朝代:唐代
作者:孟浩然
原文:
孟浩然(689-740),男,汉族,唐代诗人。本名不详(一说名浩),字浩然,襄州襄阳(今湖北襄阳)人,世称“孟襄阳”。浩然,少好节义,喜济人患难,工于诗。年四十游京师,唐玄宗诏咏其诗,至“不才明主弃”之语,玄宗谓:“卿自不求仕,朕未尝弃卿,奈何诬我?”因放还未仕,后隐居鹿门山,著诗二百余首。孟浩然与另一位山水田园诗人王维合称为“王孟”。
翻译
这样寂寞还等待着什么?天天都是怀着失望而归。
我想寻找幽静山林隐去,又可惜要与老朋友分离。
当权者有谁肯能援引我,知音人在世间实在稀微。
只应该守寂寞了此一生,关闭上柴门与人世隔离。
注释
⑴寂寂:落寞。竟何待:要等什么。
⑵空自:独自。
⑶欲寻芳草去:意思是想归隐。芳草:香草,常用来比喻有美德的人。
⑷违:分离。
⑸当路:当权者。假:提携。
⑹扉:门扇。
这首诗是孟浩然回襄阳临行前留给王维的。诗人抒发出由于没人引荐,缺少知音而失意的哀怨情怀。这首诗表达直率,语言浅显,怨怼之中,又带有辛酸意味,感情真挚动人,耐人寻味。
第一联写落第后的景象:门前冷落,车马稀疏。“寂寂”两字,既是写实,又是写虚,既表现了门庭的景象,又表现了作者的心情。一个落第士子,没有人来理睬,更没有人来陪伴。只有孤单单地“空自归”了。在这种情形下,长安虽好,也没有什么可留恋的。他考虑到返回故乡了,“竟何待”正是他考试不中必然的想法。
第二联写惜别之情。“芳草”一词,来自《离骚》,王逸认为用以比喻忠贞,而孟浩然则用以代表自己归隐的理想。“欲寻芳草去”,表明他又考虑归隐了。“惜与故人违”,表明了他同王维友情的深厚。一个“欲”字,一个“惜”字,充分地显示出作者思想上的矛盾与斗争,从这个思想活动里,却深刻地反映出作者的惜别之情。
“当路谁相假,知音世所稀”两句,说明归去的原因。语气沉痛,充满了怨怼之情,辛酸之泪。一个“谁”字,反诘得颇为有力,表明他切身体会到世态炎凉、人情如水的滋味。能了解自己心事,赏识自己才能的人,只有王维,这的确是太少了!一个“稀”字,准确地表达出知音难遇的社会现实。这在封建社会里是具有典型意义的。
这一联是全诗的重点,就是由于这两句,使得全诗才具有一种强烈的怨怼、愤懑的气氛。真挚的感情,深刻的体验,是颇能感动读者的,特别是对于那些有类似遭遇的人,更容易引起共鸣。如果再从结构上考虑,这一联正是全诗的枢纽。由落第而思归,由思归而惜别,从而在感情上产生了矛盾,这都是顺理成章的。只是由于体验到“当路谁相假,知音世所稀”这一冷酷的现实,自知功名无望,才下定决心再回襄阳隐居。这一联正是第四联的依据。
“只应守寂寞,还掩故园扉”,表明了归隐的坚决。“只应”二字,是耐人寻味的,它表明了在作者看来归隐是唯一应该走的道路。也就是说,赴都应举是人生道路上的一场误会,所以决然地“还掩故园扉”了。
综观全诗,既没有优美的画面,又没有华丽辞藻,语句平淡,平淡得近乎口语。对偶也不求工整,却极其自然,毫无斧凿痕迹。然而却把落第后的心境,表现得颇为深刻。言浅意深,颇有余味,耐人咀嚼。
这首诗是作者科举落第离开长安时赠别友人王维的作品。首联直接说出“自归”,颔联则写题意“惜别”,颈联说明“自归”之故——乃是知音既少,当道不用,此时不走,更待何时。尾联叙写决心隐居不仕,归隐田园。诗以失意后的牢骚贯穿全诗。语言平淡朴实,近于口语,不讲究对偶,顺其自然。
在京求仕不成, 诗中便充溢着对“当路谁相假”的愤懑,并用“独寻芳草去”自我解嘲。
综观全诗,既没有优美的画面,又没有华丽辞藻,语句平淡,平淡得近乎口语。对偶也不求工整,却极其自然,毫无斧凿痕迹。然而却把落第后的心境,表现得颇为深刻。言浅意深,颇有余味,耐人咀嚼。
liú bié wáng shì yù wéi liú bié wáng wéi
留别王侍御维/留别王维
jì jì jìng hé dài, zhāo zhāo kōng zì guī.
寂寂竟何待,朝朝空自归。
yù xún fāng cǎo qù, xī yǔ gù rén wéi.
欲寻芳草去,惜与故人违。
dāng lù shuí xiāng jiǎ, zhī yīn shì suǒ xī.
当路谁相假,知音世所稀。
zhǐ yīng shǒu jì mò, hái yǎn gù yuán fēi.
