朝代:先秦
作者:佚名
原文:
翻译
傍晚光景小鹰隼疾飞掠过,栖落在郁郁苍苍的北树林。至今我还没见过他的踪影,内心里忧心忡忡满怀担心。真想不到你怎么会这样呢?恐怕早忘了我吧我的夫君!
高高的山上有茂密的栎树,洼地里梓树榆树繁茂成荫。至今我还没见过他的踪影,内心里满怀悒郁忧心如焚。真想不到你怎么会这样呢?恐怕早忘了我吧我的夫君!
高高的山上有茂密的唐棣,洼地里生长着如云的山梨。至今我还没见过他的踪迹,内心里忧心忡忡如醉如痴。真想不到你怎么会这样呢?早忘了我啊没有丝毫记忆!
注释
⑴晨风:鸟名,即鹯(zhān)鸟,属于鹞鹰一类的猛禽。
⑵鴥(yù):鸟疾飞的样子。
⑶郁:郁郁葱葱,形容茂密。
⑷钦钦:忧思难忘的样子。朱熹《诗集传》:“忧而不忘之貌。”
⑸如何:奈何,怎么办。
⑹苞:丛生的样子。栎(lì):树名。
⑺隰(xí):低洼湿地。六驳(bó):木名,梓榆之属,因其树皮青白如驳而得名。
⑻棣:唐棣,也叫郁李,果实色红,如梨。
⑼树:形容檖树直立的样子。檖(suí):山梨。
一个女子痴心地渴望着,等待着重新见到那位朝思暮想的“君子”,她望穿秋水,等得心碎神伤。其实那位“君子”,恐怕压根儿已将她忘个罄尽。这首诗的内容实有揶揄嘲弄这位“君子”“二三其德”的况味。
全诗三章,章六句。首章用鹯鸟归林起兴,也兼有赋的成分。鸟倦飞而知返,还会回到自己的窝里,而人却忘了家,不想回来。这位女子望得情深意切。起首两句,从眼前景切入心中情,又是暮色苍茫的黄昏,仍瞅不到意中的“君子”,心底不免忧伤苦涩。再细细思量,越想越怕。她想:怎么办呵怎么办?那人怕已忘了我!不假雕琢,明白如话的质朴语言,表达出真挚感情,使人如闻其声,如窥其心,这是《诗经》语言艺术的一大特色。从“忘我实多”可以揣测他们间有过许许多多花间月下、山盟海誓的情事,忘得多也就负得深,这位“君子”实在是无情无义的负心汉。不过诗意表达得相当蕴藉。
“山有……隰有……”是《诗经》常出现的起兴成句,用以比况物各得其宜。上古时代先民物质生活尚不丰富,四望多见山峦坑谷正是历史的必然。那颙望着的女子瞥见晨风鸟箭样掠过飞入北林后,余下所见就是山坡上有茂密栎树和洼地里有树皮青白相间的梓榆。三章则换了两种树:棣和檖。之所以换,其主要作用怕是在于换韵脚。万物各得其所,独有自己无所适从,那份惆怅和凄凉可想而知,心里自然不痛快。三章诗在表达“忧心”上是层层递进的。“钦钦”形容忧而不忘;“靡乐”,不再有往事和现实的欢乐;“如醉”,如痴如醉精神恍惚。再发展下去,也许就要精神崩溃了。全诗各章感情的递进轨迹相当清晰和真实可信。
chén fēng
晨风
yù bǐ chén fēng, yù bǐ běi lín.
鴥彼晨风,郁彼北林。
wèi jiàn jūn zǐ, yōu xīn qīn qīn.
未见君子,忧心钦钦。
rú hé rú hé, wàng wǒ shí duō!
如何如何,忘我实多!
shān yǒu bāo lì, xí yǒu liù bó.
山有苞栎,隰有六駮。
wèi jiàn jūn zǐ, yōu xīn mí lè.
未见君子,忧心靡乐。
rú hé rú hé, wàng wǒ shí duō!
