59诗词查询网

《焚书坑》焚书坑章碣原文、翻译、赏析和诗意

朝代:唐代

作者:章碣

原文:

《焚书坑》 章碣

竹帛烟销帝业虚,关河空锁祖龙居。
坑灰未冷山东乱,刘项原来不读书。

作者简介(章碣)

章碣(836—905年),唐代诗人,字丽山,章孝标之子。唐乾符三年(876年)进士。乾符中,侍郎高湘自长沙携邵安石(广东连县人)来京,高湘主持考试,邵安石及第。

焚书坑翻译及注释

翻译
焚书的烟雾刚刚散尽,秦始皇的帝业也随之灭亡,函谷关和黄河天险,也锁守不住始皇的故国旧居。
焚书坑的灰烬还没冷却,山东群雄已揭竿起义,起义军领袖刘邦和项羽,原来都不读书!

注释
焚书坑:秦始皇焚烧诗书之地,故址在今陕西省临潼县东南的骊山上。
竹帛:代指书籍。烟销:指把书籍烧光。帝业:皇帝的事业。这里指秦始皇统治天下,巩固统治地位的事业。虚:空虚。
关河:代指险固的地理形势。关:函谷关。河:黄河。空锁:白白地扼守着。祖龙居:秦始皇的故居,指咸阳。祖龙:代指秦始皇。
山东:崤函之东。一说指太行山之东,即为秦始皇所灭的六国旧有之地。
刘项:刘邦和项羽,秦末两支主要农民起义军的领袖。不读书:刘邦年青时是市井无赖,项羽年青时习武,两人都没读多少书。

焚书坑翻译

  伴随着书本(“竹帛”)化成青烟消散,“万世帝业”的根基却也淘空掉了。这是说赢政企图用焚书的蛮横手段来愚化民众也许是成功了,然而他的权力根基(现代称“政权的合法性”)却也同时被毁坏了。

  不可一世的赢政指望依仗武力维持“万世基业”,那只是一厢情愿罢了。祖龙:秦始皇。曰“祖”,暗含“子孙万世为皇帝”的意思。关河:泛指拱卫京城(“祖龙居”)的天险,亦可引申为暗指秦空前强大的国家机器。

  你瞧:这坑(“焚书坑”)里的书灰还没冷呢,山东就已经有反秦的“叛乱”了;而(终于覆灭强秦的)项羽刘邦等人也都不属于“讥议朝政、蛊惑民心”的读书人之列啊!后面这两句冷峻十分,可以看成是对暴虐封建统治者的无情讥刺 。

焚书坑鉴赏

  这首诗就秦末动乱的局面,对秦始皇焚书的暴虐行径进行了辛辣的嘲讽和无情的谴责。

  公元前213(秦始皇三十四年),采纳丞相李斯的奏议,下令在全国范围内搜集焚毁儒家《诗》、《书》和百家之书,令下之后三十日不烧者,罚作筑城的苦役,造成中国历史上一场文化浩劫。

  焚书坑据传是当年焚书的一个洞穴,旧址在今陕西省临潼县东南的骊山上。章碣或者到过那里,目之所触,感慨系之,便写了这首诗。

  诗一开始就接触主题。首句用略带夸张的语言揭示矛盾:竹帛化为灰烟消失了,秦始皇的帝业也就跟着灭亡了,好像当初在焚书坑里焚烧的就是他的嬴氏天下。这一句夹叙夹议,明叙暗议,有实有虚。“竹帛烟销”是实写,有形象可见。“竹帛”是古代写书的材料,这里指书。“帝业虚”是虚写。这种虚实相间的表现手法极富韵致。

  次句就“帝业虚”之意深进一层,说是虽然有关河的险固,也保卫不住秦始皇在都城中的宫殿。“关河”主要指函谷关与黄河,当然也包括其他关隘、河流,如散关、萧关、泾河、渭河、崤山、华山等。贾谊《过秦论》:“秦地被山带河以为固,四塞之国也。”说“关河”,便概括一切可以倚恃的地理险阻。秦都咸阳四周虽有这许多关山河川包围着,但仍然锁守不住,所以《过秦论》又说:“秦人阻险不守,关梁不阖,长戟不刺,强弩不射。楚师深入,战于鸿门,曾无藩篱之艰。”再坚固的“篱笆”也挡不住起义军队的长驱直入。诗以“关河空锁祖龙居”一句总括了整个秦末动乱以至秦朝灭亡的史实,言简意深;并且以形象示现,把“帝业虚”这个抽象的概念写得有情有景,带述带评,很有回味。“祖龙”指秦始皇。这里不用“始皇”而用“祖龙”,决非单纯追求用典,而是出于表情达意的需要。《史记·秦始皇本纪》记载一项传说:始皇三十六年,有神人对秦使者说:“今年祖龙死。”使者回报始皇,始皇听了,好久不讲话,过后自作解释说:“祖龙者,人之先也。”秦始皇一心要做子孙万代诸“龙”之祖。而此时江山易主,“祖龙”一词正话反用,又添新意成了对秦始皇的绝妙讽刺,而且曲折有文采,合乎诗歌用语韵味。

