朝代:唐代
作者:王维
原文:
王维(701年-761年,一说699年—761年),字摩诘,汉族,河东蒲州(今山西运城)人,祖籍山西祁县,唐朝诗人,有“诗佛”之称。苏轼评价其:“味摩诘之诗,诗中有画;观摩诘之画,画中有诗。”开元九年(721年)中进士,任太乐丞。王维是盛唐诗人的代表,今存诗400余首,重要诗作有《相思》《山居秋暝》等。王维精通佛学,受禅宗影响很大。佛教有一部《维摩诘经》,是王维名和字的由来。王维诗书画都很有名,非常多才多艺,音乐也很精通。与孟浩然合称“王孟”。
翻译
进入黄花川游览,每每都去追逐那条青溪。
溪水随着山势,百转千回,经过的路途,却不足百里。
水声在山间乱石中喧嚣,水色在深密的松林里幽静深沉。
水草在溪水中轻轻摇荡,芦苇清晰地倒映在碧水之中。
我的心一向悠闲,如同清澈的溪水淡泊安宁。
但愿我能留在溪边的盘石上,在垂钓中度过我的一生。
注释
1.青溪:在今陕西勉县之东。
2.言:发语词,无义。黄花川:在今陕西凤县东北黄花镇附近。
3.趣途:趣,同“趋”,指走过的路途。
4.声:溪水声。色:山色。
5.漾漾:水波动荡。菱荇(língxìng):泛指水草。
6.葭(jiā)苇:泛指芦苇。“漾漾”二句描写菱荇在青溪水中浮动,芦苇的倒影映照于清澈的流水。
7.素:一向。闲:悠闲淡泊。
8.澹(dàn):恬静安然。澹:溪水澄澈平静。
9.磐石:大石。
10.将已矣:将以此度过终生。已:结束。
此诗借颂扬名不见经传的青溪,来印证自己的素愿。以青溪之淡泊,喻自身之素愿安闲。
这是一首写于归隐之后的山水诗。诗的每一句都可以独立成为一幅优美的画面,溪流随山势蜿蜓,在乱石中奔腾咆哮,在松林里静静流淌,水面微波荡漾,各种水生植物随波浮动,溪边的巨石上,垂钓老翁消闲自在。诗句自然清淡,绘声绘色,静中有动,托物寄情,韵味无穷。
诗开头四句对青溪作总的介绍后,接着采用“移步换形”的写法,顺流而下,描绘了溪水一幅幅各具特色的画面。你看,当它在山间乱石中穿过时,水势湍急,潺潺的溪流声忽然变成了一片喧哗。“喧”字造成了强烈的声感,给人以如闻其声的感受。当它流经松林中的平地时,这同一条青溪却又显得那么娴静、安谧,几乎没有一点声息。澄碧的溪水与两岸郁郁葱葱的松色相映,融成一片,色调特别幽美、和谐。这一联中一动一静,以动衬静,声色相通,极富于意境美。再看,当青溪缓缓流出松林,进入开阔地带后,又是另一番景象:水面上浮泛着菱叶、荇菜等水生植物,一片葱绿,水流过处,微波荡漾,摇曳生姿;再向前走去,水面又似明镜般的清澈碧透,岸边浅水中的芦花、苇叶,倒映如画,天然生色。这一联,“漾漾”绘水动貌,“澄澄”状水静貌,也是一动一静,极为传神。诗人笔下的青溪,既喧闹,又沉静,既活泼,又安详,既幽深,又素净,从不断的流动变化中,表现出了鲜明个性和盎然生意。读后令人油然而生爱悦之情。
其实,青溪并没有什么奇景,它那素淡的景致,为什么在诗人的眼中、笔下,会具有如此的魅力呢?诚如王国维所说:“一切景语皆情语也。”(《人间词话删稿》)王维也正是从青溪素淡的天然景致中,发现了与他那恬淡的心境、闲逸的情趣高度和谐一致的境界。“我心素已闲,清川澹如此。”诗人正是有意借青溪来为自己写照,以清川的淡泊来印证自己的素愿,心境、物境在这里已融合为一了。最后,诗人暗用了东汉严子陵垂钓富春江的典故,也想以隐居青溪来作为自己的归宿了。这固然说明诗人对青溪的喜爱,更反映了他在仕途失意后自甘淡泊的心情。这一点,写来含而不露,耐人寻味。
这首诗,自然、清淡、素雅,写景抒情均不刻意为之,表面上看似不着力,而读来韵味隽永醇厚,平淡而有思致。前人评“王右丞如秋水芙蕖,倚风自笑”,是最恰当不过的。
qīng xī guò qīng xī shuǐ zuò
青溪/过青溪水作
yán rù huáng huā chuān, měi zhú qīng xī shuǐ.
