59诗词查询网

《乌夜啼 纨扇婵娟素月》原文及翻译赏析

朝代:宋朝

作者:陆游

原文:

古诗简介

《乌夜啼·纨扇婵娟素月》是宋代文学家陆游的词作。此词描绘了初夏季节树阴浓合,放晴时余凉余润尚在的闲散生活,创造出一种雅洁清远的闲适意境。上片开头二句,以纨扇和纱巾两种应时的生活用品来表现初夏时节。后二句写室外之景,树阴浓合,晴天清润,也是典型的初夏之景。下片则由写景转到写人,表现作者闲适的生活。起二句,写自己闲来无事,常常弄笔展纸作小草;喝酒至微醉,卷帘迎凉以便睡眠。末二句写主人公自己舒舒服服地躺在洁净无尘的凉床上听新蝉,更是展示了一个清凉高迥的初夏境界。全词寓情于事与景中,在情景交汇中抒发了作者流畅、舒适的情怀,情景轻快优美,笔调清疏自然,是陆游少见的闲适词。

翻译/译文

手拿团扇在洁白的月下,纱巾被风吹得起伏飘动像轻轻的烟雾一样。高高的槐树叶子非常茂密,清新雨后天气很好。拿着笔胡乱地写着字,喝醉了放下帘子闲适地小睡一觉。一夜没有更声来打扰,只是在枕头上静静地听初夏的蝉鸣。

注释

⑴乌夜啼:原唐教坊曲名,后用为词牌名。又名“圣无忧”,平韵四十七字。与“相见欢”之别名“乌夜啼”不同。⑵“纨扇”句:指纨扇如同明月一样洁白。纨扇又称宫扇,细绢织成的团扇,是汉族传统的手工艺术珍品,形如满月,故云“素月”。婵娟:美好的样子,暗喻女子娇美的容貌。汉代班婕妤曾作《怨歌行》:“新裂齐纨素,皎洁如霜雪。裁为合欢扇,团团似明月。”⑶轻烟:指纱巾的轻细。⑷“高槐”句:槐树的叶子渐渐长成,树阴也渐渐合拢,覆盖地面。⑸“清润”句:雨后的天空更显清朗湿润。清润:清凉滋润。⑹“弄笔”句:指在房里悠闲无事,以写小草打发时光。弄笔:谓执笔写字、为文、作画。⑺新蝉:初夏的鸣蝉。

创作背景

这首小令是陆游于宋孝宗淳熙八年至十二年(1181~1185年)间闲居故乡山阴时的作品。陆游在宋孝宗乾道元年(1165年)四十一岁时,买宅于山阴(今绍兴)镜湖之滨、三山之下的西村,次年罢隆兴通判时,入居于此。西村的居宅,依山临水,风景优美。他受了山光水色的陶冶,心情也比较舒缓,所以自号渔隐。在家住了四年,到乾道六年(1170年)他离家入蜀。四年中写了几首描写村居生活的《鹧鸪天》词。这首《乌夜啼》词,虽然也写村居生活,但与上述《鹧鸪天》词不同期。《乌夜啼》词是他从蜀中归来,罢提举江南西路常平茶盐公事再归山阴时写的,词写于初夏季节。他这次归山阴,从淳熙八年(1181年)五十七岁起到淳熙十二年(1185年)六十一岁止,又住了五年。他在淳熙十六年(1189年)写的《长短句序》,说他“绝笔”停止写词已有数年,因此词作于这几年中当可确定。

