《秦楼月 楼阴缺》原文及翻译赏析

朝代：宋朝

作者：范成大

原文：

翻译/译文

译文楼阴缺处，栏杆的影子静静地躺在东厢房前，空中皓月一轮。月儿照东厢，满天露冷风清，杏花洁白如雪。隔着烟雾，听催促时光的漏壶下，铜龙滴水，声如哽咽。厢房里帷幕昏暗，灯儿结了花。灯儿结了花，我只做了一会儿春梦，便游遍了辽阔的江南。

注释①楼阴缺：高楼被树荫遮蔽，只露出未被遮住的一角。指树阴未遮住的楼阁一角。②栏干影卧：由于高楼东厢未被树荫所蔽，因此当月照东厢时，栏干的影子就卧倒地上。③厢：厢房。④ 一天：满天。⑤烟：夜雾。⑥金虬（qiú）：铜龙，造型为龙的铜漏，古代滴水计时之器。⑦罗帏：罗帐。指闺房。⑧灯花结：灯芯烧结成花，旧俗以为有喜讯。

赏析/鉴赏

　　全词描写春闺少妇怀人之情，也亦写寄托之情也就是托词中少妇的怀人之情寄作者本人的爱君之意。词分为上下两阙描写的情景十分真切，是组词中艺术价值最高的一篇。

　　“楼阴缺。阑干影卧东厢月。东厢月，一天风露，杏花如雪。”词的上阙写楼外月色夜景。楼阴缺处，月光向东厢投下了栏杆的影子。影向东，则月偏西；月偏西，则夜已深。“东厢月”三字，按词牌格式规定，须重出。后出三字属下句，则浩然风露，似雪杏花，尽被包容在这月光下的银色世界里。“杏花”，为点季节，也是春夜外景迷人画面的主体，青春寂寞之怜惜情绪，已暗暗蕴含其中。李白以“床前明月光”引发故乡之思，这里写深夜月色，也为后半首写闺阁愁思不眠，先作环境和心情的烘染。

　　“隔烟催漏金虬咽，罗帏暗淡灯花结。灯花结，片时春梦，江南天阔。”词的下阕写到的那位怀人念远的闺中少妇，深藏在这座幽雅的园林之中，其风姿的秀美、心性的柔静和心情的惆怅，也就可想而知了。给人一种见其景感其人的感觉。所以，上下阕之间看似互不相属，实际上还是非常一致的。然后转写少妇的愁思。她独卧罗帏之中，心怀远人，久不能寐。此时燃膏将尽，灯芯结花，室内光线越来越暗淡，室外则夜露已落，一切都这么沉寂，只有漏壶上的铜龙透过烟雾送来点点滴滴的漏声。在愁人听来，竟似声声哽咽。作者这里并不直接写人的神态，而是更深一层，借暗淡的灯光和哽咽的漏声造成一种幽怨的意境，把人的愁苦表现得十分真切。特别是“隔烟催漏金虬咽”找人一句，尤见移情想象的奇思。又写少妇的幽梦，又重叠前句末三字，突出灯光的昏暗，然后化用岑参《春梦》诗“枕上片时春梦中，行尽江南数千里”二语，表现少妇的迷离惝恍之情。

　　人倦灯昏，始得暂眠片刻，梦魂忽到江南，境界顿觉开阔。然而所怀念的人又在哪？梦中是否能见到？作者却不写出来，让读者自去想象。这样写，比韦庄《木兰花》中的这句 “千山万水不曾行，魂梦欲教何处觅”意思更含蓄，更意味深长。

　　据周必大撰《范公成大神道碑》记载，成大于淳熙三年（1176）春在四川制置使任上辞官归家养病（四年五月成行 ），病中还为国操劳，上书言兵民十五事，使宋孝宗赵深受感动。所以这组词可能有此寄托，并可能作于此次居家养病时。这里提到寄托，只是为了说明作者的原意。

