朝代:唐代
作者:韦庄
原文:
翻译
遥远的扶桑已在渺茫之中,您家在扶桑东面还要往东。
此去谁能与你一起到家乡?唯有一船明月和满帆清风。
注释
⑴敬龙:日本和尚名。
⑵扶桑:古时传说的东方神木和国名,也指传说中太阳升起的地方。《山海经·海外东经》:“汤谷上有扶桑,十日所浴,在黑齿北。”郭璞注:“扶桑,木也。”《海内十洲记·带洲》:“多生林木,叶如桑。又有椹,树长者二千丈,大二千馀围。树两两同根偶生,更相依倚,是以名为扶桑也。”后世常用来指代日本。渺茫:远而空荡的样子。
⑶师:古代对僧人、道士的尊称。此指敬龙和尚。
“扶桑已在渺茫中,家在扶桑东更东”,说敬龙此番归国,行程辽远,里程不易概指。虽然《梁书·扶桑国传》说过“扶桑在大汉国东二万余里”,后来沿用为日本的代称,若写诗也是这样指实,便缺少意趣。诗人采用“扶桑”这个名字,其意则指古代神话传说东方“日所出处”的神木扶桑,其境已渺茫难寻;这还不够,下面紧接着说敬龙的家乡还在扶桑的东头再东头。说“扶桑”似有边际,“东更东”又没有了边际;不能定指,则其“远”的意味更可寻思。首句“已在”是给次句奠基,次句“更在”才是意之所注处。说“扶桑”已暗藏“东”字,又加上“东更东”,再三叠用两明一暗的“东”字,把敬龙的家乡所在地写得那样远不可即,又神秘,又惹人向慕。那边毕竟是朋友的家乡,而且他正要扬帆归去,为此送行赠诗,不便作留难意、惜别情、愁苦语,把这些意思藏在诗句的背后,于是下文转入祝友人行程一帆风顺的话头。
“此去与师谁共到?一船明月一帆风。”船行大海中,最怕横风暴雨,大雾迷航。过去遣唐使乘坐的大船,常因风暴在海上漂流,甚至失事;能够到达的也往往要在数十日或者数月的艰苦航程之后。这些往事传闻,韦庄是心知的,所以就此起意,祝朋友此行顺利。用一个“到”字,先祝他平安抵达家乡;“明月”示晴,排除雾雨;“帆风”谓顺,勿起狂飚──行程中不生灾障。“谁”字先垫出“与师共到”之人,由下句的朗月、顺风再为挑明,并使“风”、“月”得“谁”字而人格化了。“共”字,一方面捏合“风”、“月”与“师”三者,连同“船”在一起,逗出海行中美妙之景、舒畅之情;另一方面,又结合“到”字,说“共到”,使顺风朗月的好景贯彻全程,陪同直抵家乡。两句十四个字,浑然一体,表达了良好的祝愿与诚挚的友情,饶有诗意。
诗人如此祝愿,也并非仅仅由于主观愿望,故作安慰语。它是有客观事实作基础的,这就是晚唐时日本与中国之间,海上航行相对地便利与安全的事实。它印入了诗人心底,写出来自然而然就是这样的诗句。
sòng rì běn guó sēng jìng lóng guī
送日本国僧敬龙归
fú sāng yǐ zài miǎo máng zhōng, jiā zài fú sāng dōng gèng dōng.
扶桑已在渺茫中,家在扶桑东更东。
cǐ qù yǔ shī shuí gòng dào, yī chuán míng yuè yī fān fēng.
此去与师谁共到,一船明月一帆风。
wéi zhuāng (yuē 836nián ─910nián ),zì duān jǐ ,dù líng (jīn zhōng guó shǎn xī shěng xī ān shì fù jìn )rén ,shī rén wéi yīng wù de sì dài sūn ,táng cháo huā jiān pài cí rén ,cí fēng qīng lì ,yǒu 《huàn huā cí 》liú chuán 。céng rèn qián shǔ zǎi xiàng ,shì wén jìng 。
fān yì
yáo yuǎn de fú sāng yǐ zài miǎo máng zhī zhōng ,nín jiā zài fú sāng dōng miàn hái yào wǎng dōng 。
cǐ qù shuí néng yǔ nǐ yī qǐ dào jiā xiāng ?wéi yǒu yī chuán míng yuè hé mǎn fān qīng fēng 。
zhù shì
⑴jìng lóng :rì běn hé shàng míng 。
⑵fú sāng :gǔ shí chuán shuō de dōng fāng shén mù hé guó míng ,yě zhǐ chuán shuō zhōng tài yáng shēng qǐ de dì fāng 。《shān hǎi jīng ·hǎi wài dōng jīng 》:“tāng gǔ shàng yǒu fú sāng ,shí rì suǒ yù ,zài hēi chǐ běi 。”guō pú zhù :“fú sāng ,mù yě 。”《hǎi nèi shí zhōu jì ·dài zhōu 》:“duō shēng lín mù ,yè rú sāng 。yòu yǒu zhēn ,shù zhǎng zhě èr qiān zhàng ,dà èr qiān yú wéi 。shù liǎng liǎng tóng gēn ǒu shēng ,gèng xiàng yī yǐ ,shì yǐ míng wéi fú sāng yě 。”hòu shì cháng yòng lái zhǐ dài rì běn 。miǎo máng :yuǎn ér kōng dàng de yàng zǐ 。
⑶shī :gǔ dài duì sēng rén 、dào shì de zūn chēng 。cǐ zhǐ jìng lóng hé shàng 。