赏析/鉴赏

陆游是个爱国志士,不甘过闲散生活,他的诗词写闲适意境,同时又往往带有悲慨。而这首词却有些不同,整首都写闲适意境,看不到任何悲愤之情。所以必须要结合陆游的身世和思想,从词外去理解他并不是真正耽于词中的生活,这一时的闲适,反而让人去试着探究深藏于作者心中的忧国忧民之情。上片起二句:“纨扇婵娟素月,纱巾缥缈轻烟”。以两种生活用品来表现初夏季节。第一句写美如圆月的团扇,第二句写薄如轻烟的头巾,这都是夏天所适用的。扇美巾轻,可以驱暑减热,事情显得轻快。“高槐叶长阴初合,清润雨余天。”这二句写景,也贴切季节。夏天树阴浓合,梅雨季节,放晴时余凉余润尚在,这都使人感到宽舒。这二句与王安石《初夏即事》“绿阴幽草胜花时”的诗句,以及周邦彦《满庭芳·夏日溧水无想山作》“午阴嘉树清圆。地卑山近,衣润费炉烟”的词句,景物相近,意境同美;但王诗、周词,笔调幽细,陆词则表现出清疏、自然。下片起二句:“弄笔斜行小草,钩帘浅睡闲眠。”由上片的物、景写到人,由静写到动。陆游的有关写字的诗,如《草书歌》《题醉中所作草书卷后》《醉中作行草数纸》等,大多都是表现报国壮志被压抑,兴酣落笔,藉以发泄愤激感情的,正如第二题的诗中所说的:“胸中磊落藏五兵,欲试无路空峥嵘。酒为旗鼓笔刀槊,势从天落银河倾。”在这里,诗人却以写字表现闲适之情,淳熙十三年(1186年)作于都城的《临安春雨初霁》中的“矮纸斜行闲作草”一句,正和这里的词句、语意接近。醒时弄笔写细草,表示闲适;醉眠时挂起帘钩,为了迎凉,享受陶渊明《与子俨等疏》所说的:“五六月中北窗下卧,遇凉风暂至,自谓是羲皇上人”那样的乐趣。“更无一点尘埃到,枕上听新蝉”,正是濒湖住宅的清凉、洁净的境界,明晰地表现了这一份闲暇,明显不同于往日作者的压抑、苦闷。这首词只写事和景,不写情,情寓于事与景中。上下片复叠,句式完全相同,故两片起句都用对偶。情景轻快优美,笔调清疏自然,是陆游少见的闲适词。居宅依山傍水、风景美丽如画。作者不禁释怀,将昔日的抑欲苦闷一并抛到脑后,融入大自然的清新、闲适之中,全词表现出作者壮志未酬后的闲居生活。

相关古诗分类

夏天忧国忧民

陆游简介

陆游的诗词曲代表作

陆游(1125—1210),字务观,号放翁。汉族,越州山阴(今浙江绍兴)人,南宋著名诗人。少时受家庭爱国思想熏陶,高宗时应礼部试,为秦桧所黜。孝宗时赐进士出身。中年入蜀,投身军旅生活,官至宝章阁待制。晚年退居家乡。其一生笔耕不辍,今存九千多首,内容极为丰富。与王安石、苏轼、黄庭坚并称“宋代四大诗人”,又与杨万里、范成大、尤袤合称“南宋四大家”。

提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。

gǔ shī jiǎn jiè

《wū yè tí ·wán shàn chán juān sù yuè 》shì sòng dài wén xué jiā lù yóu de cí zuò 。cǐ cí miáo huì le chū xià jì jiē shù yīn nóng hé ,fàng qíng shí yú liáng yú rùn shàng zài de xián sàn shēng huó ,chuàng zào chū yī zhǒng yǎ jié qīng yuǎn de xián shì yì jìng 。shàng piàn kāi tóu èr jù ,yǐ wán shàn hé shā jīn liǎng zhǒng yīng shí de shēng huó yòng pǐn lái biǎo xiàn chū xià shí jiē 。hòu èr jù xiě shì wài zhī jǐng ,shù yīn nóng hé ,qíng tiān qīng rùn ,yě shì diǎn xíng de chū xià zhī jǐng 。xià piàn zé yóu xiě jǐng zhuǎn dào xiě rén ,biǎo xiàn zuò zhě xián shì de shēng huó 。qǐ èr jù ,xiě zì jǐ xián lái wú shì ,cháng cháng nòng bǐ zhǎn zhǐ zuò xiǎo cǎo ;hē jiǔ zhì wēi zuì ,juàn lián yíng liáng yǐ biàn shuì mián 。mò èr jù xiě zhǔ rén gōng zì jǐ shū shū fú fú dì tǎng zài jié jìng wú chén de liáng chuáng shàng tīng xīn chán ,gèng shì zhǎn shì le yī gè qīng liáng gāo jiǒng de chū xià jìng jiè 。quán cí yù qíng yú shì yǔ jǐng zhōng ,zài qíng jǐng jiāo huì zhōng shū fā le zuò zhě liú chàng 、shū shì de qíng huái ,qíng jǐng qīng kuài yōu měi ,bǐ diào qīng shū zì rán ,shì lù yóu shǎo jiàn de xián shì cí 。