  第三句点题,进一步用历史事实对“焚书”一事做出评判。秦始皇和李斯等人把“书”看成是祸乱的根源,以为焚了书就可以消灾弭祸,从此天下太平。结果适得其反,嬴秦王朝很快陷入风雨飘摇、朝不保夕的境地。“未冷”云云是夸张的言辞,旨在突出焚书行为的乖谬,实际上从焚书到陈胜吴广在大泽乡首举义旗,前后相隔整整四年时间。

  末句抒发议论、感慨。山东之乱持续了一个时期,秦王朝最后亡于刘邦和项羽之手。这两人一个曾长期在市井中厮混,一个出身行伍,都不是读书人。可见“书”未必就是祸乱的根源,“焚书”也未必就是巩固“子孙帝王万世之业”(《过秦论》)的有效措施。说“刘项原来不读书”,而能灭亡“焚书”之秦,全句纯然是揶揄调侃的口吻,包含着极为辛辣的讽刺意味。从“竹帛”写起,又以“书”作结,首尾相接如环,显得圆转自然。

  议论性的诗歌,既要剖析事理,又要显示意象,委实很不容易。这首诗采用了近乎喜剧的表现手法:揭示矛盾,使秦始皇处于自我否定的地位。这样写表面似乎很委婉,很冷静,其实反对的态度和憎恶的感情十分鲜明。如果说这就是“怨而不怒”的表现,那么,它也不失为一种成功的艺术手法。

焚书坑创作背景

  秦始皇消灭齐、楚、燕、赵、韩、魏六国以后,为了巩固他的统治地位,采取丞相李斯的建议,于公元前213年(始皇三十四年)烧毁图书(医药、卜筮、农作书籍除外),前212年(始皇三十五年)活埋儒生,力图使他的帝业延续下去。作者可能到过烧毁图书的地方,耳闻目睹,有感而作。

《焚书坑》章碣 拼音读音参考

fén shū kēng
焚书坑

zhú bó yān xiāo dì yè xū, guān hé kōng suǒ zǔ lóng jū.
竹帛烟销帝业虚,关河空锁祖龙居。
kēng huī wèi lěng shān dōng luàn, liú xiàng yuán lái bù dú shū.
坑灰未冷山东乱,刘项原来不读书。

提示:拼音为程序生成,因此多音字的拼音可能不准确。

《fén shū kēng 》 zhāng jié

zhú bó yān xiāo dì yè xū ,guān hé kōng suǒ zǔ lóng jū 。
kēng huī wèi lěng shān dōng luàn ,liú xiàng yuán lái bú dú shū 。

zuò zhě jiǎn jiè (zhāng jié )

zhāng jié (836—905nián ),táng dài shī rén ,zì lì shān ,zhāng xiào biāo zhī zǐ 。táng qián fú sān nián (876nián )jìn shì 。qián fú zhōng ,shì láng gāo xiāng zì zhǎng shā xié shào ān shí (guǎng dōng lián xiàn rén )lái jīng ,gāo xiāng zhǔ chí kǎo shì ,shào ān shí jí dì 。

fén shū kēng fān yì jí zhù shì

fān yì
fén shū de yān wù gāng gāng sàn jìn ,qín shǐ huáng de dì yè yě suí zhī miè wáng ,hán gǔ guān hé huáng hé tiān xiǎn ,yě suǒ shǒu bú zhù shǐ huáng de gù guó jiù jū 。
fén shū kēng de huī jìn hái méi lěng què ,shān dōng qún xióng yǐ jiē gān qǐ yì ,qǐ yì jun1 lǐng xiù liú bāng hé xiàng yǔ ,yuán lái dōu bú dú shū !