言入黄花川,每逐清溪水。
suí shān jiāng wàn zhuǎn, qù tú wú bǎi lǐ.
随山将万转,趣途无百里。
shēng xuān luàn shí zhōng, sè jìng shēn sōng lǐ.
声喧乱石中,色静深松里。
yàng yàng fàn líng xìng, chéng chéng yìng jiā wěi.
漾漾泛菱荇,澄澄映葭苇。
wǒ xīn sù yǐ xián, qīng chuān dàn rú cǐ.
我心素已闲,清川澹如此。
qǐng liú pán shí shàng, chuí diào jiāng yǐ yǐ.
请留磐石上,垂钓将已矣。
pán shí yī zuò: pán shí
(磐石 一作:盘石)
wáng wéi (701nián -761nián ,yī shuō 699nián —761nián ),zì mó jié ,hàn zú ,hé dōng pú zhōu (jīn shān xī yùn chéng )rén ,zǔ jí shān xī qí xiàn ,táng cháo shī rén ,yǒu “shī fó ”zhī chēng 。sū shì píng jià qí :“wèi mó jié zhī shī ,shī zhōng yǒu huà ;guān mó jié zhī huà ,huà zhōng yǒu shī 。”kāi yuán jiǔ nián (721nián )zhōng jìn shì ,rèn tài lè chéng 。wáng wéi shì shèng táng shī rén de dài biǎo ,jīn cún shī 400yú shǒu ,zhòng yào shī zuò yǒu 《xiàng sī 》《shān jū qiū míng 》děng 。wáng wéi jīng tōng fó xué ,shòu chán zōng yǐng xiǎng hěn dà 。fó jiāo yǒu yī bù 《wéi mó jié jīng 》,shì wáng wéi míng hé zì de yóu lái 。wáng wéi shī shū huà dōu hěn yǒu míng ,fēi cháng duō cái duō yì ,yīn lè yě hěn jīng tōng 。yǔ mèng hào rán hé chēng “wáng mèng ”。
fān yì
jìn rù huáng huā chuān yóu lǎn ,měi měi dōu qù zhuī zhú nà tiáo qīng xī 。
xī shuǐ suí zhe shān shì ,bǎi zhuǎn qiān huí ,jīng guò de lù tú ,què bú zú bǎi lǐ 。
shuǐ shēng zài shān jiān luàn shí zhōng xuān xiāo ,shuǐ sè zài shēn mì de sōng lín lǐ yōu jìng shēn chén 。
shuǐ cǎo zài xī shuǐ zhōng qīng qīng yáo dàng ,lú wěi qīng xī dì dǎo yìng zài bì shuǐ zhī zhōng 。
wǒ de xīn yī xiàng yōu xián ,rú tóng qīng chè de xī shuǐ dàn bó ān níng 。
dàn yuàn wǒ néng liú zài xī biān de pán shí shàng ,zài chuí diào zhōng dù guò wǒ de yī shēng 。
zhù shì
1.qīng xī :zài jīn shǎn xī miǎn xiàn zhī dōng 。
2.yán :fā yǔ cí ,wú yì 。huáng huā chuān :zài jīn shǎn xī fèng xiàn dōng běi huáng huā zhèn fù jìn 。
3.qù tú :qù ,tóng “qū ”,zhǐ zǒu guò de lù tú 。
4.shēng :xī shuǐ shēng 。sè :shān sè 。
5.yàng yàng :shuǐ bō dòng dàng 。líng xìng (língxìng):fàn zhǐ shuǐ cǎo 。
6.jiā (jiā)wěi :fàn zhǐ lú wěi 。“yàng yàng ”èr jù miáo xiě líng xìng zài qīng xī shuǐ zhōng fú dòng ,lú wěi de dǎo yǐng yìng zhào yú qīng chè de liú shuǐ 。
