朝代:唐代
作者:卢照邻
原文:
卢照邻,初唐诗人。字升之,自号幽忧子,汉族,幽州范阳(治今河北省涿州市)人,其生卒年史无明载,卢照邻望族出身,曾为王府典签,又出任益州新都(今四川成都附近)尉,在文学上,他与王勃、杨炯、骆宾王以文词齐名,世称“王杨卢骆”,号为“初唐四杰”。有7卷本的《卢升之集》、明张燮辑注的《幽忧子集》存世。卢照邻尤工诗歌骈文,以歌行体为佳,不少佳句传颂不绝,如“得成比目何辞死,愿作鸳鸯不羡仙”等,更被后人誉为经典。
翻译
韵译
九月九日眺望那故乡的山川,乡思归心飞越那隐约的风烟。
远在他乡和大伙喝着菊花酒,身隔万里伤心望着雁飞南天。
散译
九月九日登上玄武山远望山河,回归故乡的心思、回归故土的热望,浓得如眼前聚集的风尘。
身在别人的家乡我们一起喝下这菊花酒,我们离家万里,望着大雁飞过的天空,心中有着一样的悲伤。
注释
⑴九月九日:即重阳节。玄武山:蜀地山名。
⑵积风烟:极言山川阻隔,风烟弥漫。
⑶金花酒:即菊花酒。菊花色黄,称黄花,又称金花。重阳节饮菊花酒,是传统习俗。
⑷鸿雁天:鸿雁飞翔的天空。
这首七言绝句写诗人在旅途中过重阳,登高远望所见所感,抒发浓浓的思归的情怀。
首句点明题旨:九月九日重阳节登高远望。九月九日重阳节,自古以来就有登高的习俗。游子在外,都难免思乡思归,登高远望时,当然会遥望古乡的山川。这一句非常恰切地写出了游子此时此地的望乡动态。次句由动态转写心情,这种“归心归望”的情怀,不是直抒胸臆抒发出来,而是寄寓在“风烟”中,一个“积”字很有分量,道出了归心归望的程度。风烟有多浓多广,那么诗人的“归心归望”也就有多浓多广。这样表现了诗人的归思归望是浓浓的厚厚的。
最后两句写诗人远在他乡的高山上,和大家一起喝着节日的菊花酒,而这里与故乡身隔万里,只能伤心地望着鸿雁飞向南天。重阳登高喝菊花酒是习俗,饮酒是叙事,而游子此时思归,难免多饮几杯,借以消乡愁,这就是事中寓情;饮酒消乡愁,叙事中寄寓了乡愁之情。“鸿雁天”是写景,是鸿雁南飞之景,而诗人是范阳人,雁南飞而反衬人不能北归,这就是景中含情了。
杨慎举出此诗与王勃《蜀中九日》“九月九日望乡台,他席他乡送客杯。人今已厌南中苦,鸿雁那从北地来?”认为两诗雷同。实际上,王诗与此诗正好可以参读。王、卢的《九日》诗,虽然题材相同,构思相似,但是王诗的结句,问得痴情,问得无理而妙,表现诗入对南方生活的厌倦。而卢诗的结句,是以雁南飞反衬人不可北归的乡思.。都是脍炙人口的名句,但艺术特色不同,非抄袭雷同可比。这两首诗,立意清新,情感真切,构思细密,结构完整,是唐人绝句中的名篇。所谓“王、扬、卢、骆当时体”也。具实卢照邻的诗,以“适意为宗”,“不以繁辞为贵”,题材广泛,深情流丽,雄劲自然,富有奇崛的幻想色彩,无论是在“初唐四杰”中还是在整个害初诗坛,都是十分突出的。
jiǔ yuè jiǔ rì dēng xuán wǔ shān jiǔ yuè jiǔ rì lǚ tiào
九月九日登玄武山/九月九日旅眺
jiǔ yuè jiǔ rì tiào shān chuān, guī xīn guī wàng jī fēng yān.
九月九日眺山川,归心归望积风烟。
tā xiāng gòng zhuó jīn huā jiǔ, wàn lǐ tóng bēi hóng yàn tiān.
