朝代:宋代
作者:杨万里
原文:
翻译
清晨,满脸稚气的小孩,将夜间冻结在盘中的冰块脱下,提在手中。
轻轻敲打,冰块发出穿林而过的响声,当欣赏者正醉心于那穿林而过的响声时,忽然却听到了另一种声音--冰块落地,发出了如玻璃破碎的声音。
注释
①稚子:指幼稚、天真的孩子。
②脱晓冰:在这里指儿童晨起,从结成坚冰的铜盆里剜冰。
③铮:指古代的一种像锣的乐器。
④磬(qìng):四声 古代打击乐器,形状像曲尺,用玉、石制成,可以悬挂在墙上。
⑤玻璃:指古时候的一种天然玉石,也叫水玉,并不是现在的玻璃。
全诗摄取瞬间快景避开直接描写,用生动形象的“穿林”响声和贴切的比喻,用老者的眼光开掘稚子的情趣。
诗中孩子弄冰的场景,充满了乐趣:心态上,寒天“弄冰”,童心炽热;色泽上,“金”盘“彩”丝串“银”冰;形态上,是用“金盘”脱出的‘‘银铮”,圆形;声音上,有 “玉罄穿林响”的高亢,忽又转 作“玻璃碎地声”的清脆。全诗形色兼具以感目,声意俱美以悦耳赏心,绘声绘色地表现出儿童以冰为钲、自得其乐的盎然意趣。
全诗突出一个“稚”字。稚气和乐趣能使儿童忘却严冬的寒冷,保持他一如既往的活力和快乐。孩童与老人在心理特征上有诸多的相通之处,唯其如此,孩童的“脱冰作戏”的场景在老人的眼里才有依依情趣。
正是以这种老少相通的心理特征为审美基点,杨万里通过“以稚为老”的手法使童趣化为诗趣,一方面从稚子的心理出发,描写“脱冰”的动作细节;另一方面基于世人的心理去感受,欣赏其行为细节,这样孩童的稚气与老人的“天真”相映成趣,融为形之于笔端的盎然诗意。诗人发自内心地尊重儿童的天真,才能把孩子玩冰的情趣描绘得如此真切酣畅。
此诗作于宋孝宗淳熙六年(1179)春,杨万里当时在常州任上。打春牛是古时的习俗,立春前一日,用土牛打春,以示迎春和劝农。打春之牛,后亦以苇或纸制。一般是由当地的长官执彩鞭击打春牛三匝,礼毕回署,接着众农民将春牛打烂。这首诗写儿童看到大人们鞭打春牛的场面后进行模仿的情景,这一场景引起诗人对丰收的联想。
zhì zǐ nòng bīng
稚子弄冰
zhì zǐ jīn pén tuō xiǎo bīng, cǎi sī chuān qǔ dāng yín zhēng.
稚子金盆脱晓冰,彩丝穿取当银铮。
yín zhēng yī zuò: yín zhēng
(银铮 一作:银钲)
qiāo chéng yù qìng chuān lín xiǎng, hū zuò bō lí suì dì shēng.
敲成玉磬穿林响,忽作玻璃碎地声。
bō lí yī zuò: bō lí
(玻璃 一作:玻瓈)
yáng wàn lǐ ,zì tíng xiù ,hào chéng zhāi ,nán ,hàn zú 。jí zhōu jí shuǐ (jīn jiāng xī shěng jí shuǐ xiàn )rén 。nán sòng jié chū shī rén ,yǔ yóu mào 、fàn chéng dà 、lù yóu hé chēng nán sòng “zhōng xìng sì dà shī rén ”、“nán sòng sì dà jiā ”。
fān yì
qīng chén ,mǎn liǎn zhì qì de xiǎo hái ,jiāng yè jiān dòng jié zài pán zhōng de bīng kuài tuō xià ,tí zài shǒu zhōng 。
qīng qīng qiāo dǎ ,bīng kuài fā chū chuān lín ér guò de xiǎng shēng ,dāng xīn shǎng zhě zhèng zuì xīn yú nà chuān lín ér guò de xiǎng shēng shí ,hū rán què tīng dào le lìng yī zhǒng shēng yīn --bīng kuài luò dì ,fā chū le rú bō lí pò suì de shēng yīn 。
zhù shì
①zhì zǐ :zhǐ yòu zhì 、tiān zhēn de hái zǐ 。
②tuō xiǎo bīng :zài zhè lǐ zhǐ ér tóng chén qǐ ,cóng jié chéng jiān bīng de tóng pén lǐ wān bīng 。
③zhēng :zhǐ gǔ dài de yī zhǒng xiàng luó de lè qì 。
④qìng (qìng):sì shēng gǔ dài dǎ jī lè qì ,xíng zhuàng xiàng qǔ chǐ ,yòng yù 、shí zhì chéng ,kě yǐ xuán guà zài qiáng shàng 。
⑤bō lí :zhǐ gǔ shí hòu de yī zhǒng tiān rán yù shí ,yě jiào shuǐ yù ,bìng bú shì xiàn zài de bō lí 。
quán shī shè qǔ shùn jiān kuài jǐng bì kāi zhí jiē miáo xiě ,yòng shēng dòng xíng xiàng de “chuān lín ”xiǎng shēng hé tiē qiē de bǐ yù ,yòng lǎo zhě de yǎn guāng kāi jué zhì zǐ de qíng qù 。