如何如何,忘我实多!
shān yǒu bāo dì, xí yǒu shù suì.
山有苞棣,隰有树檖。
wèi jiàn jūn zǐ, yōu xīn rú zuì.
未见君子,忧心如醉。
rú hé rú hé, wàng wǒ shí duō!
如何如何,忘我实多!
fān yì
bàng wǎn guāng jǐng xiǎo yīng sǔn jí fēi luě guò ,qī luò zài yù yù cāng cāng de běi shù lín 。zhì jīn wǒ hái méi jiàn guò tā de zōng yǐng ,nèi xīn lǐ yōu xīn chōng chōng mǎn huái dān xīn 。zhēn xiǎng bú dào nǐ zěn me huì zhè yàng ne ?kǒng pà zǎo wàng le wǒ ba wǒ de fū jun1 !
gāo gāo de shān shàng yǒu mào mì de lì shù ,wā dì lǐ zǐ shù yú shù fán mào chéng yīn 。zhì jīn wǒ hái méi jiàn guò tā de zōng yǐng ,nèi xīn lǐ mǎn huái yì yù yōu xīn rú fén 。zhēn xiǎng bú dào nǐ zěn me huì zhè yàng ne ?kǒng pà zǎo wàng le wǒ ba wǒ de fū jun1 !
gāo gāo de shān shàng yǒu mào mì de táng dì ,wā dì lǐ shēng zhǎng zhe rú yún de shān lí 。zhì jīn wǒ hái méi jiàn guò tā de zōng jì ,nèi xīn lǐ yōu xīn chōng chōng rú zuì rú chī 。zhēn xiǎng bú dào nǐ zěn me huì zhè yàng ne ?zǎo wàng le wǒ ā méi yǒu sī háo jì yì !
zhù shì
⑴chén fēng :niǎo míng ,jí zhān (zhān)niǎo ,shǔ yú yào yīng yī lèi de měng qín 。
⑵yù (yù):niǎo jí fēi de yàng zǐ 。
⑶yù :yù yù cōng cōng ,xíng róng mào mì 。
⑷qīn qīn :yōu sī nán wàng de yàng zǐ 。zhū xī 《shī jí chuán 》:“yōu ér bú wàng zhī mào 。”
⑸rú hé :nài hé ,zěn me bàn 。
⑹bāo :cóng shēng de yàng zǐ 。lì (lì):shù míng 。
⑺xí (xí):dī wā shī dì 。liù bó (bó):mù míng ,zǐ yú zhī shǔ ,yīn qí shù pí qīng bái rú bó ér dé míng 。
⑻dì :táng dì ,yě jiào yù lǐ ,guǒ shí sè hóng ,rú lí 。
⑼shù :xíng róng suì shù zhí lì de yàng zǐ 。suì (suí):shān lí 。
yī gè nǚ zǐ chī xīn dì kě wàng zhe ,děng dài zhe zhòng xīn jiàn dào nà wèi cháo sī mù xiǎng de “jun1 zǐ ”,tā wàng chuān qiū shuǐ ,děng dé xīn suì shén shāng 。qí shí nà wèi “jun1 zǐ ”,kǒng pà yā gēn ér yǐ jiāng tā wàng gè qìng jìn 。zhè shǒu shī de nèi róng shí yǒu yé yú cháo nòng zhè wèi “jun1 zǐ ”“èr sān qí dé ”de kuàng wèi 。
quán shī sān zhāng ,zhāng liù jù 。shǒu zhāng yòng zhān niǎo guī lín qǐ xìng ,yě jiān yǒu fù de chéng fèn 。niǎo juàn fēi ér zhī fǎn ,hái huì huí dào zì jǐ de wō lǐ ,ér rén què wàng le jiā ,bú xiǎng huí lái 。zhè wèi nǚ zǐ wàng dé qíng shēn yì qiē 。qǐ shǒu liǎng jù ,cóng yǎn qián jǐng qiē rù xīn zhōng qíng ,yòu shì mù sè cāng máng de huáng hūn ,réng chǒu bú dào yì zhōng de “jun1 zǐ ”,xīn dǐ bú miǎn yōu shāng kǔ sè 。