杜陵绝句翻译及注释

注释
杜陵：在今陕西省西安市东南，为西汉宣帝刘询的陵墓，位于渭水南岸。
五陵：唐颜师古在《汉书》注文中指出：”五陵，谓长陵、安陵、阳陵、茂陵、平陵。“汉高祖葬长陵，惠帝葬安陵，景帝葬阳陵，武帝葬茂陵，昭帝葬平陵，均在渭水北岸，今陕西省咸阳市附近。五陵，后来多指豪门贵族聚居之地，也指豪门贵族。
秋水：秋天的河水，这里指渭河水，位于今陕西省境内。
流光：流动的光彩或光线。

翻译
向南登上杜陵，北望五陵。
落日的映照使得秋水显得格外明亮，太阳余晖在远山中间慢慢消失。

杜陵绝句创作背景

杜陵绝句鉴赏

　　这首诗突出了李白创作融情于景的特点，语言简练，通俗易懂。

　　首句“南登杜陵上”中，“南”字首先点明了作者所处的地理位置，也指出杜陵的位置位于渭水南岸。第二句“北望五陵问”把作者从南岸看到的风景刻画出来。两句一南一北，互作映衬。这两句不仅写出了作者的位置，还为下两句所写的事物做了铺垫。作者站在杜陵上，登高望远，不仅看到了对岸的五陵，还看到了眼前壮阔的渭河，还有远处连绵的群山。第三句“秋水明落日”中的“秋”字点出这首诗的创作时间。“明”字在这里应该是古代汉语中常用的使动用法，翻译作“使……明”，这句话的意思是：由于秋水的映照，使得落日光线更加明亮。表面看是写落日的景观，实则含有“夕阳无限好，只是近黄昏”的感慨。单从句面上看，很难理解这层意思，但若结合作者创造此诗时的背景就不难理解。

　　此诗作于唐天宝二年秋，此时正是诗人第二次入长安。这次诗人得到皇上的恩宠，待诏翰林，是政治上最风光的一段时期。这期间，诗人与诸多好友游历山水，沉浸在江山美景和佳茗陈酿之中。然而由于诗人性格孤傲，不与朝中奸佞之辈同流合污，不久便遭到谗谤。所以，诗中作者虽在描写景物，但其实是对自己当下境遇的描述。末句“流光灭远山”中“流光”指流动的光。渭水流动，使倒映在水中的El光也忽明忽暗，闪烁不定，自然远处的群山也会随着日光的流动而显得若隐若现。这句同上旬一样，在景物描写背后暗藏了作者回归山林的思想。古人尤其是才华横溢的人，如果怀才不遇或在官场上遇到排挤，都会产生隐居山林的想法。李白此时受到谗谤，不免会产生隐居的念头，所以“远山”在他这首诗中就不只是个普通的景物了。

dù líng jué jù fān yì jí zhù shì

zhù shì
dù líng ：zài jīn shǎn xī shěng xī ān shì dōng nán ，wéi xī hàn xuān dì liú xún de líng mù ，wèi yú wèi shuǐ nán àn 。
wǔ líng ：táng yán shī gǔ zài 《hàn shū 》zhù wén zhōng zhǐ chū ：”wǔ líng ，wèi zhǎng líng 、ān líng 、yáng líng 、mào líng 、píng líng 。“hàn gāo zǔ zàng zhǎng líng ，huì dì zàng ān líng ，jǐng dì zàng yáng líng ，wǔ dì zàng mào líng ，zhāo dì zàng píng líng ，jun1 zài wèi shuǐ běi àn ，jīn shǎn xī shěng xián yáng shì fù jìn 。wǔ líng ，hòu lái duō zhǐ háo mén guì zú jù jū zhī dì ，yě zhǐ háo mén guì zú 。
qiū shuǐ ：qiū tiān de hé shuǐ ，zhè lǐ zhǐ wèi hé shuǐ ，wèi yú jīn shǎn xī shěng jìng nèi 。
liú guāng ：liú dòng de guāng cǎi huò guāng xiàn 。

fān yì
xiàng nán dēng shàng dù líng ，běi wàng wǔ líng 。
luò rì de yìng zhào shǐ dé qiū shuǐ xiǎn dé gé wài míng liàng ，tài yáng yú huī zài yuǎn shān zhōng jiān màn màn xiāo shī 。

