱。在风和日丽的日子里,“劲草”混同于一般的草;在和平安定的环境中,“诚臣”也容易混同于一般的人,其特殊性没有显现出来,因而不易鉴别。只有经过猛烈大风和动乱时局的考验,才能看出什么样的草是强劲的,什么样的人是忠诚的。
后二句则另换角度,继续盛赞萧瑀。徒有一时之勇的“勇夫”并不懂得真正的“义”,而真正的“智者”必然心怀仁德。这里告诉读者,只有忠诚还是不够的,要智勇双全,才算是有用之才。有勇无谋,莫言义;有智无勇,难施仁。
这首诗诗意浅显,说理形象,寓意深刻,言简意赅地揭示了“智”、“勇”、“仁”、“义”之间的辩证关系。这不仅对于知人善任具有现实意义,而且,对于读者的自我完善,如何使自己成为智勇双全的有用之才方面,也具有启迪作用。“疾风知劲草,板荡识诚臣”二句,如今引用它,比喻只有经过尖锐复杂斗争的考验,才能考查出一个人的真正品质和节操,才能显示出谁是忠贞的强者。
cì xiāo yǔ
赐萧瑀
jí fēng zhī jìng cǎo, bǎn dàng shí chéng chén.
疾风知劲草,板荡识诚臣。
yǒng fū ān shí yì, zhì zhě bì huái rén.
勇夫安识义,智者必怀仁。
táng tài zōng lǐ shì mín (599nián -649nián ),táng cháo dì èr wèi huáng dì ,zài wèi 23nián ,nián hào zhēn guān 。míng zì qǔ yì “jì shì ān mín ”,lǒng xī chéng jì rén (jīn gān sù tiān shuǐ shì qín ān xiàn )。táng tài zōng lǐ shì mín bú jǐn shì zhe míng de zhèng zhì jiā 、jun1 shì jiā ,hái shì yī wèi shū fǎ jiā hé shī rén 。táng tài zōng kāi chuàng le zhe míng de zhēn guān zhī zhì ,bèi gè zú rén mín zūn chēng wéi tiān kě hàn ,wéi hòu lái táng cháo quán shèng shí qī de kāi yuán shèng shì diàn dìng le zhòng yào jī chǔ ,wéi hòu shì míng jun1 zhī diǎn fàn 。miào hào tài zōng ,shì hào wén wǔ dà shèng dà guǎng xiào huáng dì ,zàng yú zhāo líng 。
fān yì
zài měng liè kuáng jí de dà fēng zhōng cái néng kàn dé chū shì bú shì qiáng jiàn tǐng bá de cǎo ,zài jī liè dòng dàng de nián dài lǐ cái néng shí bié chū shì bú shì zhōng zhēn bú èr de chén 。
yī yǒng zhī fū zěn me dǒng dé wéi gōng wéi guó wéi mín wéi shè jì de zhèng yì de dào lǐ ,ér zhì yǒng jiān jù de rén nèi xīn lǐ bì rán huái yǒu zhōng jun1 wéi mín de rén ài zhī qíng 。
zhù shì
⑴xiāo yǔ :zì shí wén ,suí cháo jiāng lǐng ,bèi lǐ shì mín fú hòu guī táng ,fēng sòng guó gōng 。
⑵jí fēng :dà ér jí de fēng 。jìn cǎo :qiáng jìn yǒu lì de cǎo 。
⑶bǎn dàng :dòng luàn zhī shì 。
⑷yǒng fū :yǒu dǎn liàng de rén 。
⑸zhì zhě :yǒu jiàn shí de rén 。
zhè shǒu shī jí fù yú zhé lǐ 。shī de qián liǎng jù shì lì lái chuán sòng de míng jù 。“jí fēng zhī jìn cǎo ”yī yǔ ,chū zì sòng ·fàn yè 《hòu hàn shū ·wáng bà chuán 》。cǐ yǔ yuán wéi hàn guāng wǔ dì liú xiù zàn yù wáng bà zhī yán 。guāng wǔ wèi bà yuē :“yǐng chuān cóng wǒ zhě jiē shì ,ér zǐ dú liú nǔ lì ,jí fēng zhī jìn cǎo 。”hòu shì suí yòng yǐ bǐ yù zhī yǒu jīng guò wēi nán huò zhàn luàn de yán jun4 kǎo yàn ,cái néng shí bié chū shuí de yì zhì jiān qiáng ,shuí shì zhōng chéng kě kào zhě 。zuò zhě lǐ shì mín zài cǐ shī zhōng yòng cǐ zàn měi xiāo yǔ 。cì jù de “bǎn dàng ”nǎi 《shī jīng ·dà yǎ 》zhōng liǎng piān zuò pǐn de míng chēng 。《bǎn 》、《dàng 》èr shī jī cì zhōu lì wáng wú dào ,bài huài zhèng jú 。hòu yǐ “bǎn dàng ”dài zhǐ zhèng jú biàn luàn 。zài fēng hé rì lì de rì zǐ lǐ ,“jìn cǎo ”hún tóng yú yī bān de cǎo ;zài hé píng ān dìng de huán jìng zhōng ,“chéng chén ”yě róng yì hún tóng yú yī bān de rén ,qí tè shū xìng méi yǒu xiǎn xiàn chū lái ,yīn ér bú yì jiàn bié 。zhī yǒu jīng guò měng liè dà fēng hé dòng luàn shí jú de kǎo yàn ,cái néng kàn chū shí me yàng de cǎo shì qiáng jìn de ,shí me yàng de rén shì zhōng chéng de 。
hòu èr jù zé lìng huàn jiǎo dù ,jì xù shèng zàn xiāo yǔ 。tú yǒu yī shí zhī yǒng de “yǒng fū ”bìng bú dǒng dé zhēn zhèng de “yì ”,ér zhēn zhèng de “zhì zhě ”bì rán xīn huái rén dé 。zhè lǐ gào sù dú zhě ,zhī yǒu zhōng chéng hái shì bú gòu de ,yào zhì yǒng shuāng quán ,cái suàn shì yǒu yòng zhī cái 。yǒu yǒng wú móu ,mò yán yì ;yǒu zhì wú yǒng ,nán shī rén 。
zhè shǒu shī shī yì qiǎn xiǎn ,shuō lǐ xíng xiàng ,yù yì shēn kè ,yán jiǎn yì gāi dì jiē shì le “zhì ”、“yǒng ”、“rén ”、“yì ”zhī jiān de biàn zhèng guān xì 。zhè bú jǐn duì yú zhī rén shàn rèn jù yǒu xiàn shí yì yì ,ér qiě ,duì yú dú zhě de zì wǒ wán shàn ,rú hé shǐ zì jǐ chéng wéi zhì yǒng shuāng quán de yǒu yòng zhī cái fāng miàn ,yě jù yǒu qǐ dí zuò yòng 。“jí fēng zhī jìn cǎo ,bǎn dàng shí chéng chén ”èr jù ,rú jīn yǐn yòng tā ,bǐ yù zhī yǒu jīng guò jiān ruì fù zá dòu zhēng de kǎo yàn ,cái néng kǎo chá chū yī gè rén de zhēn zhèng pǐn zhì hé jiē cāo ,cái néng xiǎn shì chū shuí shì zhōng zhēn de qiáng zhě 。
cì xiāo yǔ
cì xiāo yǔ
jí fēng zhī jìng cǎo, bǎn dàng shí chéng chén.
jí fēng zhī jìn cǎo ,bǎn dàng shí chéng chén 。
yǒng fū ān shí yì, zhì zhě bì huái rén.
yǒng fū ān shí yì ,zhì zhě bì huái rén 。