zài xì xì sī liàng ,yuè xiǎng yuè pà 。tā xiǎng :zěn me bàn hē zěn me bàn ?nà rén pà yǐ wàng le wǒ !bú jiǎ diāo zhuó ,míng bái rú huà de zhì pǔ yǔ yán ,biǎo dá chū zhēn zhì gǎn qíng ,shǐ rén rú wén qí shēng ,rú kuī qí xīn ,zhè shì 《shī jīng 》yǔ yán yì shù de yī dà tè sè 。cóng “wàng wǒ shí duō ”kě yǐ chuāi cè tā men jiān yǒu guò xǔ xǔ duō duō huā jiān yuè xià 、shān méng hǎi shì de qíng shì ,wàng dé duō yě jiù fù dé shēn ,zhè wèi “jun1 zǐ ”shí zài shì wú qíng wú yì de fù xīn hàn 。bú guò shī yì biǎo dá dé xiàng dāng yùn jiè 。
“shān yǒu ……xí yǒu ……”shì 《shī jīng 》cháng chū xiàn de qǐ xìng chéng jù ,yòng yǐ bǐ kuàng wù gè dé qí yí 。shàng gǔ shí dài xiān mín wù zhì shēng huó shàng bú fēng fù ,sì wàng duō jiàn shān luán kēng gǔ zhèng shì lì shǐ de bì rán 。nà yú wàng zhe de nǚ zǐ piē jiàn chén fēng niǎo jiàn yàng luě guò fēi rù běi lín hòu ,yú xià suǒ jiàn jiù shì shān pō shàng yǒu mào mì lì shù hé wā dì lǐ yǒu shù pí qīng bái xiàng jiān de zǐ yú 。sān zhāng zé huàn le liǎng zhǒng shù :dì hé suì 。zhī suǒ yǐ huàn ,qí zhǔ yào zuò yòng pà shì zài yú huàn yùn jiǎo 。wàn wù gè dé qí suǒ ,dú yǒu zì jǐ wú suǒ shì cóng ,nà fèn chóu chàng hé qī liáng kě xiǎng ér zhī ,xīn lǐ zì rán bú tòng kuài 。sān zhāng shī zài biǎo dá “yōu xīn ”shàng shì céng céng dì jìn de 。“qīn qīn ”xíng róng yōu ér bú wàng ;“mí lè ”,bú zài yǒu wǎng shì hé xiàn shí de huān lè ;“rú zuì ”,rú chī rú zuì jīng shén huǎng hū 。zài fā zhǎn xià qù ,yě xǔ jiù yào jīng shén bēng kuì le 。quán shī gè zhāng gǎn qíng de dì jìn guǐ jì xiàng dāng qīng xī hé zhēn shí kě xìn 。
chén fēng
chén fēng
yù bǐ chén fēng, yù bǐ běi lín.
yù bǐ chén fēng ,yù bǐ běi lín 。
wèi jiàn jūn zǐ, yōu xīn qīn qīn.
wèi jiàn jun1 zǐ ,yōu xīn qīn qīn 。
rú hé rú hé, wàng wǒ shí duō!
rú hé rú hé ,wàng wǒ shí duō !
shān yǒu bāo lì, xí yǒu liù bó.
shān yǒu bāo lì ,xí yǒu liù bó 。
wèi jiàn jūn zǐ, yōu xīn mí lè.
wèi jiàn jun1 zǐ ,yōu xīn mí lè 。
rú hé rú hé, wàng wǒ shí duō!
rú hé rú hé ,wàng wǒ shí duō !
shān yǒu bāo dì, xí yǒu shù suì.
shān yǒu bāo dì ,xí yǒu shù suì 。
wèi jiàn jūn zǐ, yōu xīn rú zuì.
wèi jiàn jun1 zǐ ,yōu xīn rú zuì 。
rú hé rú hé, wàng wǒ shí duō!
rú hé rú hé ,wàng wǒ shí duō !