《木兰花慢 拆桐花烂熳》原文及翻译赏析

朝代：宋朝

作者：柳永

原文：

翻译/译文

译文桐树花开绚丽烂漫，一阵疏雨刚过，郊外一片晴明清新，如同洗过一般。艳丽的红杏林犹如燃烧的火焰，浅红色的缃桃花装扮着郊野，美景似画屏。清明踏青的人们倾城空巷而出，全都为游赏名胜而去。人们纵马驾车奔向远郊。暖风中吹来阵阵繁密清脆的管弦乐声，千家万户竞相奏起新颖美妙的音乐。远郊佳丽如云。踏青队伍里，少女们采花斗草，艳丽妖冶的歌女递身迎合、不停地招呼交往。对面路旁到处可见遗簪坠珥的欢饮不拘形迹之人，盛装美女更是纵横遍野。面对如此众多佳丽，欢爱之情油然而生。纵情畅饮，陶然大醉如玉山倾倒。拚着明日醉卧画堂，今朝则非尽醉不休。

注释⑴幰（xiǎn）：音显，车上帷幔。⑵踏青：春季郊游。秦味芸《月令粹编》卷四引冯应京《月令广义》云“蜀俗正月初八日，踏青游冶”，又卷五引费著《岁华纪丽谱》云“二月二日踏青节，初郡人游赏，散在四郊”，又卷六引李淖《秦中岁时纪》云“上巳（三月初三）赐宴曲江，都人于江头禊饮，践踏青草，谓之踏青履”。旧俗以清明节为踏青节。⑶艳冶：艳丽，犹言妖冶。⑷递：驿车，驿马。⑸往往：处处。⑹珥：音耳，古代珠玉耳饰。《仓颉篇》“珥，珠在珥也。耳珰垂珠者曰珥。”⑺罍：音雷。古器名，容酒或盛水用。《诗·周南·卷耳》有“我姑酌彼金罍”，《尔雅·释器》郭璞注云“罍形似壶，大者受一斛”。⑻永：长，兼指时间或空间。⑼酲：音呈，病酒也。

赏析/鉴赏

　　这首《木兰花慢》以描绘清明的节日风光，侧面地再现了宋真宗、仁宗年间社会升平时期的繁胜场面。清明时节风和日暖，百花盛开，芳草芊绵，人们习惯到郊野去扫墓、踏青。这首词就以北宋江南清明郊游为再现对象，生动地描绘了旖旎春色和当时盛况，是一首典型的“承平气象，形容曲致”之作。

　　起首六句二十四字，兼写清明乍雨、群花烂漫，点出春日郊游的特定风物。起笔便异常简洁地点明了时令。紫桐即油桐树，三月初应信风而开紫白色花朵，因先花后叶，故繁茂满枝，最能标志郊野清明的到来。一个“拆”字，写尽桐花烂漫的风致。“先清明”，经过夜来或将晓的一阵疏雨，郊野显得特地晴明清新，点出“清明之明”。作者选择了“艳杏”和“缃桃”等富于艳丽色彩的景物，使用了“烧”和“绣”具有雕饰工巧的动词，以突出春意最浓时景色的鲜妍如画。不过，这首词的重点不于对动人春色的工笔描绘，所以自“倾城”句始，词进入游春活动的描述。作者善于从宏观来把握整体的游春场面，又能捕捉到一些典型的具象。“倾城，尽寻胜去”是对春游盛况作总的勾勒。人们带着早已准备好的熟食品，男骑宝马，女坐香车，到郊外去领略大自然的景色，充分享受春天的观乐。“雕鞍”代指马，“绀幰”即天青色的车幔，代指车。结两句，以万家之管弦新声大大地渲染了节日的气氛，词情向欢乐的高潮发展。词的上片，作者用浓墨重彩绘制出一幅生气盎然的清明踏青游乐图。