shī zhōng hái zǐ nòng bīng de chǎng jǐng ,chōng mǎn le lè qù :xīn tài shàng ,hán tiān “nòng bīng ”,tóng xīn chì rè ;sè zé shàng ,“jīn ”pán “cǎi ”sī chuàn “yín ”bīng ;xíng tài shàng ,shì yòng “jīn pán ”tuō chū de ‘‘yín zhēng ”,yuán xíng ;shēng yīn shàng ,yǒu “yù qìng chuān lín xiǎng ”de gāo kàng ,hū yòu zhuǎn zuò “bō lí suì dì shēng ”de qīng cuì 。quán shī xíng sè jiān jù yǐ gǎn mù ,shēng yì jù měi yǐ yuè ěr shǎng xīn ,huì shēng huì sè dì biǎo xiàn chū ér tóng yǐ bīng wéi zhēng 、zì dé qí lè de àng rán yì qù 。
quán shī tū chū yī gè “zhì ”zì 。zhì qì hé lè qù néng shǐ ér tóng wàng què yán dōng de hán lěng ,bǎo chí tā yī rú jì wǎng de huó lì hé kuài lè 。hái tóng yǔ lǎo rén zài xīn lǐ tè zhēng shàng yǒu zhū duō de xiàng tōng zhī chù ,wéi qí rú cǐ ,hái tóng de “tuō bīng zuò xì ”de chǎng jǐng zài lǎo rén de yǎn lǐ cái yǒu yī yī qíng qù 。
zhèng shì yǐ zhè zhǒng lǎo shǎo xiàng tōng de xīn lǐ tè zhēng wéi shěn měi jī diǎn ,yáng wàn lǐ tōng guò “yǐ zhì wéi lǎo ”de shǒu fǎ shǐ tóng qù huà wéi shī qù ,yī fāng miàn cóng zhì zǐ de xīn lǐ chū fā ,miáo xiě “tuō bīng ”de dòng zuò xì jiē ;lìng yī fāng miàn jī yú shì rén de xīn lǐ qù gǎn shòu ,xīn shǎng qí háng wéi xì jiē ,zhè yàng hái tóng de zhì qì yǔ lǎo rén de “tiān zhēn ”xiàng yìng chéng qù ,róng wéi xíng zhī yú bǐ duān de àng rán shī yì 。shī rén fā zì nèi xīn dì zūn zhòng ér tóng de tiān zhēn ,cái néng bǎ hái zǐ wán bīng de qíng qù miáo huì dé rú cǐ zhēn qiē hān chàng 。
cǐ shī zuò yú sòng xiào zōng chún xī liù nián (1179)chūn ,yáng wàn lǐ dāng shí zài cháng zhōu rèn shàng 。dǎ chūn niú shì gǔ shí de xí sú ,lì chūn qián yī rì ,yòng tǔ niú dǎ chūn ,yǐ shì yíng chūn hé quàn nóng 。dǎ chūn zhī niú ,hòu yì yǐ wěi huò zhǐ zhì 。yī bān shì yóu dāng dì de zhǎng guān zhí cǎi biān jī dǎ chūn niú sān zā ,lǐ bì huí shǔ ,jiē zhe zhòng nóng mín jiāng chūn niú dǎ làn 。zhè shǒu shī xiě ér tóng kàn dào dà rén men biān dǎ chūn niú de chǎng miàn hòu jìn háng mó fǎng de qíng jǐng ,zhè yī chǎng jǐng yǐn qǐ shī rén duì fēng shōu de lián xiǎng 。
zhì zǐ nòng bīng
zhì zǐ nòng bīng
zhì zǐ jīn pén tuō xiǎo bīng, cǎi sī chuān qǔ dāng yín zhēng.
zhì zǐ jīn pén tuō xiǎo bīng ,cǎi sī chuān qǔ dāng yín zhēng 。
yín zhēng yī zuò: yín zhēng
(yín zhēng yī zuò :yín zhēng )
qiāo chéng yù qìng chuān lín xiǎng, hū zuò bō lí suì dì shēng.
qiāo chéng yù qìng chuān lín xiǎng ,hū zuò bō lí suì dì shēng 。
bō lí yī zuò: bō lí
(bō lí yī zuò :bō li )