朝代:唐代
作者:刘禹锡
原文:
刘禹锡(772-842),字梦得,汉族,中国唐朝彭城(今徐州)人,祖籍洛阳,唐朝文学家,哲学家,自称是汉中山靖王后裔,曾任监察御史,是王叔文政治改革集团的一员。唐代中晚期著名诗人,有“诗豪”之称。他的家庭是一个世代以儒学相传的书香门第。政治上主张革新,是王叔文派政治革新活动的中心人物之一。后来永贞革新失败被贬为朗州司马(今湖南常德)。据湖南常德历史学家、收藏家周新国先生考证刘禹锡被贬为朗州司马其间写了著名的“汉寿城春望”。
这组诗写于公元822年(唐穆宗长庆二年)刘禹锡任夔州刺史时。刘禹锡非常喜爱这种民歌,他学习屈原作《九歌》的精神,采用了当地民歌的曲谱,制成新的《竹枝词九首》,描写当地山水风俗和男女爱情,富于生活气息。体裁和七言绝句一样。但在写作上,多用白描手法,少用典故,语言清新活泼,生动流畅,民歌气息浓厚。
《竹枝词》原名“竹枝”“竹枝歌”“竹枝曲”,本是乐府《近代曲》名。最早为巴人口头传唱的民歌。人民边舞边唱,用鼓和短笛伴奏。赛歌时,谁唱得最多,谁就是优胜者。据史书记载,早在战国时期,楚国荆湘一带就有“下里”和“巴人”的流行歌曲,“下里”是楚歌,“巴人”是巴歌,楚歌带有巴风,巴歌带有楚风,二者相互渗透,互相融合。
这组民歌体诗共九首,其中有的是反映爱情生活的,有的是描写夔州一带的山川景物和风土人情的,语言明快浅近,清新流丽,具有浓郁的生活气息和地方特色。有人认为,这写作品是词作,这九首词是一个词文化的开端,用朴实的语言开始写意中国的文化。
zhú zhī cí jiǔ shǒu
竹枝词九首
bái dì chéng tóu chūn cǎo shēng, bái yán shān xià shǔ jiāng qīng.
白帝城头春草生,白盐山下蜀江清。
nán rén shàng lái gē yī qǔ, běi rén mò shàng dòng xiāng qíng.
南人上来歌一曲,北人莫上动乡情。
shān táo hóng huā mǎn shàng tou, shǔ jiāng chūn shuǐ pāi shān liú.
山桃红花满上头,蜀江春水拍山流。
huā hóng yì shuāi shì láng yì, shuǐ liú wú xiàn shì nóng chóu.
花红易衰似郎意,水流无限似侬愁。
jiāng shàng zhū lóu xīn yǔ qíng, ráng xī chūn shuǐ hú wén shēng.
江上朱楼新雨晴,瀼西春水縠文生。
qiáo dōng qiáo xī hǎo yáng liǔ, rén lái rén qù chàng gē xíng.
桥东桥西好杨柳,人来人去唱歌行。
rì chū sān gān chūn wù xiāo, jiāng tóu shǔ kè zhù lán ráo.
日出三竿春雾消,江头蜀客驻兰桡。
píng jì kuáng fū shū yī zhǐ, xìn zài chéng dū wàn lǐ qiáo.
凭寄狂夫书一纸,信在成都万里桥。
liǎng àn shān huā sì xuě kāi, jiā jiā chūn jiǔ mǎn yín bēi.
两岸山花似雪开,家家春酒满银杯。
zhāo jūn fāng zhōng duō nǚ bàn, yǒng ān gōng wài tà qīng lái.
昭君坊中多女伴,永安宫外踏青来。
chéng xī mén qián yàn yù duī, nián nián bō làng bù néng cuī.
城西门前滟滪堆,年年波浪不能摧。
ào nǎo rén xīn bù rú shí, shǎo shí dōng qù fù xī lái.
懊恼人心不如石,少时东去复西来。
qú táng cáo cáo shí èr tān, cǐ zhōng dào lù gǔ lái nán.
瞿塘嘈嘈十二滩,此中道路古来难。
cháng hèn rén xīn bù rú shuǐ, děng xián píng dì qǐ bō lán.