　　词的下片着重表现江南女子郊游的欢乐。柳永这位风流才子将注意力集中于艳冶妖娆、珠翠满头的市井妓女身上。这富于浪漫情调的春天郊野，她们的欢快与放浪，作者看来，为节日增添了浓郁的趣味和色彩，而事实上也如此。“盈盈”以女性的轻盈体态指代妇女，这里兼指众多的妇女。她们占芳寻胜，玩着传统的斗草游戏。踏青中最活跃的还是那些歌妓舞女们。她们艳冶出众，尽情地享受着春的欢乐和春的赐与。作者以“向路旁往往，遗簪堕珥，珠翠纵横”，衬出当日游人之众，排场之盛，同时也暗示这些游乐人群的主体是豪贵之家。这是全词欢乐情景的高潮。而作者对春之美好和生之欢乐的体验也抒发到了极致。继而词笔变化，作者继以肯定的语气，设想欢乐的人们，佳丽之地饮尽樽里的美酒，陶然大醉，有如玉山之倾倒。“罍”为古代酒器，即大酒樽。词的结尾“拚却明朝永日，画堂一枕春醒。”一句意思是，这些欢乐的人定是拚着明日醉卧画堂，今朝则非尽醉不休。不能把这一句简单用“醉生梦死”去界定，实际上，柳永这里讴歌的是古代女子这难得的自由机会和场合中所迸发的生命的快乐。

　　这首《木兰花慢》充分体现了柳词善予铺叙的表现特征。作者依赖调式变化、句式参差，造成了一种急促的节奏和繁密的语势；同时又通过特色景物的点染，大量细节的描写和场面的铺陈，将描写对象加以铺张渲染，为全词带来一种繁复之美。这是两宋时期广为传唱的“欢乐颂”和“春之歌”，体现了柳永创作风格的多样性。

　　《拆桐花烂漫》创作于北宋时期，诗人通过描绘清明的节日风光，侧面地再现了宋真宗、仁宗年间社会升平时期的繁胜场面。

相关古诗分类

桐花

柳永简介

柳永（约987年—约1053年），北宋著名词人，婉约派创始人物。汉族，崇安（今福建武夷山）人，原名三变，字景庄，后改名永，字耆卿，排行第七，又称柳七。宋仁宗朝进士，官至屯田员外郎，故世称柳屯田。他自称“奉旨填词柳三变”，以毕生精力作词，并以“白衣卿相”自诩。其词多描绘城市风光和歌妓生活，尤长于抒写羁旅行役之情，其中慢词独多，铺叙刻画，情景交融，语言通俗，音律谐婉，在当时流传极其广泛，有“凡有井水饮处，皆能歌柳词”之说。柳永作为婉约派最具代表性的人物之一，对宋词的发展有重大影响，代表作有《雨霖铃》、《八声甘州》、《凤栖梧》等,现存有大量诗篇。

fān yì /yì wén

yì wén tóng shù huā kāi xuàn lì làn màn ，yī zhèn shū yǔ gāng guò ，jiāo wài yī piàn qíng míng qīng xīn ，rú tóng xǐ guò yī bān 。yàn lì de hóng xìng lín yóu rú rán shāo de huǒ yàn ，qiǎn hóng sè de xiāng táo huā zhuāng bàn zhe jiāo yě ，měi jǐng sì huà píng 。qīng míng tà qīng de rén men qīng chéng kōng xiàng ér chū ，quán dōu wéi yóu shǎng míng shèng ér qù 。rén men zòng mǎ jià chē bēn xiàng yuǎn jiāo 。nuǎn fēng zhōng chuī lái zhèn zhèn fán mì qīng cuì de guǎn xián lè shēng ，qiān jiā wàn hù jìng xiàng zòu qǐ xīn yǐng měi miào de yīn lè 。yuǎn jiāo jiā lì rú yún 。tà qīng duì wǔ lǐ ，shǎo nǚ men cǎi huā dòu cǎo ，yàn lì yāo yě de gē nǚ dì shēn yíng hé 、bú tíng dì zhāo hū jiāo wǎng 。duì miàn lù páng dào chù kě jiàn yí zān zhuì ěr de huān yǐn bú jū xíng jì zhī rén ，shèng zhuāng měi nǚ gèng shì zòng héng biàn yě 。miàn duì rú cǐ zhòng duō jiā lì ，huān ài zhī qíng yóu rán ér shēng 。zòng qíng chàng yǐn ，táo rán dà zuì rú yù shān qīng dǎo 。pīn zhe míng rì zuì wò huà táng ，jīn cháo zé fēi jìn zuì bú xiū 。

