朝代:唐代
作者:李商隐
原文:
李商隐,字义山,号玉溪(谿)生、樊南生,唐代著名诗人,祖籍河内(今河南省焦作市)沁阳,出生于郑州荥阳。他擅长诗歌写作,骈文文学价值也很高,是晚唐最出色的诗人之一,和杜牧合称“小李杜”,与温庭筠合称为“温李”,因诗文与同时期的段成式、温庭筠风格相近,且三人都在家族里排行第十六,故并称为“三十六体”。其诗构思新奇,风格秾丽,尤其是一些爱情诗和无题诗写得缠绵悱恻,优美动人,广为传诵。但部分诗歌过于隐晦迷离,难于索解,至有“诗家总爱西昆好,独恨无人作郑笺”之说。因处于牛李党争的夹缝之中,一生很不得志。死后葬于家乡沁阳(今河南焦作市沁阳与博爱县交界之处)。作品收录为《李义山诗集》。
韵义
西王母在瑶池上把绮窗打开;
只听得黄竹歌声音动地悲哀。
八骏神马的车子日行三万里;
周穆王为了何事违约不再来?
注释
1、瑶池阿母:《穆天子传》卷三:“天子宾于西王母,天子觞西王母于瑶池之上。西王母为天子谣曰:‘白云在天,山陵自出。道里悠远,山川间之。将子无死,尚能复来。’天子答之曰:‘予归东土,和治诸夏。万民平均,吾顾见汝。比及三年,将复而野。’”《武帝内传》称王母为“玄都阿母”。
2、黄竹歌声:《穆天子传》卷五:“日中大寒,北风雨雪,有冻人。天子作诗三章以哀民。”
3、八骏:传说周穆王有八匹骏马,可日行三万里。《列子》、《穆天子传》等记载不一。
4、穆王:西周人,姓姬名满,传说他曾周游天下。
此诗讽刺求仙之虚妄。首句写西王母倚窗伫望,候穆王而不至。次句借黄竹歌声暗示穆王已死。三四句则写西王母因穆王不来而心生疑问。斥神仙而以神仙(王母)的口气写出,句句对比,以见长生之虚妄,求仙之荒诞。《李义山诗集笺注》引程梦星曰:“此追叹武宗之崩也。武宗好仙,又好游猎,又宠王才人。此诗熔铸其事而出之,只用穆王一事,足概武宗三端。用思最深,措辞最巧。”
yáo chí
瑶池
yáo chí ā mǔ qǐ chuāng kāi, huáng zhú gē shēng dòng dì āi.
瑶池阿母绮窗开,黄竹歌声动地哀。
bā jùn rì xíng sān wàn lǐ, mù wáng hé shì bù chóng lái.
八骏日行三万里,穆王何事不重来。
lǐ shāng yǐn ,zì yì shān ,hào yù xī (jī )shēng 、fán nán shēng ,táng dài zhe míng shī rén ,zǔ jí hé nèi (jīn hé nán shěng jiāo zuò shì )qìn yáng ,chū shēng yú zhèng zhōu yíng yáng 。tā shàn zhǎng shī gē xiě zuò ,pián wén wén xué jià zhí yě hěn gāo ,shì wǎn táng zuì chū sè de shī rén zhī yī ,hé dù mù hé chēng “xiǎo lǐ dù ”,yǔ wēn tíng jun1 hé chēng wéi “wēn lǐ ”,yīn shī wén yǔ tóng shí qī de duàn chéng shì 、wēn tíng jun1 fēng gé xiàng jìn ,qiě sān rén dōu zài jiā zú lǐ pái háng dì shí liù ,gù bìng chēng wéi “sān shí liù tǐ ”。qí shī gòu sī xīn qí ,fēng gé nóng lì ,yóu qí shì yī xiē ài qíng shī hé wú tí shī xiě dé chán mián fěi cè ,yōu měi dòng rén ,guǎng wéi chuán sòng 。dàn bù fèn shī gē guò yú yǐn huì mí lí ,nán yú suǒ jiě ,zhì yǒu “shī jiā zǒng ài xī kūn hǎo ,dú hèn wú rén zuò zhèng jiān ”zhī shuō 。yīn chù yú niú lǐ dǎng zhēng de jiá féng zhī zhōng ,yī shēng hěn bú dé zhì 。sǐ hòu zàng yú jiā xiāng qìn yáng (jīn hé nán jiāo zuò shì qìn yáng yǔ bó ài xiàn jiāo jiè zhī chù )。zuò pǐn shōu lù wéi 《lǐ yì shān shī jí 》。
yùn yì
xī wáng mǔ zài yáo chí shàng bǎ qǐ chuāng dǎ kāi ;
zhī tīng dé huáng zhú gē shēng yīn dòng dì bēi āi 。
bā jun4 shén mǎ de chē zǐ rì háng sān wàn lǐ ;
zhōu mù wáng wéi le hé shì wéi yuē bú zài lái ?