长恨人心不如水,等闲平地起波澜。
wū xiá cāng cāng yān yǔ shí, qīng yuán tí zài zuì gāo zhī.
巫峡苍苍烟雨时,清猿啼在最高枝。
gè lǐ chóu rén cháng zì duàn, yóu lái bú shì cǐ shēng bēi.
个里愁人肠自断,由来不是此声悲。
shān shàng céng céng táo lǐ huā, yún jiān yān huǒ shì rén jiā.
山上层层桃李花,云间烟火是人家。
yín chuàn jīn chāi lái fù shuǐ, cháng dāo duǎn lì qù shāo shē.
银钏金钗来负水,长刀短笠去烧畲。
liú yǔ xī (772-842),zì mèng dé ,hàn zú ,zhōng guó táng cháo péng chéng (jīn xú zhōu )rén ,zǔ jí luò yáng ,táng cháo wén xué jiā ,zhé xué jiā ,zì chēng shì hàn zhōng shān jìng wáng hòu yì ,céng rèn jiān chá yù shǐ ,shì wáng shū wén zhèng zhì gǎi gé jí tuán de yī yuán 。táng dài zhōng wǎn qī zhe míng shī rén ,yǒu “shī háo ”zhī chēng 。tā de jiā tíng shì yī gè shì dài yǐ rú xué xiàng chuán de shū xiāng mén dì 。zhèng zhì shàng zhǔ zhāng gé xīn ,shì wáng shū wén pài zhèng zhì gé xīn huó dòng de zhōng xīn rén wù zhī yī 。hòu lái yǒng zhēn gé xīn shī bài bèi biǎn wéi lǎng zhōu sī mǎ (jīn hú nán cháng dé )。jù hú nán cháng dé lì shǐ xué jiā 、shōu cáng jiā zhōu xīn guó xiān shēng kǎo zhèng liú yǔ xī bèi biǎn wéi lǎng zhōu sī mǎ qí jiān xiě le zhe míng de “hàn shòu chéng chūn wàng ”。
zhè zǔ shī xiě yú gōng yuán 822nián (táng mù zōng zhǎng qìng èr nián )liú yǔ xī rèn kuí zhōu cì shǐ shí 。liú yǔ xī fēi cháng xǐ ài zhè zhǒng mín gē ,tā xué xí qū yuán zuò 《jiǔ gē 》de jīng shén ,cǎi yòng le dāng dì mín gē de qǔ pǔ ,zhì chéng xīn de 《zhú zhī cí jiǔ shǒu 》,miáo xiě dāng dì shān shuǐ fēng sú hé nán nǚ ài qíng ,fù yú shēng huó qì xī 。tǐ cái hé qī yán jué jù yī yàng 。dàn zài xiě zuò shàng ,duō yòng bái miáo shǒu fǎ ,shǎo yòng diǎn gù ,yǔ yán qīng xīn huó pō ,shēng dòng liú chàng ,mín gē qì xī nóng hòu 。
《zhú zhī cí 》yuán míng “zhú zhī ”“zhú zhī gē ”“zhú zhī qǔ ”,běn shì lè fǔ 《jìn dài qǔ 》míng 。zuì zǎo wéi bā rén kǒu tóu chuán chàng de mín gē 。rén mín biān wǔ biān chàng ,yòng gǔ hé duǎn dí bàn zòu 。sài gē shí ,shuí chàng dé zuì duō ,shuí jiù shì yōu shèng zhě 。jù shǐ shū jì zǎi ,zǎo zài zhàn guó shí qī ,chǔ guó jīng xiāng yī dài jiù yǒu “xià lǐ ”hé “bā rén ”de liú háng gē qǔ ,“xià lǐ ”shì chǔ gē ,“bā rén ”shì bā gē ,chǔ gē dài yǒu bā fēng ,bā gē dài yǒu chǔ fēng ,èr zhě xiàng hù shèn tòu ,hù xiàng róng hé 。
zhè zǔ mín gē tǐ shī gòng jiǔ shǒu ,qí zhōng yǒu de shì fǎn yìng ài qíng shēng huó de ,yǒu de shì miáo xiě kuí zhōu yī dài de shān chuān jǐng wù hé fēng tǔ rén qíng de ,yǔ yán míng kuài qiǎn jìn ,qīng xīn liú lì ,jù yǒu nóng yù de shēng huó qì xī hé dì fāng tè sè 。yǒu rén rèn wéi ,zhè xiě zuò pǐn shì cí zuò ,zhè jiǔ shǒu cí shì yī gè cí wén huà de kāi duān ,yòng pǔ shí de yǔ yán kāi shǐ xiě yì zhōng guó de wén huà 。
zhú zhī cí jiǔ shǒu
zhú zhī cí jiǔ shǒu
bái dì chéng tóu chūn cǎo shēng, bái yán shān xià shǔ jiāng qīng.