zhù shì ⑴xiǎn （xiǎn）：yīn xiǎn ，chē shàng wéi màn 。⑵tà qīng ：chūn jì jiāo yóu 。qín wèi yún 《yuè lìng cuì biān 》juàn sì yǐn féng yīng jīng 《yuè lìng guǎng yì 》yún “shǔ sú zhèng yuè chū bā rì ，tà qīng yóu yě ”，yòu juàn wǔ yǐn fèi zhe 《suì huá jì lì pǔ 》yún “èr yuè èr rì tà qīng jiē ，chū jun4 rén yóu shǎng ，sàn zài sì jiāo ”，yòu juàn liù yǐn lǐ nào 《qín zhōng suì shí jì 》yún “shàng sì （sān yuè chū sān ）cì yàn qǔ jiāng ，dōu rén yú jiāng tóu xì yǐn ，jiàn tà qīng cǎo ，wèi zhī tà qīng lǚ ”。jiù sú yǐ qīng míng jiē wéi tà qīng jiē 。⑶yàn yě ：yàn lì ，yóu yán yāo yě 。⑷dì ：yì chē ，yì mǎ 。⑸wǎng wǎng ：chù chù 。⑹ěr ：yīn ěr ，gǔ dài zhū yù ěr shì 。《cāng jié piān 》“ěr ，zhū zài ěr yě 。ěr dāng chuí zhū zhě yuē ěr 。”⑺léi ：yīn léi 。gǔ qì míng ，róng jiǔ huò shèng shuǐ yòng 。《shī ·zhōu nán ·juàn ěr 》yǒu “wǒ gū zhuó bǐ jīn léi ”，《ěr yǎ ·shì qì 》guō pú zhù yún “léi xíng sì hú ，dà zhě shòu yī hú ”。⑻yǒng ：zhǎng ，jiān zhǐ shí jiān huò kōng jiān 。⑼chéng ：yīn chéng ，bìng jiǔ yě 。

shǎng xī /jiàn shǎng

　　zhè shǒu 《mù lán huā màn 》yǐ miáo huì qīng míng de jiē rì fēng guāng ，cè miàn dì zài xiàn le sòng zhēn zōng 、rén zōng nián jiān shè huì shēng píng shí qī de fán shèng chǎng miàn 。qīng míng shí jiē fēng hé rì nuǎn ，bǎi huā shèng kāi ，fāng cǎo qiān mián ，rén men xí guàn dào jiāo yě qù sǎo mù 、tà qīng 。zhè shǒu cí jiù yǐ běi sòng jiāng nán qīng míng jiāo yóu wéi zài xiàn duì xiàng ，shēng dòng dì miáo huì le yǐ nǐ chūn sè hé dāng shí shèng kuàng ，shì yī shǒu diǎn xíng de “chéng píng qì xiàng ，xíng róng qǔ zhì ”zhī zuò 。