只应守寂寞,还掩故园扉。
mèng hào rán (689-740),nán ,hàn zú ,táng dài shī rén 。běn míng bú xiáng (yī shuō míng hào ),zì hào rán ,xiāng zhōu xiāng yáng (jīn hú běi xiāng yáng )rén ,shì chēng “mèng xiāng yáng ”。hào rán ,shǎo hǎo jiē yì ,xǐ jì rén huàn nán ,gōng yú shī 。nián sì shí yóu jīng shī ,táng xuán zōng zhào yǒng qí shī ,zhì “bú cái míng zhǔ qì ”zhī yǔ ,xuán zōng wèi :“qīng zì bú qiú shì ,zhèn wèi cháng qì qīng ,nài hé wū wǒ ?”yīn fàng hái wèi shì ,hòu yǐn jū lù mén shān ,zhe shī èr bǎi yú shǒu 。mèng hào rán yǔ lìng yī wèi shān shuǐ tián yuán shī rén wáng wéi hé chēng wéi “wáng mèng ”。
fān yì
zhè yàng jì mò hái děng dài zhe shí me ?tiān tiān dōu shì huái zhe shī wàng ér guī 。
wǒ xiǎng xún zhǎo yōu jìng shān lín yǐn qù ,yòu kě xī yào yǔ lǎo péng yǒu fèn lí 。
dāng quán zhě yǒu shuí kěn néng yuán yǐn wǒ ,zhī yīn rén zài shì jiān shí zài xī wēi 。
zhī yīng gāi shǒu jì mò le cǐ yī shēng ,guān bì shàng chái mén yǔ rén shì gé lí 。
zhù shì
⑴jì jì :luò mò 。jìng hé dài :yào děng shí me 。
⑵kōng zì :dú zì 。
⑶yù xún fāng cǎo qù :yì sī shì xiǎng guī yǐn 。fāng cǎo :xiāng cǎo ,cháng yòng lái bǐ yù yǒu měi dé de rén 。
⑷wéi :fèn lí 。
⑸dāng lù :dāng quán zhě 。jiǎ :tí xié 。
⑹fēi :mén shàn 。
zhè shǒu shī shì mèng hào rán huí xiāng yáng lín háng qián liú gěi wáng wéi de 。shī rén shū fā chū yóu yú méi rén yǐn jiàn ,quē shǎo zhī yīn ér shī yì de āi yuàn qíng huái 。zhè shǒu shī biǎo dá zhí lǜ ,yǔ yán qiǎn xiǎn ,yuàn duì zhī zhōng ,yòu dài yǒu xīn suān yì wèi ,gǎn qíng zhēn zhì dòng rén ,nài rén xún wèi 。
dì yī lián xiě luò dì hòu de jǐng xiàng :mén qián lěng luò ,chē mǎ xī shū 。“jì jì ”liǎng zì ,jì shì xiě shí ,yòu shì xiě xū ,jì biǎo xiàn le mén tíng de jǐng xiàng ,yòu biǎo xiàn le zuò zhě de xīn qíng 。yī gè luò dì shì zǐ ,méi yǒu rén lái lǐ cǎi ,gèng méi yǒu rén lái péi bàn 。zhī yǒu gū dān dān dì “kōng zì guī ”le 。zài zhè zhǒng qíng xíng xià ,zhǎng ān suī hǎo ,yě méi yǒu shí me kě liú liàn de 。tā kǎo lǜ dào fǎn huí gù xiāng le ,“jìng hé dài ”zhèng shì tā kǎo shì bú zhōng bì rán de xiǎng fǎ 。
dì èr lián xiě xī bié zhī qíng 。“fāng cǎo ”yī cí ,lái zì 《lí sāo 》,wáng yì rèn wéi yòng yǐ bǐ yù zhōng zhēn ,ér mèng hào rán zé yòng yǐ dài biǎo zì jǐ guī yǐn de lǐ xiǎng 。“yù xún fāng cǎo qù ”,biǎo míng tā yòu kǎo lǜ guī yǐn le 。“xī yǔ gù rén wéi ”,biǎo míng le tā tóng wáng wéi yǒu qíng de shēn hòu 。yī gè “yù ”zì ,yī gè “xī ”zì ,chōng fèn dì xiǎn shì chū zuò zhě sī xiǎng shàng de máo dùn yǔ dòu zhēng ,cóng zhè gè sī xiǎng huó dòng lǐ ,què shēn kè dì fǎn yìng chū zuò zhě de xī bié zhī qíng 。
“dāng lù shuí xiàng jiǎ ,zhī yīn shì suǒ xī ”liǎng jù ,shuō míng guī qù de yuán yīn 。yǔ qì chén tòng ,chōng mǎn le yuàn duì zhī qíng ,xīn suān zhī lèi 。yī gè “shuí ”zì ,fǎn jié dé pō wéi yǒu lì ,biǎo míng tā qiē shēn tǐ huì dào shì tài yán liáng 、rén qíng rú shuǐ de zī wèi 。néng le jiě zì jǐ xīn shì ,shǎng shí zì jǐ cái néng de rén ,zhī yǒu wáng wéi ,zhè de què shì tài shǎo le !yī gè “xī ”zì ,zhǔn què dì biǎo dá chū zhī yīn nán yù de shè huì xiàn shí 。zhè zài fēng jiàn shè huì lǐ shì jù yǒu diǎn xíng yì yì de 。