范成大简介

范成大（1126-1193），字致能，号石湖居士。汉族，平江吴县（今江苏苏州）人。南宋诗人，谥文穆。从江西派入手，后学习中、晚唐诗，继承了白居易、王建、张籍等诗人新乐府的现实主义精神，终于自成一家。风格平易浅显、清新妩媚。诗题材广泛，以反映农村社会生活内容的作品成就最高。他与杨万里、陆游、尤袤合称南宋“南宋四大家”。

fān yì /yì wén

yì wén lóu yīn quē chù ，lán gǎn de yǐng zǐ jìng jìng dì tǎng zài dōng xiāng fáng qián ，kōng zhōng hào yuè yī lún 。yuè ér zhào dōng xiāng ，mǎn tiān lù lěng fēng qīng ，xìng huā jié bái rú xuě 。gé zhe yān wù ，tīng cuī cù shí guāng de lòu hú xià ，tóng lóng dī shuǐ ，shēng rú gěng yān 。xiāng fáng lǐ wéi mù hūn àn ，dēng ér jié le huā 。dēng ér jié le huā ，wǒ zhī zuò le yī huì ér chūn mèng ，biàn yóu biàn le liáo kuò de jiāng nán 。

zhù shì ①lóu yīn quē ：gāo lóu bèi shù yīn zhē bì ，zhī lù chū wèi bèi zhē zhù de yī jiǎo 。zhǐ shù yīn wèi zhē zhù de lóu gé yī jiǎo 。②lán gàn yǐng wò ：yóu yú gāo lóu dōng xiāng wèi bèi shù yīn suǒ bì ，yīn cǐ dāng yuè zhào dōng xiāng shí ，lán gàn de yǐng zǐ jiù wò dǎo dì shàng 。③xiāng ：xiāng fáng 。④ yī tiān ：mǎn tiān 。⑤yān ：yè wù 。⑥jīn qiú （qiú）：tóng lóng ，zào xíng wéi lóng de tóng lòu ，gǔ dài dī shuǐ jì shí zhī qì 。⑦luó wéi ：luó zhàng 。zhǐ guī fáng 。⑧dēng huā jié ：dēng xīn shāo jié chéng huā ，jiù sú yǐ wéi yǒu xǐ xùn 。

shǎng xī /jiàn shǎng

　　quán cí miáo xiě chūn guī shǎo fù huái rén zhī qíng ，yě yì xiě jì tuō zhī qíng yě jiù shì tuō cí zhōng shǎo fù de huái rén zhī qíng jì zuò zhě běn rén de ài jun1 zhī yì 。cí fèn wéi shàng xià liǎng què miáo xiě de qíng jǐng shí fèn zhēn qiē ，shì zǔ cí zhōng yì shù jià zhí zuì gāo de yī piān 。

　　“lóu yīn quē 。lán gàn yǐng wò dōng xiāng yuè 。dōng xiāng yuè ，yī tiān fēng lù ，xìng huā rú xuě 。”cí de shàng què xiě lóu wài yuè sè yè jǐng 。lóu yīn quē chù ，yuè guāng xiàng dōng xiāng tóu xià le lán gǎn de yǐng zǐ 。yǐng xiàng dōng ，zé yuè piān xī ；yuè piān xī ，zé yè yǐ shēn 。“dōng xiāng yuè ”sān zì ，àn cí pái gé shì guī dìng ，xū zhòng chū 。hòu chū sān zì shǔ xià jù ，zé hào rán fēng lù ，sì xuě xìng huā ，jìn bèi bāo róng zài zhè yuè guāng xià de yín sè shì jiè lǐ 。“xìng huā ”，wéi diǎn jì jiē ，yě shì chūn yè wài jǐng mí rén huà miàn de zhǔ tǐ ，qīng chūn jì mò zhī lián xī qíng xù ，yǐ àn àn yùn hán qí zhōng 。lǐ bái yǐ “chuáng qián míng yuè guāng ”yǐn fā gù xiāng zhī sī ，zhè lǐ xiě shēn yè yuè sè ，yě wéi hòu bàn shǒu xiě guī gé chóu sī bú mián ，xiān zuò huán jìng hé xīn qíng de hōng rǎn 。