　　qǐ shǒu liù jù èr shí sì zì ，jiān xiě qīng míng zhà yǔ 、qún huā làn màn ，diǎn chū chūn rì jiāo yóu de tè dìng fēng wù 。qǐ bǐ biàn yì cháng jiǎn jié dì diǎn míng le shí lìng 。zǐ tóng jí yóu tóng shù ，sān yuè chū yīng xìn fēng ér kāi zǐ bái sè huā duǒ ，yīn xiān huā hòu yè ，gù fán mào mǎn zhī ，zuì néng biāo zhì jiāo yě qīng míng de dào lái 。yī gè “chāi ”zì ，xiě jìn tóng huā làn màn de fēng zhì 。“xiān qīng míng ”，jīng guò yè lái huò jiāng xiǎo de yī zhèn shū yǔ ，jiāo yě xiǎn dé tè dì qíng míng qīng xīn ，diǎn chū “qīng míng zhī míng ”。zuò zhě xuǎn zé le “yàn xìng ”hé “xiāng táo ”děng fù yú yàn lì sè cǎi de jǐng wù ，shǐ yòng le “shāo ”hé “xiù ”jù yǒu diāo shì gōng qiǎo de dòng cí ，yǐ tū chū chūn yì zuì nóng shí jǐng sè de xiān yán rú huà 。bú guò ，zhè shǒu cí de zhòng diǎn bú yú duì dòng rén chūn sè de gōng bǐ miáo huì ，suǒ yǐ zì “qīng chéng ”jù shǐ ，cí jìn rù yóu chūn huó dòng de miáo shù 。zuò zhě shàn yú cóng hóng guān lái bǎ wò zhěng tǐ de yóu chūn chǎng miàn ，yòu néng bǔ zhuō dào yī xiē diǎn xíng de jù xiàng 。“qīng chéng ，jìn xún shèng qù ”shì duì chūn yóu shèng kuàng zuò zǒng de gōu lè 。rén men dài zhe zǎo yǐ zhǔn bèi hǎo de shú shí pǐn ，nán qí bǎo mǎ ，nǚ zuò xiāng chē ，dào jiāo wài qù lǐng luè dà zì rán de jǐng sè ，chōng fèn xiǎng shòu chūn tiān de guān lè 。“diāo ān ”dài zhǐ mǎ ，“gàn xiǎn ”jí tiān qīng sè de chē màn ，dài zhǐ chē 。jié liǎng jù ，yǐ wàn jiā zhī guǎn xián xīn shēng dà dà dì xuàn rǎn le jiē rì de qì fēn ，cí qíng xiàng huān lè de gāo cháo fā zhǎn 。cí de shàng piàn ，zuò zhě yòng nóng mò zhòng cǎi huì zhì chū yī fú shēng qì àng rán de qīng míng tà qīng yóu lè tú 。

　　cí de xià piàn zhe zhòng biǎo xiàn jiāng nán nǚ zǐ jiāo yóu de huān lè 。liǔ yǒng zhè wèi fēng liú cái zǐ jiāng zhù yì lì jí zhōng yú yàn yě yāo ráo 、zhū cuì mǎn tóu de shì jǐng jì nǚ shēn shàng 。zhè fù yú làng màn qíng diào de chūn tiān jiāo yě ，tā men de huān kuài yǔ fàng làng ，zuò zhě kàn lái ，wéi jiē rì zēng tiān le nóng yù de qù wèi hé sè cǎi ，ér shì shí shàng yě rú cǐ 。“yíng yíng ”yǐ nǚ xìng de qīng yíng tǐ tài zhǐ dài fù nǚ ，zhè lǐ jiān zhǐ zhòng duō de fù nǚ 。tā men zhàn fāng xún shèng ，wán zhe chuán tǒng de dòu cǎo yóu xì 。tà qīng zhōng zuì huó yuè de hái shì nà xiē gē jì wǔ nǚ men 。tā men yàn yě chū zhòng ，jìn qíng dì xiǎng shòu zhe chūn de huān lè hé chūn de cì yǔ 。zuò zhě yǐ “xiàng lù páng wǎng wǎng ，yí zān duò ěr ，zhū cuì zòng héng ”，chèn chū dāng rì yóu rén zhī zhòng ，pái chǎng zhī shèng ，tóng shí yě àn shì zhè xiē yóu lè rén qún de zhǔ tǐ shì háo guì zhī jiā 。zhè shì quán cí huān lè qíng jǐng de gāo cháo 。ér zuò zhě duì chūn zhī měi hǎo hé shēng zhī huān lè de tǐ yàn yě shū fā dào le jí zhì 。jì ér cí bǐ biàn huà ，zuò zhě jì yǐ kěn dìng de yǔ qì ，shè xiǎng huān lè de rén men ，jiā lì zhī dì yǐn jìn zūn lǐ de měi jiǔ ，táo rán dà zuì ，yǒu rú yù shān zhī qīng dǎo 。“léi ”wéi gǔ dài jiǔ qì ，jí dà jiǔ zūn 。cí de jié wěi “pīn què míng cháo yǒng rì ，huà táng yī zhěn chūn xǐng 。”yī jù yì sī shì ，zhè xiē huān lè de rén dìng shì pīn zhe míng rì zuì wò huà táng ，jīn cháo zé fēi jìn zuì bú xiū 。bú néng bǎ zhè yī jù jiǎn dān yòng “zuì shēng mèng sǐ ”qù jiè dìng ，shí jì shàng ，liǔ yǒng zhè lǐ ōu gē de shì gǔ dài nǚ zǐ zhè nán dé de zì yóu jī huì hé chǎng hé zhōng suǒ bèng fā de shēng mìng de kuài lè 。