dù líng jué jù chuàng zuò bèi jǐng

dù líng jué jù jiàn shǎng

　　zhè shǒu shī tū chū le lǐ bái chuàng zuò róng qíng yú jǐng de tè diǎn ，yǔ yán jiǎn liàn ，tōng sú yì dǒng 。

　　shǒu jù “nán dēng dù líng shàng ”zhōng ，“nán ”zì shǒu xiān diǎn míng le zuò zhě suǒ chù de dì lǐ wèi zhì ，yě zhǐ chū dù líng de wèi zhì wèi yú wèi shuǐ nán àn 。dì èr jù “běi wàng wǔ líng wèn ”bǎ zuò zhě cóng nán àn kàn dào de fēng jǐng kè huà chū lái 。liǎng jù yī nán yī běi ，hù zuò yìng chèn 。zhè liǎng jù bú jǐn xiě chū le zuò zhě de wèi zhì ，hái wéi xià liǎng jù suǒ xiě de shì wù zuò le pù diàn 。zuò zhě zhàn zài dù líng shàng ，dēng gāo wàng yuǎn ，bú jǐn kàn dào le duì àn de wǔ líng ，hái kàn dào le yǎn qián zhuàng kuò de wèi hé ，hái yǒu yuǎn chù lián mián de qún shān 。dì sān jù “qiū shuǐ míng luò rì ”zhōng de “qiū ”zì diǎn chū zhè shǒu shī de chuàng zuò shí jiān 。“míng ”zì zài zhè lǐ yīng gāi shì gǔ dài hàn yǔ zhōng cháng yòng de shǐ dòng yòng fǎ ，fān yì zuò “shǐ ……míng ”，zhè jù huà de yì sī shì ：yóu yú qiū shuǐ de yìng zhào ，shǐ dé luò rì guāng xiàn gèng jiā míng liàng 。biǎo miàn kàn shì xiě luò rì de jǐng guān ，shí zé hán yǒu “xī yáng wú xiàn hǎo ，zhī shì jìn huáng hūn ”de gǎn kǎi 。dān cóng jù miàn shàng kàn ，hěn nán lǐ jiě zhè céng yì sī ，dàn ruò jié hé zuò zhě chuàng zào cǐ shī shí de bèi jǐng jiù bú nán lǐ jiě 。

　　cǐ shī zuò yú táng tiān bǎo èr nián qiū ，cǐ shí zhèng shì shī rén dì èr cì rù zhǎng ān 。zhè cì shī rén dé dào huáng shàng de ēn chǒng ，dài zhào hàn lín ，shì zhèng zhì shàng zuì fēng guāng de yī duàn shí qī 。zhè qī jiān ，shī rén yǔ zhū duō hǎo yǒu yóu lì shān shuǐ ，chén jìn zài jiāng shān měi jǐng hé jiā míng chén niàng zhī zhōng 。rán ér yóu yú shī rén xìng gé gū ào ，bú yǔ cháo zhōng jiān nìng zhī bèi tóng liú hé wū ，bú jiǔ biàn zāo dào chán bàng 。suǒ yǐ ，shī zhōng zuò zhě suī zài miáo xiě jǐng wù ，dàn qí shí shì duì zì jǐ dāng xià jìng yù de miáo shù 。mò jù “liú guāng miè yuǎn shān ”zhōng “liú guāng ”zhǐ liú dòng de guāng 。wèi shuǐ liú dòng ，shǐ dǎo yìng zài shuǐ zhōng de Elguāng yě hū míng hū àn ，shǎn shuò bú dìng ，zì rán yuǎn chù de qún shān yě huì suí zhe rì guāng de liú dòng ér xiǎn dé ruò yǐn ruò xiàn 。zhè jù tóng shàng xún yī yàng ，zài jǐng wù miáo xiě bèi hòu àn cáng le zuò zhě huí guī shān lín de sī xiǎng 。gǔ rén yóu qí shì cái huá héng yì de rén ，rú guǒ huái cái bú yù huò zài guān chǎng shàng yù dào pái jǐ ，dōu huì chǎn shēng yǐn jū shān lín de xiǎng fǎ 。lǐ bái cǐ shí shòu dào chán bàng ，bú miǎn huì chǎn shēng yǐn jū de niàn tóu ，suǒ yǐ “yuǎn shān ”zài tā zhè shǒu shī zhōng jiù bú zhī shì gè pǔ tōng de jǐng wù le 。