zhù shì
fén shū kēng :qín shǐ huáng fén shāo shī shū zhī dì ,gù zhǐ zài jīn shǎn xī shěng lín tóng xiàn dōng nán de lí shān shàng 。
zhú bó :dài zhǐ shū jí 。yān xiāo :zhǐ bǎ shū jí shāo guāng 。dì yè :huáng dì de shì yè 。zhè lǐ zhǐ qín shǐ huáng tǒng zhì tiān xià ,gǒng gù tǒng zhì dì wèi de shì yè 。xū :kōng xū 。
guān hé :dài zhǐ xiǎn gù de dì lǐ xíng shì 。guān :hán gǔ guān 。hé :huáng hé 。kōng suǒ :bái bái dì è shǒu zhe 。zǔ lóng jū :qín shǐ huáng de gù jū ,zhǐ xián yáng 。zǔ lóng :dài zhǐ qín shǐ huáng 。
shān dōng :xiáo hán zhī dōng 。yī shuō zhǐ tài háng shān zhī dōng ,jí wéi qín shǐ huáng suǒ miè de liù guó jiù yǒu zhī dì 。
liú xiàng :liú bāng hé xiàng yǔ ,qín mò liǎng zhī zhǔ yào nóng mín qǐ yì jun1 de lǐng xiù 。bú dú shū :liú bāng nián qīng shí shì shì jǐng wú lài ,xiàng yǔ nián qīng shí xí wǔ ,liǎng rén dōu méi dú duō shǎo shū 。

fén shū kēng fān yì

  bàn suí zhe shū běn (“zhú bó ”)huà chéng qīng yān xiāo sàn ,“wàn shì dì yè ”de gēn jī què yě táo kōng diào le 。zhè shì shuō yíng zhèng qǐ tú yòng fén shū de mán héng shǒu duàn lái yú huà mín zhòng yě xǔ shì chéng gōng le ,rán ér tā de quán lì gēn jī (xiàn dài chēng “zhèng quán de hé fǎ xìng ”)què yě tóng shí bèi huǐ huài le 。

  bú kě yī shì de yíng zhèng zhǐ wàng yī zhàng wǔ lì wéi chí “wàn shì jī yè ”,nà zhī shì yī xiāng qíng yuàn bà le 。zǔ lóng :qín shǐ huáng 。yuē “zǔ ”,àn hán “zǐ sūn wàn shì wéi huáng dì ”de yì sī 。guān hé :fàn zhǐ gǒng wèi jīng chéng (“zǔ lóng jū ”)de tiān xiǎn ,yì kě yǐn shēn wéi àn zhǐ qín kōng qián qiáng dà de guó jiā jī qì 。

  nǐ qiáo :zhè kēng (“fén shū kēng ”)lǐ de shū huī hái méi lěng ne ,shān dōng jiù yǐ jīng yǒu fǎn qín de “pàn luàn ”le ;ér (zhōng yú fù miè qiáng qín de )xiàng yǔ liú bāng děng rén yě dōu bú shǔ yú “jī yì cháo zhèng 、gǔ huò mín xīn ”de dú shū rén zhī liè ā !hòu miàn zhè liǎng jù lěng jun4 shí fèn ,kě yǐ kàn chéng shì duì bào nuè fēng jiàn tǒng zhì zhě de wú qíng jī cì 。

fén shū kēng jiàn shǎng

  zhè shǒu shī jiù qín mò dòng luàn de jú miàn ,duì qín shǐ huáng fén shū de bào nuè háng jìng jìn háng le xīn là de cháo fěng hé wú qíng de qiǎn zé 。

  gōng yuán qián 213(qín shǐ huáng sān shí sì nián ),cǎi nà chéng xiàng lǐ sī de zòu yì ,xià lìng zài quán guó fàn wéi nèi sōu jí fén huǐ rú jiā 《shī 》、《shū 》hé bǎi jiā zhī shū ,lìng xià zhī hòu sān shí rì bú shāo zhě ,fá zuò zhù chéng de kǔ yì ,zào chéng zhōng guó lì shǐ shàng yī chǎng wén huà hào jié 。

  fén shū kēng jù chuán shì dāng nián fén shū de yī gè dòng xué ,jiù zhǐ zài jīn shǎn xī shěng lín tóng xiàn dōng nán de lí shān shàng 。zhāng jié huò zhě dào guò nà lǐ ,mù zhī suǒ chù ,gǎn kǎi xì zhī ,biàn xiě le zhè shǒu shī 。

