朝代:魏晋
作者:潘安
原文:
潘岳《悼亡诗》是诗人悼念亡妻杨氏的诗作,共有三首。杨氏是西晋书法家戴侯杨肇的女儿。潘岳十二岁时与她订婚,结婚之后,大约共同生活了二十四个年头。杨氏卒于公元298年(晋惠帝元康八年)。潘岳夫妇感情很好,杨氏亡后,潘岳写了一些悼亡诗赋,除《悼亡诗》三首之外,还有《哀永逝文》《悼亡赋》等,表现了诗人与妻子的深厚感情。在这些悼亡诗赋中,《悼亡诗》三首都堪称杰作,而在三首《悼亡诗》中,第一首传诵千古,尤为有名。这里选析第一首。
这一首《悼亡诗》写作时间大约是杨氏死后一周年,即公元299年(晋惠帝永康九年)。何焯《义门读书记》说:“安仁《悼亡》,盖在终制之后,荏苒冬春,寒暑忽易,是一期已周也。古人未有丧而赋诗者。”结合诗的内容考察,是可以相信的。这首诗,从内容看,可以分为三个部分:
“荏苒冬春谢,寒暑忽流易。之子归穷泉,重壤永幽隔。私怀谁克从,淹留亦何益。僶俛恭朝命,回心反初役。”是第一部分,写诗人为妻子守丧一年之后,即将离家返回任所时的心情。开头四句点明妻子去世已经一年。诗人说,时光流逝,爱妻离开人世已整整一年,层层的土壤将他们永远隔绝了。“私怀”四句,写诗人即将离家返回任所的心理活动。就个人对亡妻的思念之情来说,诗人十分愿意留在家中,可是有公务在身,朝廷不会依从,这个愿望是难以实现的。再说,人已死了,就是再继续留在家中,也是没有用。这里提出留与不留的矛盾。矛盾的解决办法是,勉强遵从朝廷之命,转变念头,返回原来任职的地方。
“望庐思其人,入室想所历。帏屏无髣髴,翰墨有馀迹。流芳未及歇,遗挂犹在壁。怅恍如或存,回惶忡惊惕。”是第二部分,写诗人就要离家返回任所,临行之前,触景生情,心中有说不出的悲哀和痛苦。看到住宅,自然想起亡妻,她的音容笑貌宛在眼前;进入房间,自然忆起与爱妻共同生活的美好经历,她的一举一动,使诗人永远铭记在心间。可是,在罗帐、屏风之间再也见不到爱妻的形影。见到的是墙上挂的亡妻的笔墨遗迹,婉媚依旧,余香未歇。眼前的情景,使诗人的神志恍恍忽忽,好像爱妻还活着,忽然想起她离开人世,心中不免有几分惊惧。这一段心理描写,十分细腻的表现了诗人思念亡妻的感情,真挚动人。这是全诗的最精彩的部分。
应该指出,“流芳”“遗挂”二语,注家尚有不同看法。有人认为“流芳”是指杨氏的化妆用品,有人认为“遗挂”是杨氏的遗像,都是猜测,缺乏根据。余冠英说:“‘流芳’‘遗挂’都承翰墨而言,言亡妻笔墨遗迹,挂在墙上,还有余芳。”(《汉魏六朝诗选》)比较可信。又,“回惶忡惊惕”,意思是由惶惑不安转而感到惊惧。“回”,一作“周”。前人如陈祚明、沈德潜等人多谓此句不通,清人吴淇说:“此诗‘周惶忡惊惕’五字似复而实一字有一字之情,‘怅恍’者,见其所历而犹为未亡。‘周惶忡惊惕’,想其所历而已知其亡,故以‘周惶忡惊惕’五字,合之‘怅恍’,共七字,总以描写室中人新亡,单剩孤孤一身在室内,其心中忐忐忑忑光景如画。”(《六朝选诗定论》)剖析入微,亦颇有理。