zhù shì
1、yáo chí ā mǔ :《mù tiān zǐ chuán 》juàn sān :“tiān zǐ bīn yú xī wáng mǔ ,tiān zǐ shāng xī wáng mǔ yú yáo chí zhī shàng 。xī wáng mǔ wéi tiān zǐ yáo yuē :‘bái yún zài tiān ,shān líng zì chū 。dào lǐ yōu yuǎn ,shān chuān jiān zhī 。jiāng zǐ wú sǐ ,shàng néng fù lái 。’tiān zǐ dá zhī yuē :‘yǔ guī dōng tǔ ,hé zhì zhū xià 。wàn mín píng jun1 ,wú gù jiàn rǔ 。bǐ jí sān nián ,jiāng fù ér yě 。’”《wǔ dì nèi chuán 》chēng wáng mǔ wéi “xuán dōu ā mǔ ”。
2、huáng zhú gē shēng :《mù tiān zǐ chuán 》juàn wǔ :“rì zhōng dà hán ,běi fēng yǔ xuě ,yǒu dòng rén 。tiān zǐ zuò shī sān zhāng yǐ āi mín 。”
3、bā jun4 :chuán shuō zhōu mù wáng yǒu bā pǐ jun4 mǎ ,kě rì háng sān wàn lǐ 。《liè zǐ 》、《mù tiān zǐ chuán 》děng jì zǎi bú yī 。
4、mù wáng :xī zhōu rén ,xìng jī míng mǎn ,chuán shuō tā céng zhōu yóu tiān xià 。
cǐ shī fěng cì qiú xiān zhī xū wàng 。shǒu jù xiě xī wáng mǔ yǐ chuāng zhù wàng ,hòu mù wáng ér bú zhì 。cì jù jiè huáng zhú gē shēng àn shì mù wáng yǐ sǐ 。sān sì jù zé xiě xī wáng mǔ yīn mù wáng bú lái ér xīn shēng yí wèn 。chì shén xiān ér yǐ shén xiān (wáng mǔ )de kǒu qì xiě chū ,jù jù duì bǐ ,yǐ jiàn zhǎng shēng zhī xū wàng ,qiú xiān zhī huāng dàn 。《lǐ yì shān shī jí jiān zhù 》yǐn chéng mèng xīng yuē :“cǐ zhuī tàn wǔ zōng zhī bēng yě 。wǔ zōng hǎo xiān ,yòu hǎo yóu liè ,yòu chǒng wáng cái rén 。cǐ shī róng zhù qí shì ér chū zhī ,zhī yòng mù wáng yī shì ,zú gài wǔ zōng sān duān 。yòng sī zuì shēn ,cuò cí zuì qiǎo 。”
yáo chí
yáo chí
yáo chí ā mǔ qǐ chuāng kāi, huáng zhú gē shēng dòng dì āi.
yáo chí ā mǔ qǐ chuāng kāi ,huáng zhú gē shēng dòng dì āi 。
bā jùn rì xíng sān wàn lǐ, mù wáng hé shì bù chóng lái.
bā jun4 rì háng sān wàn lǐ ,mù wáng hé shì bú zhòng lái 。