bái dì chéng tóu chūn cǎo shēng ,bái yán shān xià shǔ jiāng qīng 。
nán rén shàng lái gē yī qǔ, běi rén mò shàng dòng xiāng qíng.
nán rén shàng lái gē yī qǔ ,běi rén mò shàng dòng xiāng qíng 。
shān táo hóng huā mǎn shàng tou, shǔ jiāng chūn shuǐ pāi shān liú.
shān táo hóng huā mǎn shàng tóu ,shǔ jiāng chūn shuǐ pāi shān liú 。
huā hóng yì shuāi shì láng yì, shuǐ liú wú xiàn shì nóng chóu.
huā hóng yì shuāi sì láng yì ,shuǐ liú wú xiàn sì nóng chóu 。
jiāng shàng zhū lóu xīn yǔ qíng, ráng xī chūn shuǐ hú wén shēng.
jiāng shàng zhū lóu xīn yǔ qíng ,nǎng xī chūn shuǐ hú wén shēng 。
qiáo dōng qiáo xī hǎo yáng liǔ, rén lái rén qù chàng gē xíng.
qiáo dōng qiáo xī hǎo yáng liǔ ,rén lái rén qù chàng gē háng 。
rì chū sān gān chūn wù xiāo, jiāng tóu shǔ kè zhù lán ráo.
rì chū sān gān chūn wù xiāo ,jiāng tóu shǔ kè zhù lán ráo 。
píng jì kuáng fū shū yī zhǐ, xìn zài chéng dū wàn lǐ qiáo.
píng jì kuáng fū shū yī zhǐ ,xìn zài chéng dōu wàn lǐ qiáo 。
liǎng àn shān huā sì xuě kāi, jiā jiā chūn jiǔ mǎn yín bēi.
liǎng àn shān huā sì xuě kāi ,jiā jiā chūn jiǔ mǎn yín bēi 。
zhāo jūn fāng zhōng duō nǚ bàn, yǒng ān gōng wài tà qīng lái.
zhāo jun1 fāng zhōng duō nǚ bàn ,yǒng ān gōng wài tà qīng lái 。
chéng xī mén qián yàn yù duī, nián nián bō làng bù néng cuī.
chéng xī mén qián yàn yù duī ,nián nián bō làng bú néng cuī 。
ào nǎo rén xīn bù rú shí, shǎo shí dōng qù fù xī lái.
ào nǎo rén xīn bú rú shí ,shǎo shí dōng qù fù xī lái 。
qú táng cáo cáo shí èr tān, cǐ zhōng dào lù gǔ lái nán.
qú táng cáo cáo shí èr tān ,cǐ zhōng dào lù gǔ lái nán 。
cháng hèn rén xīn bù rú shuǐ, děng xián píng dì qǐ bō lán.
zhǎng hèn rén xīn bú rú shuǐ ,děng xián píng dì qǐ bō lán 。
wū xiá cāng cāng yān yǔ shí, qīng yuán tí zài zuì gāo zhī.
wū xiá cāng cāng yān yǔ shí ,qīng yuán tí zài zuì gāo zhī 。
gè lǐ chóu rén cháng zì duàn, yóu lái bú shì cǐ shēng bēi.
gè lǐ chóu rén cháng zì duàn ,yóu lái bú shì cǐ shēng bēi 。
shān shàng céng céng táo lǐ huā, yún jiān yān huǒ shì rén jiā.
shān shàng céng céng táo lǐ huā ,yún jiān yān huǒ shì rén jiā 。
yín chuàn jīn chāi lái fù shuǐ, cháng dāo duǎn lì qù shāo shē.
yín chuàn jīn chāi lái fù shuǐ ,zhǎng dāo duǎn lì qù shāo shē 。