7.sù :yī xiàng 。xián :yōu xián dàn bó 。
8.dàn (dàn):tián jìng ān rán 。dàn :xī shuǐ chéng chè píng jìng 。
9.pán shí :dà shí 。
10.jiāng yǐ yǐ :jiāng yǐ cǐ dù guò zhōng shēng 。yǐ :jié shù 。
cǐ shī jiè sòng yáng míng bú jiàn jīng chuán de qīng xī ,lái yìn zhèng zì jǐ de sù yuàn 。yǐ qīng xī zhī dàn bó ,yù zì shēn zhī sù yuàn ān xián 。
zhè shì yī shǒu xiě yú guī yǐn zhī hòu de shān shuǐ shī 。shī de měi yī jù dōu kě yǐ dú lì chéng wéi yī fú yōu měi de huà miàn ,xī liú suí shān shì wān tíng ,zài luàn shí zhōng bēn téng páo xiāo ,zài sōng lín lǐ jìng jìng liú tǎng ,shuǐ miàn wēi bō dàng yàng ,gè zhǒng shuǐ shēng zhí wù suí bō fú dòng ,xī biān de jù shí shàng ,chuí diào lǎo wēng xiāo xián zì zài 。shī jù zì rán qīng dàn ,huì shēng huì sè ,jìng zhōng yǒu dòng ,tuō wù jì qíng ,yùn wèi wú qióng 。
shī kāi tóu sì jù duì qīng xī zuò zǒng de jiè shào hòu ,jiē zhe cǎi yòng “yí bù huàn xíng ”de xiě fǎ ,shùn liú ér xià ,miáo huì le xī shuǐ yī fú fú gè jù tè sè de huà miàn 。nǐ kàn ,dāng tā zài shān jiān luàn shí zhōng chuān guò shí ,shuǐ shì tuān jí ,chán chán de xī liú shēng hū rán biàn chéng le yī piàn xuān huá 。“xuān ”zì zào chéng le qiáng liè de shēng gǎn ,gěi rén yǐ rú wén qí shēng de gǎn shòu 。dāng tā liú jīng sōng lín zhōng de píng dì shí ,zhè tóng yī tiáo qīng xī què yòu xiǎn dé nà me xián jìng 、ān mì ,jǐ hū méi yǒu yī diǎn shēng xī 。chéng bì de xī shuǐ yǔ liǎng àn yù yù cōng cōng de sōng sè xiàng yìng ,róng chéng yī piàn ,sè diào tè bié yōu měi 、hé xié 。zhè yī lián zhōng yī dòng yī jìng ,yǐ dòng chèn jìng ,shēng sè xiàng tōng ,jí fù yú yì jìng měi 。zài kàn ,dāng qīng xī huǎn huǎn liú chū sōng lín ,jìn rù kāi kuò dì dài hòu ,yòu shì lìng yī fān jǐng xiàng :shuǐ miàn shàng fú fàn zhe líng yè 、xìng cài děng shuǐ shēng zhí wù ,yī piàn cōng lǜ ,shuǐ liú guò chù ,wēi bō dàng yàng ,yáo yè shēng zī ;zài xiàng qián zǒu qù ,shuǐ miàn yòu sì míng jìng bān de qīng chè bì tòu ,àn biān qiǎn shuǐ zhōng de lú huā 、wěi yè ,dǎo yìng rú huà ,tiān rán shēng sè 。zhè yī lián ,“yàng yàng ”huì shuǐ dòng mào ,“chéng chéng ”zhuàng shuǐ jìng mào ,yě shì yī dòng yī jìng ,jí wéi chuán shén 。shī rén bǐ xià de qīng xī ,jì xuān nào ,yòu chén jìng ,jì huó pō ,yòu ān xiáng ,jì yōu shēn ,yòu sù jìng ,cóng bú duàn de liú dòng biàn huà zhōng ,biǎo xiàn chū le xiān míng gè xìng hé àng rán shēng yì 。dú hòu lìng rén yóu rán ér shēng ài yuè zhī qíng 。