fān yì /yì wén

shǒu ná tuán shàn zài jié bái de yuè xià ,shā jīn bèi fēng chuī dé qǐ fú piāo dòng xiàng qīng qīng de yān wù yī yàng 。gāo gāo de huái shù yè zǐ fēi cháng mào mì ,qīng xīn yǔ hòu tiān qì hěn hǎo 。ná zhe bǐ hú luàn dì xiě zhe zì ,hē zuì le fàng xià lián zǐ xián shì dì xiǎo shuì yī jiào 。yī yè méi yǒu gèng shēng lái dǎ rǎo ,zhī shì zài zhěn tóu shàng jìng jìng dì tīng chū xià de chán míng 。

zhù shì

⑴wū yè tí :yuán táng jiāo fāng qǔ míng ,hòu yòng wéi cí pái míng 。yòu míng “shèng wú yōu ”,píng yùn sì shí qī zì 。yǔ “xiàng jiàn huān ”zhī bié míng “wū yè tí ”bú tóng 。⑵“wán shàn ”jù :zhǐ wán shàn rú tóng míng yuè yī yàng jié bái 。wán shàn yòu chēng gōng shàn ,xì juàn zhī chéng de tuán shàn ,shì hàn zú chuán tǒng de shǒu gōng yì shù zhēn pǐn ,xíng rú mǎn yuè ,gù yún “sù yuè ”。chán juān :měi hǎo de yàng zǐ ,àn yù nǚ zǐ jiāo měi de róng mào 。hàn dài bān jié yú céng zuò 《yuàn gē háng 》:“xīn liè qí wán sù ,jiǎo jié rú shuāng xuě 。cái wéi hé huān shàn ,tuán tuán sì míng yuè 。”⑶qīng yān :zhǐ shā jīn de qīng xì 。⑷“gāo huái ”jù :huái shù de yè zǐ jiàn jiàn zhǎng chéng ,shù yīn yě jiàn jiàn hé lǒng ,fù gài dì miàn 。⑸“qīng rùn ”jù :yǔ hòu de tiān kōng gèng xiǎn qīng lǎng shī rùn 。qīng rùn :qīng liáng zī rùn 。⑹“nòng bǐ ”jù :zhǐ zài fáng lǐ yōu xián wú shì ,yǐ xiě xiǎo cǎo dǎ fā shí guāng 。nòng bǐ :wèi zhí bǐ xiě zì 、wéi wén 、zuò huà 。⑺xīn chán :chū xià de míng chán 。

chuàng zuò bèi jǐng

zhè shǒu xiǎo lìng shì lù yóu yú sòng xiào zōng chún xī bā nián zhì shí èr nián (1181~1185nián )jiān xián jū gù xiāng shān yīn shí de zuò pǐn 。lù yóu zài sòng xiào zōng qián dào yuán nián (1165nián )sì shí yī suì shí ,mǎi zhái yú shān yīn (jīn shào xìng )jìng hú zhī bīn 、sān shān zhī xià de xī cūn ,cì nián bà lóng xìng tōng pàn shí ,rù jū yú cǐ 。xī cūn de jū zhái ,yī shān lín shuǐ ,fēng jǐng yōu měi 。tā shòu le shān guāng shuǐ sè de táo yě ,xīn qíng yě bǐ jiào shū huǎn ,suǒ yǐ zì hào yú yǐn 。zài jiā zhù le sì nián ,dào qián dào liù nián (1170nián )tā lí jiā rù shǔ 。sì nián zhōng xiě le jǐ shǒu miáo xiě cūn jū shēng huó de 《zhè gū tiān 》cí 。zhè shǒu 《wū yè tí 》cí ,suī rán yě xiě cūn jū shēng huó ,dàn yǔ shàng shù 《zhè gū tiān 》cí bú tóng qī 。《wū yè tí 》cí shì tā cóng shǔ zhōng guī lái ,bà tí jǔ jiāng nán xī lù cháng píng chá yán gōng shì zài guī shān yīn shí xiě de ,cí xiě yú chū xià jì jiē 。tā zhè cì guī shān yīn ,cóng chún xī bā nián (1181nián )wǔ shí qī suì qǐ dào chún xī shí èr nián (1185nián )liù shí yī suì zhǐ ,yòu zhù le wǔ nián 。tā zài chún xī shí liù nián (1189nián )xiě de 《zhǎng duǎn jù xù 》,shuō tā “jué bǐ ”tíng zhǐ xiě cí yǐ yǒu shù nián ,yīn cǐ cí zuò yú zhè jǐ nián zhōng dāng kě què dìng 。