他乡共酌金花酒,万里同悲鸿雁天。
lú zhào lín ,chū táng shī rén 。zì shēng zhī ,zì hào yōu yōu zǐ ,hàn zú ,yōu zhōu fàn yáng (zhì jīn hé běi shěng zhuō zhōu shì )rén ,qí shēng zú nián shǐ wú míng zǎi ,lú zhào lín wàng zú chū shēn ,céng wéi wáng fǔ diǎn qiān ,yòu chū rèn yì zhōu xīn dōu (jīn sì chuān chéng dōu fù jìn )wèi ,zài wén xué shàng ,tā yǔ wáng bó 、yáng jiǒng 、luò bīn wáng yǐ wén cí qí míng ,shì chēng “wáng yáng lú luò ”,hào wéi “chū táng sì jié ”。yǒu 7juàn běn de 《lú shēng zhī jí 》、míng zhāng xiè jí zhù de 《yōu yōu zǐ jí 》cún shì 。lú zhào lín yóu gōng shī gē pián wén ,yǐ gē háng tǐ wéi jiā ,bú shǎo jiā jù chuán sòng bú jué ,rú “dé chéng bǐ mù hé cí sǐ ,yuàn zuò yuān yāng bú xiàn xiān ”děng ,gèng bèi hòu rén yù wéi jīng diǎn 。
fān yì
yùn yì
jiǔ yuè jiǔ rì tiào wàng nà gù xiāng de shān chuān ,xiāng sī guī xīn fēi yuè nà yǐn yuē de fēng yān 。
yuǎn zài tā xiāng hé dà huǒ hē zhe jú huā jiǔ ,shēn gé wàn lǐ shāng xīn wàng zhe yàn fēi nán tiān 。
sàn yì
jiǔ yuè jiǔ rì dēng shàng xuán wǔ shān yuǎn wàng shān hé ,huí guī gù xiāng de xīn sī 、huí guī gù tǔ de rè wàng ,nóng dé rú yǎn qián jù jí de fēng chén 。
shēn zài bié rén de jiā xiāng wǒ men yī qǐ hē xià zhè jú huā jiǔ ,wǒ men lí jiā wàn lǐ ,wàng zhe dà yàn fēi guò de tiān kōng ,xīn zhōng yǒu zhe yī yàng de bēi shāng 。
zhù shì
⑴jiǔ yuè jiǔ rì :jí zhòng yáng jiē 。xuán wǔ shān :shǔ dì shān míng 。
⑵jī fēng yān :jí yán shān chuān zǔ gé ,fēng yān mí màn 。
⑶jīn huā jiǔ :jí jú huā jiǔ 。jú huā sè huáng ,chēng huáng huā ,yòu chēng jīn huā 。zhòng yáng jiē yǐn jú huā jiǔ ,shì chuán tǒng xí sú 。
⑷hóng yàn tiān :hóng yàn fēi xiáng de tiān kōng 。
zhè shǒu qī yán jué jù xiě shī rén zài lǚ tú zhōng guò zhòng yáng ,dēng gāo yuǎn wàng suǒ jiàn suǒ gǎn ,shū fā nóng nóng de sī guī de qíng huái 。
shǒu jù diǎn míng tí zhǐ :jiǔ yuè jiǔ rì zhòng yáng jiē dēng gāo yuǎn wàng 。jiǔ yuè jiǔ rì zhòng yáng jiē ,zì gǔ yǐ lái jiù yǒu dēng gāo de xí sú 。yóu zǐ zài wài ,dōu nán miǎn sī xiāng sī guī ,dēng gāo yuǎn wàng shí ,dāng rán huì yáo wàng gǔ xiāng de shān chuān 。zhè yī jù fēi cháng qià qiē dì xiě chū le yóu zǐ cǐ shí cǐ dì de wàng xiāng dòng tài 。cì jù yóu dòng tài zhuǎn xiě xīn qíng ,zhè zhǒng “guī xīn guī wàng ”de qíng huái ,bú shì zhí shū xiōng yì shū fā chū lái ,ér shì jì yù zài “fēng yān ”zhōng ,yī gè “jī ”zì hěn yǒu fèn liàng ,dào chū le guī xīn guī wàng de chéng dù 。fēng yān yǒu duō nóng duō guǎng ,nà me shī rén de “guī xīn guī wàng ”yě jiù yǒu duō nóng duō guǎng 。zhè yàng biǎo xiàn le shī rén de guī sī guī wàng shì nóng nóng de hòu hòu de 。