  shī yī kāi shǐ jiù jiē chù zhǔ tí 。shǒu jù yòng luè dài kuā zhāng de yǔ yán jiē shì máo dùn :zhú bó huà wéi huī yān xiāo shī le ,qín shǐ huáng de dì yè yě jiù gēn zhe miè wáng le ,hǎo xiàng dāng chū zài fén shū kēng lǐ fén shāo de jiù shì tā de yíng shì tiān xià 。zhè yī jù jiá xù jiá yì ,míng xù àn yì ,yǒu shí yǒu xū 。“zhú bó yān xiāo ”shì shí xiě ,yǒu xíng xiàng kě jiàn 。“zhú bó ”shì gǔ dài xiě shū de cái liào ,zhè lǐ zhǐ shū 。“dì yè xū ”shì xū xiě 。zhè zhǒng xū shí xiàng jiān de biǎo xiàn shǒu fǎ jí fù yùn zhì 。

  cì jù jiù “dì yè xū ”zhī yì shēn jìn yī céng ,shuō shì suī rán yǒu guān hé de xiǎn gù ,yě bǎo wèi bú zhù qín shǐ huáng zài dōu chéng zhōng de gōng diàn 。“guān hé ”zhǔ yào zhǐ hán gǔ guān yǔ huáng hé ,dāng rán yě bāo kuò qí tā guān ài 、hé liú ,rú sàn guān 、xiāo guān 、jīng hé 、wèi hé 、xiáo shān 、huá shān děng 。jiǎ yì 《guò qín lùn 》:“qín dì bèi shān dài hé yǐ wéi gù ,sì sāi zhī guó yě 。”shuō “guān hé ”,biàn gài kuò yī qiē kě yǐ yǐ shì de dì lǐ xiǎn zǔ 。qín dōu xián yáng sì zhōu suī yǒu zhè xǔ duō guān shān hé chuān bāo wéi zhe ,dàn réng rán suǒ shǒu bú zhù ,suǒ yǐ 《guò qín lùn 》yòu shuō :“qín rén zǔ xiǎn bú shǒu ,guān liáng bú hé ,zhǎng jǐ bú cì ,qiáng nǔ bú shè 。chǔ shī shēn rù ,zhàn yú hóng mén ,céng wú fān lí zhī jiān 。”zài jiān gù de “lí bā ”yě dǎng bú zhù qǐ yì jun1 duì de zhǎng qū zhí rù 。shī yǐ “guān hé kōng suǒ zǔ lóng jū ”yī jù zǒng kuò le zhěng gè qín mò dòng luàn yǐ zhì qín cháo miè wáng de shǐ shí ,yán jiǎn yì shēn ;bìng qiě yǐ xíng xiàng shì xiàn ,bǎ “dì yè xū ”zhè gè chōu xiàng de gài niàn xiě dé yǒu qíng yǒu jǐng ,dài shù dài píng ,hěn yǒu huí wèi 。“zǔ lóng ”zhǐ qín shǐ huáng 。zhè lǐ bú yòng “shǐ huáng ”ér yòng “zǔ lóng ”,jué fēi dān chún zhuī qiú yòng diǎn ,ér shì chū yú biǎo qíng dá yì de xū yào 。《shǐ jì ·qín shǐ huáng běn jì 》jì zǎi yī xiàng chuán shuō :shǐ huáng sān shí liù nián ,yǒu shén rén duì qín shǐ zhě shuō :“jīn nián zǔ lóng sǐ 。”shǐ zhě huí bào shǐ huáng ,shǐ huáng tīng le ,hǎo jiǔ bú jiǎng huà ,guò hòu zì zuò jiě shì shuō :“zǔ lóng zhě ,rén zhī xiān yě 。”qín shǐ huáng yī xīn yào zuò zǐ sūn wàn dài zhū “lóng ”zhī zǔ 。ér cǐ shí jiāng shān yì zhǔ ,“zǔ lóng ”yī cí zhèng huà fǎn yòng ,yòu tiān xīn yì chéng le duì qín shǐ huáng de jué miào fěng cì ,ér qiě qǔ shé yǒu wén cǎi ,hé hū shī gē yòng yǔ yùn wèi 。

  dì sān jù diǎn tí ,jìn yī bù yòng lì shǐ shì shí duì “fén shū ”yī shì zuò chū píng pàn 。qín shǐ huáng hé lǐ sī děng rén bǎ “shū ”kàn chéng shì huò luàn de gēn yuán ,yǐ wéi fén le shū jiù kě yǐ xiāo zāi mǐ huò ,cóng cǐ tiān xià tài píng 。jié guǒ shì dé qí fǎn ,yíng qín wáng cháo hěn kuài xiàn rù fēng yǔ piāo yáo 、cháo bú bǎo xī de jìng dì 。“wèi lěng ”yún yún shì kuā zhāng de yán cí ,zhǐ zài tū chū fén shū háng wéi de guāi miù ,shí jì shàng cóng fén shū dào chén shèng wú guǎng zài dà zé xiāng shǒu jǔ yì qí ,qián hòu xiàng gé zhěng zhěng sì nián shí jiān 。