“如彼翰林鸟,双栖一朝只。如彼游川鱼,比目中路析。春风缘隙来,晨霤承檐滴。寝息何时忘,沈忧日盈积。庶几有时衰,庄缶犹可击。”是第三部分,写诗人丧偶的孤独和悲哀。“翰林鸟”,指双飞于林中的鸟。比目鱼,水中一种成对的鱼。《尔雅·释地》说:“东方有比目鱼,不比不行。”传说比目鱼身体很扁,头上只一侧有眼睛,必须与眼睛生在另一侧的比目鱼并游。不论“翰林鸟”,还是“比目鱼”,都是古人常用来比喻夫妻合好。“一朝只”、“中路析”,写出诗人丧偶以后的孤独与凄凉。冬去春来,寒暑流易,爱妻去世,忽已逾周年。又是春风袭人之时,檐下晨霤点点滴滴,逗人哀思,难以入眠。深沉的忧愁,难以消却,如同三春细雨,绵绵无休,盈积心头。要想使哀思衰减,只有效法庄周敲击瓦盆(一种古代乐器)了。《庄子·至乐》说,战国时代宋国人庄周妻死了,惠施去吊丧,见庄周两腿伸直岔开坐在那里敲着瓦盆唱歌。惠施说,妻子死了,不哭也罢,竟然唱起歌来,未免太过分了。庄周说,妻子刚死时,他很悲伤。后来想想,人本无生、无形,由无到有,又由有到无,正如四季循环,就不必要悲伤了。潘岳想效法庄周,以达观的态度消愁,殊不知“此情无计可消除,才下眉头,却上心头”。
潘岳的悼亡诗赋有一个明显的特点,即富于感情。此诗也不例外。陈祚明说:“安仁情深之子,每一涉笔,淋漓倾注,宛转侧折,旁写曲诉,刺刺不能自休。夫诗以道情,未有情深而语不佳者;所嫌笔端繁冗,不能裁节,有逊乐府古诗含蕴不尽之妙耳。”(《采菽堂古诗选》卷十一)这里肯定潘岳悼亡诗的感情“淋漓倾注”,又批评了他的诗繁冗和缺乏“含蕴不尽之妙”,十分中肯。沈德潜对潘岳诗的评价不高,但是对悼亡诗,也指出“其情自深”(《古诗源》卷七)的特点。的确,潘岳悼亡诗感情深沉,颇为感人。
由于潘岳有《悼亡诗》三首是悼念亡妻的,从此以后,“悼亡诗”成为悼念亡妻的专门诗篇,再不是悼念其他死亡者的诗篇。于此可见,潘岳《悼亡诗》深远的影响。
dào wáng shī sān shǒu
悼亡诗三首
rěn rǎn dōng chūn xiè, hán shǔ hū liú yì.
荏苒冬春谢,寒暑忽流易。
zhī zǐ guī qióng quán, zhòng rǎng yǒng yōu gé.
之子归穷泉,重壤永幽隔。
sī huái shuí kè cóng, yān liú yì hé yì.
私怀谁克从,淹留亦何益。
mǐn fǔ gōng cháo mìng, huí xīn fǎn chū yì.
僶俛恭朝命,回心反初役。
wàng lú sī qí rén, rù shì xiǎng suǒ lì.
望庐思其人,入室想所历。
wéi píng wú fǎng fú, hàn mò yǒu yú jī.
帏屏无髣髴,翰墨有馀迹。
liú fāng wèi jí xiē, yí guà yóu zài bì.
流芳未及歇,遗挂犹在壁。
chàng huǎng rú huò cún, huí huáng chōng jīng tì.
怅恍如或存,回惶忡惊惕。
rú bǐ hàn lín niǎo, shuāng qī yī zhāo zhǐ.
如彼翰林鸟,双栖一朝只。
rú bǐ yóu chuān yú, bǐ mù zhōng lù xī.
如彼游川鱼,比目中路析。
chūn fēng yuán xì lái, chén liù chéng yán dī.
春风缘隙来,晨霤承檐滴。
qǐn xī hé shí wàng, shěn yōu rì yíng jī.