zhè yī lián shì quán shī de zhòng diǎn ,jiù shì yóu yú zhè liǎng jù ,shǐ dé quán shī cái jù yǒu yī zhǒng qiáng liè de yuàn duì 、fèn mèn de qì fēn 。zhēn zhì de gǎn qíng ,shēn kè de tǐ yàn ,shì pō néng gǎn dòng dú zhě de ,tè bié shì duì yú nà xiē yǒu lèi sì zāo yù de rén ,gèng róng yì yǐn qǐ gòng míng 。rú guǒ zài cóng jié gòu shàng kǎo lǜ ,zhè yī lián zhèng shì quán shī de shū niǔ 。yóu luò dì ér sī guī ,yóu sī guī ér xī bié ,cóng ér zài gǎn qíng shàng chǎn shēng le máo dùn ,zhè dōu shì shùn lǐ chéng zhāng de 。zhī shì yóu yú tǐ yàn dào “dāng lù shuí xiàng jiǎ ,zhī yīn shì suǒ xī ”zhè yī lěng kù de xiàn shí ,zì zhī gōng míng wú wàng ,cái xià dìng jué xīn zài huí xiāng yáng yǐn jū 。zhè yī lián zhèng shì dì sì lián de yī jù 。
“zhī yīng shǒu jì mò ,hái yǎn gù yuán fēi ”,biǎo míng le guī yǐn de jiān jué 。“zhī yīng ”èr zì ,shì nài rén xún wèi de ,tā biǎo míng le zài zuò zhě kàn lái guī yǐn shì wéi yī yīng gāi zǒu de dào lù 。yě jiù shì shuō ,fù dōu yīng jǔ shì rén shēng dào lù shàng de yī chǎng wù huì ,suǒ yǐ jué rán dì “hái yǎn gù yuán fēi ”le 。
zōng guān quán shī ,jì méi yǒu yōu měi de huà miàn ,yòu méi yǒu huá lì cí zǎo ,yǔ jù píng dàn ,píng dàn dé jìn hū kǒu yǔ 。duì ǒu yě bú qiú gōng zhěng ,què jí qí zì rán ,háo wú fǔ záo hén jì 。rán ér què bǎ luò dì hòu de xīn jìng ,biǎo xiàn dé pō wéi shēn kè 。yán qiǎn yì shēn ,pō yǒu yú wèi ,nài rén jǔ jiáo 。
zhè shǒu shī shì zuò zhě kē jǔ luò dì lí kāi zhǎng ān shí zèng bié yǒu rén wáng wéi de zuò pǐn 。shǒu lián zhí jiē shuō chū “zì guī ”,hàn lián zé xiě tí yì “xī bié ”,jǐng lián shuō míng “zì guī ”zhī gù ——nǎi shì zhī yīn jì shǎo ,dāng dào bú yòng ,cǐ shí bú zǒu ,gèng dài hé shí 。wěi lián xù xiě jué xīn yǐn jū bú shì ,guī yǐn tián yuán 。shī yǐ shī yì hòu de láo sāo guàn chuān quán shī 。yǔ yán píng dàn pǔ shí ,jìn yú kǒu yǔ ,bú jiǎng jiū duì ǒu ,shùn qí zì rán 。
zài jīng qiú shì bú chéng , shī zhōng biàn chōng yì zhe duì “dāng lù shuí xiàng jiǎ ”de fèn mèn ,bìng yòng “dú xún fāng cǎo qù ”zì wǒ jiě cháo 。
zōng guān quán shī ,jì méi yǒu yōu měi de huà miàn ,yòu méi yǒu huá lì cí zǎo ,yǔ jù píng dàn ,píng dàn dé jìn hū kǒu yǔ 。duì ǒu yě bú qiú gōng zhěng ,què jí qí zì rán ,háo wú fǔ záo hén jì 。rán ér què bǎ luò dì hòu de xīn jìng ,biǎo xiàn dé pō wéi shēn kè 。yán qiǎn yì shēn ,pō yǒu yú wèi ,nài rén jǔ jiáo 。
liú bié wáng shì yù wéi liú bié wáng wéi
liú bié wáng shì yù wéi /liú bié wáng wéi
jì jì jìng hé dài, zhāo zhāo kōng zì guī.
jì jì jìng hé dài ,cháo cháo kōng zì guī 。
yù xún fāng cǎo qù, xī yǔ gù rén wéi.
yù xún fāng cǎo qù ,xī yǔ gù rén wéi 。
dāng lù shuí xiāng jiǎ, zhī yīn shì suǒ xī.
dāng lù shuí xiàng jiǎ ,zhī yīn shì suǒ xī 。
zhǐ yīng shǒu jì mò, hái yǎn gù yuán fēi.
zhī yīng shǒu jì mò ,hái yǎn gù yuán fēi 。