　　“gé yān cuī lòu jīn qiú yān ，luó wéi àn dàn dēng huā jié 。dēng huā jié ，piàn shí chūn mèng ，jiāng nán tiān kuò 。”cí de xià què xiě dào de nà wèi huái rén niàn yuǎn de guī zhōng shǎo fù ，shēn cáng zài zhè zuò yōu yǎ de yuán lín zhī zhōng ，qí fēng zī de xiù měi 、xīn xìng de róu jìng hé xīn qíng de chóu chàng ，yě jiù kě xiǎng ér zhī le 。gěi rén yī zhǒng jiàn qí jǐng gǎn qí rén de gǎn jiào 。suǒ yǐ ，shàng xià què zhī jiān kàn sì hù bú xiàng shǔ ，shí jì shàng hái shì fēi cháng yī zhì de 。rán hòu zhuǎn xiě shǎo fù de chóu sī 。tā dú wò luó wéi zhī zhōng ，xīn huái yuǎn rén ，jiǔ bú néng mèi 。cǐ shí rán gāo jiāng jìn ，dēng xīn jié huā ，shì nèi guāng xiàn yuè lái yuè àn dàn ，shì wài zé yè lù yǐ luò ，yī qiē dōu zhè me chén jì ，zhī yǒu lòu hú shàng de tóng lóng tòu guò yān wù sòng lái diǎn diǎn dī dī de lòu shēng 。zài chóu rén tīng lái ，jìng sì shēng shēng gěng yān 。zuò zhě zhè lǐ bìng bú zhí jiē xiě rén de shén tài ，ér shì gèng shēn yī céng ，jiè àn dàn de dēng guāng hé gěng yān de lòu shēng zào chéng yī zhǒng yōu yuàn de yì jìng ，bǎ rén de chóu kǔ biǎo xiàn dé shí fèn zhēn qiē 。tè bié shì “gé yān cuī lòu jīn qiú yān ”zhǎo rén yī jù ，yóu jiàn yí qíng xiǎng xiàng de qí sī 。yòu xiě shǎo fù de yōu mèng ，yòu zhòng dié qián jù mò sān zì ，tū chū dēng guāng de hūn àn ，rán hòu huà yòng cén cān 《chūn mèng 》shī “zhěn shàng piàn shí chūn mèng zhōng ，háng jìn jiāng nán shù qiān lǐ ”èr yǔ ，biǎo xiàn shǎo fù de mí lí chǎng huǎng zhī qíng 。

　　rén juàn dēng hūn ，shǐ dé zàn mián piàn kè ，mèng hún hū dào jiāng nán ，jìng jiè dùn jiào kāi kuò 。rán ér suǒ huái niàn de rén yòu zài nǎ ？mèng zhōng shì fǒu néng jiàn dào ？zuò zhě què bú xiě chū lái ，ràng dú zhě zì qù xiǎng xiàng 。zhè yàng xiě ，bǐ wéi zhuāng 《mù lán huā 》zhōng de zhè jù “qiān shān wàn shuǐ bú céng háng ，hún mèng yù jiāo hé chù mì ”yì sī gèng hán xù ，gèng yì wèi shēn zhǎng 。

　　jù zhōu bì dà zhuàn 《fàn gōng chéng dà shén dào bēi 》jì zǎi ，chéng dà yú chún xī sān nián （1176）chūn zài sì chuān zhì zhì shǐ rèn shàng cí guān guī jiā yǎng bìng （sì nián wǔ yuè chéng háng ），bìng zhōng hái wéi guó cāo láo ，shàng shū yán bīng mín shí wǔ shì ，shǐ sòng xiào zōng zhào shēn shòu gǎn dòng 。suǒ yǐ zhè zǔ cí kě néng yǒu cǐ jì tuō ，bìng kě néng zuò yú cǐ cì jū jiā yǎng bìng shí 。zhè lǐ tí dào jì tuō ，zhī shì wéi le shuō míng zuò zhě de yuán yì 。

fàn chéng dà jiǎn jiè

fàn chéng dà （1126-1193），zì zhì néng ，hào shí hú jū shì 。hàn zú ，píng jiāng wú xiàn （jīn jiāng sū sū zhōu ）rén 。nán sòng shī rén ，shì wén mù 。cóng jiāng xī pài rù shǒu ，hòu xué xí zhōng 、wǎn táng shī ，jì chéng le bái jū yì 、wáng jiàn 、zhāng jí děng shī rén xīn lè fǔ de xiàn shí zhǔ yì jīng shén ，zhōng yú zì chéng yī jiā 。fēng gé píng yì qiǎn xiǎn 、qīng xīn wǔ mèi 。shī tí cái guǎng fàn ，yǐ fǎn yìng nóng cūn shè huì shēng huó nèi róng de zuò pǐn chéng jiù zuì gāo 。tā yǔ yáng wàn lǐ 、lù yóu 、yóu mào hé chēng nán sòng “nán sòng sì dà jiā ”。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

范成大（1126-1193）字至能，号石湖居士，吴县（今属江苏）人。绍兴二十四年（1154）进士，调徽州司户参军。隆兴二年，除枢密院编修官，累迁礼部员外郎...

热门诗词推荐