寝息何时忘,沈忧日盈积。
shù jī yǒu shí shuāi, zhuāng fǒu yóu kě jī.
庶几有时衰,庄缶犹可击。
jiǎo jiǎo chuāng zhōng yuè, zhào wǒ shì nán duān.
皎皎窗中月,照我室南端。
qīng shāng yīng qiū zhì, rù shǔ suí jié lán.
清商应秋至,溽暑随节阑。
lǐn lǐn liáng fēng shēng, shǐ jué xià qīn dān.
凛凛凉风升,始觉夏衾单。
qǐ yuē wú zhòng kuàng, shuí yǔ tóng suì hán.
岂曰无重纩,谁与同岁寒。
suì hán wú yǔ tóng, lǎng yuè hé lóng lóng.
岁寒无与同,朗月何胧胧。
zhǎn zhuǎn xì zhěn xí, zhǎng diàn jìng chuáng kōng.
展转盻枕席,长簟竟床空。
chuáng kōng wěi qīng chén, shì xū lái bēi fēng.
床空委清尘,室虚来悲风。
dú wú lǐ shì líng, fǎng fú dǔ ěr róng.
独无李氏灵,髣髴覩尔容。
fǔ jīn cháng tàn xī, bù jué tì zhān xiōng.
抚衿长叹息,不觉涕沾胸。
zhān xiōng ān néng yǐ, bēi huái cóng zhōng qǐ.
沾胸安能已,悲怀从中起。
qǐn xìng mù cún xíng, yí yīn yóu zài ěr.
寝兴目存形,遗音犹在耳。
shàng cán dōng mén wú, xià kuì méng zhuāng zi.
上惭东门吴,下愧蒙庄子。
fù shī yù yán zhì, cǐ zhì nán jù jì.
赋诗欲言志,此志难具纪。
mìng yě kě nài hé, zhǎng qī zì lìng bǐ.
命也可奈何,长戚自令鄙。
yào líng yùn tiān jī, sì jié dài qiān shì.
曜灵运天机,四节代迁逝。
qī qī zhāo lù níng, liè liè xī fēng lì.
凄凄朝露凝,烈烈夕风厉。
nài hé dào shū lì, yí róng yǒng qián yì.
奈何悼淑俪,仪容永潜翳。
niàn cǐ rú zuó rì, shéi zhī yǐ zú suì.
念此如昨日,谁知已卒岁。
gǎi fú cóng cháo zhèng, āi xīn jì sī zhì.
改服从朝政,哀心寄私制。
yīn chóu zhāng gù fáng, shuò wàng lín ěr jì.
茵帱张故房,朔望临尔祭。
ěr jì jù jǐ shí, shuò wàng hū fù jǐn.
尔祭讵几时,朔望忽复尽。
qīn shang yī huǐ chè, qiān zǎi bù fù yǐn.
衾裳一毁撤,千载不复引。
wěi wěi jī yuè zhōu, qī qī mí xiāng mǐn.
亹亹朞月周,戚戚弥相愍。
bēi huái gǎn wù lái, qì tì yīng qíng yǔn.
悲怀感物来,泣涕应情陨。
jià yán zhì dōng fù, wàng fén sī yū zhěn.
驾言陟东阜,望坟思纡轸。
pái huái xū mù jiān, yù qù fù bù rěn.
徘徊墟墓间,欲去复不忍。
pái huái bù rěn qù, xǐ yǐ bù chí chú.
徘徊不忍去,徙倚步踟蹰。
luò yè wěi shān cè, kū gāi dài fén yú.
落叶委埏侧,枯荄带坟隅。
gū hún dú qióng qióng, ān zhī líng yǔ wú.
孤魂独茕茕,安知灵与无。
tóu xīn zūn cháo mìng, huī tì qiáng jiù chē.
投心遵朝命,挥涕强就车。
shuí wèi dì gōng yuǎn, lù jí bēi yǒu yú.