“fú sāng yǐ zài miǎo máng zhōng ,jiā zài fú sāng dōng gèng dōng ”,shuō jìng lóng cǐ fān guī guó ,háng chéng liáo yuǎn ,lǐ chéng bú yì gài zhǐ 。suī rán 《liáng shū ·fú sāng guó chuán 》shuō guò “fú sāng zài dà hàn guó dōng èr wàn yú lǐ ”,hòu lái yán yòng wéi rì běn de dài chēng ,ruò xiě shī yě shì zhè yàng zhǐ shí ,biàn quē shǎo yì qù 。shī rén cǎi yòng “fú sāng ”zhè gè míng zì ,qí yì zé zhǐ gǔ dài shén huà chuán shuō dōng fāng “rì suǒ chū chù ”de shén mù fú sāng ,qí jìng yǐ miǎo máng nán xún ;zhè hái bú gòu ,xià miàn jǐn jiē zhe shuō jìng lóng de jiā xiāng hái zài fú sāng de dōng tóu zài dōng tóu 。shuō “fú sāng ”sì yǒu biān jì ,“dōng gèng dōng ”yòu méi yǒu le biān jì ;bú néng dìng zhǐ ,zé qí “yuǎn ”de yì wèi gèng kě xún sī 。shǒu jù “yǐ zài ”shì gěi cì jù diàn jī ,cì jù “gèng zài ”cái shì yì zhī suǒ zhù chù 。shuō “fú sāng ”yǐ àn cáng “dōng ”zì ,yòu jiā shàng “dōng gèng dōng ”,zài sān dié yòng liǎng míng yī àn de “dōng ”zì ,bǎ jìng lóng de jiā xiāng suǒ zài dì xiě dé nà yàng yuǎn bú kě jí ,yòu shén mì ,yòu rě rén xiàng mù 。nà biān bì jìng shì péng yǒu de jiā xiāng ,ér qiě tā zhèng yào yáng fān guī qù ,wéi cǐ sòng háng zèng shī ,bú biàn zuò liú nán yì 、xī bié qíng 、chóu kǔ yǔ ,bǎ zhè xiē yì sī cáng zài shī jù de bèi hòu ,yú shì xià wén zhuǎn rù zhù yǒu rén háng chéng yī fān fēng shùn de huà tóu 。
“cǐ qù yǔ shī shuí gòng dào ?yī chuán míng yuè yī fān fēng 。”chuán háng dà hǎi zhōng ,zuì pà héng fēng bào yǔ ,dà wù mí háng 。guò qù qiǎn táng shǐ chéng zuò de dà chuán ,cháng yīn fēng bào zài hǎi shàng piāo liú ,shèn zhì shī shì ;néng gòu dào dá de yě wǎng wǎng yào zài shù shí rì huò zhě shù yuè de jiān kǔ háng chéng zhī hòu 。zhè xiē wǎng shì chuán wén ,wéi zhuāng shì xīn zhī de ,suǒ yǐ jiù cǐ qǐ yì ,zhù péng yǒu cǐ háng shùn lì 。yòng yī gè “dào ”zì ,xiān zhù tā píng ān dǐ dá jiā xiāng ;“míng yuè ”shì qíng ,pái chú wù yǔ ;“fān fēng ”wèi shùn ,wù qǐ kuáng biāo ──háng chéng zhōng bú shēng zāi zhàng 。“shuí ”zì xiān diàn chū “yǔ shī gòng dào ”zhī rén ,yóu xià jù de lǎng yuè 、shùn fēng zài wéi tiāo míng ,bìng shǐ “fēng ”、“yuè ”dé “shuí ”zì ér rén gé huà le 。“gòng ”zì ,yī fāng miàn niē hé “fēng ”、“yuè ”yǔ “shī ”sān zhě ,lián tóng “chuán ”zài yī qǐ ,dòu chū hǎi háng zhōng měi miào zhī jǐng 、shū chàng zhī qíng ;lìng yī fāng miàn ,yòu jié hé “dào ”zì ,shuō “gòng dào ”,shǐ shùn fēng lǎng yuè de hǎo jǐng guàn chè quán chéng ,péi tóng zhí dǐ jiā xiāng 。liǎng jù shí sì gè zì ,hún rán yī tǐ ,biǎo dá le liáng hǎo de zhù yuàn yǔ chéng zhì de yǒu qíng ,ráo yǒu shī yì 。
shī rén rú cǐ zhù yuàn ,yě bìng fēi jǐn jǐn yóu yú zhǔ guān yuàn wàng ,gù zuò ān wèi yǔ 。tā shì yǒu kè guān shì shí zuò jī chǔ de ,zhè jiù shì wǎn táng shí rì běn yǔ zhōng guó zhī jiān ,hǎi shàng háng háng xiàng duì dì biàn lì yǔ ān quán de shì shí 。tā yìn rù le shī rén xīn dǐ ,xiě chū lái zì rán ér rán jiù shì zhè yàng de shī jù 。
sòng rì běn guó sēng jìng lóng guī
sòng rì běn guó sēng jìng lóng guī
fú sāng yǐ zài miǎo máng zhōng, jiā zài fú sāng dōng gèng dōng.
fú sāng yǐ zài miǎo máng zhōng ,jiā zài fú sāng dōng gèng dōng 。
cǐ qù yǔ shī shuí gòng dào, yī chuán míng yuè yī fān fēng.
cǐ qù yǔ shī shuí gòng dào ,yī chuán míng yuè yī fān fēng 。