qí shí ,qīng xī bìng méi yǒu shí me qí jǐng ,tā nà sù dàn de jǐng zhì ,wéi shí me zài shī rén de yǎn zhōng 、bǐ xià ,huì jù yǒu rú cǐ de mèi lì ne ?chéng rú wáng guó wéi suǒ shuō :“yī qiē jǐng yǔ jiē qíng yǔ yě 。”(《rén jiān cí huà shān gǎo 》)wáng wéi yě zhèng shì cóng qīng xī sù dàn de tiān rán jǐng zhì zhōng ,fā xiàn le yǔ tā nà tián dàn de xīn jìng 、xián yì de qíng qù gāo dù hé xié yī zhì de jìng jiè 。“wǒ xīn sù yǐ xián ,qīng chuān dàn rú cǐ 。”shī rén zhèng shì yǒu yì jiè qīng xī lái wéi zì jǐ xiě zhào ,yǐ qīng chuān de dàn bó lái yìn zhèng zì jǐ de sù yuàn ,xīn jìng 、wù jìng zài zhè lǐ yǐ róng hé wéi yī le 。zuì hòu ,shī rén àn yòng le dōng hàn yán zǐ líng chuí diào fù chūn jiāng de diǎn gù ,yě xiǎng yǐ yǐn jū qīng xī lái zuò wéi zì jǐ de guī xiǔ le 。zhè gù rán shuō míng shī rén duì qīng xī de xǐ ài ,gèng fǎn yìng le tā zài shì tú shī yì hòu zì gān dàn bó de xīn qíng 。zhè yī diǎn ,xiě lái hán ér bú lù ,nài rén xún wèi 。
zhè shǒu shī ,zì rán 、qīng dàn 、sù yǎ ,xiě jǐng shū qíng jun1 bú kè yì wéi zhī ,biǎo miàn shàng kàn sì bú zhe lì ,ér dú lái yùn wèi jun4 yǒng chún hòu ,píng dàn ér yǒu sī zhì 。qián rén píng “wáng yòu chéng rú qiū shuǐ fú qú ,yǐ fēng zì xiào ”,shì zuì qià dāng bú guò de 。
qīng xī guò qīng xī shuǐ zuò
qīng xī /guò qīng xī shuǐ zuò
yán rù huáng huā chuān, měi zhú qīng xī shuǐ.
yán rù huáng huā chuān ,měi zhú qīng xī shuǐ 。
suí shān jiāng wàn zhuǎn, qù tú wú bǎi lǐ.
suí shān jiāng wàn zhuǎn ,qù tú wú bǎi lǐ 。
shēng xuān luàn shí zhōng, sè jìng shēn sōng lǐ.
shēng xuān luàn shí zhōng ,sè jìng shēn sōng lǐ 。
yàng yàng fàn líng xìng, chéng chéng yìng jiā wěi.
yàng yàng fàn líng xìng ,chéng chéng yìng jiā wěi 。
wǒ xīn sù yǐ xián, qīng chuān dàn rú cǐ.
wǒ xīn sù yǐ xián ,qīng chuān dàn rú cǐ 。
qǐng liú pán shí shàng, chuí diào jiāng yǐ yǐ.
qǐng liú pán shí shàng ,chuí diào jiāng yǐ yǐ 。
pán shí yī zuò: pán shí
(pán shí yī zuò :pán shí )