谁谓帝宫远,路极悲有余。
pān yuè 《dào wáng shī 》shì shī rén dào niàn wáng qī yáng shì de shī zuò ,gòng yǒu sān shǒu 。yáng shì shì xī jìn shū fǎ jiā dài hóu yáng zhào de nǚ ér 。pān yuè shí èr suì shí yǔ tā dìng hūn ,jié hūn zhī hòu ,dà yuē gòng tóng shēng huó le èr shí sì gè nián tóu 。yáng shì zú yú gōng yuán 298nián (jìn huì dì yuán kāng bā nián )。pān yuè fū fù gǎn qíng hěn hǎo ,yáng shì wáng hòu ,pān yuè xiě le yī xiē dào wáng shī fù ,chú 《dào wáng shī 》sān shǒu zhī wài ,hái yǒu 《āi yǒng shì wén 》《dào wáng fù 》děng ,biǎo xiàn le shī rén yǔ qī zǐ de shēn hòu gǎn qíng 。zài zhè xiē dào wáng shī fù zhōng ,《dào wáng shī 》sān shǒu dōu kān chēng jié zuò ,ér zài sān shǒu 《dào wáng shī 》zhōng ,dì yī shǒu chuán sòng qiān gǔ ,yóu wéi yǒu míng 。zhè lǐ xuǎn xī dì yī shǒu 。
zhè yī shǒu 《dào wáng shī 》xiě zuò shí jiān dà yuē shì yáng shì sǐ hòu yī zhōu nián ,jí gōng yuán 299nián (jìn huì dì yǒng kāng jiǔ nián )。hé chāo 《yì mén dú shū jì 》shuō :“ān rén 《dào wáng 》,gài zài zhōng zhì zhī hòu ,rěn rǎn dōng chūn ,hán shǔ hū yì ,shì yī qī yǐ zhōu yě 。gǔ rén wèi yǒu sàng ér fù shī zhě 。”jié hé shī de nèi róng kǎo chá ,shì kě yǐ xiàng xìn de 。zhè shǒu shī ,cóng nèi róng kàn ,kě yǐ fèn wéi sān gè bù fèn :
“rěn rǎn dōng chūn xiè ,hán shǔ hū liú yì 。zhī zǐ guī qióng quán ,zhòng rǎng yǒng yōu gé 。sī huái shuí kè cóng ,yān liú yì hé yì 。mǐn miǎn gōng cháo mìng ,huí xīn fǎn chū yì 。”shì dì yī bù fèn ,xiě shī rén wéi qī zǐ shǒu sàng yī nián zhī hòu ,jí jiāng lí jiā fǎn huí rèn suǒ shí de xīn qíng 。kāi tóu sì jù diǎn míng qī zǐ qù shì yǐ jīng yī nián 。shī rén shuō ,shí guāng liú shì ,ài qī lí kāi rén shì yǐ zhěng zhěng yī nián ,céng céng de tǔ rǎng jiāng tā men yǒng yuǎn gé jué le 。“sī huái ”sì jù ,xiě shī rén jí jiāng lí jiā fǎn huí rèn suǒ de xīn lǐ huó dòng 。jiù gè rén duì wáng qī de sī niàn zhī qíng lái shuō ,shī rén shí fèn yuàn yì liú zài jiā zhōng ,kě shì yǒu gōng wù zài shēn ,cháo tíng bú huì yī cóng ,zhè gè yuàn wàng shì nán yǐ shí xiàn de 。zài shuō ,rén yǐ sǐ le ,jiù shì zài jì xù liú zài jiā zhōng ,yě shì méi yǒu yòng 。zhè lǐ tí chū liú yǔ bú liú de máo dùn 。máo dùn de jiě jué bàn fǎ shì ,miǎn qiáng zūn cóng cháo tíng zhī mìng ,zhuǎn biàn niàn tóu ,fǎn huí yuán lái rèn zhí de dì fāng 。