　　zhè shǒu 《mù lán huā màn 》chōng fèn tǐ xiàn le liǔ cí shàn yǔ pù xù de biǎo xiàn tè zhēng 。zuò zhě yī lài diào shì biàn huà 、jù shì cān chà ，zào chéng le yī zhǒng jí cù de jiē zòu hé fán mì de yǔ shì ；tóng shí yòu tōng guò tè sè jǐng wù de diǎn rǎn ，dà liàng xì jiē de miáo xiě hé chǎng miàn de pù chén ，jiāng miáo xiě duì xiàng jiā yǐ pù zhāng xuàn rǎn ，wéi quán cí dài lái yī zhǒng fán fù zhī měi 。zhè shì liǎng sòng shí qī guǎng wéi chuán chàng de “huān lè sòng ”hé “chūn zhī gē ”，tǐ xiàn le liǔ yǒng chuàng zuò fēng gé de duō yàng xìng 。

　　《chāi tóng huā làn màn 》chuàng zuò yú běi sòng shí qī ，shī rén tōng guò miáo huì qīng míng de jiē rì fēng guāng ，cè miàn dì zài xiàn le sòng zhēn zōng 、rén zōng nián jiān shè huì shēng píng shí qī de fán shèng chǎng miàn 。

xiàng guān gǔ shī fèn lèi

tóng huā

liǔ yǒng jiǎn jiè

liǔ yǒng （yuē 987nián —yuē 1053nián ），běi sòng zhe míng cí rén ，wǎn yuē pài chuàng shǐ rén wù 。hàn zú ，chóng ān （jīn fú jiàn wǔ yí shān ）rén ，yuán míng sān biàn ，zì jǐng zhuāng ，hòu gǎi míng yǒng ，zì qí qīng ，pái háng dì qī ，yòu chēng liǔ qī 。sòng rén zōng cháo jìn shì ，guān zhì tún tián yuán wài láng ，gù shì chēng liǔ tún tián 。tā zì chēng “fèng zhǐ tián cí liǔ sān biàn ”，yǐ bì shēng jīng lì zuò cí ，bìng yǐ “bái yī qīng xiàng ”zì xǔ 。qí cí duō miáo huì chéng shì fēng guāng hé gē jì shēng huó ，yóu zhǎng yú shū xiě jī lǚ háng yì zhī qíng ，qí zhōng màn cí dú duō ，pù xù kè huà ，qíng jǐng jiāo róng ，yǔ yán tōng sú ，yīn lǜ xié wǎn ，zài dāng shí liú chuán jí qí guǎng fàn ，yǒu “fán yǒu jǐng shuǐ yǐn chù ，jiē néng gē liǔ cí ”zhī shuō 。liǔ yǒng zuò wéi wǎn yuē pài zuì jù dài biǎo xìng de rén wù zhī yī ，duì sòng cí de fā zhǎn yǒu zhòng dà yǐng xiǎng ，dài biǎo zuò yǒu 《yǔ lín líng 》、《bā shēng gān zhōu 》、《fèng qī wú 》děng ,xiàn cún yǒu dà liàng shī piān 。

相关翻译

相关赏析

作者介绍

柳永（987？─1055后）原名三变，字景庄，后改名永，字耆卿。排行第七，人称「柳」，祖籍河东（今山西永济），徙居崇安（今福建）。祖父柳崇，以儒学...

热门诗词推荐