zuì hòu liǎng jù xiě shī rén yuǎn zài tā xiāng de gāo shān shàng ,hé dà jiā yī qǐ hē zhe jiē rì de jú huā jiǔ ,ér zhè lǐ yǔ gù xiāng shēn gé wàn lǐ ,zhī néng shāng xīn dì wàng zhe hóng yàn fēi xiàng nán tiān 。zhòng yáng dēng gāo hē jú huā jiǔ shì xí sú ,yǐn jiǔ shì xù shì ,ér yóu zǐ cǐ shí sī guī ,nán miǎn duō yǐn jǐ bēi ,jiè yǐ xiāo xiāng chóu ,zhè jiù shì shì zhōng yù qíng ;yǐn jiǔ xiāo xiāng chóu ,xù shì zhōng jì yù le xiāng chóu zhī qíng 。“hóng yàn tiān ”shì xiě jǐng ,shì hóng yàn nán fēi zhī jǐng ,ér shī rén shì fàn yáng rén ,yàn nán fēi ér fǎn chèn rén bú néng běi guī ,zhè jiù shì jǐng zhōng hán qíng le 。
yáng shèn jǔ chū cǐ shī yǔ wáng bó 《shǔ zhōng jiǔ rì 》“jiǔ yuè jiǔ rì wàng xiāng tái ,tā xí tā xiāng sòng kè bēi 。rén jīn yǐ yàn nán zhōng kǔ ,hóng yàn nà cóng běi dì lái ?”rèn wéi liǎng shī léi tóng 。shí jì shàng ,wáng shī yǔ cǐ shī zhèng hǎo kě yǐ cān dú 。wáng 、lú de 《jiǔ rì 》shī ,suī rán tí cái xiàng tóng ,gòu sī xiàng sì ,dàn shì wáng shī de jié jù ,wèn dé chī qíng ,wèn dé wú lǐ ér miào ,biǎo xiàn shī rù duì nán fāng shēng huó de yàn juàn 。ér lú shī de jié jù ,shì yǐ yàn nán fēi fǎn chèn rén bú kě běi guī de xiāng sī .。dōu shì kuài zhì rén kǒu de míng jù ,dàn yì shù tè sè bú tóng ,fēi chāo xí léi tóng kě bǐ 。zhè liǎng shǒu shī ,lì yì qīng xīn ,qíng gǎn zhēn qiē ,gòu sī xì mì ,jié gòu wán zhěng ,shì táng rén jué jù zhōng de míng piān 。suǒ wèi “wáng 、yáng 、lú 、luò dāng shí tǐ ”yě 。jù shí lú zhào lín de shī ,yǐ “shì yì wéi zōng ”,“bú yǐ fán cí wéi guì ”,tí cái guǎng fàn ,shēn qíng liú lì ,xióng jìn zì rán ,fù yǒu qí jué de huàn xiǎng sè cǎi ,wú lùn shì zài “chū táng sì jié ”zhōng hái shì zài zhěng gè hài chū shī tán ,dōu shì shí fèn tū chū de 。
jiǔ yuè jiǔ rì dēng xuán wǔ shān jiǔ yuè jiǔ rì lǚ tiào
jiǔ yuè jiǔ rì dēng xuán wǔ shān /jiǔ yuè jiǔ rì lǚ tiào
jiǔ yuè jiǔ rì tiào shān chuān, guī xīn guī wàng jī fēng yān.
jiǔ yuè jiǔ rì tiào shān chuān ,guī xīn guī wàng jī fēng yān 。
tā xiāng gòng zhuó jīn huā jiǔ, wàn lǐ tóng bēi hóng yàn tiān.
tā xiāng gòng zhuó jīn huā jiǔ ,wàn lǐ tóng bēi hóng yàn tiān 。