“wàng lú sī qí rén ,rù shì xiǎng suǒ lì 。wéi píng wú fǎng fèi ,hàn mò yǒu yú jì 。liú fāng wèi jí xiē ,yí guà yóu zài bì 。chàng huǎng rú huò cún ,huí huáng chōng jīng tì 。”shì dì èr bù fèn ,xiě shī rén jiù yào lí jiā fǎn huí rèn suǒ ,lín háng zhī qián ,chù jǐng shēng qíng ,xīn zhōng yǒu shuō bú chū de bēi āi hé tòng kǔ 。kàn dào zhù zhái ,zì rán xiǎng qǐ wáng qī ,tā de yīn róng xiào mào wǎn zài yǎn qián ;jìn rù fáng jiān ,zì rán yì qǐ yǔ ài qī gòng tóng shēng huó de měi hǎo jīng lì ,tā de yī jǔ yī dòng ,shǐ shī rén yǒng yuǎn míng jì zài xīn jiān 。kě shì ,zài luó zhàng 、píng fēng zhī jiān zài yě jiàn bú dào ài qī de xíng yǐng 。jiàn dào de shì qiáng shàng guà de wáng qī de bǐ mò yí jì ,wǎn mèi yī jiù ,yú xiāng wèi xiē 。yǎn qián de qíng jǐng ,shǐ shī rén de shén zhì huǎng huǎng hū hū ,hǎo xiàng ài qī hái huó zhe ,hū rán xiǎng qǐ tā lí kāi rén shì ,xīn zhōng bú miǎn yǒu jǐ fèn jīng jù 。zhè yī duàn xīn lǐ miáo xiě ,shí fèn xì nì de biǎo xiàn le shī rén sī niàn wáng qī de gǎn qíng ,zhēn zhì dòng rén 。zhè shì quán shī de zuì jīng cǎi de bù fèn 。
yīng gāi zhǐ chū ,“liú fāng ”“yí guà ”èr yǔ ,zhù jiā shàng yǒu bú tóng kàn fǎ 。yǒu rén rèn wéi “liú fāng ”shì zhǐ yáng shì de huà zhuāng yòng pǐn ,yǒu rén rèn wéi “yí guà ”shì yáng shì de yí xiàng ,dōu shì cāi cè ,quē fá gēn jù 。yú guàn yīng shuō :“‘liú fāng ’‘yí guà ’dōu chéng hàn mò ér yán ,yán wáng qī bǐ mò yí jì ,guà zài qiáng shàng ,hái yǒu yú fāng 。”(《hàn wèi liù cháo shī xuǎn 》)bǐ jiào kě xìn 。yòu ,“huí huáng chōng jīng tì ”,yì sī shì yóu huáng huò bú ān zhuǎn ér gǎn dào jīng jù 。“huí ”,yī zuò “zhōu ”。qián rén rú chén zuò míng 、shěn dé qián děng rén duō wèi cǐ jù bú tōng ,qīng rén wú qí shuō :“cǐ shī ‘zhōu huáng chōng jīng tì ’wǔ zì sì fù ér shí yī zì yǒu yī zì zhī qíng ,‘chàng huǎng ’zhě ,jiàn qí suǒ lì ér yóu wéi wèi wáng 。‘zhōu huáng chōng jīng tì ’,xiǎng qí suǒ lì ér yǐ zhī qí wáng ,gù yǐ ‘zhōu huáng chōng jīng tì ’wǔ zì ,hé zhī ‘chàng huǎng ’,gòng qī zì ,zǒng yǐ miáo xiě shì zhōng rén xīn wáng ,dān shèng gū gū yī shēn zài shì nèi ,qí xīn zhōng tǎn tǎn tè tè guāng jǐng rú huà 。”(《liù cháo xuǎn shī dìng lùn 》)pōu xī rù wēi ,yì pō yǒu lǐ 。
“rú bǐ hàn lín niǎo ,shuāng qī yī cháo zhī 。rú bǐ yóu chuān yú ,bǐ mù zhōng lù xī 。chūn fēng yuán xì lái ,chén liù chéng yán dī 。qǐn xī hé shí wàng ,shěn yōu rì yíng jī 。shù jǐ yǒu shí shuāi ,zhuāng fǒu yóu kě jī 。”shì dì sān bù fèn ,xiě shī rén sàng ǒu de gū dú hé bēi āi 。“hàn lín niǎo ”,zhǐ shuāng fēi yú lín zhōng de niǎo 。bǐ mù yú ,shuǐ zhōng yī zhǒng chéng duì de yú 。《ěr yǎ ·shì dì 》shuō :“dōng fāng yǒu bǐ mù yú ,bú bǐ bú háng 。”