shǎng xī /jiàn shǎng

lù yóu shì gè ài guó zhì shì ,bú gān guò xián sàn shēng huó ,tā de shī cí xiě xián shì yì jìng ,tóng shí yòu wǎng wǎng dài yǒu bēi kǎi 。ér zhè shǒu cí què yǒu xiē bú tóng ,zhěng shǒu dōu xiě xián shì yì jìng ,kàn bú dào rèn hé bēi fèn zhī qíng 。suǒ yǐ bì xū yào jié hé lù yóu de shēn shì hé sī xiǎng ,cóng cí wài qù lǐ jiě tā bìng bú shì zhēn zhèng dān yú cí zhōng de shēng huó ,zhè yī shí de xián shì ,fǎn ér ràng rén qù shì zhe tàn jiū shēn cáng yú zuò zhě xīn zhōng de yōu guó yōu mín zhī qíng 。shàng piàn qǐ èr jù :“wán shàn chán juān sù yuè ,shā jīn piāo miǎo qīng yān ”。yǐ liǎng zhǒng shēng huó yòng pǐn lái biǎo xiàn chū xià jì jiē 。dì yī jù xiě měi rú yuán yuè de tuán shàn ,dì èr jù xiě báo rú qīng yān de tóu jīn ,zhè dōu shì xià tiān suǒ shì yòng de 。shàn měi jīn qīng ,kě yǐ qū shǔ jiǎn rè ,shì qíng xiǎn dé qīng kuài 。“gāo huái yè zhǎng yīn chū hé ,qīng rùn yǔ yú tiān 。”zhè èr jù xiě jǐng ,yě tiē qiē jì jiē 。xià tiān shù yīn nóng hé ,méi yǔ jì jiē ,fàng qíng shí yú liáng yú rùn shàng zài ,zhè dōu shǐ rén gǎn dào kuān shū 。zhè èr jù yǔ wáng ān shí 《chū xià jí shì 》“lǜ yīn yōu cǎo shèng huā shí ”de shī jù ,yǐ jí zhōu bāng yàn 《mǎn tíng fāng ·xià rì lì shuǐ wú xiǎng shān zuò 》“wǔ yīn jiā shù qīng yuán 。dì bēi shān jìn ,yī rùn fèi lú yān ”de cí jù ,jǐng wù xiàng jìn ,yì jìng tóng měi ;dàn wáng shī 、zhōu cí ,bǐ diào yōu xì ,lù cí zé biǎo xiàn chū qīng shū 、zì rán 。xià piàn qǐ èr jù :“nòng bǐ xié háng xiǎo cǎo ,gōu lián qiǎn shuì xián mián 。”yóu shàng piàn de wù 、jǐng xiě dào rén ,yóu jìng xiě dào dòng 。lù yóu de yǒu guān xiě zì de shī ,rú 《cǎo shū gē 》《tí zuì zhōng suǒ zuò cǎo shū juàn hòu 》《zuì zhōng zuò háng cǎo shù zhǐ 》děng ,dà duō dōu shì biǎo xiàn bào guó zhuàng zhì bèi yā yì ,xìng hān luò bǐ ,jiè yǐ fā xiè fèn jī gǎn qíng de ,zhèng rú dì èr tí de shī zhōng suǒ shuō de :“xiōng zhōng lěi luò cáng wǔ bīng ,yù shì wú lù kōng zhēng róng 。jiǔ wéi qí gǔ bǐ dāo shuò ,shì cóng tiān luò yín hé qīng 。”zài zhè lǐ ,shī rén què yǐ xiě zì biǎo xiàn xián shì zhī qíng ,chún xī shí sān nián (1186nián )zuò yú dōu chéng de 《lín ān chūn yǔ chū jì 》zhōng de “ǎi zhǐ xié háng xián zuò cǎo ”yī jù ,zhèng hé zhè lǐ de cí jù 、yǔ yì jiē jìn 。xǐng shí nòng bǐ xiě xì cǎo ,biǎo shì xián shì ;zuì mián shí guà qǐ lián gōu ,wéi le yíng liáng ,xiǎng shòu táo yuān míng 《yǔ zǐ yǎn děng shū 》suǒ shuō de :“wǔ liù yuè zhōng běi chuāng xià wò ,yù liáng fēng zàn zhì ,zì wèi shì xī huáng shàng rén ”nà yàng de lè qù 。“gèng wú yī diǎn chén āi dào ,zhěn shàng tīng xīn chán ”,zhèng shì bīn hú zhù zhái de qīng liáng 、jié jìng de jìng jiè ,míng xī dì biǎo xiàn le zhè yī fèn xián xiá ,míng xiǎn bú tóng yú wǎng rì zuò zhě de yā yì 、kǔ mèn 。zhè shǒu cí zhī xiě shì hé jǐng ,bú xiě qíng ,qíng yù yú shì yǔ jǐng zhōng 。shàng xià piàn fù dié ,jù shì wán quán xiàng tóng ,gù liǎng piàn qǐ jù dōu yòng duì ǒu 。qíng jǐng qīng kuài yōu měi ,bǐ diào qīng shū zì rán ,shì lù yóu shǎo jiàn de xián shì cí 。jū zhái yī shān bàng shuǐ 、fēng jǐng měi lì rú huà 。zuò zhě bú jìn shì huái ,jiāng xī rì de yì yù kǔ mèn yī bìng pāo dào nǎo hòu ,róng rù dà zì rán de qīng xīn 、xián shì zhī zhōng ,quán cí biǎo xiàn chū zuò zhě zhuàng zhì wèi chóu hòu de xián jū shēng huó 。

