朝代:唐代
作者:鱼玄机
原文:
鱼玄机,女,晚唐诗人,长安(今陕西西安)人。初名鱼幼微,字蕙兰。咸通(唐懿宗年号,860—874)中为补阙李亿妾,以李妻不能容,进长安咸宜观出家为女道士。后被京兆尹温璋以打死婢女之罪名处死。鱼玄机性聪慧,有才思,好读书,尤工诗。与李冶、薛涛、刘采春并称唐代四大女诗人。鱼玄机其诗作现存五十首,收于《全唐诗》。有《鱼玄机集》一卷。其事迹见《唐才子传》等书。
翻译
美丽的邻家女子,白天时用衣袖遮住脸,春日里更添惆怅,懒得装扮,都是有原因的。
她深深慨叹着,像她这样的女子,在人世间求得无价的珍宝,是很容易办到的事,而想要获得一个志诚的心灵伴侣,却是如此的困难。
为此她夜夜在枕上暗自垂泪感伤,为此她经过花丛间也不免有了断肠的思量。
然而,既然已有了这样的才貌,那么,只要再鼓起勇气,主动争取,便是宋玉这样的才子也能求得的,又何必怨恨王昌这样的才子,若即若离的态度呢?
注释
⑴此诗一作《寄李员外》,一作《寄李亿员外》。
⑵遮罗袖:一作“障罗袖”。
⑶宋玉:战国楚辞赋家,屈原弟子,著录赋十六篇,颇多亡佚。今传《九辩》、《风赋》、《高唐赋》、《神女赋》、《登徒子好色赋》等篇。
⑷王昌:唐人习用。冯浩《玉溪生诗笺注》引《襄阳耆旧传》:“王昌,字公伯,为东平相散骑常侍,早卒。”又引《钱希言桐薪》:“意其人,身为贵戚,则姿仪儁(同“俊”)美,为世所共赏共知。”崔颢曰:“十五嫁王昌。”上官仪曰:“东家复是忆王昌。”李商隐《代应》:“谁与王昌报消息,”又《水天阁话旧事》:“王昌且在东墙住,”此以王昌喻李亿。
韦毅《才调集》将这首诗直标为《寄李亿员外》。从诗意可以看出,此诗是在咸宜观当道士时写的,可以把这首诗看成是鱼玄机对李亿绝望后表示心迹的诗。
古代女人毫无地位,常被男人随意冷落抛弃,所以古代女人多有对男人之无情的不满和哀叹。男子可以妻妾成群,女子却只能从一而终,不能自由恋爱。腐朽的制度,造成许多男子在爱情上喜新厌旧,情意不专,因而女子要想寻得一个有情有义的丈夫,比寻求一件无价之宝还难。
此诗是至情之语,不仅表现了她对李亿之无情的怨恨,也写出了古代被遗弃女子的怨愤,高度概括了封建社会中妇女普遍不幸的遭遇,喊出了被侮辱被损害妇女痛苦的心声。
鱼玄机才十七八岁便嫁给李亿为妾,原先甚得李的宠爱,后李因其妻之谗言,而将玄机冷落。她从自己的切身经历出发,总结出了当时女子的爱情,哀婉的韵律,蕴含着深刻的哲理。
zèng lín nǚ jì lǐ yì yuán wài
赠邻女/寄李亿员外
xiū rì zhē luó xiù, chóu chūn lǎn qǐ zhuāng.
羞日遮罗袖,愁春懒起妆。
yì qiú wú jià bǎo, nán de yǒu qíng láng.
易求无价宝,难得有情郎。
zhěn shàng qián chuí lèi, huā jiān àn duàn cháng.
枕上潜垂泪,花间暗断肠。
zì néng kuī sòng yù, hé bì hèn wáng chāng?
自能窥宋玉,何必恨王昌?
yú xuán jī ,nǚ ,wǎn táng shī rén ,zhǎng ān (jīn shǎn xī xī ān )rén 。chū míng yú yòu wēi ,zì huì lán 。xián tōng (táng yì zōng nián hào ,860—874)zhōng wéi bǔ què lǐ yì qiè ,yǐ lǐ qī bú néng róng ,jìn zhǎng ān xián yí guān chū jiā wéi nǚ dào shì 。hòu bèi jīng zhào yǐn wēn zhāng yǐ dǎ sǐ bì nǚ zhī zuì míng chù sǐ 。yú xuán jī xìng cōng huì ,yǒu cái sī ,hǎo dú shū ,yóu gōng shī 。yǔ lǐ yě 、xuē tāo 、liú cǎi chūn bìng chēng táng dài sì dà nǚ shī rén 。yú xuán jī qí shī zuò xiàn cún wǔ shí shǒu ,shōu yú 《quán táng shī 》。yǒu 《yú xuán jī jí 》yī juàn 。qí shì jì jiàn 《táng cái zǐ chuán 》děng shū 。
fān yì
měi lì de lín jiā nǚ zǐ ,bái tiān shí yòng yī xiù zhē zhù liǎn ,chūn rì lǐ gèng tiān chóu chàng ,lǎn dé zhuāng bàn ,dōu shì yǒu yuán yīn de 。
tā shēn shēn kǎi tàn zhe ,xiàng tā zhè yàng de nǚ zǐ ,zài rén shì jiān qiú dé wú jià de zhēn bǎo ,shì hěn róng yì bàn dào de shì ,ér xiǎng yào huò dé yī gè zhì chéng de xīn líng bàn lǚ ,què shì rú cǐ de kùn nán 。
wéi cǐ tā yè yè zài zhěn shàng àn zì chuí lèi gǎn shāng ,wéi cǐ tā jīng guò huā cóng jiān yě bú miǎn yǒu le duàn cháng de sī liàng 。
rán ér ,jì rán yǐ yǒu le zhè yàng de cái mào ,nà me ,zhī yào zài gǔ qǐ yǒng qì ,zhǔ dòng zhēng qǔ ,biàn shì sòng yù zhè yàng de cái zǐ yě néng qiú dé de ,yòu hé bì yuàn hèn wáng chāng zhè yàng de cái zǐ ,ruò jí ruò lí de tài dù ne ?