chuán shuō bǐ mù yú shēn tǐ hěn biǎn ,tóu shàng zhī yī cè yǒu yǎn jīng ,bì xū yǔ yǎn jīng shēng zài lìng yī cè de bǐ mù yú bìng yóu 。bú lùn “hàn lín niǎo ”,hái shì “bǐ mù yú ”,dōu shì gǔ rén cháng yòng lái bǐ yù fū qī hé hǎo 。“yī cháo zhī ”、“zhōng lù xī ”,xiě chū shī rén sàng ǒu yǐ hòu de gū dú yǔ qī liáng 。dōng qù chūn lái ,hán shǔ liú yì ,ài qī qù shì ,hū yǐ yú zhōu nián 。yòu shì chūn fēng xí rén zhī shí ,yán xià chén liù diǎn diǎn dī dī ,dòu rén āi sī ,nán yǐ rù mián 。shēn chén de yōu chóu ,nán yǐ xiāo què ,rú tóng sān chūn xì yǔ ,mián mián wú xiū ,yíng jī xīn tóu 。yào xiǎng shǐ āi sī shuāi jiǎn ,zhī yǒu xiào fǎ zhuāng zhōu qiāo jī wǎ pén (yī zhǒng gǔ dài lè qì )le 。《zhuāng zǐ ·zhì lè 》shuō ,zhàn guó shí dài sòng guó rén zhuāng zhōu qī sǐ le ,huì shī qù diào sàng ,jiàn zhuāng zhōu liǎng tuǐ shēn zhí chà kāi zuò zài nà lǐ qiāo zhe wǎ pén chàng gē 。huì shī shuō ,qī zǐ sǐ le ,bú kū yě bà ,jìng rán chàng qǐ gē lái ,wèi miǎn tài guò fèn le 。zhuāng zhōu shuō ,qī zǐ gāng sǐ shí ,tā hěn bēi shāng 。hòu lái xiǎng xiǎng ,rén běn wú shēng 、wú xíng ,yóu wú dào yǒu ,yòu yóu yǒu dào wú ,zhèng rú sì jì xún huán ,jiù bú bì yào bēi shāng le 。pān yuè xiǎng xiào fǎ zhuāng zhōu ,yǐ dá guān de tài dù xiāo chóu ,shū bú zhī “cǐ qíng wú jì kě xiāo chú ,cái xià méi tóu ,què shàng xīn tóu ”。
pān yuè de dào wáng shī fù yǒu yī gè míng xiǎn de tè diǎn ,jí fù yú gǎn qíng 。cǐ shī yě bú lì wài 。chén zuò míng shuō :“ān rén qíng shēn zhī zǐ ,měi yī shè bǐ ,lín lí qīng zhù ,wǎn zhuǎn cè shé ,páng xiě qǔ sù ,cì cì bú néng zì xiū 。fū shī yǐ dào qíng ,wèi yǒu qíng shēn ér yǔ bú jiā zhě ;suǒ xián bǐ duān fán rǒng ,bú néng cái jiē ,yǒu xùn lè fǔ gǔ shī hán yùn bú jìn zhī miào ěr 。”(《cǎi shū táng gǔ shī xuǎn 》juàn shí yī )zhè lǐ kěn dìng pān yuè dào wáng shī de gǎn qíng “lín lí qīng zhù ”,yòu pī píng le tā de shī fán rǒng hé quē fá “hán yùn bú jìn zhī miào ”,shí fèn zhōng kěn 。shěn dé qián duì pān yuè shī de píng jià bú gāo ,dàn shì duì dào wáng shī ,yě zhǐ chū “qí qíng zì shēn ”(《gǔ shī yuán 》juàn qī )de tè diǎn 。de què ,pān yuè dào wáng shī gǎn qíng shēn chén ,pō wéi gǎn rén 。
yóu yú pān yuè yǒu 《dào wáng shī 》sān shǒu shì dào niàn wáng qī de ,cóng cǐ yǐ hòu ,“dào wáng shī ”chéng wéi dào niàn wáng qī de zhuān mén shī piān ,zài bú shì dào niàn qí tā sǐ wáng zhě de shī piān 。yú cǐ kě jiàn ,pān yuè 《dào wáng shī 》shēn yuǎn de yǐng xiǎng 。
dào wáng shī sān shǒu
dào wáng shī sān shǒu
rěn rǎn dōng chūn xiè, hán shǔ hū liú yì.