xiàng guān gǔ shī fèn lèi

xià tiān yōu guó yōu mín

lù yóu jiǎn jiè

lù yóu de shī cí qǔ dài biǎo zuò

lù yóu (1125—1210),zì wù guān ,hào fàng wēng 。hàn zú ,yuè zhōu shān yīn (jīn zhè jiāng shào xìng )rén ,nán sòng zhe míng shī rén 。shǎo shí shòu jiā tíng ài guó sī xiǎng xūn táo ,gāo zōng shí yīng lǐ bù shì ,wéi qín guì suǒ chù 。xiào zōng shí cì jìn shì chū shēn 。zhōng nián rù shǔ ,tóu shēn jun1 lǚ shēng huó ,guān zhì bǎo zhāng gé dài zhì 。wǎn nián tuì jū jiā xiāng 。qí yī shēng bǐ gēng bú chuò ,jīn cún jiǔ qiān duō shǒu ,nèi róng jí wéi fēng fù 。yǔ wáng ān shí 、sū shì 、huáng tíng jiān bìng chēng “sòng dài sì dà shī rén ”,yòu yǔ yáng wàn lǐ 、fàn chéng dà 、yóu mào hé chēng “nán sòng sì dà jiā ”。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

陆游
陆游 陆游(1125-1210)字务观,号放翁,山阴(今浙江绍兴)人,陆佃之孙。陆游是南宋著名诗人。少时受家庭爱国思想熏陶,高宗时应礼部试,为秦桧所黜。...

热门诗词推荐

临江仙(次韵尚书兄送别)
长陵
金陵十二钗又副册—晴雯(霁月难逢)
哀命(哀时命之不合兮)
虞美人(玉钩弯柱调鹦鹉)
王浚墓下作(人间无阿童)
成名后呈同年
望海楼晚景·横风吹雨入楼斜
空当接龙扑克牌游戏下载精品手游下载
望江梅(闲梦远,南国正芳春)
Copyright © 2022 59诗词查询网 All Rights Reserved.
京ICP备14007314号