zhù shì
⑴cǐ shī yī zuò 《jì lǐ yuán wài 》,yī zuò 《jì lǐ yì yuán wài 》。
⑵zhē luó xiù :yī zuò “zhàng luó xiù ”。
⑶sòng yù :zhàn guó chǔ cí fù jiā ,qū yuán dì zǐ ,zhe lù fù shí liù piān ,pō duō wáng yì 。jīn chuán 《jiǔ biàn 》、《fēng fù 》、《gāo táng fù 》、《shén nǚ fù 》、《dēng tú zǐ hǎo sè fù 》děng piān 。
⑷wáng chāng :táng rén xí yòng 。féng hào 《yù xī shēng shī jiān zhù 》yǐn 《xiāng yáng qí jiù chuán 》:“wáng chāng ,zì gōng bó ,wéi dōng píng xiàng sàn qí cháng shì ,zǎo zú 。”yòu yǐn 《qián xī yán tóng xīn 》:“yì qí rén ,shēn wéi guì qī ,zé zī yí jun4 (tóng “jun4 ”)měi ,wéi shì suǒ gòng shǎng gòng zhī 。”cuī hào yuē :“shí wǔ jià wáng chāng 。”shàng guān yí yuē :“dōng jiā fù shì yì wáng chāng 。”lǐ shāng yǐn 《dài yīng 》:“shuí yǔ wáng chāng bào xiāo xī ,”yòu 《shuǐ tiān gé huà jiù shì 》:“wáng chāng qiě zài dōng qiáng zhù ,”cǐ yǐ wáng chāng yù lǐ yì 。
wéi yì 《cái diào jí 》jiāng zhè shǒu shī zhí biāo wéi 《jì lǐ yì yuán wài 》。cóng shī yì kě yǐ kàn chū ,cǐ shī shì zài xián yí guān dāng dào shì shí xiě de ,kě yǐ bǎ zhè shǒu shī kàn chéng shì yú xuán jī duì lǐ yì jué wàng hòu biǎo shì xīn jì de shī 。
gǔ dài nǚ rén háo wú dì wèi ,cháng bèi nán rén suí yì lěng luò pāo qì ,suǒ yǐ gǔ dài nǚ rén duō yǒu duì nán rén zhī wú qíng de bú mǎn hé āi tàn 。nán zǐ kě yǐ qī qiè chéng qún ,nǚ zǐ què zhī néng cóng yī ér zhōng ,bú néng zì yóu liàn ài 。fǔ xiǔ de zhì dù ,zào chéng xǔ duō nán zǐ zài ài qíng shàng xǐ xīn yàn jiù ,qíng yì bú zhuān ,yīn ér nǚ zǐ yào xiǎng xún dé yī gè yǒu qíng yǒu yì de zhàng fū ,bǐ xún qiú yī jiàn wú jià zhī bǎo hái nán 。
cǐ shī shì zhì qíng zhī yǔ ,bú jǐn biǎo xiàn le tā duì lǐ yì zhī wú qíng de yuàn hèn ,yě xiě chū le gǔ dài bèi yí qì nǚ zǐ de yuàn fèn ,gāo dù gài kuò le fēng jiàn shè huì zhōng fù nǚ pǔ biàn bú xìng de zāo yù ,hǎn chū le bèi wǔ rǔ bèi sǔn hài fù nǚ tòng kǔ de xīn shēng 。
yú xuán jī cái shí qī bā suì biàn jià gěi lǐ yì wéi qiè ,yuán xiān shèn dé lǐ de chǒng ài ,hòu lǐ yīn qí qī zhī chán yán ,ér jiāng xuán jī lěng luò 。tā cóng zì jǐ de qiē shēn jīng lì chū fā ,zǒng jié chū le dāng shí nǚ zǐ de ài qíng ,āi wǎn de yùn lǜ ,yùn hán zhe shēn kè de zhé lǐ 。
zèng lín nǚ jì lǐ yì yuán wài
zèng lín nǚ /jì lǐ yì yuán wài
xiū rì zhē luó xiù, chóu chūn lǎn qǐ zhuāng.
xiū rì zhē luó xiù ,chóu chūn lǎn qǐ zhuāng 。
yì qiú wú jià bǎo, nán de yǒu qíng láng.
yì qiú wú jià bǎo ,nán dé yǒu qíng láng 。
zhěn shàng qián chuí lèi, huā jiān àn duàn cháng.
zhěn shàng qián chuí lèi ,huā jiān àn duàn cháng 。
zì néng kuī sòng yù, hé bì hèn wáng chāng?
zì néng kuī sòng yù ,hé bì hèn wáng chāng ?