rěn rǎn dōng chūn xiè ,hán shǔ hū liú yì 。
zhī zǐ guī qióng quán, zhòng rǎng yǒng yōu gé.
zhī zǐ guī qióng quán ,zhòng rǎng yǒng yōu gé 。
sī huái shuí kè cóng, yān liú yì hé yì.
sī huái shuí kè cóng ,yān liú yì hé yì 。
mǐn fǔ gōng cháo mìng, huí xīn fǎn chū yì.
mǐn miǎn gōng cháo mìng ,huí xīn fǎn chū yì 。
wàng lú sī qí rén, rù shì xiǎng suǒ lì.
wàng lú sī qí rén ,rù shì xiǎng suǒ lì 。
wéi píng wú fǎng fú, hàn mò yǒu yú jī.
wéi píng wú fǎng fèi ,hàn mò yǒu yú jì 。
liú fāng wèi jí xiē, yí guà yóu zài bì.
liú fāng wèi jí xiē ,yí guà yóu zài bì 。
chàng huǎng rú huò cún, huí huáng chōng jīng tì.
chàng huǎng rú huò cún ,huí huáng chōng jīng tì 。
rú bǐ hàn lín niǎo, shuāng qī yī zhāo zhǐ.
rú bǐ hàn lín niǎo ,shuāng qī yī cháo zhī 。
rú bǐ yóu chuān yú, bǐ mù zhōng lù xī.
rú bǐ yóu chuān yú ,bǐ mù zhōng lù xī 。
chūn fēng yuán xì lái, chén liù chéng yán dī.
chūn fēng yuán xì lái ,chén liù chéng yán dī 。
qǐn xī hé shí wàng, shěn yōu rì yíng jī.
qǐn xī hé shí wàng ,shěn yōu rì yíng jī 。
shù jī yǒu shí shuāi, zhuāng fǒu yóu kě jī.
shù jǐ yǒu shí shuāi ,zhuāng fǒu yóu kě jī 。
jiǎo jiǎo chuāng zhōng yuè, zhào wǒ shì nán duān.
jiǎo jiǎo chuāng zhōng yuè ,zhào wǒ shì nán duān 。
qīng shāng yīng qiū zhì, rù shǔ suí jié lán.
qīng shāng yīng qiū zhì ,rù shǔ suí jiē lán 。
lǐn lǐn liáng fēng shēng, shǐ jué xià qīn dān.
lǐn lǐn liáng fēng shēng ,shǐ jiào xià qīn dān 。
qǐ yuē wú zhòng kuàng, shuí yǔ tóng suì hán.
qǐ yuē wú zhòng kuàng ,shuí yǔ tóng suì hán 。
suì hán wú yǔ tóng, lǎng yuè hé lóng lóng.
suì hán wú yǔ tóng ,lǎng yuè hé lóng lóng 。
zhǎn zhuǎn xì zhěn xí, zhǎng diàn jìng chuáng kōng.