  mò jù shū fā yì lùn 、gǎn kǎi 。shān dōng zhī luàn chí xù le yī gè shí qī ,qín wáng cháo zuì hòu wáng yú liú bāng hé xiàng yǔ zhī shǒu 。zhè liǎng rén yī gè céng zhǎng qī zài shì jǐng zhōng sī hún ,yī gè chū shēn háng wǔ ,dōu bú shì dú shū rén 。kě jiàn “shū ”wèi bì jiù shì huò luàn de gēn yuán ,“fén shū ”yě wèi bì jiù shì gǒng gù “zǐ sūn dì wáng wàn shì zhī yè ”(《guò qín lùn 》)de yǒu xiào cuò shī 。shuō “liú xiàng yuán lái bú dú shū ”,ér néng miè wáng “fén shū ”zhī qín ,quán jù chún rán shì yé yú diào kǎn de kǒu wěn ,bāo hán zhe jí wéi xīn là de fěng cì yì wèi 。cóng “zhú bó ”xiě qǐ ,yòu yǐ “shū ”zuò jié ,shǒu wěi xiàng jiē rú huán ,xiǎn dé yuán zhuǎn zì rán 。

  yì lùn xìng de shī gē ,jì yào pōu xī shì lǐ ,yòu yào xiǎn shì yì xiàng ,wěi shí hěn bú róng yì 。zhè shǒu shī cǎi yòng le jìn hū xǐ jù de biǎo xiàn shǒu fǎ :jiē shì máo dùn ,shǐ qín shǐ huáng chù yú zì wǒ fǒu dìng de dì wèi 。zhè yàng xiě biǎo miàn sì hū hěn wěi wǎn ,hěn lěng jìng ,qí shí fǎn duì de tài dù hé zēng è de gǎn qíng shí fèn xiān míng 。rú guǒ shuō zhè jiù shì “yuàn ér bú nù ”de biǎo xiàn ,nà me ,tā yě bú shī wéi yī zhǒng chéng gōng de yì shù shǒu fǎ 。

fén shū kēng chuàng zuò bèi jǐng

  qín shǐ huáng xiāo miè qí 、chǔ 、yàn 、zhào 、hán 、wèi liù guó yǐ hòu ,wéi le gǒng gù tā de tǒng zhì dì wèi ,cǎi qǔ chéng xiàng lǐ sī de jiàn yì ,yú gōng yuán qián 213nián (shǐ huáng sān shí sì nián )shāo huǐ tú shū (yī yào 、bo shì 、nóng zuò shū jí chú wài ),qián 212nián (shǐ huáng sān shí wǔ nián )huó mái rú shēng ,lì tú shǐ tā de dì yè yán xù xià qù 。zuò zhě kě néng dào guò shāo huǐ tú shū de dì fāng ,ěr wén mù dǔ ,yǒu gǎn ér zuò 。

《fén shū kēng 》zhāng jié pīn yīn dú yīn cān kǎo

fén shū kēng
fén shū kēng

zhú bó yān xiāo dì yè xū, guān hé kōng suǒ zǔ lóng jū.
zhú bó yān xiāo dì yè xū ,guān hé kōng suǒ zǔ lóng jū 。
kēng huī wèi lěng shān dōng luàn, liú xiàng yuán lái bù dú shū.
kēng huī wèi lěng shān dōng luàn ,liú xiàng yuán lái bú dú shū 。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

章碣
章碣 章碣(836—905年),唐代诗人,字丽山,章孝标之子。唐乾符三年(876年)进士。乾符中,侍郎高湘自长沙携邵安石(广东连县人)来京,高湘主持考试,...

热门诗词推荐

捕鱼大咖新版本下载
亚精产品一三三三早餐网站-亚精产品一三三三早餐网站直播专区下载v1.4.16
题东林十八贤真堂
申胡子觱篥歌并序(申胡子)
《怨情》怨情李白原文、翻译、赏析和诗意
水龙吟(丙子立春怀内)
永遇乐·璧月初晴
卓牌子近
亚洲铜(亚洲铜)
奉和夏初袭美见访题小斋次韵
Copyright © 2022 59诗词查询网 All Rights Reserved.
京ICP备14007314号