zhǎn zhuǎn pǎn zhěn xí ,zhǎng diàn jìng chuáng kōng 。
chuáng kōng wěi qīng chén, shì xū lái bēi fēng.
chuáng kōng wěi qīng chén ,shì xū lái bēi fēng 。
dú wú lǐ shì líng, fǎng fú dǔ ěr róng.
dú wú lǐ shì líng ,fǎng fèi dǔ ěr róng 。
fǔ jīn cháng tàn xī, bù jué tì zhān xiōng.
fǔ jīn zhǎng tàn xī ,bú jiào tì zhān xiōng 。
zhān xiōng ān néng yǐ, bēi huái cóng zhōng qǐ.
zhān xiōng ān néng yǐ ,bēi huái cóng zhōng qǐ 。
qǐn xìng mù cún xíng, yí yīn yóu zài ěr.
qǐn xìng mù cún xíng ,yí yīn yóu zài ěr 。
shàng cán dōng mén wú, xià kuì méng zhuāng zi.
shàng cán dōng mén wú ,xià kuì méng zhuāng zǐ 。
fù shī yù yán zhì, cǐ zhì nán jù jì.
fù shī yù yán zhì ,cǐ zhì nán jù jì 。
mìng yě kě nài hé, zhǎng qī zì lìng bǐ.
mìng yě kě nài hé ,zhǎng qī zì lìng bǐ 。
yào líng yùn tiān jī, sì jié dài qiān shì.
yào líng yùn tiān jī ,sì jiē dài qiān shì 。
qī qī zhāo lù níng, liè liè xī fēng lì.
qī qī cháo lù níng ,liè liè xī fēng lì 。
nài hé dào shū lì, yí róng yǒng qián yì.
nài hé dào shū lì ,yí róng yǒng qián yì 。
niàn cǐ rú zuó rì, shéi zhī yǐ zú suì.
niàn cǐ rú zuó rì ,shuí zhī yǐ zú suì 。
gǎi fú cóng cháo zhèng, āi xīn jì sī zhì.
gǎi fú cóng cháo zhèng ,āi xīn jì sī zhì 。
yīn chóu zhāng gù fáng, shuò wàng lín ěr jì.
yīn dào zhāng gù fáng ,shuò wàng lín ěr jì 。
ěr jì jù jǐ shí, shuò wàng hū fù jǐn.
ěr jì jù jǐ shí ,shuò wàng hū fù jìn 。
qīn shang yī huǐ chè, qiān zǎi bù fù yǐn.
qīn shang yī huǐ chè ,qiān zǎi bú fù yǐn 。
wěi wěi jī yuè zhōu, qī qī mí xiāng mǐn.
wěi wěi qī yuè zhōu ,qī qī mí xiàng mǐn 。
bēi huái gǎn wù lái, qì tì yīng qíng yǔn.
bēi huái gǎn wù lái ,qì tì yīng qíng yǔn 。
jià yán zhì dōng fù, wàng fén sī yū zhěn.
jià yán zhì dōng fù ,wàng fén sī yū zhěn 。
pái huái xū mù jiān, yù qù fù bù rěn.
pái huái xū mù jiān ,yù qù fù bú rěn 。
pái huái bù rěn qù, xǐ yǐ bù chí chú.
pái huái bú rěn qù ,xǐ yǐ bù chí chú 。
luò yè wěi shān cè, kū gāi dài fén yú.
luò yè wěi shān cè ,kū gāi dài fén yú 。
gū hún dú qióng qióng, ān zhī líng yǔ wú.
gū hún dú qióng qióng ,ān zhī líng yǔ wú 。
tóu xīn zūn cháo mìng, huī tì qiáng jiù chē.
tóu xīn zūn cháo mìng ,huī tì qiáng jiù chē 。
shuí wèi dì gōng yuǎn, lù jí bēi yǒu yú.
shuí wèi dì gōng yuǎn ,lù jí bēi yǒu yú 。